Denostalgische kerst
Deverdrietige kerst
Dekolderieke kerst
*»x
druk bezig met de verbouwing. In die zomer kreeg mijn doch-
ter kanker; ze zou chemotherapie krijgen. In de wetenschap
dat deze kerstviering haar laatste kon zijn, besloten we drie
dagen voor de feestdagen al te verhuizen naar Pudleston. Er
was verwarming, heet water en iedereen had een kamer - dat
is weer het voordeel van een kleine familie. Maar verder: kale
muren, de meubels een zooitje ongeregeld, verhuisdozen in
de gang... Het was net kamperen. We hebben ons rot gela-
chen. Mijn dochter is een schat van een meid. Ze was een
schimmetje, ze was vaak moe, maar ze hielp gewoon mee
met het aanslepen van schalen en gerechten.'
Albert: 'Ondanks de dreiging van de ziekte was de sfeer bij-
zonder positief. Geen moment dat je met tranen in je ogen
zat - dat was helemaal niet aan de orde. We waren bij elkaar.
Het was Kerstmis. Dat telde. Kerstmis is toch het feest van
het licht.'
Monique: 'Mijn dochter wilde ook helemaal geen tragedie.
Ze is een doorzetter. Daarom leeft ze nog steeds. Gezond en
wel.'
Albert: 'In mijn jeugdjaren, de jaren dertig en veertig, vier-
den we kerst gewoon thuis in Zaandam. In die tijd was het
in Nederland niet gebruikelijk om buiten de deur te gaan
eten. Het was gezellig met elkaar. We hadden een kerstboom
met echte kaarsen. In de hoek van de kamer stonden spuit-
watersifons: als er narigheid was, kon vader meteen - hup -
de brand blussen. Geen opsmuk, geen grote balfeesten. Wij
verschilden in niets van de familie Doorsnee.'
'Op tweede kerstdag gingen we steevast naar mijn grootva-
der, Albert Heijn, de oprichter van het concern. Ik was daar
met mijn jongere broertje Gerrit Jan. Zulke bezoekjes von-
den we altijd leuk, maar ja, in het gezelschap van oudere
mensen gaan kinderen zich al snel vervelen, dus waren we
blij dat opa een hond had, die we mee uit konden nemen.
Hond ook blij.'
Monique: 'Ab, hoe ging dat eigenlijk bij jullie in de oorlog?'
Albert: 'Ons huis in Zaandam, was gevorderd door de
Wehrmacht. Het was een soort officiersmess, Duitse officie-
ren waren bij ons ingekwartierd. Mijn vader mocht van
Merrij X-m&s Ged Jul Merrif Christmas Buer \o tale
mijn moeder niet met ze praten, anders kreeg hij ruzie. En
mijn moeder sprak geen Duits. Ik was zo'n beetje de verbin-
ding tussen de Duitsers en het gezin.'
Monique: 'Die officieren waren toch ook gewoon maar
mannen, vaders, zonder vrouw en kinderen. Hebben ze je
nooit een stuk chocola gegeven?'
Albert: 'Oh, vast wel, de relatie kon ook heel plezierig zijn.
Ik herinner me dat die Duitsers gek waren op paling. Van de
deurknop tot de trapleuning, alles was vettig. Vooral met de
kerstdagen werd de oorlogssituatie teruggebracht tot mense-
lijke proporties: eigenlijk vond mijn moeder het wel zielig, al
die jongens en mannen zo ver van huis en haard. Een Duitse
officier vroeg mij of ik bij de padvinders zat. 'Nee,' zei ik,
'dat hebben jullie verboden. Het is een Engels gebruik.' Dat
vond hij belachelijk, hij werd bijna boos. Voor de oorlog was
hij beroepsviolist. 'Maar kijk,' zei hij. Hij had een schot-
wond in zijn hand.'
Albert: 'Dat is toch de kerst van 1987. Mijn broer was eh,
zoek. We hebben alles op alles gezet om Gerrit Jan uit han-
den van zijn ontvoerder of ontvoerders te krijgen. Juist voor
de kerstdagen wilden we hem vrij krijgen. Dat was de hoop.
En... het is niet gelukt, zoals u weet. Mja.'
Monique: 'We hebben samen gekke dingen gedaan. Elk jaar
vieren we kerst met het personeel, een man of tien. Vier, vijf
jaar geleden hadden we een gekostumeerd bal. Onze homo-
seksuele butler Dennis was verkleed als little lord Fontleroy
met blonde krulletjes, terwijl de kokkin rondliep als Molly
Flanders met zo'n boezem. Binnen tien minuten hadden ze
geruild van kostuum, geen gezicht. Ik was punker. Met een
leren broek, zwart piekhaar, zwarte lippenstift en veilig-
heidsspelden door m'n oren.'
Albert: 'Ik had hier helemaal geen zin in. Maar ja, bij zo'n
gelegenheid kun je natuurlijk niet in smoking verschijnen.
Maar ik moest toch enigszins mijn waardigheid behouden,
dus ben ik als paus gegaan. Lekker makkelijk. Wit hemd met
een groot kruis, mooi ceintuur, wit hoofddekseltje. Op mijn
elektrische wagentje stond pope mobiel.'
Monique: 'Iedereen lag scheef van het lachen. Toen begon jij
het ook leuk te vinden. Er bestaat een foto waarop de paus
staat met een punker op schoot. Die krijgt niemand ooit
onder ogen.'
Albert: 'Die koude decemberdagen mogen best een beetje
gezellig en leuk zijn. Kerst is voor mij het belangrijkste fami-
liefeest van het jaar.'
2? AllerHande 12-2001
