ntmoetingsplek
complete families
voor
rT
De baden zijn een O
Wie het
badhuis
veriaat is
vaak van
top tot teen
gepoetst en
gekneed
zoek brengen aan een van de vele hammams. Sommige
zijn al eeuwen oud en betegeld met de mooiste mozaie-
ken en het kostbaarste marmer. In Turkije is het badhuis
voor zowel mannen als vrouwen een belangrijke sociale
ontmoetingsplaats. Grote badhuizen hebben een geschei-
den mannen- en vrouwenafdeling. De kleinere ham
mams zijn afwisselend open voor mannen of vrouwen.
Na de kleedruimte komt de bezoeker eerst in een kleine
koele ruimte en daama in een grote hete ruimte terecht.
De temperatuur ligt rond de vijftig graden, maar door de
hoge luchtvochtigheid voelt het warmer aan. Langs de
zijkanten zijn banken om op te zitten en in het midden
staat vaak een tafel met een stenen plaat waar je op kunt
liggen voor een massage. De massage vormt een belang-
rijk onderdeel van het bezoek. Wie het badhuis veriaat, is
vaak van top tot teen gepoetst en gekneed. In de kleedka-
mer is na afloop meestal de mogelijkheid om een kopje
thee te drinken. Wanneer een Turkse vrouw gaat trou-
wen, brengt ze traditioneel een bezoek aan de hammam
met vriendinnen en vrouwelijke familieleden.
Hongarije
Geen land ter wereld heeft zoveel thermale en medicinale
baden als Hongarije. Alleen al in Boedapest zijn honderd
thermale bronnen. Vanaf's ochtends zes uur is het heel
gewoon om Hongaren met een handdoek over straat te
zien lopen, op weg naar de thermen. Baden is niet alleen
een belangrijk ritueel, maar ook een sociale gebeurtenis.
Een plek om vrienden en familie te ontmoeten, om wat te
eten, een potje te schaken of je te laten masseren. Som
mige baden zijn heel eenvoudig, maar vooral in de hoofd-
stad zijn een paar beeldschone Jugendstil-baden.
Wie een medische aandoening heeft, kan naar een spe-
ciaal medicinaal bad. Er zijn modder- en zwavelbaden en
licht radioactieve baden voorbijna elke kwaal. Aan de in-
gang staat soms een bordje met daarop de klachten waar
het bad een goede remedie tegen is. Het is niet raar om
een bad in te duiken dat zowel reuma als onvruchtbaar-
heid belooft te verhelpen. Maar de medicinale baden zijn
net als de gewone baden vooral een ontmoetingsplek voor
hele families.
Finland
Het woord sauna is Fins. De eerste sauna's waren kuilen
in berghellingen, die als onderdak dienden. Warmte kreeg
men door stenen op te warmen, en er water overheen te
gooien. De stoom zorgde voor zoveel hitte dat kleding kon
worden uitgetrokken. In Finland zijn nog enkele van deze
'holsauna's' te vinden. De sauna is nergens zo populair als
in Finland: er is een sauna op elke drie inwoners. Veel
openbare gelegenheden hebben sauna's en zelfs het parle-
mentsgebouw van Helsinki heeft er een.
In de vijfde eeuw werden in Finland de eerste houten sau
na's gebouwd. Veel oudere Finnen zijn er trots op dat ze in
de sauna zijn geboren. Tot halverwege de vorige eeuw
baarden veel vrouwen op het platteland hun kinderen in
de sauna, omdat het een schone en warme plek was.
De sauna dient niet alleen om schoon te worden, maar
ook om hart en bloedvaten te stimuleren en om te ont-
spannen. Het principe is gebaseerd op de afwisseling tus-
sen warm en koud. De temperatuur kan er oplopen tot
wel 110 graden Celsius. Door de warmte verwijden de
bloedvaten, gaan de porien open en worden afvalstoffen
uit het lichaam sneller afgevoerd. Daama volgt het afkoe-
len, wat meestal in de buitenlucht plaatsvindt, gevolgd
door een duik in ijskoud water.
Je bent geen echte Fin als je niet een keer in je leven een
gat in het ijs hebt gehakt om daarna de sauna in te dui
ken. Bijna alle huizen in Finland hebben tegenwoordig een
sauna, vaak naast de badkamer.
De sauna is ook heel goed voor je: uit onderzoek blijkt dat
saunabezoekers minder last hebben van stress en over een
hoge weerstand beschikken. C»
140 AlierHandc 5-2002
