168 1 zoals groenten en fruit, moesten we vanwege de hoge kosten de bediening weer snel afschaffen. Ahlqvist wilde niettemin de per soonlijke toets die die winkeltjes gaven handhaven. Uit zijn vreed zame geboorteland Zweden kende hij de situatie dat klanten zelf groenten en fruit uitzochten en inpakten, en hij liet door onze onderzoeksafdeling een adequaat hulpmiddel hiervoor ontwikke len: een aparte weegschaal met afbeeldingen van groenten en fruit, die de klant kon aantoetsen. Bedien U Zelve (‘b u z dat eind jaren zeventig werd ingevoerd, begon aan een geruisloze opmars, zowel voor verswaren als voor droogwaren en zowel nationaal als inter nationaal. We dachten hiermee een bevredigend model voor onze super markten te hebben gevonden en daar had het ook de schijn van, want in 1977 haalde Albert Heijn een recordmarktaandeel van 13,7 procent. In de drie jaar daarna zakte dat aandeel met bijna een vol procent! We werden weer eens ingehaald door economische ont wikkelingen. De oliecrisis rond het ineenstortende bewind van de sjah in Perzië veroordeelde in Nederland één op de zeven werkne mers tot werkloosheid en voor de overheid en het publiek gold tij denlang: de vingers op de knip. Albert Heijn kreeg te maken met bijna professionele klanten, die bij ons luxeartikelen kochten en voor gewone artikelen naar de discounters trokken. Dat gaf een dilemma. Wij waren nog steeds niet duur, wel duurder. De luxear tikelen konden we goedkoop houden door op de gewone artikelen een opcentje te leggen. Als we alle luxeartikelen hadden geschrapt zouden we op hetzelfde prijsniveau als de discounters zijn geko men, maar dan waren we geen Albert Heijn meer. We besloten hoog spel te spelen. We redeneerden: als we toch verlies lijden dan kunnen we dat net zo goed inzetten om te proberen onze klanten terug te winnen. Structurele prijsverlagingen kenden we sinds de jaren vijftig. Het ging daarbij steeds om acties voor een beperkt aantal artikelen. Nu moesten we alle artikelen erbij betrekken die geen toegevoegde waarde hadden, zeg maar: de dagelijkse benodigdheden. Het prijs verschil met discounters beliep in die tijd over de hele linie vijftien procent en dat dienden we terug te brengen tot hooguit vijf pro- I

Albert Heijn - De memoires van een optimist | 1997 | | pagina 186