Cafeinegehalte
Op reis met de boot
Ervaren neus
AllerHande|77
De ruwe koffieboon
en geurloos en heeft een ver-
kwikkende werking. Cafeine
versnelt de afbraak van brand-
stoffen (zoals vet en koolhy-
draten) in het lichaam. Ook
werkt cafei'ne verwijdend op de
bronchien, wat de ademhaling
bevordert. Daarnaast verbetert
cafeine (net als andere genots-
middelen als suiker en alcohol)
het humeur, via de stof sero-
tine.
Ook in de natuur vervult de
cafeine een functie. De koffie-
struik beschermt zich er onder
andere mee tegen insecten en
mijten. In jonge loten is het
gehalte aan cafeine het hoogst,
omdat die het aantrekkelijkst
zijn voor vraatzuchtige insec
ten. Verder verschilt de cafeine
per soort koffiestruik.
Cafeine werkt snel. Enkele mi-
nuten na het innemen is onge-
veer de helft al in het bloed
opgenomen. Een kop filterkoffie
bevat zo'n 75 milligram cafeine.
De geliefde, milde en aromati-
sche Arabica-boon bevat de
minste hoeveelheid cafeine:
0,8-1,3%- De Robusta-boon, die
in Nederland over het algemeen
iets minder wordt gewaardeerd,
is krachtiger en harder van
smaak, en bevat 2 tot 21/2
cafeine.
Voor mensen die gevoelig zijn
voor cafeine, of bijvoorbeeld
's avonds nog een kopje willen
drinken zonder niet in slaap te
kunnen vallen, is er cafeinevrije
koffie in verschillende vormen
en soorten (filterkoffie, espresso,
oploskoffie). De uitvinder van
cafeinevrije koffie is de Bremer
koffiehandelaar Dr. Ludwig
Roselius, die al in 1905 ont-
dekte hoe je cafeine uit ruwe
koffiebonen kon verwijderen
zonder de smaak en het aroma
van de koffie aan te tasten.
Nederland was al vroeg
'gebrand' op koffie. Eind 17de
eeuw doorbraken Nederlanders
het Arabische monopolie met
de koffieaanplant op Java. In
feite zijn de Nederlanders ook
verantwoordelijk voor de com
plete koffiecultuur in Midden-
en Zuid-Amerika. In 1715
schonk de burgemeester van
Amsterdam de Franse koning
namelijk een jonge koffieplant
voor de Koninklijke Botanische
Tuin in Parijs. De Clieu, een
Franse marine-officier, bracht
het plantje naar Martinique om
er koffieplantages te beginnen.
Onderweg werd zijn schip over-
vallen door piraten en geteis-
terd door zware storm. Het mag
een wonder heten dat het
plantje de reis overleefde, mede
dankzij de volharding van De
Clieu, die tijdens ernstig water-
tekort het beetje water dat hij
had liefdevol deelde met zijn
plant. Het stekje zou de stam-
moeder worden van miljoenen
koffiestruiken op Martinique
en later van miljarden koffies
truiken in Midden- en Zuid-
Amerika. Brazilie is nu al jaren
de grootste koffieproducent, op
de voet gevolgd door Colum
bia.
Tijdens zijn kleurrijke 'koffiejaren' bij Albert Heijn werd hij 'papa' genoemd in
Brazilie. Na 40 jaar proeven weet koffie'paus' Geb IJskes dan ook alles van bonen.
Het meest gecharmeerd is hij van de parelboon. Dit boontje is wat geuriger, rinser
en zachter dan de gewone platte boon, aldus de koffiekenner, die het roer inmid-
dels heeft overgedragen aan Ward de Groote. Vandaar dat Ijskes het huismerk van
Albert Heijn in de jaren zestig omdoopte in 'Perla', Latijn voor parel. Ijskes' erva
ren neus wees hem met alleen de weg naar kwaliteit. Ook rotte bonen - in koffie-
jargon 'geile bonen' - wist hij feilloos te vinden. Ijskes: 'Ik heb in mijn carriSre wel
eens een partij gehad die helemaal verkeerd gefermenteerd was. Toen had ik op
elke kilo een 'stincker', zoals de Engelsen zeggen, ofwel een geile boon.'
Met dank aan de Vereniging van Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers, Geb Ijskes
