Een soort stofzuiger als oogstmachine In schone kisten van 12 kilo Goed uitgerust naar AH's groentecentrales Bfabants land rond Ossen- drecht, waar een kleine hon- derd telers voor AH bonen telen die de perfeccie benade- ren: niet te dik en niet te dun, heldergroen van kleur, en de witte boontjes die erin zitten zijn net zo mals als hun groe- ne peul. (Sperziebonen beho- ren tot de weinige peulvruch- ten die met peul en al gegeten kunnen worden). Misschien is het u ook al opgevallen dat stugge draden, die het altijd nodig maakten om bonen 'af te halen', bij de bonen van AH schitteren door afwezigheid. Ook dat is een resultaat van de jarenlange speurtocht naar de kwaliteits- boon die AH graag wil verko- pen. Die speurtocht - het was er een met vallen en opstaan - begon zo'n acht jaar geleden. Omdat toen werd verwacht dat het oogsten van sperziebo nen gemechaniseerd zou wor den, stelde AH de bijkomende eis dat de gezochte boon machinaal te oogsten was. Het gebeurde in de teelt namelijk vaak dat de bonen met het oog op het weer in recordtem- po geoogst moesten worden en dan waren er dikwijls onvoldoende handen beschik- baar. Bij warme droogte groei- den de bonen te snel door en werden waterig van smaak, en als het te nat was, werden ze vuil en roestig. In 1983 werd uit Amerika een oogstmachine gei'mporteerd, die al snel de bijnaam 'stofzui ger' kreeg. Hij rijdt tussen de rijen sperziebonenplanten door, die ongeveer 40 centi meter hoog zijn. De bonen hangen bovenin. Via een harig wiel worden de bonen als het ware van de plant gezogen. Het is onvermijdelijk dat de stofzuiger ook blaadjes opslokt, maar dat is niet erg: ze worden van de bonen gescheiden en weer terugge- blazen op het land, wat een uitstekende manier van bemesten is. In het hart van de sperziebo- nenvelden staat een gebouw waar de bonen in schone kis ten van 12 kilo verpakt wor den, maar daar gaan nog een paar dingen aan vooraf. Eerst worden de bonen machinaal gesorteerd, waarna het menselijk oog controleert of alle kapotte en rare bonen inderdaad verwijderd zijn. Dan krijgen de bonen een bad in ijskoud water. Heel kort, maar heel koud. Dat gaat lijn- recht in tegen de traditionele opvatting dat bonen tempera- turen onder de 5 graden Cel sius niet verdragen. Op zich klopt die opvatting, maar de ervaring leert dat zo'n kort ijs- bad weldadig werkt. Boven- dien worden eventuele kleine kneuzingen door dat bad tot staan gebracht. Na de koude onderdompeling gaan de natte, koude bonen de kist in; de kisten worden op pallets gestapeld en dan rollen ze naar een speciale koelcel waar de bonen vijf a zes uur moeten drogen en rus- ten bij een temperatuur van 5 a 6 graden Celsius. Dat rusten is verplicht. Eerder mogen ze beslist niet naar de groentecentrales. Zouden de bonen nat vervoerd worden, dan zouden ze namelijk door het onvermijdelijke schuiven roestig worden. AH neemt dus de tijd die nodig is. Toch is er geen sprake van vertraging die AH's stelregel doorkruist - vandaag op het land, morgen bij de klant - want sperziebonen worden vroeg in de morgen geoogst en met de oogstmachine gaat dat zo snel dat er op zo'n dag voldoende tijd overblijft, zodat de bonen in optimale conditie naar de groentecen trales worden vervoerd en van daar naar de winkel. Daar kunt u deze prachtbonen in de zomermaanden vaak voor een bescheiden prijs kopen. Want ook al wordt er in fasen geteeld, soms overlappen die fasen elkaar en moet er in ijl- tempo geoogst worden. En als de zomer van 1990 een beetje op die van vorig jaar lijkt, gaan we weer een grandioos sperziebonenseizoen tegemoet. Met deze oogstmachine, bijgenaamd 'de stofzuiger', worden de sperziebonen in Brabant geoogst. AllerHande 27

Allerhande | 1990 | | pagina 27