achter uw dagelijks
Het verhaal
eetgerei
Het grootste deel van de wereldbevolking nuttigt de
maaltijd met stokjes of met de vingers. In het
westen is bestek een
er ook hier heel wat
vast tafelonderdeel. Toch gi
eeuwen overheen eer de
etiquette voorschreef dat er
met mes en vork moet worden
gegeten.
ngen
AlIerHande
Deboeiende qeschiedenis
mes ert
van
vork
Van het huidige bestek heeft het mes de
langste geschiedenis. Eigenlijk vindt deze
z'n oorsprong in de scherpe, stenen
gereedschappen uit de prehistoric. Van
een tafelmes was toen echter absoluut nog
geen sprake. Bekend is wel dat de Griekse
edelen, ten tijde van Homerus (achtste
eeuw voor Christus), een mes gebruikten
voor het kleinsnijden van vlees. Later,
toen het de gewoonte werd om te liggen
aan tafel, was het niet mogelijk om zelf de
spijzen te snijden. Daarom werd dit
gedaan door slaven, net zoals later bij de
Romeinen.
Couvert tegen gif
In de middeleeuwen - toch al niet bekend
om z'n verfijnde etiquette - bediende men
zich aan tafel van een mes en een lepel.
Het tafelmes had in die tijd een lemmet
met een
spitse
punt.
Daarmee
prikten de middel-
eeuwers het voedsel uit de schalen,
dat ze vervolgens met hun vingers naar
de mond brachten. Op de royaal gedekte
tafels lag geen bestek: iedereen droeg zijn
eigen mes en lepel bij zich. Het bestek en
het eten van de vorst of adellijke gastheer
bevonden zich in een zogeheten tafel-
schip, een schip in miniatuurformaat,
samen met zijn geliefde specerijen. Dit
was een voorzorgsmaatregel om vergifti-
ging te voorkomen, want aan de masten
van het schip hingen stukjes hoorn, die -
zo dacht men - zouden verkleuren als ze
in aanraking kwamen met vergiftigd eten.
Om elke poging van misleiding uit te slui-
Deze foto toont eenvoudige voorbeelden van
eetbestek, dat de gemiddelde Hollander in het
begin van de 17de eeuw in zijn bezit had.
Vorken waren toen nog tweetandig. Destijds
hadden vorken vooral een prikfunctie en nog
niet zozeer de opschep- en eetfunctie van
tegenwoordig. (Collectie Museum Boijmans
Van Beuningen, foto Tom Haartsen)
118
