165
De buitenlandse expansie tilde ons over een bepaald punt heen. We
waren niet langer een Zaans bedrijf dat in Nederland opereerde,
maar een Nederlands bedrijf dat ook in het buitenland opereerde.
Het is moeilijk uit te leggen wat dat inhield; het ging om een visie,
een horizon, een vergelijkingsmogelijkheid ook met het werk dat
we van oudsher deden. Logisch dat de interne verhoudingen bij
zorgden serviceartikelen uit de bakkerij, de slagerij en de delicates
senafdeling, die de winkels ook een werelds aanzien gaven. Het
bedrijf leek in dit alles geïnspireerd te zijn door de quakers uit Pen
nsylvania, met hun Society of Friends. Het kende een voor Ameri
kaanse begrippen uitzonderlijk goed sociaal beleid; het bezat zelfs
een eigen vakantiekolonie. The Society of Friends sprak andermaal
uit hun slagzin. In Amerika voeren de meeste bedrijven kreten als
“We are here to serve you” of “Customer satisfaction is our only
business”, maar Giant Food Stores hield het op “We’re with you” -
waarmee ze zichzelf op gelijke voet met hun klanten verklaarden.
Vanwege die gelijkwaardigheid voelden wij ons direct thuis bij
Giant Food. Lee Javitch, die met zijn gezondheid sukkelde en geen
opvolgers in zijn familie had, ging in november 1981 akkoord met
een koopsom van 120 miljoen gulden. Typerend voor het bedrijf
was dat ze direct hun drieduizend medewerkers in groepjes verza
melden om het nieuws te vertellen. Daarna werden die medewer
kers weggestuurd om hun teleurstelling te verbijten en vervolgens
kwamen ze weer bijeen om te kijken wat de toekomst kon brengen.
Nu, dat was genoeg. Giant Food Stores groeide onder ons naar een
omzet van meer dan één miljard dollar, wat behaald wordt met
amper zestig winkels! Het geheim was ook hier voortdurende
upgrading. Het bedrijf kreeg zelfs een flitsende uitstraling, toen
Alan Noddle, de huidige voorman, persoonlijk in tv-reclames ver
scheen, wat hem tot een lokale beroemdheid maakte, een doelwit
voor handtekeningjagers. Ik ken weinig kruideniers die zoveel lef
hebben.