BELANGMJKE SIOF IN ONS DAGELUKS ETEH
In veel dingen die we eten zit ijzer. Een beiangrijke stof, die ervoor zorgt dat we
geen bloedarmoede krijgen (en daardoor eerder moe worden en een minder goede eetlust krijgen).
U hoeft zich overigens niet zo snel zorgen te maken, want wie gevarieerd eet,
krijgt automatisch voldoende ijzer binnen.
Het ijzer dat we nodig
hebben, halen we
vooral uit (bruin)
brood, uit grove graan-
produkten (zoals mues
li, volkorenbiscuits
e.d.) en uit eiwitrijke
voedingsmiddelen als
vlees, vis, gevogelte en
peulvruchten. Maar
ook groente, aardap-
pels en fruit leveren
ijzer.
Het ijzergehalte van le-
vensmiddelen, zoals
vaak op verpakkingen
staat aangegeven, zegt
eigenlijk niet zoveel!
Het merendeel van het
ijzer kan namelijk niet
door het lichaam wor
den opgenomen. Het
ijzer in vlees en vlees-
waren is redelijk goed
opneembaar door ons
lichaam. Het ijzer in
graanprodukten
(brood), groente en
fruit is gebonden aan
eiwitten en zuren, zo-
dat daarvan slechts 1
tot 5% aan ons lichaam
ten goede komt. Getal-
len van ijzergehaltes
op verpakkingen kun-
nen ons dus op een
dwaalspoor brengen.
Van lever bij voorbeeld
wordt ca. 20% opgeno
men, van spinazie
'maar' 3%.
Het ijzer dat in ons
eten zit, wordt in het li
chaam opgenomen via
de darmen en komt
vervolgens voor een
belangrijk deel terecht
in de rode bloedkleur-
stof in ons bloed. Daar
speelt het een zeer be
iangrijke rol bij de
zuurstofvoorziening
van de lichaamscellen.
Op die manier wordt
het ijzer uit ons eten
dus meteen 'gebruikt'.
Voorraadje ijzer
omop
terug te vallen
Iedereen die gezond is,
heeft daamaast van
nature een extra ijzer-
voorraadje, dat is opge-
slagen in lever, milt en
beenmerg. Wordt er
via ons eten te weinig
ijzer aangevoerd, dan
wordt dit voorraadje
automatisch aangebro-
ken. Wanneer zich des-
ondanks te weinig ijzer
in het lichaam bevindt,
wordt het nog wel aan-
wezige ijzer extra 'zui-
nig' verdeeld. Uit deze
in ons lichaam 'inge-
bouwde' beschermings-
maatregelen blijkt wel
hoe belangrijk ijzer
voor ons is. Wanneer
het eten langdurig te
weinig ijzer bevat, kan
toch een ijzertekort in
het lichaam ontstaan.
Het gevolg is bloedar
moede, wat zich uit in
klachten als moeheid,
rusteloosheid, ster-
retjes zien en/of een
geringe eetlust. Als je
ze op een rijtje ziet
staan, lijken die klach
ten vrij duidelijk. Vaak
blijkt echter dat de
klachten zo geleidelijk
naar voren komen, dat
ze lang niet altijd in
verband worden ge-
bracht met een te lage
ijzervoorziening.
Sommige mensen
hebben wat meer
ijzer nodig
Een ijzertekort kan
ontstaan door een te
gering aanbod via de
voeding, maar ook door
snelle groei of bloed-
verlies. De behoefte
aan ijzer is dus niet
voor iedereen gelijk.
Kinderen in de groei
(tussen 12 en 19 jaar),
zwangere vrouwen,
vrouwen die borstvoe-
ding geven en men-
struerende vrouwen
hebben in verhouding
wat meer ijzer nodig.
Voor iedereen, maar
voor deze groepen in
het bijzonder, geldt dat
extra aandacht voor de
samenstelling van de
maaltijden helpt voor-
komen dat er een ijzer
tekort ontstaat.
Baby's komen op een
bijzondere manier aan
ijzer. Voor de geboorte
hebben zij in de baar-
moeder al een voor
raadje ijzer aangelegd.
Dit is een van de rede-
nen dat vrouwen in
verwachting wat meer
ijzer nodig hebben! De
baby's kunnen, als ze
eenmaal geboren zijn,
met deze voorraad on-
geveer 6 maanden
vooruit. Dat is maar
goed ook, want melk
bevat maar heel weinig
ijzer. Na die eerste 6
maanden is bijvoeding
dan ook nodig om ijzer
tekort te voorkomen.
Wie regelmatig vlees
eet, hoeft zich niet zo
snel zorgen te maken.
Een portie van onge-
veer 100 g vlees per
dag (inclusief vleeswa-
ren) is voor vrijwel
iedereen voldoende.
Meestal eten vegeta-
riers zoveel groente en
graanprodukten, dat
ook bij hen voldoende
ijzer wordt opgenomen,
ondanks de lage be-
schikbaarheid van ijzer
in deze levensmidde-
len. Omdat het ijzer uit
plantaardige produkten
beter wordt opgeno
men als we tegelijker-
tijd vitamine C binnen-
krijgen, is het verstan-
dig bij het (bruin)brood
altijd iets te eten of te
drinken waar vitamine
C inzit. Een glas vruch-
tesap bij voorbeeld, of
gewoon een vrucht, een
tomaat, plakjes kom-
kommer of radijsjes.
Dat geldt ook voor de
warme maaltijd, maar
dat zit meestal wel
goed. Bijna iedereen is
wel gewend om bij de
warme maaltijd vita
mine C-leveranciers
als groente, fruit en
aardappels te gebrui-
ken. Lichamelijke
klachten als moeheid,
hoofdpijn, gebrek aan
eetlust of je rusteloos
voelen komen nogal
eens voor. De oorzaak
kan heel verschillend
zijn, maar soms kan
het een signaal zijn dat
het lichaam een tekort
aan ijzer heeft. Aan
dacht voor de manier
waarop de voeding is
samengesteld, helpt in
veel gevallen derge-
lijke gezondheidspro-
blemen voorkomen.
