'RP
0
iu
i
O DE OORSPRONG
Al sinds 1890, vier generaties lang, maken de Kramers zuurkool. Nu liggen de
vlijmscherpe messen waarmee overgrootvader Gert de kolen met de hand
fijn sneed, in een vitrinekast. Ook de oxhoofden, de houten vaten waarin de
gesneden kool vergistte, moesten wijken voor een moderne variant. Maar de
zuurkool smaakt nog precies hetzelfde als toen.
Vlijmscherpe messen
saps 3
-
ZUURKOOLsilo'S
Piet Kramer is, net als zijn
vader en zijn opa, opge-
groeid tussen de kolen. Als
kleine jongen speelde hij ver-
stoppertje tussen de vaten;
vanaf zijn tiende hielp hij zo nu
en dan een handje mee. Hij is
dan ook merkbaar trots op het
bedrijf waar moderne machines
en ouderwetse rust jaarlijks
zo'n twintig miljoen kilo witte
kool doen veranderen in zuur
kool. Hij plukt een flinke kool
van de lopende band waarop
zojuist een nieuwe lading is ge-
legd, vers van het land. Met
een geroutineerde beweging
draait hij de kool steeds een
klein stukje en haalt hij de bui-
tenste bladeren eraf. 'Prachtige
kool, heel schoon,' zegt hij te-
vreden. 'Het blad valt er van-
zelf af.'
November is voor Kramer's
Kroutboy uit Zuid-Scharwoude
het hoogseizoen voor de zuur-
koolproductie. Dagelijks voeren
trekkers zo'n zestien wagens
aan met elk tien ton kool.
'Vroeger werden de kolen over
water aangevoerd,' vertelt Piet
Kramer. 'In dit gebied lagen on-
telbare kleine kaveltjes, door-
sneden door vaarten en sloten.
De kolen werden hier met pun
ters of zeilboten naartoe ge-
bracht. Maar sinds de ruilver-
kaveling in de jaren zestig en
zeventig, gaat het vervoer ge-
woon met de trekker.' Nadat de
wagens de weegbrug zijn ge-
passeerd, worden ze de produc-
tiehal binnengereden, waar de
kolen worden gelost. De groei-
stronken worden uitgeboord en
op de zogenoemde afbladma-
chine wordt het groene buiten-
blad verwijderd. Daarna ►-
Met de tweetands koolvork worden de
kolen een voor een opgeprikt en in de wagen
gegooid. De 'bewaarkolen', waarvan geen zuur
kool wordt gemaakt, maar die meteen voor
consumptie zijn bestemd. worden zorgvuldig
met de hand op de kar gestapeld.
aSai ,- W*
BZ1
De teler brengt de kool rechtstreeks naar
Kramer's Krautboy. Nog voor de wagens bij
Kramer's het erf weer af zijn, zijn de kolen
meestal al gesneden. Verser kan niet.