Frisse kroppen van de friese klei
Als Amerikanen over
sla praten, bedoelen
ze ijsbergsla, want dat
is daar de slasoort. In Nederland is het nog niet zo
ver, maar dat lijkt nog maar een kwestie van tijd.
Want de populariteit van die knapperige kroppen
neemt razendsnel toe. AH weet daar meer van.
Veel voordelen
Van eigen bodem
Vers van het land
Hollands? kroppen
uit Spanje
IJSBERGSLA
Het verhaal over AH's ijs
bergsla is een succesverhaal.
Kees Baaij, inkoper groente
en fruit: 'Zes jaar geleden be-
gon het grote ijsbergsla-
avontuur, want dat was het
en is het nog steeds een
beetje. Vroeger was er in de
winter een beperkte aanvoer
(uit de Verenigde Staten),
maar die kroppen waren
duur. Aan het begin van de
jaren tachtig besloot AH
voorzichtig tot import uit
Italie en Israel, maar als die
in de winkels lag, kwam net
de gewone sla beschikbaar.
Eerst uit de kas en vervol-
gens van de koude grond.
Gezien de hoge prijs van de
toen nog exclusieve ijsberg
sla, maakte de nieuwe sla
soort weinig kans tegen de
zachte sla van eigen bodem,
die in tuinderstaal 'botersla'
heet.'
'We lieten het er niet bij zit-
ten,' zegt Kees Baaij. 'Zo'n
zes jaar geleden gingen we
eens praten met onze vaste
.leverancier van Hollandse
groenten. Die heeft een grote
kring van tuinders om zich
heen verzameld, van Noord-
Brabant tot Friesland, die
voor Albert Heijn teelt. Af-
gesproken werd de uitdaging
aan te nemen en te proberen
ijsbergsla in Nederland te te-
len. Met als doel deze tot
dan toe 'dure groente' voor-
deliger te maken en de aan
voer te vergroten, zodat
meer mensen ervan zouden
kunnen genieten.
Ijsbergsla heeft een aantal
voordelen ten opzichte van
botersla: de kroppen zijn
voller (gemiddeld 400 gram),
ijsbergsla is knapperiger en
langer houdbaar, je hebt wei
nig afval en je kunt er een
paar dagen mee doen: ge-
wQon halveren en de andere
helft koel bewaren. Boven-
dien kun je ijsbergsla een
uurtje van tevoren klaarma-
ken! Dat is prettig wanneer
je gasten hebt. En: de smaak
is anders, frisser.
Daarnaast blijft onze oude
vertrouwde botersla staan, als
een huis. Want die malse sla
met z'n zachte smaak is niet
meer weg te denken uit onze
maaltijden. Je moet ze zien
als twee verschiOende soor-
ten.'
'Op een gegeven moment
ging een aantal van onze te-
lers dus ijsbergsla planten.
We wilden de kroppen ver-
kopen voor een prijs die ho-
ger lag dan die van botersla.
Dat leek ons redelijk gezien
de grote voordelen, maar
succes bleef uit. De klanten
wilden er niet aan. Toch ge-
loofden we erin. Ondertus-
sen zaten onze telers met
hectares vol ijsbergsla. Toen
hebben we die hele oogst
verkocht voor een lage prijs
per krop. Van die aanbieding
is op gigantische schaal ge-
bruik gemaakt. lien "extra
voordeel was dat ijsbergsla in
een klap bekend raakte. En
nu is ijsbergsla niet meer weg
te denken van de groente-
afdeling.
De meeste kroppen komen
uit Friesland. Dat is door de
geografische liggirig en de
uitstekende kwaliteit van de
bodem de belangrijkste 'ijs-
berg'-provincie geworden.
De Friezen keken er in het
begin wat vreemd tegenaan,
maar nu is de ijsbergsla een
vertrouwd verschijnsel in ons
'hoge Noorden'. Vooral bij
Dokkum, waar altijd een fris
zeewindje waait en de tem-
peratuur minder hoog op-
loopt dan in het binnenland.
Dat zijn ideale omstandighe-
den voor stevige kroppen.'
'De teelt is een combinatie
van handwerk en technisch
vernuft. De sla-plantjes wor-
den automatisch in de aarde
gezet, rij na rij, in gestanste
plantgaatjes. Na zes weken
zijn de kroppen oogstrijp.
Dan verschijnt er een won-
derlijk apparaat op de vel-
den, een speciale ijsbergsla-
oogstmachine. Het lijkt op
een laag vliegtuig dat lang-
zaam tussen de rijen door
rolt: een trekker met op-
bouw en 'vleugels' in de
vorm van rollerbanen. Rond
die machine lopen ongeveer
twaalf personen. Zij bekijken
de kroppen stuk voor stuk.
Een krop van het juiste ge-
wicht wordt met de hand af-
gesneden en op de rollerbaan
gelegd. Op de trekker be-
vindt zich een verpakkingsaf-
deling met vier tot zes man-
nen of vrouwen. De kratten
met verpakte kroppen ver-
huizen van daar direct naar
een wagen achter de oogst-
machine. Zodra die volgela-
den is, wordt er koers gezet
naar het depot, waar de
oogst binnen een kwartier
gekoeld wordt tot 2 a 3 gra-
den Celsius, tot in het hart
van de kroppen. Dan gaan ze
direct per koelwagen naar
vijf door het land verspreide
groentecentrales van AH en
aansluitend naar de winkels.
Het resultaat van ddze werk-
wijze is dat 'n krop ijsbergsla
binnen 24 uur na de oogst in
de winkel ligt.'
'Het liefst zouden we het
hele jaar ijsbergsla van eigen
bodem verkopen, omdat Ne
derland nog altijd de beste
groentetuin van Europa is.
Maar, door het klimaat kan
dat niet. Van oktober tot
april moeten we de ijsbergsla
dus ergens anders vandaan
halen. Importeren is een mo-
gelijkheid, maar daar maken
we steeds minder gebruik
van.Jsamen met onze vaste
leverancier hebben we name-
lijk in Spanje een project op-
gezet, Crop de.Al-Maria. We
zitten midden in de ontwik-
keling daarvan. Het is de be-
doeling om ook in Spanje
Hollandse groenten te telen,
58 AllerHande
