cultuur
rijst
- De rijke
van
Rijst gedijt het beste in een waterige akker.
Het duurt drie tot acht maanden voor rijst
oogstrijp is, afhankelijk van de soort en de
weersomstandigheden. In sommige streken
kan dan ook twee of drie maal per jaar
geoogst worden. Soms zelfs wel vier keer.
Geraffineerde geur
De meeste rijst wordt verbouwd op
vlakke rijstvelden of op terrassen
gelegen sawa's. Eerst wordt het zaad
met de hand uitgezet. Na 'n maand
plant men de zaailingen over in de
natte sawa. Wanneer de plant een
halve meter hoog is, ontwikkelen de
bloemknoppen zich. Als die open-
gaan verspreiden ze 'n geraffineerde
geur. De bloemen sluiten zich ech-
ter al weer snel en dan beginnen de
rijstkorrels zich te vormen.
Beelden van de rijstcultuur in
Indonesie: op Bali (foto's I en
3), java (foto's 2 en 7),
Lombok (foto 4) en Sulawesi
(foto 6). Foto 5 toont de
gedorste rijsthalmen.
Omdat rijst het belangrijkste
voedingsmiddel is, bepalen
de rijstvelden (sawa's) op veel
eilanden het landschap.
Oogsten en dorsen
Als de plant geelbruin kleurt, nadert de
oogst. De aren van de rijstplant buigen dan
diep door, omdat ze zwaar zijn van de rijst
korrels. Het wordt tijd om de rijsthalmen af
te snijden. Die moeten daarna eerst drogen
voordat men de rijst kan dorsen. De eenvou-
digste manier om dit te doen is een handvol
afgesneden halmen te nemen en die met
geweld neer te laten komen op iets hards,
waardoor de rijstkorrels uit de aren vallen.
Harde dop
De geoogste rijst moet eerst nog worden
bewerkt voor hij eetbaar is. Allereerst verwij-
dert men de harde dop die de rijstkorrels
omhult. Vroeger gebeurde dit met de hand
met behulp van een zware houten stamper
en een vijzel van hout of steen. Op enkele
plaatsen gaat dit nog zo. Meestal worden de
rijstkorrels echter in een pellerij van hun
dop ontdaan. Door daarna te schudden
wordt dit kaf van de rijst gescheiden. Om
witte rijst te krijgen, moeten de rijstkorrels
ten slotte nog van hun zilvervliesjes worden
bevrijd.
AllerHande 37
