A1
Haringseizoen
O DE OORSPRONG
Vanaf 2 juni is de Hollandse Nieuwe er weer. leder voorjaar trekken Noorse,
Deense en Nederlandse vissers eropuit om de beste haring buit te maken in
de noordelijke Noordzee. Dus helemaal Hollands is de Nieuwe niet altijd.
Wat wel puur Hollands is, is de rijke traditie van kaken en pekelen.
Veilinghuisje
Het krieken van de dag
in de baai van Sirevag.
Veien kijken er elk jaar naar
uit: de eerste Hollandse
Nieuwe. Vanaf 2 juni ligt de
nieuwe vangst Hollandse
Nieuwe in de winkel. Een maat-
jesharing is een haring zonder
hom of kuit. Een Hollandse
Nieuwe is een vette, gerijpte
maatjesharing, gevangen in
het voorjaar, vlak voordat in de
haring hom of kuit groeit. Om
een Hollandse Nieuwe te mogen
heten. moet de haring mini-
maal 16% vet bevatten. Daar-
naast moet hij 00k op de tradi-
tionele manier zijn gekaakt,
gerijpt. gezouten en gefileerd.
uit de Noordzee
Is gepoetst tafelzilver fon-
kelt de zee in de middag-
zon. Een knapperig helblauwe
hemel overspant het water tot
aan de horizon. Is dit nu de
noordelijke Noordzee? Zonne-
stralen glijden over het dek
van de Noorse vistrawler Slaat-
terog. Kapitein Ole Toft knijpt
zijn ogen tot spleetjes. Het is
eind mei, en een mooie dag om
het nieuwe haringseizoen in te
luiden. Toft koerst af op een
school haringen in ondiep wa
ter, ergens tussen Noorwegen
en Schotland. Eenmaal volgege-
ten met rode roeipootkreeftjes
en plankton, vervolgen de ha
ringen hun jaarlijkse rondje
door de Noord- en Oostzee.
Naar hun geboorteplek ergens
midden op zee, waar ze een
nieuwe generatie zullen voort-
brengen. Maar ieder voorjaar,
net voor haring hom of kuit
gaat schieten, wanneer de vis
op zijn best is voor verwerking
tot maatjesharing, varen alle
haringsvissers uit... De vissers
moeten precies op tijd - het
jaarlijkse haringseizoen duurt
maar zes a acht weken - de
netten uitgooien om de vetste
en smakelijkste haring binnen
te halen. Voor een echte maat
jesharing is een vetpercentage
van minimaal zestien procent
een absolute voorwaarde. De
schommelingen in het vetper
centage maken het begin van
het haringseizoen zo span-
nend. Iedereen wil graag als
eerste maatjesharing, de Hol
landse Nieuwe, aan wal bren-
gen. Dat de haring lekker vet
moet zijn, betekent overigens
niet dat de vis ongezond is. Ha
ring bevat weinig verzadigde
vetten en juist veel onverza-
digde, hetgeen de vis tot
gezonde kost maakt.
Egersund, half vijf's ochtends.
In het houten veilinghuisje aan
de kade druppelen de haringin-
kopers binnen. Het vissers-
plaatsje is de plek waar Noorse
vissers hun vangsten afleve-
ren. Maar hier en daar klinkt
onmiskenbaar Nederlands. Niet
zo vreemd, geen enkel land kan
tippen aan de voorliefde van
Nederlanders voor 'hun' maat-
jes. Jaarlijks verorberen we
Even rust aan boord. De haring is gelost. Het haringseizoen
duurt maar acht weken, dus is het voor iedereen hard aanpakken.
AllerHande 8-2004 73
