zoals strijkijzers en schemerlampen. De Centra had enkele jaren daarvoor het aanbod gedaan om direct een koelkast bij de klant thuis te plaatsen, waarvoor vervolgens gezegeld moest worden. Omdat de Centra weinig kapitaalkrachtige klanten had, was dit nooit aangeslagen, maar het idee was voortreffelijk. In Europa waren koelkasten afschuwelijk duur. Vanwege de hoge arbeidskos ten bleven de fabrikanten en de vakhandel gefixeerd op de marge per producteenheid; ze hadden niet door dat ze a la Henry Ford (of beter: Aristide Boucicaut) met lagere prijzen een veel grotere winst konden maken. Industrie die ingericht was voor de massa, bedien de zodoende slechts de elite. Bij koelkasten kwam ons dat slecht uit. Nog geen tiende van de Nederlandse huisgezinnen bezat er destijds een, terwijl koelkasten een ideale aanvulling op de super- marktformule vormden. Klanten konden in. één keer meer artike len bij ons kopen, wat zowel voor hen als voor ons praktisch was. Legerstee en Govers gingen naar Amerika om daar de stamp companies te bekijken, bij wie je hele zeilboten en huizen kon spa ren als je geduld had. De stamp companies werkten met een onvrij willig spaarsysteem, in de zin dat je ervoor betaalde via een alge mene opslag op de prijzen. Bij ons had De Gruyter iets dergelijks, maar omdat daarmee ook mensen werden aangeslagen die geen zin in sparen hadden, voelden wij niet voor zo’n systeem. Legerstee en Govers vonden bij American Stores in Buffalo een vrijwillige formule die hen aansprak (de ‘dollar doubler’) en samen met Aronson creëerden ze de Premie-van-de-Maand Club. De eerste premie was uiteraard een koelkast. Het Duitse Liebherr was bereid om twintigduizend koelkasten onder de naam pmc te leveren, die wij voor de helft van de gewone winkelprijs, onze kostprijs, aan de klanten aanboden. Wat een sensatie! Omdat het mogelijk was een gedeelte contant en in termijnen te betalen, waren we op de eerste dag, 15 mei 1962, al vijfduizend koelkasten kwijt. Binnen een maand was de hele par tij weg. We leenden Liebherr enkele miljoenen om een nieuwe pro ductielijn te bouwen en besloten meteen de opzet van de Club aan te passen. In plaats van elke maand een andere premie, wat de naam van de Club beloofde, deden we elke maand een premie 114

Albert Heijn - De memoires van een optimist | 1997 | | pagina 116