1 m* 1
.1
Mi *iy|I
Joost Aerts, middelbaar
scholier:
'De vrijheid in
de omgang
bevalt me, ik
heb het gevoel
111!1 -11
mezelfte kun-
1 - lfcsfcw
nen zijn'
gewoon te zeggen wat-ie vindt.'
Netty: 'Zijn we daar dan geluk-
kig mee?' Joost: 'Ik wel.' Netty:
'Ik niet. Mensen durven zich af
en toe in gezelschap dingen te
permitteren die ik niet in mijn
hoofd zou halen. Maar ik
geloof dat ik nu wel echt als een
moeder praat...'
Toch plukt ook Netty de vruch-
ten van het losser worden van
de omgangsvormen: 'Ik ben
geen grote eter, en bestel graag
twee voorgerechten en geen
hoofdgerecht in een restaurant.
Dat was vroeger absoluut uit
den boze.' En ook in het tutoye-
ren signaleert Netty met genoe-
gen meer vrijheden: 'Mijn kin-
deren zeggen "je" tegen hun
oma, dat vindt ze niet erg.
Maar ik spreek mijn moeder
met "u" aan.' Frank: 'Ik zeg
altijd "u" tegen ouderen. Dan
hoor je vanzelf wel of je ook
"je" mag zeggen.' Joost: 'Zo ben
ik ook opgevoed.'
En zo blijken omgangsvormen
als een soort onzichtbare deken
over het sociale verkeer te lig-
gen. De een doet het zus, de
ander zo, en zolang iedereen
elkaar respecteert en de eigen
vrijheid met mate hanteert, is
er niks aan de hand. Hoewel...
een paar kleine ergernissen
houd je altijd. Joost: 'Voor-
dringen. Van die arrogante
mensen die denken dat de
wereld om hen draait.' Netty:
'Zoenen! Vreselijk. Mensen die
elkaar niet kennen en hoppa,
drie keer op de wangen.' Frank:
'Een echte ergernis? Ik kan niks
bedenken, zoenen vind ik juist
wel grappig.' C'
Inez van Eijk:
'Dat laagje beschaving
hebben we echt nodig'
Meediscussieren
over dit onderwerp?
Kijk op www.ah.nl
Volgens Inez van Eijk, schrijfster van het boek Etiquette,
hebben mensen het laagje beschaving dat etiquette heet
nodig: 'Anders zouden we elkaar besnuffelen zoals
hondjes dat doen.' De schrijfster komt niet uit een
milieu waar massa's regeltjes golden, maar is 'gewoon
netjes opgevoed'. Ze betrapt de Nederlanders af en toe
op opportunistisch gedrag: 'We denken van onszelf dat
we recht-door-zee zijn; doe maar gewoon, dan doe je
gek genoeg. Etiquette wordt vaak als schijnheilig erva-
ren, maar ik merk ook dat mensen de gedragsregels wel
hanteren als het toevallig uitkomt. We hebben ook vaak
het beeld dat we lekker los met etiquette omgaan, maar
binnen de groepen waarin we functioneren hebben we
ook weer eigen codes en omgangsvormen.'
Gedrag is volgens Inez van Eijk bepalend: met het
bestellen van twee voorgerechten in een restaurant is
niks mis, maar met het afblaffen van obers wel. Toch
kun je regels moeilijk opleggen: 'Neem het mobiel tele-
foneren. Als je een beetje beschaafd bent, weetje datje
andere mensen niet te veel moet hinderen, want dan
beknot je hun vrijheid. Met aparte regeltjes kom je in
zo'n situatie niet ver, dat moetje aanvoelen.'
AllerHande 4-2002 85
