J
maar een kleine zelfstandige kon zich daar gerust vestigen. Als hij
zijn klanten goed kende en inzet toonde, verdiende hij daar een
behoorlijke boterham, vooral omdat hij zijn hele gezin kon inscha
kelen.
Op papier was een combinatie tussen kleine zelfstandigen en
ons het beste van het beste. Zo’n combinatie zou ons in kleinere
plaatsen brengen en koppelde ons geoliede apparaat aan de lokale
kennis en persoonlijke betrokkenheid van de kleine zelfstandige.
In feite waren daarmee de zwakheden van beide bedrijfsvormen
opgeheven. Menigeen had dat al ingezien. Er was ook een woord
voor: franchising. In Amerika waren zaken als McDonald’s langs
die weg tot bloei gekomen en in Nederland kenden de Hema en
Jamin het fenomeen. Wijzelf hadden vroeger trouwens depots
gehad die op franchising leken, maar we waren daarmee gestopt bij
de overgang naar zelfbediening, waarvoor de depothouders de
benodigde investeringen niet konden ophoesten. Omdat we de
hele tijd met een tekort aan vestigingsplaatsen werden geconfron
teerd, begonnen we weer over franchising te denken. Adriaan Con-
standse zette een dienst op die eventuele franchisers zou kunnen
begeleiden en hij was daar nog niet half mee klaar of de telefoon
ging. In augustus 1981 hadden wij onze eerste franchiser: Abel
Banus uit Appingedam, die tot dan verbonden was aan de Kroon-
organisatie.
Het is niet bij dit ene telefoontje gebleven. Wij vielen eigenlijk
om van verbazing over de hoeveelheid aanmeldingen die we kre
gen. Je hoorde op de achtergrond wel gesputter; er waren zelfs klei
ne zelfstandigen die franchisers tot landverraders bestempelden.
Maar van ons uit gezien liep het allemaal gesmeerd. De baten voor
franchisers waren dan ook niet gering. Hun omzet steeg met
gemiddeld veertig procent, zodat zij de fee voor onze formule
makkelijk konden betalen, en zij waren in één keer verlost van tijd
rovende zaken als inkoop, reclame, winkelinrichting en bevoorra
ding; zij konden zich concentreren op hun personeel en hun klan
ten. Ook de banken werden trouwens ineens toeschietelijk, terwijl
het voor kleine zelfstandigen altijd moeilijk was geweest kredie
ten te krijgen. Degenen onder hen die wilden uitbreiden, hadden
171
