VOOR GEZONDE BOTTEN Kalk (calcium) is de belangrijkste bouwstof voor gezonde botten. We hebben er dagelijks een portie van nodig. Leeftijd speelt daarbij nauwelijks een rol, alleen kinderen in de groei hebben wat meer nodig. Volgens de nieuwste inzichten heeft kalk behalve een gunstige invloed op onze botten ook een belangrijke functie bij het handhaven van onze bloeddruk. Over onze botten - de steunberen van het lichaam - wordt door ons niet da gelijks nagedacht. Als je een van die vele beenderen kneust of breekt, be- sef je meestal pas hoe onmisbaar ze zijn. En dan zie je ook dat ze leven, want na een breuk groeien de delen weer aan elkaar. Maar ook zonder biessures wordt er hard gewerkt in ons geraamte. Eigenlijk staat het permanent in de steigers: in een mensenleven wordt het ongeveer tien keer vemieuwd! Botten verliezen dagelijks kalk Het botweefsel bestaat uit kalk (cal cium) en fosfor op een draadwerk van eiwit. Die kalk en fosfor maken het bot hard. Dat moet zo blijven, maar het gaat niet vanzelf. Ons ske- let (alle botten bij elkaar) verliest kalk en staat het ook af als het op an- dere plaatsen in het lichaam nodig is. Het gaat om kleine beetjes, maar wel aan een stuk door. Het kalkver- lies wordt daarom dagelijks aange- vuld via ons eten. Wie z'n kalk-saldo niet op peil houdt, merkt niet meteen dat-ie rood staat, maar als het vele jaren doorgaat, kunnen de botten bros en breekbaar worden. Ouderen krijgen daardoor bij ongelukjes eerder met botbreu- ken te maken dan jonge mensen. Vrouwen lopen meer risico broze botten te krijgen dan mannen, omdat het skelet na de menopauze door de hormoonverandering in het lichaam in versneld tempo kalk verliest. Hoe dat precies in zijn werk gaat, is nog niet helemaal duidelijk. Over de hele wereld wordt daar veel onderzoek naar verricht. Het is dus altijd be- langrijk om de kalkvoorraad op peil te houden. En dat is niet moeilijk. Voor jong en oud is er voldoende kalkrijk eten of drinken. Zuivelprodukten; grootste kalkleveranciers Gevarieerde voeding levert vol doende kalk voor jong en oud. Zuivel produkten zijn de grootste leveran- ciers: melk, karnemelk, yoghurt, via, kwark of biogarde. In een broodbe- leg kaas zit ook kalk. Een paar be- kers melk (of melkprodukt) en twee boterhammen met kaas zijn dus al genoeg. Andere kalkbronnen zijn ha- ring, mosselen, gamalen, een aantal bladgroenten zoals postelein en spi- nazie, melkchocolade, hazelnoten of amandelen. Ook andere dagelijkse levensmiddelen zoals brood en aard- appelen, vlees en eieren leveren in kleine hoeveelheden kalk. Omdat deze produkten elke dag terug ko- men in ons voedingspatroon, zorgen zij voor de nodige aanvulling. Simpel dus om voldoende kalk bin- nen te krijgen, maar let op: hier komt nog een andere voedingsstof bij kijken. Er is namelijk vitamine D voor nodig om die kalk in ons li chaam op de plaats van bestemming te krijgen. Vitamine D zit in boter, margarine, halvarine, bak- en braad- produkten, voile melk en - melkpro- dukten en vette vis. Maar het li chaam kan het ook zelf maken: de huid maakt het uit (zon)licht. Regel- matig naar buiten dus. Daarmee krijgt u vitamine D binnen. Nog be- ter: buiten actief zijn (wandelen, fietsen). Lichaamsbeweging en een goede voeding dus, daar kunnen bot ten niet buiten. AllerHande 10

Allerhande | 1988 | | pagina 19