VIJF VAAK GESTELDE VRAGEN OVER
IHoe weet ik wat
voor mij een goed li-
chaamsgewicht is?
Wie een beetje te
zwaar is, zoekt graag in
tabellen na hoeveel te
zwaar dat dan wel is.
De praktijk leert dat de
getallen in die lijstjes
vaak ver van de werke-
lijkheid liggen. Voor
een deel is dat te ver-
klaren doordat de bouw
maar ook de spier-
massa van mensen zo
verschillend kunnen
zijn. Er is ook niet een
lichaamsgewicht dat
preciesbij u past; uw
gewicht mag tussen
een aantal uitersten in
liggen waarbij u nog
steeds kunt spreken
over een goed li
chaamsgewicht.
Daarom maken voe-
dingsdeskundigen en
artsen tegenwoordig
liever gebruik van de
Quetelet Index (QI).
Dat is een goede maat
om de hoeveelheid vet
in het lichaam vast te
stellen. Het is te inge-
wikkeld om die QI zelf
te berekenen. Maar u
kunt het ook zonder re-
kenen doen als u ge
bruik maakt van het
'nomogram' dat door
de Landbouwuniversi-
teit is ontwikkeld.
Daarvoor hoeft u niet
meer te doen dan met
een iineaal een (rech-
te) lijn te trekken
vanaf uw lengte naar
uw gewicht. Als u de
lijn doortrekt komt u
uit op de as die de QI
aangeeft. In het voor-
beeld staat de lijn aan-
gegeven van iemand
die 1,69 lang is, 74 kg
weegt en de QI is dan
26. Als u nu weet wat
uw QI is, kunt u in dit
lijstje nazoeken in
welke categorie u
thuishoort. De grens-
waarden zijn geba-
seerd op Amerikaanse
sterftecijfers. Het laag-
ste sterfrisico ligt bij
Bent u bezig met lijnen, dat zit u vast met wat vragen.
Goeie kans dat uw vraag hier bij staat... met het antwoord!
mensen met een QI
tussen de 20 en 25. Pas
bij een QI boven de 30
beginnen de sterftekan-
sen sterk te stijgen.
2 Wat is eigenlijk het
'jojo-effect' bij ver-
mageren? En is het
waar dat wie eenmaal
haar of zijn streefge-
wicht heeft bereikt,
blijvend minder dan
daarvoor moet eten?
Het herhaald vermage-
ren en daama weer
aankomen wordt wel
het 'jojo-effect' ge-
noemd. Het is teleur-
stellend dat van de
mensen die af en toe
een vermageringskuur
volgen, over langere
tijd bekeken 80 a 90%
terug komt op het oude
gewicht. Wie terug is
op het te hoge gewicht,
is in veel gevallen be-
reid om met een
nieuwe therapie te be
ginnen. En als die
'nieuwe' therapieen nu
maar waarmaakten
wat ze beloven, dan
was het fenomeen van
het jojo-effect snel ver-
dwenen. Veel kuren en
dieten prijzen zichzelf
aan met de garantie
dat het gewicht levens-
lang goed blijft, zonder
dat het u veel moeite,
inspanning kost! Maar
7i-»
15
die kuren bestaan
(nog) niet. In de prak
tijk blijkt dat wie stopt
met een dergelijke
aanpak na verloop van
tijd terugkomt op het
beginpunt. Maar ook
wie zich niet laat ver-
leiden door commer-
ciele vermageringstips,
maar met gewone Ne-
derlandse voedings-
middelen met minder
Calorieen een gezond
voedselpakket samen-
stelt, merkt dat na ver
loop van tijd het ge-
vaar van toename in
het gewicht op de loer
ligt. Met alle hapjes en
lekkemijen om ons
heen, is het veel te ge-
makkelijk om meer te
eten dan nodig is om
het gewicht in balans
te houden. Kortom ook
dan kan het jojo-effect
optreden. En dat is ver-
velend want het li
chaam moet zich elke
keer als de hoeveeheid
opgenomen energie
verandert weer aan-
passen. Na 5 tot 7 da-
gen minder Calorieen
eten, gaat het lichaam
veel efficienter met de
energie om. De ener-
giebehoefte daalt met
circa 15%, dat betekent
dat het steeds moeilij-
ker wordt om het li
chaamsgewicht te ver-
lagen. De hoeveelheid
Calorieen die iemand
die is afgeslankt nodig
heeft, is dus minder ge-
worden dan voor het
afslanken. Gaat u weer
op dezelfde manier
eten als voor die tijd,
dan komt u geleidelijk
opnieuw in de buurt
van het niet gewenste
gewicht. U moet dus in-
derdaad minder dan
voor het afslanken blij-
ven eten. Omdat dit
voor de rest van uw le-
ven geldt, is het zo be-
langrijk dat uw eetge-
woonten blijvend ver-
anderen.
3 Is het mogelijk
om plaatseiijk te
vermageren?
Het antwoord is nee.
De vetverdeling in het
lichaam is bij mannen
en vrouwen verschil
lend. Mannen leggen
vetreserves vooral op
de buik aan, vrouwen
doen dat meer rond de
heupen en dijen. Waar-
schijnlijk zijn voor een
deel de geslachtshor-
monen verantwoorde-
lijk voor de aard van
de verdeling. Wie een
paar kilo kwijt wil,
heeft vaak een duide
lijk idee op welke
plaats dat moet gebeu-
ren. Slankheidsinstitu-
ten, sauna's, massage-
apparaten en verwar-
mingstoestellen bewe-
ren dat ze het vet op
specifieke plaatsen la-
ten verdwijnen. Maar
apparaten die spieren
laten samentrekken,
kunnen die spieren wel
verstevigen; ze laten
echter geen vet ver
dwijnen. Dat geldt ook
voor de sauna of toe-
stellen die plaatseiijk
verwarmen, er ver-
dwijnt vocht maar
geen vet. Ook de ma
nier van eten heeft
geen invloed op de
plaats waar het vet
verdwijnt. U zult het
dus moeten doen met
een aanpak over de 'ge-
hele linie'.
4 Kan lichaamsbewe-
ging het afvallen
versnellen?
Meer lichamelijke acti-
viteit kan u helpen bij
het afvallen, want u
verbruikt meer ener
gie. Daarom is het voor
veel mensen aantrek-
kelijk om een gezonde,
energiebeperkte voe-
ding te combineren
met meer bewegen. Bij
voorkeur ingebouwd in
het ritme van elke dag.
Met eenmaal per week
een uurtje hardlopen
bereikt u relatief wei-
nig. Om de (extra!)
energie uit een glas
frisdrank te verbran-
den, moet u bij voor-
beeld tenminste een
half uur wandelen.
5 Hoe kun je de ver-
zadigingswaarde
van je maaltijden wat
verhogen?
Het is lastig dat vrij
kort na een hoofdmaal-
tijd het hongergevoel
weer terug kan komen.
Dat kan gebeuren ais
de gerechten nogal
licht verteerbaar zijn.
Als u kiest voor voe-
dingsmiddelen als
bruine broodsoorten,
roggebrood, zilvervlies-
rijst en volkorenmaca-
roni, zult u merken dat
die langer een gevuld
gevoel geven dan de
vergelijkbare witte
produkten. Omdat ze
meer van het niet-ver-
teerbare voedingsvezel
bevatten, doen ze er
langer over om te wor-
den verteerd. Bedenk
ook dat een flinke por-
tie groente en rauw-
kost wel veel vulling
geeft maar niet veel
Calorieen levert (maar
let wel op het sausje!).
AFSLANKEN
Lengte (m)
1.76
1,64
1,60
Quetelet Index
40
Gewicht (kg)
132
128
124
120
116
112
108
-104
-100
96
92
72
68
64
60
56
52
48
Bron: dr. P. Deurenberg, LH Wageningen.
overgewicht:
duidelijk
verhoogd
risicoop
ziekten
30
gewicht is
tehoog:
risicovoor
gezondheid
25
gezond
gewicht
20
te mager
AllerHande 33
