Hans Croiset maakt van klassiek
theater boeiend eigentijds toneel
PMC brengt
ook toneel
PMC verdubbelt de
A.Ph.O.-concerten
m
Kamperen
PUBLIEKS-THEATER Nieuw Amsterdams gezelschap
GEEN TELEURGESTELDEN MEER
in het seizoen 73-74
april
125 gram
4 porties
Triomfen
Gastankjes
Spray
Ritssluitingen
F oto-apparatuur
Ook in Arnhem
Dit zult u horen
ALLERHANDE
13
Ik vind het eigenlijk leuker en nog eens een keer
zinniger ook om in de RAI te slaan, mensen toe
spreken over toneeldan zelf op dat rol toneel te slaan.
Alles ivat je daar doet doe je voor mensen die toch al
gewonnen zijn. Het toneel heeft iververs nodig. Mensen
die een link kunnen leggen tussen publiek en theater.
Ik heb de indruk dat die rol me aardig ligt.
Hans Croiset, toneel
speler, regisseur, zakelijk
leider. Nu nog bij Het Am
sterdams Toneel. Straks
vanaf 1 september van de
nieuwe Amsterdamse groep
Publieks-Theater, want
Het Amsterdams Toneel
gaat verdwijnen.
HERKENBAAR
Publieks-Theater, de naam
zegt het al. We willen terug
naar het publiek met herken
baar toneel. In feite is dat hele
Publieks-Theater een volledig
terug naar de basis. Het is een
opnieuw beginnen vanaf het
nulpunt. En dat was hard no
dig. Er is de afgelopen tien jaar
zoveel problematiek ontstaan
rond het Nederlandse toneel-
gebeuren. Er is zoveel gepro
beerd en geëxperimenteerd en
als je dan kijkt naar wat het
uiteindelijk aan resultaat heeft
opgeleverd dan zie je alleen
maar dat de vervreemding tus
sen de man in de straat en de
man op de planken met de dag
groter wordt. Het grote publiek
laat het afweten en wie daar
even hard aan meedoet is
het toneel zelf. Vanuit de
veiligheid van de jaar in jaar
uit verlengde kontrakteri is de
toneelspeler bijna een automa
tisch vertolker van rollen ge
worden. Wat er om hem heen
in de wereld gebeurt ontgaat
hem.
In plaats van voorman van
die wereld, van die maatschap
pij te zijn, wat toch uiteinde
lijk zijn taak is, is hij bezig de
aansluiting met z'n eigen tijd
steeds verder af te kappen. Hij
is er al zover mee gevorderd
dat zelfs het meest trouwe deel
van het toneelpubliek hem al
als een anachronisme aan het
beschouwen is. Bijsturen? Het
toneelbeleid waarin dit zijn
oorsprong vindt stuur je niet
meer bij. Dat is al te verkalkt.
Als je wilt verbeteren is er
nog maar één weg. De weg te
rug. Opnieuw beginnen vanuit
de plaats waar het theater
thuishoort, te midden van het
publiek. Want wat is theater
anders dan een ambiance tus
sen toneelmaker en toneelbe-
kijker. Alleen vanuit die oor
spronkelijke plaats kan het to
neel naar mijn gevoel weer to
neel zijn. Kan het zijn rol weer
opnemen als aanklager, als uit
dager, als bewuste toekomst
verkenner.
(Advertentie)
12 CENT
Toen ik met mijn voorstellen bij
de Amsterdamse wethouder
Lammers aankwam heb ik ge
zegd dat ik best wat aan die ver
kalkte zichzelf ziekdiscussiërende
toneelsituatie wil gaan doen.
Maar dan vanuit een beschei
den opzet die in de gaten te
houden is. Niet vanuit een ge
zelschap dat 180 voorstellingen
in eigen huis moet geven en
dan ook nog eens twee
voorstellingen per avond per
week het land in moet. Dat
is een fabriek. Bij toneelgroep
Theater heb ik acht jaar ?o'n
onderneming geleid. Dat is een
aaneenschakeling van konses
sies doen. Bij elke fles wijn
ging een liter water. Omdat je
zovéél moet doen. Je moet een
repertoirepakket bieden waar
alles in zit, klassiek, modern,
thrillers, amusement. Het is
uitgesloten dat je dat als toneel
groep volhoudt. En helemaal
niet als je streeft naar een re
delijke kwaliteit.
HANDZAAM
Daarom in de nieuwe Am
sterdamse toneelstituatie geen
toneelgigant meer, maar een
klein handzaam gezelschap met
een beperkt repertoire. Het Pu
blieks-Theater wil dit jaar vier
stukken gaan doen. Maar dat
moet dan wel toneel worden.
Die opzet moet slagen.
De mensen kunnen veel ge
motiveerder werken. Met zo'n
beperkt repertoire van vier
stukken die allemaal een beetje
in dezelfde sfeer liggen behoef
je als acteur ook niet meer van
de ene dag op de andere in een
stuk te gaan staan dat je vol
slagen wezenvreemd is. Want
reken erop dat dat frustrerend
werkt. Vandaag speel je een rol
die je op de h\xid geschreven is
om je nog geen etmaal later in
een rol te wringen waar je je
niet anders dan unhappy in
voelt.
Ik geloof dat in dat streven
naar'gevarieerdheid een van de
basisredenen schuilt van de
Nederlandse toneelkrisis. Voor
het publiek bestaat er geen ze
kerheid meer. Is het door een
bepaald stuk geboeid geraakt
waardoor het plotseling trek
heeft gekregen om ook het vol
gende stuk te gaan zien dan
wordt het plotseling gekonfron-
teerd met iets verschrikkelijk
experimenteels, waar het dan
ook prompt geen raad mee
weet. Wat ben je dan als gezel
schap aan het doen? Ben je
dan bewust bezig de afstand
tussen publiek en toneel te
slechten? Of ben je alleen maar
bezig met jezelf? Lekker expe
rimenteren over de hoofden
van je publiek heen. Ik heb
niets tegen experimenteren,
maar wél als het gebeurt op
plaatsen waar het niet thuis
hoort; op momenten dat je al je
energie nodig hebt het publiek
dichter naar je toe te halen. We
moeten mensen niet voor expe
rimenten zetten waar we zelf
nog niet uit zijn. Akkoord, als
je weer eens een behoorlijk
stuk goodwill gekweekt hebt
dan kun je wel weer eens een
gok in je pakket opnemen, i
maar zeg het dan wel van te
voren. Wat er in experimentele
theaters gebeurt staat hier na
tuurlijk buiten dat zijn onze
laboratoria. Het publiek dat
daar naar binnen loopt weet
waar het voor kotnt.
EIGEN STIJL
Voor het grote publiek waar
van het merendeel echt niet
gemotiveerd naar een schouw
burg gaat, geloof ik in een rea
listische repertoirekeuze gekop
peld aan zo mogelijk een dui
delijk herkenbare eigen speel
stijl.
i Overigens een geloof dat ge
baseerd is op de ex-varing. Onze
ervaring met het huidige Am
sterdams Toneel. Dat mag dan
straks wel verdwijnen, maar
niet omdat het niet liep. Bij
deze groep heb ik gezien dat je
met een realistisch repertoire
een enorm groot publiek be
reikt.
Op basis van deze ervaring
hebben we het repertoire van
Publieks-Theater samengesteld
voor het seizoen 1973/74. Twee
maal Shakespeare: Droom van
een Midzomernacht en King
Publieks-Theater o.l.v. Hans Croiset:
Droom van een Midzomernacht (Shakespeare)
9 Koning Lear (Shakespeare)
de Revisor (Gogol)
de Ronselaar (Farquhar)
in de Stadsschouwburg Amsterdam op: vrijdag 19 okt., woens
dag 19 dec., zondag 17 febr., vrijdag 29 maart.
in de Schouwburg, Rotterdam op; donderdag 25 okt., donder
dag 22 riov., vrijdag 11 jan., zondag 10 maart.
Voordelige prijzen:
1e rang: 4x8,75= f35,-
2e rang: 4x6,25= 25,-
incl. verm. bel., vestiaire en
bespreekgeld.
PMC CONCERTSERIE 73-74
Amsterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Anton Kersjes:
10e seizoen m m.v. o.a. Theo Olof (viool),
Bella Davidovitsj (piano) en
Annie Fischer (piano)
Concertgebouw, Amsterdam op: serie rood: 30 nov., 12 jan.,
29 jan., 8 maart, 27 april; serie groen: 1 dec., 11 jan., 22 jan.,
9 maart, 26 april.
Musis Sacrum, Arnhem op: serie wit: 29 nov., 9 jan., 18 jan,,
6 maart, 24 april.
Prijs: 18,- (5 concerten)
N.B. Beide series te bestellen op PMC bestelbewijs.
inc.l. verm. bel., vestiaire,
bespreekgeld en omgramma
Lear; de Revisor van Gogol en
van Farquhar de Ronselaar.
Klassiek toneel. Maar wel Ijzer-
sterk van inhoud. Ik geloof dat
dit soort stukken, geschreven
door de grote voormannen, de
basis van ons toneel vormen.
KWALITEIT
Het is toneel van een kwali
teit zoals je die aantreft bij de
muziek van Bach. Het laat zich
prachtig modern bewerken.
Van zo'n tweehonderd jaar oud
Het is misschien een gedachte, waar u even aan moet
wennen: maar wanneer u bezoeker bent van de Amster
damse PMC-coneerten van het Amsterdams Philharmo
nisch Orkest dus behoort tot de meer dan 2.000 ge
lukkigen die een plaatsje hebben kunnen bemachtigen
hoeft u maar één uwer geliefden of be vrienden mee te
nemen in het komende seizoen en de dubbele serie is
wéér geheel uitverkocht.
Dirigent Anton Kersjes, in dit geval letterlijk achter het IJzeren
een vreedzame missie in het muziekland hij uitstek dat Rusland was
Gordijn, maar dan toch met
en is.
Waarschijnlijk hebt u al ver
nomen dat PMC en het A.Ph.O.
hebben besloten om voor het
seizoen ,1973/74 de 5 concerten
o.l.v. Anton Kersjes te herha
len.
Het IS een waagstuk, ac-
coord: de Grote Zaal van het
Concertgebouw IS groot. Maar
het was niet leuk, steeds weer
tal van aanvragers te moeten
teleurstellen en aan trouwe be
zoekers ook de minder goede
plaatsen te verkopen. Bij een
dubbele serie wordt dus de
kans op een goede plaats voor
de vroege aanvragers vergroot!
Voorts is er een belangrijke
factor die de organisatoren me
de hebben overwogen: er zijn
nog tallozen die niet weten,
DAT er zulke goedkope en
prachtige concerten zijn, en die
niet weten, HOE ze zijn. Die
Anton Kersjes nog nooit heb
ben zien opkomen, de hoge trap
in het Concertgebouw af, naar
de microfoon grijpen om mon
deling, in puntige, eenvoudige
bewoordingen de muziek in te
leiden die hij en zijn mensen
gaan spelen.
Het Amsterdams Philharmonisch Orkest trekt volle zalen, getuige deze opname die vorig jaar
werd gemaakt tijdens een succesvolle tournee door Rusland. De grote Tsjaïkowsky-zaal vn Moskou
was er goed voor.
G. F. Handel - Concerto
grosso op. 65
J. Haydn - Pianoconcert
F. Liszt - Totentanz v. piano
en orkest
Borodin - Polowetzer dansen
v. koor en orkest
Mijne Heren,
Aangezien ik van plan ben in
de paasvakantie van de kinderen
enige dagen te gaa(n kamperen,
zou ik u willen vragen of ik nog
bijzondere voorzieningen kan
treffen tegen koude en vocht bij
liet slapen op luchtbedden in een
bungalowtent, gezien het prille
jaargetijde.
Moet ik voor mijn fotoappara
tuur ook nog specifieke maatre
gelen treffen?
A. van C. te G.
Niet alleen in het voorjaar
maar ook in de zomer kan uiter
aard afhankelijk van de plaats
waar men kampeert vocht en
koude uit de grond optrekken.
Een goede methode is de grond
van scherpe steentjes en dergelij
ke aan de oppervlakte te zuive
ren en hierover een stuk stevig
plastic ter grootte van het grond
zeil te leggen. Hierover een oude
plaid of deken en dan het grond
zeil spannen. Dit heeft ook het
voordeel dat bij het inpakken
van de tent na het kamperen de
buitenzijde van het grondzeil
droog is en het beschermt ook uw
grondzeil. Is het erg koud dan is
afdekken van het luchtbed met
een deken of dunne laag schuim-
plastic aan te bevelen, maar zo'n
opgerolde laag schuimplastic
vraagt in de bagage wel wat
meer ruimte.
Controleer uw tentgrondzeil
van tevoren op waterdichtheid.
Even tegen het licht houden is al
voldoende om scheurtjes te ont
dekken. Bij repareren van
scheurtjes wel de juiste plakmid
delen gebruiken. Canvas kan met
normale solution, maar voor
Zijn de gastankjes gevuld?
Roestige' branders eerst schoon
maken met wat petroleum. Con
troleer thuis of uw brander het
goed doet en de vlam goed regel
baar is.
Luchtbedden moeten ook nog
worden gecontroleerd. In een lig
bad vol met water gedompeld zal
een eventueel lek zich snel verra
den door de luchtbelletjes uit het
Tent-spray is ook in sportzaken! opgeblazen bed. Plakkertjes met
te kopen. In een spuitbus zit een solutie brengen hier uitkomst.
kunststof zoals P.V.C. zijn er spe
ciale middelen nodig en dan ook
verkrijgbaar in iedere goede
sportzaak. Scheurtjes in het tent
doek kunt u zelf gemakkelijk re
pareren door er een stukje stof
op te naaien. Gebruik dan wel
het juiste waterdicht tentdoek.
Na het naaien de naden even
aanspuiten met tentspray.
gemaïdtelijk te verstuiven middel
om de tent waterdicht te maken.
Ook grote plekken of desnoods de
gehele tent als hij al wat ouder is
kunt u hiermee behandelen.
Zet hiervoor de tent op bij
windstil weer en laat na het be
spuiten de tent goed drogen.
Stroef lopende ritssluitingen lo
pen weer glad en soepel als u
langs de tandjes even een kaars
haalt of met wat grafietpoeder
bestrijkt.
Konti'oleert u voor uw vertrek
ook of u voldoende haringen voor
alle grondsoorten bij u hebt en of
de scheerlijnen niet verweerd
zi'jn.
Stilstand is achteimitgang. Dat
kan ook het geval zijn_ met een
fotocamera die lange tijd niet is
gebruikt. De beste controle is er
een proef filmpje aan te wagen.
Hebt u een automatische belich-
tingsmetex-, maak dan opnamen
onder verschillende omstandighe
den, bij zon, bewolkt weer even
als binnenshuis. Dan blijkt of uw
belichtingsmeter en uw flitser in
orde zijn.
Wanneer u op deze manier uw
vakantie voorbereidt, komt u be
slist niet voor ongewenste verras
singen.
Ik wens u veel plezier en goed
weer.
Indien u tot diegenen behoort
die het orkest niet kennen, wist
u wel dat dit nu 20 jaar jonge
orkest het eerste Nederlandse
ensemble was dat in de Sow-
j et-Unie verwend met uit
stekende orkesten vorig jaar
een succesvolle tournee heeft
gemaakt? In Moskou en Lenin
grad o.a. hebben zij triomfen
behaald.
Dat orkest kunt u 5 maal in
de beste concertzaal van Ne
derland beluisteren, het Am
sterdamse Concertgebouw, voor
een totaalbedrag van...,, ƒ18,
waarbij garderobe, programma
zijn inbegrepen.
Niet alleen in Amstei-dam (in
een rode en een groene serie)
kunt u van deze unieke concer
ten genieten, ook weer in Arn
hem. Ook voor Arnhem moet u
zich gaan haasten om een goe
de plaats te bemachtigen, want
vooral het laatste seizoen was
het zéér druk in ,:Musis Sa
crum" (een uitstekende con
certzaal!)
Juist omdat u de komende
maanden aan weekends buiten
en vakantie zult denken, doet u
er goed aan, NU de winter
maanden te reserveren voor 5
concerten van de bovenste
plank.
1974
9 januari (Arnhem)
11 en 12 januari (Amsterdam)
solist: Miklós Perényi, cello
W. A. Mozart - Ouv. Figaro's
Hochzeit
J. Haydn - Celloconcert C
gr-t-
A. Bruckner - 3e Symfonie
18 januari {Arnhem)
22 en 29 januari (Amsterdam)
solist: Theo Olof, viool
C. M. v. Weber - Ouv.
Euryanthe
H. Henkemans - Vioolconcei-t
C. Saint-Saëns - 3e Symfonie
(met orgel)
6 maart (Arnhem)
8 en 9 maart (Amsterdam)
soliste: Bella Davidowitsj,
piano
F. Chopin - 2e Pianoconcert
I. Strawinsky - Le baiser de
la Fée.
M. de Falla - II sombrero de
tres picos
24 april (Arnhem)
26 en 27 april (Amsterdam)
soliste: Annie Fischer, piano
o.a
L. v. Beethoven - 4e piano
concert
J. Strauss - Walsen en Pol
ka's.
Om plaatsen te reserveren
kunt u gebruik maken van de
op deze pagina afgedrukte bon.
Hier zijn de data en de voor
lopige programma's:
1973
29 november (Arnhem)
30 november en 1 december
(Amsterdam)
solist: Michele Campanella,
piano, m.m.v. het Amsterdamse
Toonkunstkoor,
BESTELBON
Ondergetekende
naam:
adres:
woonplaats
wenst t.z.t. te ontvangen:
A. abonnementen A.Ph.O./PMC 73/74.
(In Amsterdam of Arnhem)*
Serie groen/rood*
Babonnementen Publieks Theater
(In Amsterdam of Rotterdam)
le rang/2e rang
Opzenden in ongefrankeerde envelop aan:
PMC Antwoordmachtiging No. 250, Zaandam-1400
N.B. PMC bestelbewijs toevoegen
doorhalen wat niet gewenst is
script maak je toneel dat vol
slagen hedendaags is zonder
dat je krampachtig behoeft in.
te grijpen in de oorspronkelijke
tekst. Zo'n modem bewexkt
klassiek stuk toneel slaat
enorm bij het publiek aan. Te
recht ook. Het gaat van kontro-
leerbare feiten uit, het handelt
over zaken die iedereen kent
uit zijn eigen omgeving. Ik ge
loof zelfs dat er fragmenten in
zitten die experimenteier zijn
dan wat we vandaag de dag in
de Brakke Grond te zien krij
gen.
Vandaar onze keuze. De
kwaliteit van deze stukken is
onaantastbaar. Iemand die voor
het eerst de schouwburg bin
nenloopt jaag je er niet mee uit
en iemand die het stuk voor de
honderdste keer heeft gezien
zal er zelfs tijdens die hon
derdste keer nieuwe dingen in
kunnen ontdekken.
MODEL
Zo'n Koning Lear, ik weet
zeker dat dit stuk het publiek
aanspreekt. Als jonge mensen
ernaar kijken zullen ze zonder
moeite de relatie tussen hen en
hun ouders erin terugvinden,
oudere mensen in het gedrag
van de koning het gedrag van
hun eigen generatie. Het is een
verhaal, maar dan wel een ver
haal dat tot voorbeeld gewor
den is, een model. Van dat
soort stukken zijn er maar vier
of vijf in de wereldliteratuur.
De figuren uit King Lear, de
gróte motoren uit het stuk, zijn
nooit door latere schrijvers op
een andere manier benaderd.
Het zijn dan ook modellen. Het
zijn optimale literaii'e blauw
drukken van de werkelijkheid.
De Revisor. Was in 1870 al in
Rusland verboden. En nu weer.
Dat bewijst toch wel zijn ak-
tualiteit. Het pakt de korrupt-
heid van de mens aan en pakt
het nog eens een keer zo aan
dat een regime anno-nu zegt:
als we dit laten gaan zetten we
onszelf te kijk.
EVENWICHTIG
We hebben er erg lang over
gedaan om een evenwichtig en
semble te krijgen. Vaak hebben
we tegen goeie mensen gezegd,
laten we niet met elkaar in zee
gaan. Gewoon omdat je merkt
dat zo'n man nog veel te veel
vast zit in dat oude patroon,
dat patroon waar wij zo graag
van af willen. We gaan met
veel jonge mensen in zee. Maar
ook bekende zoals Eric Schnei
der, Petra Laseur, Sigrid Koetse,
Jan Retèl, Max Croiset, Henk
Rigters als gastrol, Nel Kop
pen. Niet gekozen om hun be
kendheid maar om de authenti
citeit die ze meebrengen,
BASTION
...Dat spelen in de Stads
schouwburg, het is nogal een
bastion. Maar het is ook maar
een plek. Er moet tenslotte er
gens aandacht aan dit type re
pertoire besteed worden. Overi
gens zullen de aktiviteiten van de
groep niet uitsluitend gericht
zijn op de Stadsschouwburg.
Het is meer een uitvalspunt.
Tenslotte wil Publieks Thea
ter de stad Amsterdam bespe
len en niet een willekeurig
pand al is dat honderd maal de
Stadsschouwburg. Ik geloof dat
het zo in de geloofsbelijdenis
van Publieks Theater staat:
„Het gebouw nog altijd in de
kwade reuk van' de bezittende
vorige eeuw moet opengebro
ken worden en omgewerkt tot
een huis dat de gemeenschap
dient, tot een gemeenschaps
huis."
