Kleine keuken vereist
planning en efficiency
Xassi
Goreng
blokje?
De keuken als werkruimte
(Wetenswaardigheden
De drie Y's:
Elektrische
apparaten
Vergiltigings Informatie
Centrum in Utrecht
Mejuffrouw A.D. Mol van Bouwcentrum Rotterdam
V*o&e/l
Prijzen
GOED
BEKEKEN
L
Geraffineerd
vers bier
Pto&d
want alle waar
is naar zijn geld
Lekker, lekker
van Verstegen!
Eethuisje
De Reehof
geopend
Peulvruchten:
probleemloze
winterkost
Geen probleem
Door Heieen
Nieuwenbuis
golden wonder
krakend vers
Stopcontacten
Prijs
2
ALLERHANDE
JANUARI
door
P, W. BUSSEL
Duizenden vrouwen
hebben een kleine keu
ken. „Een véél te kleine
keuken", roepen ze. Me
juffrouw A. D. Mol
deskundige bij het
Bouwcentrum te Rotter
dam zucht. „De vrou
wen moesten eens gaan
nadenken", zegt ze. „Als
je een kleine keuken
hebt moet je de moed en
energie hebben er eens
voor te gaan zitten en
dan zeggen: Wat ge
bruik ik nu veel en da
gelijks en moet ik bij de
hand hebben?"
Dat is een vuistregel,
vindt mejuffrouw Mol en ze
bedoelt tegelijk: er staan in
keukens soms dingen die
een vrouw eens per twee
jaar gebruikt en die dingen
nemen niet zelden goede
plekken in. „Planning en ef
ficiency betekenen soms, dat
je bepaalde zaken weg moet
doen", zegt mejuffrouw Mol.
„Onderzoekingen hebben
uitgewezen dat er een hoop
overbodige dingen in keu
kens staan. En wie er beslist
geen afstand van wil doen,
die moet ze ergens hoog in
een kast wegbergen, zodat
er vlak bij de hand ruimte
voor de dagelijkse spullen
komt".
Maar efficiency betekent
volgens mejuffrouw Mol
ook, dat een vrouw soms
dingen moet gaan aanschaf
fen. „Een zoutvaatje, om
maar eens iets te noemen.
Daar mag men er best drie
van hebben, want het is on-
vzin om naar de kamer te lo
pen en het zoutvaatje te
gaan halen. Dat is niet effi
ciënt."
Een pasklaar recept geven
voor de bezitster van een
kleine keuken gaat niet,
want niet alleen is telkens
de situatie anders, maar er
is ook verschil van smaak
en karakter.
„Maar begin met die pan-
nenrekken van de muur ie
halen en vervang ze door
kastjes", zegt mejuffrouw
Mol. „Wandkastjes met ver
stelbare planken erin, want
hoe kleiner een keuken is,
hoe zorgvuldiger men moet
plannen.
Je moet gewoon geraffi
neerd denken. Soms is een
uitschuif bare plank een ge
weldige oplossing. En dat
geldt net zo goed voor keu
kens in huurhuizen: weg
met die pannenrekken. En
weg met dat gordijntje on
der de gootsteen. Er is altijd
wel een handige doe-het-
zelver in de buurt die er een
deurtje kan maken en wat
aanpassingen er achter
zoals barbertjes en dat soort
dingen".
Mejuffrouw Mol vindt dat
men de keuken pas is gaan
ontdekken., sinds er centrale
verwarming is. Vroeger con
centreerde zich alles in de
winter in de woonkamer, de
rest van het huis was koud
en iedereen riep telkens:
„Doe de deur dicht".
Nu kan die deur blijven
open staan, nu is men gaan
uitbreken., de keuken bij de
kamer gaan trekken soms,
kortom: gaan spelen met het
huis.
„Natuurlijk moet je in een
kleine <euken concessies
doen", vindt juffrouw Mol,
„maar een lichtpunt boven
het fornuis is gewoon nood
zakelijk. En er zijn kookpla
ten die je op een koelkast
kunt zetten en er zijn ook
losse oventjes. Zo kun je
dikwijls een hoop ruimte
vinden".
Veel keukens in huurhui
zen zijn zo'n beetje koe
koek éénzang, maar mejuf
frouw Mol zegt: „Met kleu
ren kun je zoveel doen,
maar wij Nederlanders heb
ben er niet zo veel gevoel
voor.
Je kunt enorm leuk com
bineren, gordijnen met
handdoeken, maar dan moet
je nadenken en niet zo maar
ingaan op de eerste de beste
aanbieding. Eerst nadenken:
past die handdoek bij mijn
keukengordijnen. Het is dik
wijls zo, dat we maar wat
doen."
Een koperen pan tegen de
muur, een streng fruit of
knoflook, een rek met
drinkmokken allemaal
leuke opfrissers van een
keuken, hoor ik in dat
Bouwcentrum.
En mejuffrouw Mol zegt
ook: „Goed dat steeds meer
vrouwen werken. Vrouwen
met banen moeten hun werk
gaan „plannen" en dan
blijkt het pluspunt te zijn,
dat er ineens veel meer kan
dan in de tijd, dat ze de he
le dag thuis waren. Wij
moeten kennelijk een stok
achter de deur hebben."
(Advertentie)
nu niet alleen in
beugelflessen
maar ook in pijpjes
(nog niet in aÜe
filialen verkrijgbaar).
Beugelfles 63
Pijpje 48
(Advertentie)
Ja, van Verstegen!
Erg gemakkelijk. Met zo'n blokje
maakt U in een wip Nassï Goreng.
Vraag ernaar! Ook blokjes voor
Bami Goreng. Macaroni enz.
Van oudsher hebben
de vrouwen het voedsel
bereid voor hun gezin
nen in keukens, door
mannen gebouwd. En
dat hebben die vrouwen
dan ook wel geweten
Er zijn keukens ge
bouwd van gigantische
afmetingen, waarin dan
wel niet de huisvrouw,
maar de dienstbode kilo
meters aflegde, heen en
weer van aanrecht naar
fornuis. Er zijn keukens
zo piepklein, dat er al
tijd een strijd is -bij het
openen van gang- of
kastdeur, waar geen
extra tafeltje kan staan
en de koelkast geen
3 vindt
Gelukkig is er de laatste
vijfentwintig jaar wel enige
verandering gekomen. De
vrouwen zijn gaan meespre
ken door de V.A.C.'s (de
Vrouwen Advies Commis
sies), die bij de bouw van
gemeentewoningen inspraak
kregen en hun wensen ken
baar mochten maken. Ze
hebben daarbij wel ervaren,
dat menigmaal de vervul
ling van die wensen onmo
gelijk was, omdat de bouw
kosten er te veel door zou
den stijgen.
DESKUNDIGEN
Maar ze hebben ook hulp
gekregen van deskundigen.
Het NITHO (Nederlands In
stituut voor Toegepast Huis
houdkundig Onderzoek), het
Bouwcentrum, de Nationale
Federatie voor Huishoude
lijke en Gezinsvoorlichting
(helaas per 1 januari 1972
opgeheven door subsidie in-
De Albert's Corner ie
Reeuwijk heeft er vorige
maand een bijzonder sfeer
vol ingericht Eethuisje bij-
gekregen, dat de naam De
Reehofdraagt. Het nieu
we Eethuisje bestaat uit
drie kleine, intieme ruim
tes en is vooral afgestemd
op ieder die in een gezel
lige en ook wat exclusieve
sfeer de maaltijd wil ge
bruiken. De ervaring heeft
geleerd dat de eethuisjes
ook voor zakelijke bijeen
komsten bijzonder geschikt
zijn. Naast De Reehof -vindt
men eethuisjes bij de Al
bert's Corners van Amster
dam, Utrecht, Oud-Lens
den. Leiderdorp en Beek
bergen.
trekking) zijn op dit gebied
actief.
Daarnaast heeft de indus
trie zich op de keuken ge
richt en zien we steeds meer
„droom"-keukens, die ele
ment voor element in een
bestaande keuken kunnen
worden geplaatst.
DROOMKEUKEN
Hoe zou de „droomkeu-
ken" er uit moeten zien? In
de eerste plaats: het gaat
niet om een mooi kleurtje,
een heleboel kastjes al
leenHet gaat er om,
dat de huisvrouw in. haar
werkruimte zo vlot en moei
teloos mogelijk haar taken
kan verrichten.
Wat betekent, dat goot
steen, werkvlak en kook
gelegenheid liefst op één
lijn moeten liggen. En wel
van links naar rechts zo:
een aanrechtruimte - goot
steen (liefst dubbel), werk-
j vlak - kooktoestel - afzet-
i vlak.
LENGTE
De meest linkse ruimte
j om de afgewassen vaat weg
j te zetten (alleen linkshandi-
gen zullen die liever rechts
j deponeren): de dubbele
gootsteen voor vaat en na-
i spoelen: de werkruimte om
I groenten e.d. klaar te maken
en dan de kookruimte met
j rechts nog een smalle ruim-
te om eens een deksel, pan
of roergerei neer te leggen.
De lengte van de keuken
is bepalend voor de moge-
j liikheden. Minimaal moet
die wand 290 cm zijn. in ge-
noemde volgorde verdeeld:
60 cm. 50 cm. 90 cm, 60 cm
en 30 cm.
WAND
Is de lengte minder, dan
vervalt allereerst het afzet-
vlak naast het kookappa-
raat. Een wandlengte van
310 cm is eigenlijk noodza
kelijk om ook de dubbele
gootsteen te realiseren.
Is de wand te kort. dan
kan nog een oplossing wor
den gevonden, door een
L-vorm. Het gaat om het
principe van een doorlopen
de reeks van werkplaatsen.
De hoogte van de aanrecht
(het werkvlak) moet voor de
gemiddelde gebruiksters in
ieder geval 90 cm zijn; de
diepte 60 cm. Ideaal -is om
onder het werkvlak, zoals
bij een schrijfbureau, een
opening te hebben, zodat het
werk ook zittend gedaan
kan worden. En dan wel op
een stevig en gemakkelijk
krukje, zodat rug- en been
spieren niet overbelast wor
den.
Veel keukens hebben ult-
trekbladen als werkvlak; in
dat geval moet de construc
tie heel stevig zijn, een wie
bel plankje heeft niet de
minste zin. Beperk de keu
keninrichting tot het nood
zakelijke. Spullen die men
nooit gebruikt zijn alleen
maar lastige vulling voor de
kastjes.
PLANKEN
Laat in de keukenkast de
planken zo plaatsen, dat er
b.v. boven stapels borden
geen overtollige ruimte
overblijft. Levensmiddelen
kunnen het best op smalle
planken geplaatst worden,
zodat men geen twee rijen
achter elkaar krijgt.
Aan de kastdeur kunnen
misschien rekjes geplaatst
worden, waarin veel gebor
gen kan worden. Het sys
teem moet altijd zijn: op
bergen zo dicht mogelijk bij
de plaats waar iets gebruikt
wordt. Pannen dus bij het
werkvlak en de kookplaats.
Ook in een bestaande
keuken kunnen dergelijke
voorzieningen getroffen
worden.
MATEN
Aan de maten van een
keuken valt weinig te ver
anderen, de indeling kan
soms niet ideaal zijn, maar
de kastindéling is een be
langrijk punt, dat wel in
eigen hand gehouden kan
worden.
Wie zich een „droomkeu-
ken" gaat aanschaffen in
losse elementen moet niet
alleen een nauwkeurige
plattegrond van de keuken
maken, maar daarbij ook
rekening houden met het
opendraaien van deuren, de
mogelijkheden om koelkast
en kookapparaat eventueel
in te bouwen e.d.
MATERIAAL
Ten slotte is de materiaal
keus belangrijk. Let op of
de randen glad en richelloos
zijn afgewerkt, of de hand
grepen gemakkelijk zijn, of
een eventueel uittrekblad
een zekere druk weerstaat.
Houdt rekening met de si
tuatie in de keuken ten op
zichte van bijvoorbeeld de
zoninval.
Een gepolijste roest
vrije stalen aanrecht en
gootsteen kan hinder
lijk blikkeren onder
lichtstralen, ook de la-
waaifactor bij het hante
ren van het vaatwerk
moet men incalculeren.
Een hard plastic plaat op
het werkvlak zal geluid
dempend werken.
Hoe zou liet komen dat peulvruchten zich al eeuwen
lang als gewaardeerde winterkost hebben kunnen
handhaven? Er zijn verschillende redenen, de belang
rijkste: peulvruchten zijn erg gezond, goedkoop (pret
tig voor de maand januari!) en ze bieden een grote
variatiemogelijkheid zonder al te veel problemen.
staan er zelfs voor baby's
geen problemen meer.
De peulvruchten worden
gewassen en weggezet om te
weken, tenminste gedurende
12 uur, met zoveel water dat
ze net onder staan. Met dit
water worden de peulvruch
ten aan de kook gebracht.
De kooktijd van bruine en
witte bonen is ongeveer 1
uur, kapucijners moeten 1
tot lVs uur koken, linzen 3/4
tot 1 uur en spliterwten
hebben 1 tot I1/» uur nodig
om gaar te worden.
Giet het kookvocht pas op
het laatste moment af, an
ders worden de schillen
stug. Het kookvocht van bij
voorbeeld bruine bonen kan
nog gebruikt worden voor
een lekkere soep.
De gedroogde zaden van
de peulvrucht, wij kennen
vooral bonen, erwten, kapu
cijners en linzen, zijn zo ge
zond omdat er veel eiwit,
vitamine B, ijzer en zetmeel
inzit;. En dat zijn voedings
stoffen die we in de winter
best kunnen gebruiken!
Vitamine C ontbreekt in-
peulvruchten en daarom
moet de maaltijd aangevuld
worden met verse groenten
of citrusfruit. Aardappelen
mogen wel eens vergeten
worden (zetmeel). Vlees of
een melktoetje maken een
peulvruchtenmaal geheel
compleet.
Als bezwaar van peul
vruchten wordt wel ge
noemd dat ze zwaar verteer
baar zijn. Dit kan voor een
belangrijk deel voorkomen
worden door peulvruchten
te nemen van de „nieuwe
oogst", deze goed te weken
en te koken. Worden ze
daarna nog gezeefd dan be-
Vindt u dit allemaal te
bewerkelijk en te lang du
ren, neem dan gerust een
blik. De voedingswaarde
van deze peulvruchten is
dezelfde en opwarmen is
voldoende.
Nog even dit:
wordt in een recept het
gewicht aan peulvruchten
vermeld dan is dat het ge
wicht van droge on geweekte
peulvruchten.
zout toegevoegd aan het
kookwater verkort de kook
tijd maar werkt stukkoken
in de hand; dus zout toevoe
gen na het koken.
een oud middel om de
kooktijd te bekorten is het
toevoegen van zuiverings
zout; dit is beslist af te ra
den omdat hierdoor vitami
ne B verloren gaat.
het eten van niet-gare
peulvruchten is ongezond.
Waar u van uit gaat,
peulvruchten om zelf te ko
ken of uit blik, er is van
alles van te maken. Met wat
fantasie maakt u van de
vertrouwde peulvruchten
iets verrassends.
Drie V's spelen in de
keuken een belangrijke rol:
Ventilatie, Verlichting en
Vloerbedekking.
VENTILATIE is in
een keuken onmis
baar. Wie een
naar buiten openend
draairaam heeft, is goed af.
Dit immers kan ook bij re
gen of wind veilig open
staan. Maar dergelijke ra
men zijn in de Nederlandse
woning nog vrij zeldzaam
en zo is er een ware
„hausse" gekomen in raam-
ventilatoren.
Soms tot grote voldoening en
vaak tot teleurstelling. Een
raamventilator in een ruit op
de windrichting (westen) werkt
nl. niet meer bij zelfs maiige
wind. De ventilator kan de
tegendruk dan niet meer over
winnen.
Bovendien moet liefst zo laag
mogelijk in de tegenoverligger-
de wand een rooster of opening
zijn, waardoor verse lucht
wordt aangevoerd. De ventilator
moet zo hoog mogelijk ge
plaatst worden. Alleen dan is
er een optimale luchtverver
sing mogelijk. Enkele ventila
toren kunnen omgeklapt wor
den en zuigen dan verse lucht
van buiten aan.
De Stichting Vergelijkend
Warenonderzoek heeft juist een
brochure doen verschijnen,
waarin kwaliteiten en capaci
teiten van raam ventilatoren
worden vermeld (prijs 1,75; te
bestellen via giro: 14 77 321)
Muurventilatoren moeten naar
hetzelfde principe worden aan
gebracht. Een ventilator, die
geen aansluiting heeft op de
buitenlucht of geen toevoer
krijgt van verse lucht we: kt
alleen als luchtverplaatser. El
ke ventilator maakt enig la -
waai; in hoeverre men dat als
hinderlijk ondervindt, is een
persoonlijke zaak.
Wie een ventilator wil plaat
sen in een wasemafvoerka
naal doet er goed aan eerst een
vakman te raadplegen of dit in
de bestaande situatie mogelijk
is.
VERLICHTING in
het midden van de
keuken is niet vol
doende. De huis
vrouw werkt immers vrij
wel steeds met haar rug
naar het midden van de
keuken en staat zo tussen
lichtbron en werkvlak.
Ideaal is neonverlichting bo
ven werkvlak en kookgelegen
heid. Wel opléttên welke kleur
licht de buizen geven, daar vei -
kleuring van wat men ziet veel
voorkomt en het neonlicht ook
lang niet altijd flatteus is.
Goede verlichting is noodzake
lijk niet alleen om de huis
vrouw inspanning te besparen,
maar ook voor de ogen.
VLOERBEDEKKING
in de keuken moet
tegen een stootje
kunnen, niet al te
besmettelijk zijn en vocht-
verdragend.
Op betonnen vloeren kan een
tegelvloer gelegd worden op
een cementlaag. Gemakkelijk in
onderhoud en sterk. Op een
houten vloer is een linoleum-
laag het beste. Deze kan ge
dweild worden (niet te vochtig)
en vraagt niet vaker dan drie
maal per jaar een lichte was
beurt.
Plastic asbest eist een vol
komen vlakke vloer en moet
dus nooit op hout gelegd wor
den. De kans op breken is te
groot.
Materiaal met een kurklaag
is evenmin aan te bevelen, daar
de kurk vocht opzuigt en daar
door rotting bevorderd wordt.
(Advertentie)
(vervolg van pagina 1)
1. Als we dan eerst de cijfers
van november 1971 en die van
november 1970 naast elkaar
leggen, komen we tot de vol
gende vergelijking:
Totaal gemiddelde
prijsstijging 8.3 pet
Voeding 5.9 pet
Woning 8.2 pet
Kleding en schoeisel 9.7 pet
Hygiëne en medische
verzorging 11.7 pet
Ontwikkeling, ont
spanning, roken en
verkeer 9.5 pet
Particuliere verzeke
ringen 7.1 pet
2. Bij de stijging van het prijs
niveau over de eerste elf
maanden van 1971 in verge
lijking met dat over dezelfde
periode in 1970 is er de vol
gende uitsplitsing:
Totaal gemiddelde
prijsstijging 7.4 pet
Voeding 3.9 pet
Woning 8.7 pet
Kleding en schoeisel 10.9 pet
Hygiëne en medische
verzorging 11.3 pet
Ontwikkeling, ont
spanning, roken en
verkeer 7.7 pet
Particuliere verzeke
ringen 6.2 pet
Ieder kan uit deze op
merkelijke cijfers zijn
(haar) eigen conclusie
trekken. Eén conclusie
evenwel ligt toch wel erg
voor de hand. Namelijk,
dat de levensmiddelensec
tor (ondanks sterke kosten
stijgingen) er in het afge
lopen jaar in geslaagd is de
prijsstijging relatief laag te
houden. Een uitermate be
langrijke zaak, temeer om
dat de grootste moot van
het huishoudgeld besteed
wordt aan levensmiddelen.
Een keuken als een labo
ratorium is de droom van
menig huisvrouw, maar
laten we wel even kritisch
blijven en ons afvragen of
al die apparaten werkelijk
niet meer vragen dan een
knopomdraai.
Ook het schoonmaken
moet als werk worden be
rekend. Verder heeft een
elektrisch apparaat alleen
zin als we het ook werke
lijk gebruiken.
Het kan best zijn. dat een
huisvrouw van een eenvoudige
handmixer meer plezier heeft
dan van een ingewikkeld toe
stel, omdat ze niet verder komt
Wal moet u doen wanneer uw kind plotseling van de
spirjtus gedronken heeft, van de waspoeder snoepte of van
de petroleum dacht, dat het limonade was?
Het zou handig zijn wanneer u deze regels uitknipte en
in uw keuken ophing.
Laat uw kind in zo'n geval dan altijd WATER drinken,
dan bent u steeds aan de veilige kant. En waarschuw dan
zo vlug als maar mogelijk is uw dokter.
Mocht uw huisarts eenmaal bij u op bezoek en horend
wat er precies gebeurd is informaties willen inwinnen,
hij weet dat het Vergiftigings Informatie Centrum in
Utrecht dag en nacht bereikbaar Is.
En heeft uw dokter nu juist zijn agenda met dat telefoon
nummer van dat Vergiftigings Informatie Centrum thuis la
ten liggen vanwege al die haast, dan is het goed dat u hem
direct dit nummer kunt geven: 030-78.91.11. Zoals gezegd:
dag en nacht bereikbaar.
dan wat slagroom of eiwit
kloppen. Hetzelfde geldt voor
blikopener, messenslijpers, kof
fiezetapparaten en koffiemo
lens.
Het hangt helemaal af van
de veelvuldigheid van het ge
bruik. Wie dol is op apparatuur
kan te kust en te keur kopen.
Maar laat men wel op een paar
dingen letten.
Allereerst; de stopcontacten.
Een wandcontactdoos bij het
werkvlak is onmisbaar, de ap
paratuur wordt daar immers
gebruikt en lange snoeren zijn
lastig en soms zelfs gevaarlijk
(struikelen bijv.).
Ook de belasting van het net
moet in de gaten worden ge
houden. Elk toestel (ook kachel)
vermeldt hoeveel Watt het ver
bruikt. De capaciteit van het
net is te berekenen door eens
te kijken wat voor stop in de
meter zit.
Zo'n stop heeft een klein
stipje. Is het rood dan betekent
dat een sterkte van 10 Ampère.
De maximumbelasting van het
net kan zijn: Ampère maal
voltsterkte.
Dus bij rode stip 10 maal de
voltsterkte (125 of 220 Volt).
De prijs van het stroomver
bruik is per 1000 Watt bere
kend. Op de rekening staat 1
kwh. In sommige gemeenten is
des nachts de stroom goedko
per, wat belangrijk is voor het
verwarmen van geiserwater.
Wie met problemen of vragen
op het gebied van elektriciteit
zit, kan altijd inlichtingen in
winnen bij het gemeentelijke
electriciteitsbedrijf.
