Kerst over de grenzen
1
Overwinteren in
de Spaanse zon
ÉÉ6I1
'ffhoéieA
m
Frankrijk
IJsland
Denemarken
vers bier
Engeland
ünH
ALLERHANDE - KERSTNUMMER 1971
Pag. 10
Het Kerstfeest gaat in de
meeste landen iedereen
aan. Het wonderlijke is
ook, men is er vaak maan
den tevoren voor in de
weer om het zo stem
mingsvol mogelijk te laten
verlopen. In de Franse
Provence, wordt het hele
jaar door huisvlijt beoe
fend door het maken van
kleipoppetjes, die „san
tons" worden genoemd.
Het zijn boerefiguurtjes
en beestjes, geverfd in
toendrakleuren, die die
nen als kerstversiering, op
de schoorsteen of in de
kerststal. In feite behoren
ze bij het Franse Kerst-
Etalage in groot Parijs' wa
renhuis: de arrestee met
rendier op de bok.
maaltijd voor het hele gezin.
Er worden cadeautjes gegeven,
zoals bij ons met Sinterklaas.
Advertentie
Kerstmis was tot ongeveer een eeuw geleden onbekend in
Japan. Tegenwoordig heeft het feest religieuze inhoud.
De kerstdagen zijn ook welkome vrije dagen voor mensen
die het Christendom niet belijden. Als het tegen de 24e
december loopt is er grote activiteit in de steden. Santa
Claus" verschijnt in de straten met zijn rendieren. Er ko
men kerstbomen in de huiskamers. Ze zijn versierd met
elegante kleine waaiers en kunstige lantarentjes van papier
met afhangende franje.
feest als spinrag bij bele
gen wijn. Ze vormen de
romantiek met hun ont
roerende eenvoud, als
symbool van het kerst
feest. In de huizen, in de
winkeletalages, in de kin
derkamers. De simpele
boerefiguurtjes zijn de
herders, Maria, Jozef of
de drie Koningen, een
melkmeisje
Het optuigen van een kerst
boom, vroeger in Frankrijk
weinig gebruikelijk, komt daar
nu meer in. Hoogtepunt blijft
echter de mis op de 24e, kerst
avond dus. die druk wordt be
zocht. Na de kerkdienst volgt
het z.g. „Reveillon", een
Het „kerstontbijt", wordt ook
gevierd in noordelijke landen,
vooral in IJsland. Wanneer de
mensen 's nachts uit de be-
sneeuwde dorpskerkjes thuis
komen (vroeger gingen ze
daar met de arreslee naar toe,
een weg vol pinkelende licht
jes van de aan de sleden ge
bonden lantarens, die zachtjes
heen en weer schommelden bij
het vrolijk gerinkel van de bel
len aan de paardetomen)
staat er een uitgebreide och
tendmaaltijd klaar, die tot in
het vroege morgenuur duurt.
In Denemarken wordt het op
Kerstavond niet zo laat in de
nacht. Of liever in de ochtend
stond. Pas om vier uur 's mid
dags is de kerkgang, die door
de Denen hoog wordt geschat.
Nadat de klokken zijn uitge-
In Duitsland is men weken
voor het Kerstfeest bezig
zelf versieringen te maken.
Op de foto: een kerstbei ge
vouwen van dun karton.
luid gaat men naar huis om
aan het diner te beginnen dat
aanvangt met papHet is
een rijstebrij „Riesallemand",
waarin een amandel verstopt
is. Die hem op zijn bordje
krijgt heeft reent op een ca
deautje. Daarna komt er een
geweldige gebraden gans op ta
fel, in het gezelschap van rode
kool oftewel: „Riesengrod".
Geen Deen zou het in zijn
hoofd halen op Kerstmis iets
anders te eten. Het idee dat
er vis zou worden geserveerd
doet hem griezelen. Ook de
traditionele kalkoen, in Enge
land zo geliefd, zou hem
hoofdpijn bezorgen. Op het
platteland is men nog eenvou
diger. De dis bestaat uit
„flaeskesteg" (een soort ver
rukkelijk varkensgebraad) met
„flaesketinger" (varkenskaan
tjes) samen opgediend met de
onvermijdelijke rode kool en
zoete aardappelen.
genheid. Alle verre familie
leden worden opgetrommeld
en bijeengebracht om samen
de kalkoen te eten cn de plum
pudding, die al een half jaar
tevoren wordt gemaakt en op
een koele plaats weggezet voor
de grote dag. Er gaat „brandy"
in; allerlei soorten vruchten,
rozijnen en amandelen worden
gemixt, kortom het is een „hei
dens" werk dat elke rechtge
aarde Engelse huisvrouw met
plezier op haar schouders
neemt.
Men zegt dat de plumpudding
is ontstaan toen een Engelse
koning met zijn jachtpartij
verdwaalde in een sneeuw
storm. Alle eterij die men bij
zich had werd verzameld en
in een zak gebonden om te
worden gekookt: vlees, meel,
appels, eieren, bier, brandy. De
uitgehongerde jagers vielen er
op aan en de plumpudding was
geboren.
Volgens de historie was het
Prins Albert, de echtgenoot
van Koningin Victoria die de
kerstboom in 1841 in Enge
land als verrassing voor zijn
kinderen introduceerde. Maar
dit is niet juist. Victoria zelf
maakte in haar dagboek in
1832 al gewag van een kerst
boom, die haar tante Sophia
had opgetuigd. De Duitse
moeder van Sophia was dol
op de versierde spar, waarbij
ze altijd een familiereünie
hield. De foto van koningin
Victoria bij de brandende
kerstboom heeft hem echter
bij het Engelse volk populair
gemaakt. En toen de London
News in 1848 een beschrijving
gaf van de koninklijke kerst
boom, was die als traditie niet
meer uit het Britse rijk „weg
te branden".
Hij hoort er even stevig bij
als de enorme kous, die de kin
deren op kerstavond voor de
schoorsteen hangen, in de
hoop dat Father Xmas langs
komt om die te vullen
nu niet alleen in
beugelflessen
maar ook in pijpjes
(nog niet in alle
filialen verkrijgbaar).
Beugelfles 6 3
Pijpje 48
want alle waar
is naar zijn geld
Kerstetalages in de Franse
hoofdstad: sprookjesdieren
op de ijsbaan.
In Spanje wordt het Kerstfeest grotendeels op straat ge
vierd. Overal staan stalletjes waar lekkere en leuke din
gen te koop zijn. Vooral een soort noga, die erg zoet is.
Hier zo'n tentje ergens in Madrid.
Aardig van de Denen is ook
dat ze voor iedereen een pret
tig kerstfeest proberen te or
ganiseren. De hele maand de
cember staat er in Kopenhagen
voor het stadhuis een enorme
kist, waarin iedereen zijn Kro
nen kan deponeren. Voor de
armen (vergelijkbaar met
de activiteiten van ons Leger
des Heils.)
Dickens, de grote schrijver,
wordt vaak „de Vader van het
Engelse Kerstfeest" genoemd.
Dc ware kerst'spirit' moet hij
niet hebben gehad. Het is bij
voorbeeld van hem bekend dat
hij zijn beste kerstverhalen
schreef als hij een mannetje
huurde dat buiten voor het
raam van zijn behagelijk war
me studeerkamer huiverend
door de kou liep en steeds
„hu hu" moest klagen. Ten te
ken dat hij zowat liep te be
vriezen. Toch heeft Dickens
de verrukkelijkste kerstverha
len geschreven. Hij is ook de
inspirator van de „knappende
haardvuren, die geuren naar
hars" cn de hartveroverende
smell" van de gebraden kal
koen die al dagen tevoren
door het huis, (begroeid met
klimop) drijft.
Engeland heeft ook speciale
kersttradities. Zoals bijvoor
beeld het pantomimespel, op
„Boxing Day" (tweede kerst
dag) dat door het hele land
in de grote schouwburgen van
dc steden wordt opgevoerd. De
voorstellingen zijn ongeveer
even duur als die van een ge
wone toneelopvoering; de on
derwerpen verschillen. Het
sprookje van Assepoester wordt
opgevoerd of de vertellingen
van „Mother Goose" waar
naar de kinderen met rode
wangen van plezier zitten te
kijken. Het kerstfeest is in
Engeland een familie-aangele-
De Denen déco
reren hun kerst
boom met Deen
se vlaggetjes
aan een dun
touw. Het mate
riaal is rood kar
ton en wit pa
pier. De vlagge
tjes worden op
een afstand van
enkele centime
ters van elkaar
om het touw ge
lijmd.
(Advertentie)
door de
brievenbus
SIERKLEP
Nauwelijks bekomen
van de zomerse zonne
steek en de blaartrek
kende siestas op verre,
frivole stranden, moet
een deel van het Ne
derlandse volk er op
nieuw aan geloven. De
foto's van de grote va
kantie zijn weliswaar
nog niet ingeplakt,
maar dat mag de vrije-
tijdspet niet langer
kreukelen.
Daarvoor peperen de Tour
operators ons immers te zorg
zaam in met razend voorde
lige aanbiedingen en prijscal-
culaties, die er niet om liegen.
Wat denkt u bijvoorbeeld van
„65 dagen aan de Costa del
Sol voor 175 gulden?". Tante
Mien vraagt, of het zo goed
is.
En zeg nu zelf: voor zo'n
schertsbedrag kun je in het
land van mest en mist en kou
de, vuile regen nauwelijks
meer een week tobberig en ril
lerig leven. De reisorganisaties
daarentegen lappen het en
brengen u voor die afbraak-
prijs in een snel straalvlieg
tuig naar de appelsienen en de
altijd groene loofbomen.
„Kom aan gij A.O.W.'ers en
begenadigde Dreestrekkers",
roepen zij als standwerkers in
hun veelkleurige folders, „dit is
de unieke kans om uit de
sleur van alle dag te breken.
Vergeet de stampot en de
donkere thee op het zeurende
licht. Vergeet de depressies,
de windkracht negen, de ein
deloze winterdagen en de ver
vuilde Noordzee.
Tweemaal oogsten
En waarachtig, het lijkt er
langzamerhand op, dat het
nog lukt ook. Het lijkt erop,
dat de reisorganisaties binnen
kort op de vette akker van de
vrije tijd tweemaal per jaar
zullen oogsten. De tweede va
kantie glanzend produkt
van de consumptiemaatschap
pij heeft nu al het allure
van een onverbiddellijke best
seller. Zonnevlugjes en Snip-
pertripjes korte vier en vijf
daagse vluchtwegen voor af-
braakprijzen blijken als
magneten te werken op verbe
ten zonaanbidders. Twee we
ken na de introductie van de
ze mini-trips waren ze al voor
80 procent verkocht.
Hotelplan legt u voor even
duizend gulden 190 dagen in
de donzen winterwatten van
Majorca; Airtour-Nespanda
Spanje-specialist bij uitstek
maakt het dit jaar helemaal te
De kerstboom als middel
punt van de Deense pleinen.
dol en verrast bejaarde blij-
kijkers onder meer met een
verblijf van 163 dagen in
Swinging Marbella voor zegge
en schrijve 384 gulden. Dat is
vlot uitgerekend even 2 gulden
Eer dag, waarbij dan ook de
een- en terugreis zijn geteld.
Winter records
Reisexperts verwachten dan
ook, dat dit jaar alle winter-
records gebroken zullen wor
den. In 1970 brachten de drie
Nederlandse luchtvaartmaat
schappijen K.L.M., Martin
air en Transavia zo'n
70.000 warmtezoekers naar
Majorca, de Canarische eilan
den en de zuidelijke Spaanse
zonnekusten. Dat betekende
toen een vooruitgang van 45
Eroccnt ten opzichte van 1969.
>it jaar mikken de touropera
tors op een nog forsere stij
ging. Men hoopt zelfs op meer
dan 100.000 gegadigden.
In Frankrijk kent men de
.Paradijsboom" met Kerst
mis. Vroeger was hij symbo
lisch object tijdens de kerst
dienst in de kerk, nu heeft
hij zijn weg gevonden naar
de huiskamer. Al in de 15e
eeuw ontwikkelde zich de
gewoonte om de Paradijs
boom te versieren met ap
pels en kleine wafels, die de
ouwel van het Heilige Avond
maal moesten voorstellen.
Deze wafeltjes werden later
vervangen door sterren, en
gelen, bloemen en harten
van zoet gebak.
Lachende derden
De lachende derden in dit
Spaanse Monopoly-spel zijn dc
Nederlandse bejaarden nu
al behoort één op de tien va
derlanders tot deze groep
die voor een dubbeltje op de
eerste rij kunnen zitten. De
prijzen van overwinteringsreizen
zijn dit jaar niet of nauwelijks
gestegen en het resultaat is, dat
men van zijn A.O.W. in Span
je kan rondkomen, mits men
de uitjes een weinig in de hand
houdt. De peseta is vijf Hol
landse centen waard en dat be
tekent, dat de Nederlander met
zijn harde guldens van vader
Drecs een bescheiden deur kan
open trappen.
Velen realiseren zich echter
niet, dat de leefgewoonten in
Spanje op talloze punten ver
schillen van die in de knusse
moerasdelta achter de blanke
top der duinen. Men moet er
bijvoorbeeld aan wennen, dat
er in de meeste appartementen
van gezellige aankleding geen
sprake is.
De Spanjaard leeft groten
deels op straat en heeft geen
behoefte aan kleedjes, schilde
rijtjes, theelichtjes en neuzelen
de fluitketels. Ervaren overwin
teraars zijn daar overigens al
lang achter en nemen hun eigen
kneuterige entourage zoveel
mogelijk van thuis mee.
Zij weten ook, dat stoffen per
sé tot hun bagage moeten be
horen, want alle vloeren zijn
van steen en een koutje is op
die manier gauw gepakt. Zij
weten tevens, dat de foldertaai
niet altijd door de feiten ge
dekt wordt: daarom nemen ze
een regenjas en een paraplu
mee, want ook in Spanje neemt
dc winterzon vaker een snip
perdag dan de touroperators be
cijferd hebben.
Siësta
Wat de risico's betreft: alle
bejaarden, die willen overwin
teren, wordt met klem aange
raden om eerst hun huisarts te
raadplegen. Het Spaanse kli
maat mag dan oergezond zijn,
maar de problemen, die zich
kunnen voordoen, als men uit
zijn eigen vertrouwde omgeving
wordt gehaald, kunnen de ge
zondheid en het plezier danig
beïnvloeden. Het gevaar van
totale eenzaamheid is in een
overwinterings-avontuur niet
denkbeeldig: de dagen zijn
lang en men mist de vertrouw
de figuren van thuis.
De bona-fide reisorganisaties
doen overigens alles om de
dreigende verveling te onder
vangen: zij organiseren op gro
te schaal gezellige avonden,
bridge-drives, klaverjastour-
nooien, bingo-avonden etc. En
mocht het heimwee onverhoopt
toch te groot worden, dan kan
men altijd binnen enkele da-
fen zonder noemenswaardige
osten terugvliegen naar Ne
derland.
De luchtbrug van chartervlieg
tuigen staat daar borg voor.
(De Alkmaarse reisreus Mag
neet heeft dit jaar zelfs een
extra service: voor 150 gulden
kunnen overwinteraars hun
dierbaren voor enkele dagen
laten overkomen. Een prij
zenswaardig initiatief.)
Natje en droogje
Een duidelijke zaak dus: steeds
meer Nederlanders reizen Sin
terklaas tegemoet en verkiezen
het Spaanse droogje boven het
traditionele Hollandse natje.
Dat zij daarmee de touropera
tors financieel op het paara zet
ten beschouwen ze dan maar
als een vriendendienst in ruil
voor een verbrande kop, die
vooralsnog niet afvalt.
„Graag gedaan" is hun vaste
parool geworden.
Leo Thuring.
