Vitamines zijn onmisbare inqredienten voor
het daqelijks menu. Er zijn er nu dertien bekend, elk
met hun eiqen taak. Een beknopt overzicht.
Vitamine A is goed voor de ogen, met name
voor het aanpassen van de ogen aan het donker.
Daarnaast zorgl vitamine A voor een gezonde huid.
gezond haar en tandvlees en helpt deze vitamine bij
de opbouw van botten en tanden. Belangrijke bron-
nen van vitamine A zijn halvarine, margarine en
boter, melk(producten), vices, vis, eidooier en
lever.
Vitamine B1 zit in bruinbrood, volkoren-
brood, volkoren-graanproducten, aardappels.
Vitamine B5
Vitamine B12 speelt een rol bij de aanmaak
van rode bloedcellen en de working van het zenuw
stelsel. Vlees(waren), vis. melk(producten) en
eieren bevatten vitamine B12.
Vitamins zorgt voor stevige cellen. een
goede wondgenezing en de opname van ijzer uit de
voeding. Bovendien handhaaft vitamine C de weer-
stand van het lichaam. Vooral fruit, aardappels,
groente en vruchtensappen bevatten vitamine C.
Te veel vitamines? Sommige voedingsmiddelen bevat
ten grotere hoeveelheden vitamines dan het lichaam nodig heeft.
Toch krijgt u via uw eten niet snel te veel vitamines binnen. De hoe-
veelheid die schadelijk kan zijn voor de gezondheid ligt namelijk vele
malen hoger. Bovendien kan het lichaam alleen vetoplosbare vitami
nes opslaan. Een teveel aan vitamines die in water oplosbaar zijn - de
B-vitamines en vitamine C, met uitzondering van vitamine B12 - ver-
laat het lichaam via de urine.
Vitamine B8 heet 00k wel biotine. Biotine
Vitamine K wordt voor het grootste deel
aangemaakt door bacterien in dc dikke darm cn
komt 00k voor in groene bladgroente, melk(pro-
ducten), vices, eieren, granen. groente cn fruit.
Vitamine K is belangrijk voor een goede bloed-
stolling.
AllerHand?
m
I el was de Poolse biochemicus Casimir
Funk die begin deze eeuw ontdekte dat
vitamines onmisbaar warcn voor hot menselijk
lichaam. Ilij gal alle vitamines een chemische naam
en een letteraanduiding. Zo ontstond het rijtjc A, B,
C, D, H en K. Later ontdekte hij dat er meerdere
B-vitamines zijn, en kregen de B-vitamines een
nummer. Uiteindelijk bleken bcpaalde B-nummers
geen echte vitamines te zijn, zodat die uit de reeks
werden geschrapt. De lijst telt nu dertien vitami
nes: vitamine A, Bt, B2, B5, By. B6, B8 (biotine),
Bit (foliumzuur), B12. C, D, E en K.
Vitaminetoppers
In de meeste voedingsmiddelen komen vitamines in
meer of mindere mate voor, Overbekend zijn bij
voorbeeld worteltjes era hun provitamine A (beta-
caroteen, goed voor de ogen) en sinaasappeis om
hun vitamine C. Sommige vitamines zitten vooral
in vices en vis (vitamine B bijvoorbeeid), andere in
groente en fruit (bijvoorbeeid vitamine C en E).
iWaar in geen enkel voedingsmiddel komen alle
vitamines in de juiste hoeveelheden voor. Daarom
is variatie het kenmerk van gezonde voeding. Wei
is het zo dat over het algemeen verse, onbewerkte
producten, zoals fruit en volkorcnmeel, meer vita
mines bevatten dan bewerkte levensmiddelen.
Sommige vitamines zijn namelijk gevoelig voor
hitte, vocht, lucht en/of licht en kunnen bij de
bereiding van voedsel verloren gaan. Toch gaat dit
niet altijd op: soms heeft de bereiding van voedsel
zelfs een gunstige invloed, omdat deze de opname
van de vitamines in de darmen kan verheteren. Dit
geldr bijvoorbeeid voor de opname van beta-caro-
teen uit gekookte worteltjes. Hierna een kort over
zicht van vitamines en vitaminclevcranciers.
groente en vices. Deze vitamine speelt een rol bij
de verbranding van koolhydraten en zorgt voor een
goede working van het hart en het zenuwstelsel.
- stimuleert de energievoorzie-
ning van het lichaam en is goed voor huid en haar.
Melk(producten), vlees(waren), groente, fruit en
graanproductcn: dat zijn de ieveranciers van vita
mine B2.
De energievoorziening en het zenuwstelsel vvorden
ondersteund door -1 - B3 zit in
vlees, vis, volkoren-graanproducten, groente en
aardappels.
(in vlees, eieren, vol
koren-graanproducten.
peulvruchten en melk
en melkproducten) is
zowel van belang voor
de energievoorziening
als voor de opbouw en
afbraak van vetten en
de vorming van
bepaalde hormonen.
op een kind met een open ruggetje. Daarom wordt
aanbevolen vanaf ten minste vier weken voor de
zwangerschap tot de achtste week van de zwanger-
schap dagelijks 400 microgram extra foliumzuur le
slikken in de vorm van een vitaminepreparaat.
Z is nodig voor stevige botten en
tanden en beperkt botontkalking. De opname van
calcium en fosfor uit de voeding wordt erdoor
bevorderd. Vitamine D zit in halvarine, margarine,
vlees, vette vis, voile melk(producten) en bak- en
braadproducten. Verder maakt het lichaam zelf
vitamine D aan onder invloed van zonlicht.
De stofwisseling is gebaat bij 13 IT! 10 - 6,
met name bij de opbouw en afbraak van eiwitten.
Daarnaast reguleert vitamine B6 de working van
bepaalde hormonen en is deze onmisbaar voor de
afweer, groei, bloedaanmaak en het zenuwstelsel.
Vlees, eieren, vis, volkoren-graanproducten, aard
appels, peulvruchten, melk(producten), brood en
groente: dat zijn de levensmiddelen die vitamine Bo
leveren.
zit in melk(producten), eieren, gemengde noten,
pinda's en lever. Deze vitamine houdt de energie-
stofwisseling op gang, net als de vorming van vet-
zuren. Biotine is 00k nog eens goed voor huid en
haar.
Bronnen van foliumzuur alias Vitamine
Bit zijn volkoren-graanproducten, groente en
Iruit. Foliumzuur is nodig voor de aanmaak van
rode bloedcellen en de groei en instandhouding van
het lichaam. Daarnaast verlaagt foliumzuur t risico
E speelt een rol in de rode bloed
cellen en celwanden van de weefsels in het lichaam.
Zowel zonnebloemolie, dieethalvarine, dieetmarga-
rine, brood, graanproductcn, noten, zaden, groente
als fruit bevatten vitamine E.
Bron: Een gezonde kijk op vitamines en mine-
ralen, brochure 161, Voorlichtingsbureau
voor de Voeding, Den Haag.
Dit boekje is te bestellen door 13,50 over
te maken op gironummer 4323700 van het
Voorlichtingsbureau voor de Voeding in
Den Haag, onder vermelding van de titel en
bestelnummer 161.
