Elk nootje gaat door minimaal
vier paar handen
Keiharde bast
Oneffen cashews
worden met een
mesje bijgewerkt
Indiaas gebak
Arabische Zee
Kochin
Allepey
Kollam
Trivandrum
ontdekkingsreizigers uit Brazi-
lie meegenomen naar India.
Toen de Europeanen de zeerou-
tes naar het Oosten verkenden,
belandden ze ook aan de tropi-
sche Malabarkust van Zuid
India. Op een aantal plaatsen
zijn zelfs nog overblijfselen uit
onze VOC-tijd terug te vinden.
Zo staat in het gemoedelijke
stadje Kochin het 'Dutch Pa
lace' en is de kustlijn bestrooid
met rulnes van Hollandse for-
ten.
Terwijl de mannen vissen of
auto-riksja's besturen, laten
vrouwen in traditionele werk-
plaatsen of hypermoderne fa-
briekjes de cashews door hun
handen gaan. Het is arbeidsin-
tensief werk: elk nootje gaat
door minimaal vier paar han
den. Eerst moet de keiharde
bast zachter gemaakt worden.
Tot tien jaar geleden werd dat
gedaan door de ruwe noten in
grote trommels op hoog vuur
te roosteren. De gebrande dop-
pen kunnen dan met twee tik-
ken van een stok geopend wor
den. Op een aantal plaatsen
wordt nog steeds zo gewerkt,
maar in de meeste fabrieken is
men overgegaan op stomen.
Een stuk schoner en de doppen
kunnen worden opengeknipt,
wat het werk lichter maakt.
Na het openen van de doppen
gaan de noten de 'borma' in.
De warmte in deze grote oven
zorgt ervoor dat de noten iets
krimpen, waardoor de 'testa'
(het rode vliesje dat ook onge-
dopte pinda's nog hebben) los
komt te zitten. De volgende
handen verwijderen razendsnel
de testa en doen een eerste se-
lectie op grootte en kwaliteit.
Rajamma werkt al vijfendertig
jaar in de fabriek. Ze sorteert
cashews. Haar zus staat een
paar meter verderop. Gisteren
was het Diwali, feest van het
licht en was de fabriek geslo-
ten. 'Hoewel in Kerala het
oogstfeest Onam in September
belangrijker is, vierden we Di
wali met de familie. We bran-
den wat kaarsen en eten uitge-
breid.' Lachend: 'Wat ik ge-
kookt heb? Payasam. Een zoet
gerecht met melk, vermicelli
en..cashewnoten.
De mandjes worden verzameld;
de oneffen nootjes worden met
een mesje bijgewerkt, de an-
dere gaan naar de sorteerploeg
waar ze verder worden gese-
lecteerd. De hele, halve en
stukjes noot in verschillende
kwaliteiten verdwijnen in ge-
vacumeerde zakken. Elk soort
heeft z'n eigen toepassing: de
stukjes en halve cashews wor
den verwerkt in Indiaas gebak.
De gave en de een na grootste
variant, gaan, na in Nederland
te zijn afgebakken, onder an-
dere in de doorzichtige bakjes
van Albert Heijn. C'
Het sorteren. Vliegensvlug schieten
handen over tafel en pikken cashew
noten van gelijke grootte en kwaliteit
uit de uitgestorte berg noten.
De pelsters verdienen op basis van
het aantal gepelde noten. Hoewel het
loon naar westerse maatstaven laag is,
is het meestal voldoende om een gezin
te onderhouden. Vakbonden beharti-
gen de belangen van de werknemers.
Met een knipapparaat worden de gestoomde noten
geopend. Speciaal poeder of handschoentjes beschermen
de handen tegen de olie uit de bast.
