Wanneer is het Oud en Nieuw?
Tibet: een nationale
opknapbeurt
De Tibetaanse jaarwisseling is een aan-
eenschakeling van rituelen en ceremo
nies. Kloosters en huizen worden
geschrobd en gepleisterd en kinderen
krijgen nieuwe kleren. Voor hen is er
snoepgoed als geharde honing, kandij
en rauwe suiker. Vaste prik van de
nieuwjaarsmaaltijd is gutuk, een soep
bereid van negen ingredienten. In de
soep worden gevulde dumplings (deeg-
balletjes) meegekookt. De vulling, bij-
voorbeeld boter, zout of een steentje,
zegt iets over de persoonlijkheid van de
vinder.
Iran: zeven S-buffet
Het islamitische nieuwjaar valt vaak
samen met het begin van de lente. In
Iran viert men dat gegeven maar liefst
twee weken lang. Voorafgaand aan die
twee feestweken wordt er druk geboend,
gekookt en gebakken. De tafel wordt
gedekt voor een sofreh-ye-haft-sinn, een
buffet met zeven gerechten waarvan de
Spanje: twaalf druiven
doorslikken
Werd het oudejaarsfeest vroeger vooral
in de eigen familiekring gevierd, tegen-
woordig doen jonge Spanjaarden dat
vooral buiten de deur en ontmoeten ze
elkaar op terrasjes en in cafes. Overal
worden eet- en dansavonden georgani-
seerd waar de genodigden vaak verkleed
naar toe gaan. Tot op de dag van van-
daag is het gewoonte om om midder-
nacht twaalf hele druiven door te slik-
ken. Bij elke klokslag moet een druif
worden gegeten om het geluk af te roe-
pen in het nieuwe jaar.
naam begint met een's'. De gerechten
symboliseren zaken als geluk, gezond-
heid, schoonheid en voorspoed. Als de
klok twaalf uur staat, deelt de familie-
oudste gebak, snoepgoed en muntjes uit.
Op nieuwjaarsdag staat een uitgebreide
picknick op het programma om van de
voorjaarszon te genieten.
De klok slaat niet
overa I op hetzelfde
moment twaalf keer
en ook vieren niet
alle landen nieuw-
jaar op dezelfde dag.
In verschillende lan
den en delen van de
wereld worden
andere kalenders
gehanteerd dan de
christelijke. In veel
Aziatische landen is
dejaartelling geba-
seerd op de maanka-
lender; elders bepa-
len de bewegingen
van de zon de lengte
van het jaar. Zelfs
binnen een land
wordt nieuwjaar
soms op verschillen
de dagen gevierd,
zoals in India, waar
men leeft volgens de
hindoejaartelling
maar waar de bere-
kening van de kalen-
der varieert per regio
of plaats. In Korea
wordt nieuwjaar
twee keer gevierd:
een keer volgens de
zonkalender
(i januari) en een
keer volgens de
maankalender (in
2000 op 2februari).
Bij de joodsejaar-
telling geldt niet
alleen de maanka
lender, maar wordt
er ook rekening mee
gehouden dat
bepaalde feestdagen
niet op sabbat
mogen vallen. In 'ons'
jaar 2000 valt Oud
en Nieuw er op 30
September. In de
meeste islamitische
landen wordt de
kalender volgens een
vaststaande bereke-
ning bepaald. In 1999
viel Oud en Nieuw er
op 17 april en in 2000
wordt dat om en
nabij 6 april. Er geldt
echter ook een apar-
te religieuze kalen
der, die van plaats tot
plaats kan verschillen.
Tekst: Celine The, Fotografie: Paul van Riel e.a.
AllerHande 12 extra-1999 33
