GROENTEN, basis van Nederlandse menu
mm
Achtste
kookboek
Collectie uitbundige recepten:
Ton van Es wil
naar Indonesië
Ans Verheul
weet alles van
de tuinbouw
Wijn van de maand bij AH:
Herkomst
Komkommer
Witlof
Tomaat
Hoe onderhoud
ik mijn huis
tSXsax
vers bier
Uakmanschap is
Meesterschap
fa Met de hand
fa Fluweel-zacht
fa Herinnering
fa Aanbevolen
my lips love
golden wonder
chips
BESTELBON
OKTOBER
ALLERHANDE
2
door Louis Sinner
T>IJ de 85 verenigingen die
ons dorp teltneemt de
V.V.V. geen geringe plaats in.
De Vrolijke Vrijetijds Visser kan
met gerechtvaardigde trots te
rugblikken op een roemrijk
verleden. Goed, nog nooit is
een van de Vrolijke Vrijetijds
Vissers in het streekdagblad af
gedrukt met een karper van
drie meter zeven-en-tachtig,
maar het gaat de Vrolijke
Vrijetijds Vissers dan ook louter
om de sport.
Wie vis beschouwt als onder
deel van het levensmiddelen
pakket wordt gestreng naar de
diepvriescel verwezen. De Vis
Is Onze Beste Vriend, staat
hoog in het vaandel van de
V.V.V. geschreven: "en je
vriend vreet je niet op" leggen
de leden in hun wat robuuste
taal aan de verbaasde buiten
staander uit.
l\[OU wordt er hier en daar
wel eens gefluisterd dat er
door de V.V.V. in feite hele
maal niet wordt gevist. De on
grijpbare achterklap meldt dat
V.V.V.-ers alleen maar perio
diek voor het gloren van de da
geraad naar scharren en schor
ren trekken om onbespied in
kragen en krogten volstrekt
werkeloos naar een niet te
doorgronden einder te blikken,
voor welke weinig slopende
arbeid zij regelmatig kracht
putten uit handige, platte fles
jes.
Dat zal wel grove roddel zijn.
Immers, nog onlangs kozen de
Vrolijke Vrijetijds Vissers in
verenigingsverband het ruime
sop om per kotter de vlakke
polder te ruilen voor de woes
te baren.
1V[U waren de baren op die
grote dag inderdaad wat
aan de rumoerige kant en nau
welijks buitengaats werd het
één van de leden te machtig.
Dit droeve lot trof een van de
leden die pas enkele jaren ge
leden tot het gezelschap was
toegetreden en de ervaren vis
sers met 25 dienstjaren en meer
zeiden dan ook: "We kunnen
niet voorzichtig genoeg zijn
met het aannemen van nieuwe
leden; je ziet maar wat er van
kan komen!"
Had de getroffene naar goede
raad geluisterddan was er
nog niks gebeurd, maar hij
wilde zich groot houden en hij
bleef hardnekkig over de re
ling naar de voortrollende gol
ven staan kijken. Daarop nam
de harde natuur haar onbarm
hartige loop; tijdens het schok
kende proces wipte de bril van
's mans neus en verdween in de
grauwe diepte.
fXMDAT hij toen toch niet
meer nauwkeurig de dei
nende dobbers in de gaten kon
houden, liet de lijder zich naar
het vooronder leiden, waar zijn
geteisterd gestel na een uurtje
rust weer tot enigzins normaal
functioneren bereid bleek.
Nog wat pips klauterde hij op
nieuw naar het dek en zijn me
declubleden zagen hem reeds
van verre naderen.
A CH, u weet hoe zoiets gaat:
mannen onder elkaar, een
schuldeloos grapje! Het tweede
brïldragende clublid zag zich
met een rappe greep zijn hulp
stuk ontnomen en dat werd aan
een snoer vastgeknoopt, waar
na de bril aan de hengel te
water werd gelaten.
De nauwelijks herstelde Vro
lijke Vrijetijds Visser had hei
zelf zonder bril nooit kunnen
opmerkenmaar zodra hij de
reling was genaderd, begon
nen alle Vrolijke Vrijetijds Vis
sers in koor ie brullen dat één
van de dobbers in de peilloze
diepte was verdwenen en
nieuwsgierig kwam de voor
malige lijder naderbij om te
zien welke prooi de zee zou
prijsgeven.
In stomme verbazing zag hij
met toegeknepen ogen dat aan
het einde van het snoer een bril
hing. Uitbundige blijdschap
alom: "Kerel, hoe kan het zo
treffen", werd er geroepen en
geestdriftig werden zijn bei
de schouders beslagen.
TWAT onzeker nam hij de
bril in ontvangst en zette
hem op de neus. Voordat ech
ter de overige Vrolijke Vrije
tijds Vissers in onversneden hi
lariteit konden losbreken, nam
hij de bril van de neus. Met de
verklarende woorden: "Dit is
mijn bril niet", wierp hij d.e
vangst weer overboord.
De kotter kapseisde bijna van
de orkaan, die zich in een flits
verplaatste naar het tweede
bijziende lid, dat zo bereidwil
lig zijn bril voor het aardig
heidje ter beschikking had ge
steld.
Over die bereidwilligheid
ontstond nog enig verschil van
mening, want naar eerst toer.
bleek, was er van vrijwillig
medewerken niet helemaal
sprake geweest: "Hij griste dat
ding van m'n hoofd", sprak de
tweede bijziende bitter, "en
ik was er op tegen, want ik
vond het een geintje van niks".
De voorzitter van de Vrolij
ke Vrijetijds Visser, een wijs
man, die in een zeer grijs verle
den nog eens loco-burgemeester
moet zijn geweest, overlegde
echter even fluisterend met de
penningmeester, waarop hij
aankondigde dat er op kosten
van de V.V.V. twee nieuwe
brillen konden worden aange
schaft.
pculvru::
y^ls een man thuiskomt en vraagt „wat eten we van-
daagdan noemt zijn vrouw de groente. In andere
landen wordt in zo'n geval prompt vlees- of visgerecht
genoemd, maar wij Nederlanders zien groenten nu een
maal als het belangrijkste op het menu. Reden te meer
om Het Volkomen Groenteboek uit te brengen.
Met uitbundig veel door iedereen te maken recepten,
■met uiteraard een voedingswaardetabel en combinatie
mogelijkheden met vlees en vis, met tips en allerhande
lezenswaardige informatie over al die produkten die wij
zo minnen. Het Volkomen Groenteboek is in eerste in
stantie kookboek, maar in tweede instantie leesboek dat
duidelijk en kompakt wegwijs maakt in groenteland.
„Het is een uitstekend
boek en dat zeg ik niet om
dat ik er zelf aan gewerkt
heb." Zo oordeelt Ton van
Es over Het Volkomen
Groenteboek. Hij is één van
de beide samenstellers; de
man die de veelheid aan in
formatie over al die groen
tesoorten verwerkte tot
prettig leesbare verhaaltjes.
Een werk dat hij met duide
lijk plezier gedaan heeft.
Ton van Es (35), woonach
tig in Amsterdam, is free
lance journalist, fotograaf
en tekenaar op culinair ge
bied. Lezers van Het Parool
kennen hem van zijn twee
wekelijkse graag gelezen bij
drage op de zgn. Roos-pagi
na, voor tal van bedrijven
verzorgt hij advertenties en
folders over de culinaire ge
neugten des levens. Hij is
gespecialiseerd in de Ooster
se keuken, maar tevens he
vig geïnteresseerd in alle
andere (goede) keukens.
„Dat komplete groente
boek trok me erg aan", ver
telt hij, „Ik vond het een
geweldig initiatief om een
totale vraagbaak te maken
van één onderwerp, de
meeste kookboeken missen
dat. Saai werk was het be
slist niet, integendeel, er
zijn zoveel leuke anecdotes
en saillante bijzonderheden
over groenten, dat ik er
graag mee bezig was". Of
het moeilijk was? „Och nee,
ik kreeg veel informatie,
heb zelf wat research ge
pleegd en vervolgens georo-
beerd er prettige verhaaltjes
van te maken".
Het Volkomen Groente
boek van AH is zijn eerste
kookboek, maar eigen plan
nen voor andere boeken zijn
in vergevorderd stadiüm en
ook dit zullen gespeciali
seerde uitgaven zijn. Zoals
een boek over de China-
keuken, dat in Amerika ver
schijnt en misschien later
nog eens in ons land. Zoals
een kompleet Indonesisch
kookboek, maar dan in en
cyclopedische vorm. „Dat is
een oude wens van me",
zegt Ton van Es, „maar
zoiets kun je ook niet zo
maar doen. Ik moet daar
voor trouwens naar Indone-
Een bloemlezing toont dat
aan. Zesentwintig recepten
gaan over kropsla met kom
kommer en tomaat tot gevulde
eiersalade, van kropsla met si
naasappel en ananas tot krab-
sla mousse.
Suggesties te over om meer
variatie te brengen aan die veel
gegeten groente (vorig jaar ge
noten we ieder zo'n 20 kropjes),
die eeuwen geleden al in Egyp
te en China werd gekweekt en
in de middeleeuwen in onze
streken geteeld werd.
Historische gegevens ook
over spinazie, de geliefde „gan-
zevoetachtige" die geacht wordt
uit Perzië afkomstig te zijn en
samen met de Moren via Span
je Europa binnenkwam.
Toch wel merkwaardig, dat
de meeste van die doodgewone
en oer-Hollandse groenten van
9rigine uit verre, exotische lan
den stammen. Vooral uit Zuid-
Oost Azië, China en Zuid-Ame-
rika. Het geldt ook voor andij
vie, een bladgroente uit de fa
milie der samengesteldbloemi-
gen, die zowel rauw als ge
kookt kan worden gegeten.
Rabarber, zo leert het boek,
groeit al sinds vele eeuwen in
het wild in het kille Siberië,
werd pas in 1570 door een
Augsburgse arts in Duitsland
geïntroduceerd en was in 1750
als curiositeit in de hortus van
Leiden te zien.
Dat er in Nederland veel
komkommers worden geteeld is
algemeen bekend. dat die
groente vermoedelijk uit (al
weer) Zuid-Azië komt en rond
600 jaar voor onze jaartelling
zijn intrede deed in Grieken
land zeker niet. Saillante gege
vens ook over prei, die vroeger
gold als een probaat hoestmid
del (gekookte, tweemaal afge
goten en in koud water gelegde
prei). Diezelfde prei met wat
olie vormde voor keizer Nero
destijds een geliefd dieet.
--.Gsês
Over witlof (achttien verras
sende recepten) meldt Het Vol
komen Groenteboek. dat het
één van de verschijningsvor
men is van de cichorei, een
plant met -een lange, dunne
wortel en vele lange, smalle
bladeren, die in het wild voor
komt in Europa, Noord-Afrika
en het Midden-Oosten en die
als zovele andere groenten ook
al bekend was bij de Oude
Grieken en Romeinen.
Dat de paprika niet alleen
hoeft te dienen als garnering,
bewijzen bijzonder aantrekke
lijke recepten over deze toch
volwaardige groente. Hetzelfde
geldt voor champignons en niet
te vergeten voor tomaten.
Met Het Volkomen
Groenteboek brengt Albert
Heijn zijn achtste kook
boek in successie. Ook dit
is weer een uitgave van
Meijer Pers N.V. te Am
sterdam. En ook dit is
weer in handzaam formaat
(20,5 x 26,5 cm.) met een
logisch opgebouwde inhoud
en omdat kookboeken
nu eenmaal in de keuken
gebruikt plegen te worden
in afwasbare band. De
oplage is 40.000 stuks.
De recepten en de gege
vens over de produkten
zijn van Ans Verheul, me
dewerkster aan de afdeling
publiciteit van het Cen
traal Bureau voor Tuin
bouwveilingen in Den
Haag. De teksten werden
geschreven door Ton van
Es, culinair journalist hij
Het Parool. De kleurenfo
to's zijn van Henk van der
Heijden, de tekeningen van
Els Hogendoorn en de lay
out lag in handen van Joop
de Nijs.
Overigensook de an
dere kookboeken: Het Vol
komen Vleesboek, Aller-
Hande recepten, Sla slaat
jes snacks, Feest, Die Bra
ve Gehaktbal, Café Fanta
sia en Alles kan in de Le
pelstraat (een kookboek
voor kinderen) kunt TJ nog
bestellen via LIBRAH,
waarvoor U een bestelbon
aantreft op deze pagina
van AlIerHande.
In de Casa-reeks, een ge
zamenlijke activiteit van het
Bouwcentrum in Rotterdam en
Kluwer Algemene L'itgaven in
Wageningen is een nieuw deel
tje verschenen: 'Hoe onderhoud
ik mijn huis'
Het uitgangspunt van dit
boekje is, dat wil men langer
plezier blijven hebben van zijn
woning, het nodig is voortdu
rend allerlei zaken goed en
deugdelijk te onderhouden. Er
moet geverfd en behangen wor
den, houtwerk en bepleistering
vragen de aandacht, vloerbe
dekkingen moeten worden ver
nieuwd, enz.
De samensteller, Stef Lei
dekker, medewerker van het
Bouwcentrum, heeft voor be
paalde terreinen een beroep
kunnen doen op gespecialiseerde
deskundigen van het Bouwcen
trum. Daardoor is dit boekje
ADVERTENTIE
ambachtelijk gebrouwen,
met een eigen karakter en
een bijzondere smaak en
frisheid, bereikt door een
volkomen natuurlijk brouw
en rijpingsproces, dat bijna
vier maanden duurt.
WIST U DAT:
43- de nerf van sla niet verwijderd behoeft te worden, omdat het
de sla zijn frisse, knappige karakter verleent?
43- rabarber in 2700 voor Chr. van Siberië naar China werd ge
bracht als medicijn?
43- er in Griekenland een hele stad naar de komkommer genoemd
is, namelijk Sikyon?
43" jonge peulen al in de 13e eeuw populair geworden zijn?
43- de allereerste mens zijn allereerste honger stilde met het eet
bare gedeelte van wilde planten of wel met groente?
43- het vetgehalte van alle groenten (uitgezonderd mais) onder de
1% ligt?
43- 60% van de aanvoer van onze groenten naar het buitenland
verdwijnt?
43- er bij voorgekookte groente een verlies aan vitamine C op
treedt?
Dit en nog veel meer staat samen met 400 recepten
allemaal in Het Volkomen Groenteboek.
Aardig over de tomaat is, dat
die ooit, lang gelegen, sierplant
was in de tuinen van Spanjaar
den. Totdat een Italiaanse kwe
ker met wat zaden begon te
experimenteren en daarmee de
glorieuze culinaire carrière van
de tomaat inluidde.
Want nu is er geen onderdeel
van het menu of de tomaat kan
er een plaats in hebben; als
hoofdingrediënt, als smaakver-
hoger of als dekoratie.
Niet minder populair is de
prinsesseboon, vanuit Peru door
de Spanjaarden naar Europa
gebracht en de doperwt, die het
Nabije Oosten vermoedelijk als
stamvader heeft.
De hier over slechts en
kele groenten kort weer
gegeven bijzonderheden
dienen als achtergrond
informatie in het kookboek.
Omdat het interessant is te
weten van hoe-ver die
groenten wel komen en hoe
oud ze wel zijn.
Zonder meer nodig is het
te weten hoe ze thans be
waard en bewerkt dienen
te worden en ook daarop
wordt uitvoerig antwoord
gegeven.
Waarmee Het Volkomen
Groenteboek als leesboek
verklaard is; de verklaring
van het boek als kookboek
ligt in de vierhonderd re
cepten. Ruim één per dag.
Ruim voldoende voor een
bonte, verrassende groente
variatie.
De receptuur en de in
formatie over de produkten
in Het Volkomen Groente
boek zijn afkomstig van
Ans Verheul, een vrouw
die veel, zo niet alles af
weet van tuinbouwproduk-
ten. Zij heeft een opleiding
in deze richting, jarenlange
praktijkervaring in binnen-
en buitenland en is de
voorlichtingsfunctionaris
van het Centraal Bureau
Tuinbouwveilingen in Den
Haag.
Dat werk, het via o.a.
folders en acties geven van
voorlichting aan de consu
ment over tuinbouwpro-
dukten, is haar dagelijkse
bezigheid. Het samenstellen
van Het Volkomen Groen
teboek was een hoofdstuk
apart, een chapiter waar
van ze zegt „het was een
heel experiment" en „het
was interessant en tegelijk
leuk werk". En over het
boek zoals het van de pers
gekomen is: „Ik ben er erg
gelukkig* mee, het is heel
gezellig opgezet en iedere
huisvrouw is in staat om
de receptuur te maken, ter
wijl ze ook de bijzonderhe
den over die bepaalde
groente kan naslaan." Ook
het fotowerk is bijzonder
geslaagd!
Hoe mejuffrouw Verheul
aan alle informatie en re
cepten is gekomen, is moei
lijk te omschrijven. Zelf
zegt ze: „Ik zit al zolang in
dit vak, heb in de loop der
jaren zoveel opgedaan, het
samenstellen was niet zo
zeer het punt, het ging er
mij vooral ook om een juis
te keuze te maken en met
de belangrijkheid van de
produkten in het Neder
landse gezin rekening te
houden". Zij diende het
voorstel in om het boek zo
.in te richten, dat alle re
cepten vrij eenvoudig te
maken zijn.
Het Volkomen Groente
boek is af; mejuffrouw
Verheul houdt zich weer
uitsluitend bezig met de
voorlichting over tuin-
bouwprodukten. „Wat dat
inhoudt? Acties opzetten,
folders uitgeven. Ik reis
veel, praat veel, schrijf
veel, moet o'olc wel eens
nadenken". Een enkel,
maar dan wel erg aanspre
kend en bekend voorbeeld
van al die werkzaamheden
is de actie „snoep verstan
dig, eet een appel". Want
zij zette deze op en bedacht
er („een inval was het")
ook de leuze voor.
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA».
fa U hoeft niet te zoeken
naar uw handschoenen, als
u ze opbergt in een kou-
senrol, die u aan de kap
stok hangt.
beugeïfles 65 cent,
pijpje 49 cent,
want alle waar
is naar zijn geld.
een complete gebruiksaanwij
zing voor de woning geworcen,
een handleiding voor de bewo
ner, of hij nu eigenaar is of
huurder.
Prijs ƒ11,90.
1970 CROZES HERMITAGE
HET drinken van een glas wijn op eert gezellig avondje
met vrienden, is een bezigheid die in Nederland
steeds populairder wordt. Het probleem is alleen, dat de
prijzen die voor Bourgognes en grote Bordeaux ge
vraagd worden, zachtjesaan zo'n avondje té veel in de
papieren doen lopen. Niet alleen bij ons, ook in het wijn-
land bij uitstek. Er zijn daar wijnen die op dit moment
driehonderd procent duurder zijn dan een jaar geleden.
Omdat de situatie zo ligt,
heeft A.H. naar alternatieven
gezocht en gevonden ook. Het
resultaat is een Rhóne-wijn, een
1970 Crozes Hermitage, waar
wij niet alleen wat de kwaliteit
betreft volledig achter staan,
maar die wij u kunnen aanbie
den tegen een zeer redelijke
prijs. Nu, in oktober, als „Wijn
van de maand" bij A.H., de
1970 Crozes Hermitage, voor
5,75 gulden.
yAN Yyon tot Avignon
loopt het Rhóne-gebied, dat
ongeveer geheel met wijnstok
ken is beplant en een serie van
Frankrijks volste en stevigste
wijnen oplevert.
En zo ongeveer precies in het
midden van die twee plaatsen,
daar vindt men Crozes, op de
linkeroever van de Rhone, en
daar begint het beroemde ge
bied Hermitage. Een voortref
felijke bodem vopr de wijnstok,
die bijvoorbeeld een opbrengst Qeeil Steduld
heeft die vier keer zo groot is /-"A o
als in het gebied van Bordeaux.
daar niet om, wetend dat „zijn"
Rhöne-streek per jaar meer
dan driehonderd miljoen liter
vorstelijke wijn oplevert.
„LJET drinken van een glas
wijn op een avondje heef.
het voordeel boven sterke
dranken, dat men hiervan de
hele avoM door kan blijven
drinken, zonder dat men her de
volgende ochtend moet bezu
ren", heeft wijnkenner Allan
Sichel eens heel nuchter en
duidelijk neergeschreven.
Wel, een Rhóne-wijn voor
„een avondje" is een advies,
dat elke wijnliefhebber zal
kunnen onderschrijven. En
neem nu die 1970 Crozes Her
mitage: gegroeid op een bodem
met graniet, die de warmte van
de zon 's nachts weet vast te
houden en daardoor geworden
tot een volle rode wijn, met een
fluweelzachte smaak.
Veel wijngaarden tegen de
steile hellingen van het Rhöne-
dal; zo steil, dat de bewerking
doorgaans alleen maar met de
hand kan plaats hebben. Mam-
de Franse wijngaardier maalt
TAE 1970 Crozes Hermitage
is het resultaat van de sy-
rah-druif, de grootste vriend
van de wijnboeren in het Rhö-
ne-dal. Een stevige druif die
een plezierige wijn met een
zachte smaak voortbrengt en
die al sinds mensenheugenis
langs de Rhóne wordt ver
bouwd.
De wijn van deze druif
oudert snel, zoals men dat
noemt en dat betekent weer,
dat ook een 1970 Crozes Hermi
tage een snelle ontwikkeling
doormaakt, zodat men niet het
geduld hoeft op te brengen de
wijn eerst een paar jaar op te
slaan om wijzer te laten wor
den.
\WIE ooit per auto naar
Zuid-Frankrijk of Spanje is
gereden en hoeveel tiendui
zenden Nederlanders zijn dat
niet is dwars door dat Rhö-
ne-dal gekomen toen hij bij
Dijon de richting Lyon en ver
der de Route Bleue naar het
zuiden opzocht, de route die
langs de grote autoweg loopt.
In dat geval, wanneer u bij die
velen bent, moet u er een glas
wijn gedronken hebben en wie
dan even tast in zijn herinne
ring zal zich weer die zachte en
volle smaak van de Rhóne-wij-
nen voor de geest kunnen ha
len. Naar onze mening typische
wijnen om, wanneer het buiten
killer wordt en de najaarswind
de bladeren van de bomen
waait, binnen te schenken en
het hart te laten verwarmen.
TVTU, in deze maand oktober
dus, waarin we afscheid
namen van een zomer die ons
teleurstelde en waarin we niet
meer bij elkaar op terrasje of
balkon maar in de huiskamer
op bezoek zijn, nu zoudt u be
slist eens kennis moeten maken
met die 1970 Crozes Hermitage.-
Alleen in oktober als
„Wijn van de maand" bij
A.H. (niet in alle filialen)
voor de prijs van vijf gulden
en drie kwartjes. Een zachte
kwaliteitswijn, die wij
volkomen garanderen en
kunnen aanbevelen.
ADVERTENTIE
fa Uw vette keuken ven
tilator wordt sneller schoon
met brandspiritus dan met
sop.
Uitknippen en in eenopën envelop gefrankeerd met 25 cent verzenden
LIBRAH POSTBUS 7840 AMSTERDAM
Ondergetekende bestelt hierbij
ex. Sla, slaatjes, snacks
_ex. Allerhande recepten
_ex. Feest
Set van 3 boeken
Sla, All. ree.. Feest
Het volkomen vleesboek
Café fantasia
Die brave gehaktbal
—Alles kan in de lepelstraat
—Naar het ziekenhuis
Het verschuldigde bedrag zal door mij na ontvangst van mijn bestelling
worden voldaan
af11,50
f
af11,50
f
af 11,50
f
a f28,
f
a f 15,50
f
af 3,50
f.
af 3,50
f.
af 8,50
f
af 13,90
f
Totaal
f
Naam
Adres
Woonplaats
*ln blokletters invullen s.v.p.
Handtekening
Betaal niet vooruit. Bij uw boekenzending wordteen reeds ingevulde
girostortingskaart ingesloten, door middel waarvan u kunt betalen.
Voor nadere informatie zie de Librah-bopken folder bij uw AH-filiaal.
