dene citrussoorten al 4000 jaar in cultuur zijn. Pas in de derde eeuw voor het be gin van onze jaartelling werd in Europa, rond het Middellandse Zee- gebied, aarzelend begonnen met de eerste citroenculturen. En nog dui- zend jaar later verschenen er de eerste sinaasappelpiantages. Het ging toen allemaal nog om de 'bitte- re' of zure soort. De zoete (hand)si- naasappels zijn pas in de zestiende eeuw door Vasco da Gama uit India naar Europa verscheept. Zaaien is taboe Sinaasappels kweken is een vak. Weliswaar kun je thuis in de vensterbank een oranjeboompje kweken door wat sinaasappelpitten in een bakje aarde te zaaien. Maar uit die pitten groeit een wilde vorm, die niet of pas na een jaar of acht zal gaan bloeien. De echte kwekers telen hun sinaas- appelbomen door een knop van een goede moederboom in de bast van een onderstam aan te brengen. Oculeren heet die methode. Alleen goede onderstammen, zoals van de zure sinaasappel, kunnen boompjes leveren met vruchten van behoor- lijke kwaliteit. Ook na dat oculeren duurt het nog ettelijke jaren voordat een sinaas- appelboompje een redelijke op- brengst gaat geven. Dat betekent dat een nieuwe plantage minstens zes jaar intensieve verzorging no- dig heeft, voordat een redelijke oogst mag worden verwacht. De grootste opbrengst heeft een boom vanaf het zestiende jaar, als hij is volgroeid. Een citrusplantage telt 200 tot 400 bomen per hectare. Op de beste on- dememingen kan de produktie van een hectare jaarlijks zo'n zestig ton zijn. Naarmate de bomen weer ouder worden gaat die opbrengst dalen. Hoewel een citrusboom honderd jaar kan worden, moet een aan- plant na 30 tot 40 jaar echt wel wor den afgeschreven. Dan moet alles worden gerooid. Er verstrijkt een jaar of zes voordat weer een pro duktie van enige betekenis wordt gehaald. Onze grootste citrusleverancier, Spanje, heeft in de gebieden langs de Middellandse Zee - vooral rond Valencia en Castellon - al meer dan 150.000 hectaren in cultuur die uit- sluitend voor de sinaasappel- en ci- troenteelt zijn bestemd. De grootte van de meeste planta- ges, in terrasbouw tegen de hellin- gen gelegen, varieert van een halve hectare tot twintig hectaren. En al lemaal hebben ze hun eigen minikli- maatje, waardoor kwaliteit en op brengst onverwachte verschillen kunnen opleveren. De inkopers moeten een flinke do- sis vakmanschap meebrengen om tijdens de groei en zelfs al bij de bloei in april en mei, de diverse op- brengsten en de kwaliteit te schat- ten. Dan ook worden de eerste af- spraken met de telers gemaakt. Daarbij wordt nog heel traditioneel gerekend in arroba's, manden waar 12,8 kilo citrusfruit in gaat. Het fruit wordt 'op stam' gekocht. De han- delsbedrijven maken daarbij in elk gebied gebruik van de diensten van een comprador, die via zijn eigen tipgevers nauwkeurig op de hoogte is van de stand van zaken op vele plan- tages. Wanneer welke sinaasappels of mandarijnen? Perssinaasappels december/februari februari/mei juni/november Handsinaasappels november/mei mei/juni januari/mei mei/november Mandarijnen zonder pit oktober/november november/februari land/merk Spanje (Chico) Cuba Brazilie Spanje (Chico) Spanje (Chico) Israel (Jaffa) Cuba Argentinie Australie Amerika (Sunkist) Spanje (Chico) Spanje (Chico) ras Salustianas Valencia Late Valencia Late Navels Valencia Shamouti en Valencia Late Valencia Late Navels en Valencia Late Navels en Valencia Late Valencia Late Satsumas Clementines

Allerhande | 1983 | | pagina 22