De lekkerste banket letters zijn gemaakt met roomboter en amandelspijs.
Bij bakkerij Van Welzen weten ze daar alles van. Sinds jaar en dag
vervaardigen ze hier de verse banketletters voor Albert Heijn.
MIDDELEEUWSE LETTERS
In de laatste vier
maanden van het jaar
zijn dubbel zoveel
handen nodig
VERANDERING VAN SPIJS
OVEN VAN DERTIG METER LANG
TIPS VAN DE
BANKETBAKKER
o
Uit de bakkerij waar het banket voor
Albert Heijn wordt gemaakt, komt
aan het einde van het jaar altijd
de geur van heerlijk zoete amandelen. Elke
avond arriveert daar een nieuwe lading spijs,
gemaakt van Californische amandelen. Het
andere belangrijke ingredient van de staven
en letters is roomboterkorstdeeg, dat zo
vers mogelijk wordt verwerkt. Het hoort bij
de fijne kneepjes van het amandelbanket
maken, een kunst die het familiebedrijf al
Het eten van letters is een traditie
die stamt uit de Middeleeuwen.
Op kloosterscholen kregen de
leerlingen toen schrijfles met
behulp van losse letters, gemaakt
van brooddeeg. Wie een letter kon
schrijven, mocht hem als belo-
ning opeten. De luxe opvolger van
de broodletter, de banketletter,
deed later dienst bij het sinter-
klaasfeest: cadeaus voor kinderen
werden onder een laken verstopt
en daarop kwam de beginletter van
de naam van het kind te liggen. In
de loop der tijd is de letter zoeter
geworden. Als variant op de brood-
en banketletter werden ruim een
eeuw geleden de eerste chocolade-
letters gemaakt.
(Bron: Frits Booy: 'Sint Nicolaas van A tot Z')
decennialang beheerst. Begin vorige eeuw
ventte de grondlegger van de bakkerij met
een broodkar langs de straten. Al spoedig,
in 1928, stapte hij over van brood op koek
en banket. Vanaf dat moment groeide zijn
klantenkring snel en maakte de ventkar
plaats voor een florerende bakkerij.
Gewoonlijk staan in de bakkerij van Van
Welzen 35 werknemers zoete en hartige
koekjes te bakken. Nu is de bezetting veel
groter; in de laatste vier maanden van het
jaar zijn dubbel zoveel handen nodig om
alle banketlekkernijen op tijd af te krijgen
voor het sinterklaasfeest en voor Kerstmis.
De amandelletters worden nog altijd met de
hand gevormd. In hoog tempo pakken de
medewerkers de staven deeg van de band.
Met een vaardige handbeweging buigen ze
de staaf om tot een M.
Kees van de Velde, die de dagelijkse leiding in
de bakkerij heeft, legt uit hoe de decem-
bertraktatie zich in de loop der jaren ontwik-
kelde: 'Van oorsprong was de vulling van
een banketletter een mengsel van wittebo-
nenmeel en suiker. Amandelen kwamen er
meestal nog niet aan te pas. Maar omdat de
spijs van amandelen lekkerder is, vullen wij
daarmee al sinds jaar en dag onze staven en
letters.' Om die reden heet de banketletter
tegenwoordig amandelletter.
Hoe lang gaan de letters en staven in de
oven? Kees van de Velde lacht: 'Wij tellen
niet in minuten, maar in meters.' De oven
is namelijk dertig meter lang. Door deze
warme tunnel loopt de band met daarop
de amandelstaven en -letters. Wie naast de
oven meeloopt, ziet het banket in de warme
lucht geleidelijk verkleuren. Aan het einde
van de tunnel, na dertig grote stappen, is
het eerst nog bleke deeg prachtig goudbruin
geworden. Wanneer de staven en letters zijn
afgekoeld van 200 °C naar zo'n 30 °C, kun-
nen ze worden ingepakt en verzonden. Klaar
voor welk heerlijk familieavondje dan ook.
Voor een extra knapperige korst:
verwarm staven of letters 10 minuten
in de oven op 150 °C. Gebruik nooit de
magnetron; de amandelspijs wordt dan
te warm en het deeg blijft koud.
Snijd amandelstaven en -letters liefst
met een kartelmes in schuine stukken.
Dat voorkomt dat de korst gaat brok-
kelen.
Na pakjesavond nog steeds genieten?
In de diepvries blijven amandelstaven en
-letters zes maanden goed.
5
C
C
1
x:
LJ
cr
ui
2
t/>
lL
cc
0
Q
0
O
z
D
A
CD
LiJ
AllerHande 12 2005 73
