de lift knikte hij met een klein glimlachje naar bekenden maar hij
zei nooit in het algemeen ‘goeiemorgen’ zoals ik. Hij heeft het ook
jarenlang tegen ondergeschikten gehad over ‘meneer, mijn broer’
als hij over mij sprak. Gerrit Jan vond dat hij een voorbeeld moest
stellen. Hij was zeer punctueel en ordelijk en had een fenomenale
dossierkennis: als hij thuiskwam liep hij vaak direct door naar zijn
studeerkamer. Toch was hij allesbehalve saai. Hij was huiselijk
ingesteld en had artistieke talenten. Tijdens vergaderingen zat hij
meestal constructietekeningen te maken; hij vertelde me ooit dat
hij architect zou zijn geworden als het familiebedrijf er niet was
geweest. Ook deed hij graag woordspelletjes (zijn secretaresse Elly
schreef hij aan met ‘L.I.’) en was hij een liefhebber van moppen,
althans na vijven. Dan leerde je ineens een andere Gerrit Jan ken
nen, wat ook gebeurde als hij achter een piano plaatsnam en bluesy
jazz speelde. Daarin was hij werkelijk virtuoos. Hoewel hijzelf geen
liefhebber van sociale evenementen was, had zijn vrouw Hank er
lol in om regelmatig fraaie feesten te geven, en altijd kwam dan het
ogenblik dat wij Gerrit Jan vroegen iets te spelen, zodat wij om
hem heen konden staan en meezingen. De brede lach die daarbij
op zijn gezicht verscheen, zie ik nog voor me. Maar ik zie zoveel
momenten van hem voor me. Sinds de keer dat ik hem in de bol
derkar de zee in getrokken heb, waarmee de genezing van zijn
dauwworm begon, waren wij onafscheidelijk geworden.
Hoe naar verliep daarentegen het contact met oom Gerrit! Mijn
oom had zelf al ingezien dat de Vami Ijsfabriek niet kon worden
gehandhaafd. Dit bedrijf was na een serie slechte zomers diep in de
rode cijfers geraakt en de straatverkoop van ijsjes van vijf en tien
cent kon onmogelijk een geldstroom ten goede teweegbrengen. Op
i mei 1962 deden we de Vami over aan Unilever, die als fabrikant
zijn marges kan verdelen en dus meer geduld had. Maar tegen de
verkoop van Patria en Sterovita verzette oom Gerrit zich uitdruk
kelijk. Zijn argument was dat we daarmee aan risicospreiding
deden, hoewel juist bleek dat we het risico naar ons toe hadden
gehaald.
Om de kwestie te objectiveren haalde ik op aanraden van Van
Meer het adviesbureau McKinsey erbij, dat pas een kantoor in
107