Mai^s^aKrgsjaiN
54 aUerhcmde
SINDS 1969 IN FRIESLAND
MILDE WARMTE
'Een komkommer-
plant is net een
mens: hij moet op tijd
rusten om goed te
kunnen functioneren'
SNELLE KLIMMER
ZONNE-ENERGIE
HARDE WERKER
allerhande 55
Op een frisse ochtend rijden
we naar Sexbierum, waar we
Jeroen Hartman van kom
kommerleverancier Hartman
ontmoeten. De weg voert over de
winderige Afsluitdijk en langs uitgestrekte
weilanden met melkkoeien en windmolens.
De grootouders van Jeroen, Arie en Annie
Hartman, begonnen hun bedrijf in 1948,
in de buurt van Den Haag. Maar toen de
gemeente de stad ging uitbreiden, moest de
familie Hartman met hun grote gezin van
zeven kinderen op zoek naar een nieuwe
locatie. Na een korte periode in het Westland
streken ze uiteindelijk neer in Sexbierum. De
ruimte die ze zochten, vonden ze hier. Jeroen
Hartman: 'Mijn vader Willem heeft zich hier
met zijn familie in 1969 gevestigd. De
omstandigheden zijn perfect om komkom
mers te telen.'
Sexbier
De komkommers van de
familie Hartman groeien in
kassen, omdat je daarin
een stabiel klimaat kunt
creëren. 'Komkommers
zijn gevoelig voor vocht en
tocht. Buiten, zonder
bescherming van de kas, kunnen komkom
mers niet geteeld worden.' Jeroen vertelt dat
komkommers van milde warmte houden. En
dat voelen we als we door de kas lopen. Door
het zachtgele licht en de aangename warmte
is het alsof we heel even op vakantie zijn.
'Zo'n 25 °C is perfect.'
Jeroen en zijn collega's planten de komkom-
merplanten als ze ongeveer vijftig centimeter
hoog zijn. De planten komen van kwekers
met wie ze al lange tijd samenwerken, het
bedrijf van Jeroen kweekt de komkommers
niet zelf op. 'Wij richten
ons echt op de komkom
merteelt.'
Terwijl we door de groene
oase lopen, vertelt Jeroen
verder: 'De komkommer-
plant is een klimplant die
ontzettend snel groeit: wel
80 tot 90 centimeter per week. En elke week
krijgt de plant ongeveer zeven nieuwe
bladeren. Daartussen groeien de komkom
mers. Na het planten kunnen we twee tot
drie weken later al komkommers oogsten.'
Jeroen Hartman is de derde generatie die
in het bedrijf zit. 'Net als mijn vader wil
ik de allerlekkerste komkommers leveren.
Maar ik vind het ook belangrijk om dat op
een goede manier te doen. Zo hebben we
zonnepanelen op het dak van onze loods
waar de komkommers voor Albert Heijn
verpakt worden. Die voorzien deze hal
van energie. In 2018 willen we overgaan op
aardwarmte: de energie die nodig is voor het
verwarmen van de kas komt dan uit de grond
en wordt hergebruikt. Maar ook nu al werken
we CO-neutraal. Daarnaast doen we er alles
aan om afval te voorkomen. De komkommers
groeien in bakjes van steenwol. Deze bakjes
worden na gebruik gerecycled tot bakstenen.
Het meeste touw waarlangs de komkommer-
planten groeien is composteerbaar en het
groenafval wordt gecomposteerd en gebruikt
door boeren in de buurt als bodemverbeteraar.
We vangen regenwater op in bakken en geiten
en schapen houden het grasland rond de
kassen kort en onkruidvrij.'
Jeroen zorgt met hart en ziel voor zijn
komkommers. 'Een komkommerplant is net
een mens: overdag moet hij hard werken. Hij
moet water transporteren naar de vruchten,
dat kost energie. Daarom moet hij 's nachts
uitrusten. Het is dan een aantal uren donker
in de kas en koeler dan overdag. In die
periode krijgt de plant geen water en voeding,
er kan dan zuurstof bij de wortels komen.'
Hoe de toekomst eruitziet? 'Onze familie
draagt de kennis van generatie op generatie
over. Ook mijn zoon wil in het bedrijf gaan
werken.' Q
