Soja wordt in heel veel
producten verwerkt en is
in principe een gezond
natuurproduct. Toch kan
niet iedereen het verdragen.
Cynthia Grasman-Slot (27)
is allergisch voor het eiwit
in soja en heeft haar
voedingspatroon drastisch
moeten aanpassen. 'Als ik
bij vrienden ga barbecuen,
neem ik zelfs mijn eigen
eten en rooster mee.'
Afweerstoffen leiden tot klachten
Ingrijpende gevolgen
'Heel gezond, maar niet voor mij'
'Eindelijk weer nasi maken'
*ik heb een
rt radar
voor soia
ontwikkeld'
122 AllerHande
Soja behoort tot de familie van de peulvruchten. De
zaden ofwel de sojabonen zijn het eetbare deel van
de plant. Ze zijn rijk aan eiwitten en daardoor een
belangrijke voedingsbron. Maar juist die eiwitten
in soja kan niet iedereen verdragen. Zo'n 1 procent
van de Nederlandse bevolking heeft soja-allergie.
Dat is lastig, want soja wordt verwerkt in veel pro
ducten, van bouillon en chocolade tot sauzen en
vleeswaren. Sojameel wordt vaak toegevoegd aan
brood, gebak en koekjes. Sojawrongel, ofwel tofu,
wordt veel gebruikt in de Aziatische keuken en is de
basis voor sojasaus. Ook ijs, chips, dressings, soepen
en kant-en-klaarmaaltijden kunnen soja bevatten.
Soja-allergie wordt dus veroorzaakt door eiwitten
in zaden, met name door 'opslageiwitten'. Die die-
nen als materiaalleverancier tijdens de groei van de
plant. Mensen die hier allergisch voor zijn, reageren
op deze eiwitten door het maken van afweerstoffen,
en dat kan leiden tot lichamelijke klachten als jeuk,
zwelling van mond en keel, misselijkheid, darm-
krampen, diarree en problemen met de ademhaling.
Ook kunnen levensbedreigende reaches ontstaan,
zoals kortademigheid of een plotselinge daling van
de bloeddruk, ofwel een anafylactische shock.
Cynthia Grasman-Slot ontdekte op haar achttien-
de dat ze allergisch is voor soja. 'Dat kwam naar
voren uit een bloedonderzoek,'vertelt ze.'In eerste
instantie was ik blij, want het verklaarde waarom
ik altijd zo ziek werd van bijvoorbeeld barbecue-
gerechten en nasi. Ik moest dan overgeven, mijn
lippen zwollen op, ik had het benauwd en kreeg
krampen in m'n armen en borstkas. Nu wist ik
eindelijk waardoor het kwam. Aan de andere kant
had het ingrijpende gevolgen voor mijn voedings
patroon. Daar heb ik lang aan moeten wennen. In
het begin was het erg frustrerend: alles wat ik lekker
vond, mocht ik niet meer. Chocola bijvoorbeeld,
daar was ik dol op. Of foeyonghai: zalig.'
Cynthia: 'Ik ben in negen jaar tijd heel anders gaan
eten. In die periode is de etikettering van producten
een stuk beter geworden. Gelukkig maar, want soja
wordt steeds vaker gebruikt, aangezien het eigenlijk
een heel gezond natuurproduct is. Behalve voor
mij dus. Aziatisch eten is er voor mij niet bij, want
die keuken werkt ontzettend veel met ketjap, ofwel
sojasaus. Als ik bij vrienden ga barbecuen, neem
ik niet alleen mijn eigen sojavrije kippenpootje,
karbonade of bieflapje mee, maar ook mijn eigen
marinade van olijfolie en tuinkruiden. Orn kruis-
besmetting te voorkomen neem ik zelfs mijn eigen
barbecuerooster mee.'
Het Voedingscentrum heeft een lijst met sojavrije
producten opgesteld, waardoor het boodschappen
doen makkelijker is geworden, zegt Cynthia. 'Maar
het blijft opletten, want er verandert regelmatig
iets in de samenstellmg. Ook al heb je een product
