Ze worden niet geverfd, niet op-
geslagen en niet geplukt, maar
geknipt met een klein schaar-
Ae. Naranja's heten ze, ook wel Ci
trus aurantium sinensis genaamd,
of appeltjes-van-oranje. Sinaasap-
pels dus.
De mooiste en lekkerste sinaasap-
pels liggen ruim rond de kersttijd -
zeg van november tot april - in de
winkel. Dan is het Spaanse citrus-
seizoen op zijn hoogtepunt. En juist
die Spaanse sinaasappel wordt in
Nederland sterk gewaardeerd.
Meer dan 60 procent
van de in Nederland ge-
consumeerde sinaasap-
pels is uit Spanje af-
komstig.
Als het op sinaasappels
aankomt, wordt er in
het land van Oranje
wat afgegeten. Alle Ne-
derlanders tezamen
!»^rbruiken er jaarlijks
^B)'n 1.300.000.000.
Familie van de bessen
Sinaasappels en hun
familieleden
waaronder citroenen,
grapefruits, mandarij-
nen - zijn eigenlijk bes
sen. Soms met een ste-
vige, soms zelfs vrij
harde schil. Ze rijpen
uitsluitend aan de boom
en kunnen ook het
beste aan de boom wor
den bewaard. Maar
weer niet te lang, want
dan drogen ze uit. Zijn
ze geplukt, dan stopt
het rijpingsproces.
Door bewaren na de
pluk worden ze dus niet
- zoals bij sommige an-
dere vruchten het geval
is - be-
ter van
smaak, zoeter
of rijper. Sinaas
appels mogen
daarom ook beslist niet
te vroeg worden geplukt.
Vaak wordt verondersteld
dat alleen rijpe sinaasappels
mooi oranje zijn. Maar de kleur
zegt daarover niets; ook een
groene sinaasappel kan volkomen
rijp zijn.
De verandering van kleur ontstaat
door
min of
meer sterke
tempera tuurver-
schillen tijdens de
laatste weken op de
plantages. De tempera-
tuur, overdag dan nog ruim 20
graden Celsius, daalt's nachts
tot rond 5 gradenHierdoor worden
de bladgroenkorrels in de schil af-
gebroken, waardoor andere kleur-
houdende stoffen - het oranje-rode
caroteen - de overhand krijgen.
Het is dan ook een fabeltje dat si
naasappels worden geverfd
Zijn de verschillen tussen dag- en
nachttemperatuur klein, dan blijft
de verkleuring praktisch uit. Om
diezelfde reden zijn de aan het be
gin van het seizoen geplukte
Spaanse mandarijnen, de Satsu-
mas, vaak nog wat aan de groene
kant.
Datzelfde geldt voor sinaasappels
uit gebieden waar de verschillen
tussen dag- en nachttemperaturen
heel gering blijven, bijvoorbeeld
Cuba en Brazilie. De uit
die landen afkomstige
(pers)sinaasappels heb-
ben door de daar optre-
dende hoge temperatu-
ren niet alleen een vrij
harde schil, maar mis-
sen vaak - ook als ze
volkomen rijp zijn - het
prachtige, voile oranje
uit Spanje.
Zuidoost-Azie bakermat
Citrusplanten zijn
een typisch cul-
tuurgewas. In de loop
van ettelijke duizenden
jaren zijn ze opge-
kweekt, behoed, gaan-
deweg beter en kundi-
ger verzorgd en vere-
deld. Spanje is nummer
drie in de rij van de al-
lergrootste producen-
ten. Amerika is num
mer een. Brazilie
neemt de tweede plaats
in. Japan is een goede
vierde. En toch zijn ze
geen van alle de baker-
mat van dit aangename
plantengeslacht. Dat is
namelijk Zuidoost-
Azie, waar verschei-
21
