CHASSAGNE
MONTRACHEX
BOURGOGNE
Teelt stelt hoge eisen
CHAMPIGNONS: het
hele jaar vers
Besie! bewijzen
NÏEUWE SMUL-AVONTUREN
MET CONIMEX!
Drie letters
Karakter
ï®e Romein
Het Huis
Vijf uur
vers bier
want alle waar
is naar zijn geld!
I
Tot 31 december
Wijn van de maand bij AH
OKTOBER Ai.i.iMUUiMM
eSteweS:
lekkere
Edet Dubelin - zachtheid uit Zweden^B^MB^
fijn gedecoreerd, hagelwit, alles absorberend papier.
De super-de-luxe dubbel-tissue ketjkenrol van Edet
voor allerhande huishoudelijke, hygiënische en cosmetische
karweitjes. 3 Rollen voor f 3.50.
Dipsaus 1
Nodig100 gram Coni-
mex paprika tafelzuur;
100 gram Conimex at
jar tjampoer; 3 4 eet
lepels nat van paprika
en atjar; 2 theelepels
mosterd2 eetlepels
Conimex ketjap ben-
teng manis; tomaten
ketchup; 3 eetlepels
Conimex gado gado.
Alles met elkaar ver
mengen en enkele uren
laten staan.
Gehakt in ketjapsaus
Nodig; 750 gram run
dergehakt; 50 gram
ontbijtspek; 1 klein ui
tje; 2 eetlepels bloem;
2 eetlepels boter;
theelepel Conimex sam
bal oelek; 3 theelepels
Conimex ketjap ben-
teng manis; 1 thee
lepel azijn; 5 theelepel
suiker; 1 eetlepel rozij
nen; peper - zout.
Gehakt aanmaken met
peper en zout. Heel
fijn gesneden ontbijt
spek toevoegen. Maak
er 12 balletjes van. In
de boter lichtbruin bak
ken. Gehakt uit de pan
nemen en in de bruine
boter de gesnipperde
ui fruiten. Sambal, sui
ker en bloem er door
roeren en met wat water
of bouillon een vrij dikke
saus van maken. Af
maken met ketjap en
azijn. Gehaktballetjes er
in leggen en in 20
minuten op een laag
pitje in de saus gaar
laten worden. De rozij
nen ±10 minuten voor
het opdienen mee laten
koken.
Dipsaus2:
Nodig; 2 3 hard
gekookte fijngemaakte
eieren; gehakte peter
selie; 2 eetlepels Coni
mex gado gado; 3 eet
lepels witte wijn1 eet
lepel Conimex mango
chutney; 3 4 eet
lepels sinaasappelsap;
kappertjes naar smaak.
Alles met elkaar ver
mengen en enkele uren
laten staan.
Oosterse kruiden in de Hollandse keuken!
door Louis Sinner
PROEFSTATION
Op het ogenblik zijn er on
geveer duizend kwekers, is er
een proefstation voor de cham
pignoncultuur in het Lim
burgse Horst met daaraan ver
bonden een opleidingsinstituut
voor adspirant-kwekers.
Vooral in de laatste vijf
jaren is de ontwikkeling spec
taculair geweest, hetgeen on
der meer blijkt uit het ver
bruik per hoofd van de be
volking: in 1960 70 gram, in
1966 380 gram en vorig jaar
500 gram. Op de wereldrang
lijst neemt Nederland een ver
dienstelijke zesde plaats in
wat betreft dit verbruik per
hoofd.
SOORTEN
Er bestaan witte, bruine en
zwarte champignons van piep
klein tot bijzonder groot for
maat. De Nederlandse huis
vrouw wil nadrukkelijk witte
en middelgrote en daar is de
teelt dan ook voor een be
langrijk gedeelte op afge
stemd.
Albert Heijn betrekt de
champignons rechtstreeks van
twee kwekerijen, die het pro-
dukt in de bekende blauwe
kartonnen doosjes op hun
beurt om de dag rechtstreeks
bij de filialen afleveren. Dit
gebeurt via geïsoleerde wa
gens omdat tocht en warmte
slecht zijn voor de kwaliteit.
TEELT
Eén van de twee kweke
rijen ligt in het Drentse
Hoogeveen; het is een uitste
kend geoutilleerd bedrijf, dat
gelijk al deze bedrijven is op
getrokken uit steen.
De champignons groeien in
speciaal bewerkte compost in
ruimten waar de hoogste eisen
gesteld worden aan vochtig
heid en luchtcirculatie, daar
Witte van middelgroot for
maat op verzoek van de huis
vrouw, hoewel de telers una
niem van mening zijn dat ge
kleurde grote champignons
beslist niet in kwaliteit on
derdoen, in tegendeel zelfs,
dat ook de stelling dat „het
hoedje" aan de onderkant ge
sloten moet zijn een misvat
ting is.
BEHANDELING
Hoe champignons door de
huisvrouw behandeld moeten
worden, willen ze eveneens
graag kwijt omdat hieraan
nogal wat blijkt te mankeren.
Na het kopen de champig
nons zo snel mogelijk ge
bruiken; bewaren kan
hooguit twee dagen in de
koelkast, nóóit in de diep
vries.
Diepvriezen wordt afgewe
zen, ze zijn trouwens (een
erg hete zomer uitgezon
derd) altijd vers verkrijg
baar. Wie toch wil diep
vriezen; in kokend water
met wat citroensap 2 a 3
minuten blancheren, snel
laten afkoelen in ruim stro
mend water, laten uitlek
ken, verpakken en snel in
vriezen.
Gebruik de champignons
helemaal, dus mét de voet
jes, snijd zo min mogelijk,
liever helemaal niet, was
ze. voorzichtig en „knijp"
ze niet.
Wie een gedeelte wil be
waren voor de volgende
dag moet dat goed afdek
ken, daar de champignons
anders uitdrogen.
NIET SUDDEREN
Het allerbelangrijkste is
wel: bak ze kort op een hoog
vuur, het laten sudderen is
funest. Dit laatste wordt in
vakkringen met „moord" aan
geduid.
Historisch is het verhaal uit de laatste wereldoorlog,
dat door de Fransen „een dramatische gebeurtenis"
is genoemd. Terwijl in 1944 Franse en Amerikaanse
troepen de Duitse bezetters uit de Bourgogne-streek ver
drijven, meldt zich een jonge Franse luitenant bij zijn
kolonel: „We hebben de zwakke plekken in de Duitse
linies ontdekt, kolonel, ze zitten, gelukkig allemaal in de
buurt van de wijngaarden van iets mindere kwaliteit".
De stafkaart, die de Fransen
op dat moment gebruikten, was
een „wijnkaart" van de Bour
gogne. Na die boodschap van de
jonge luitenant viel de gene-'
raai de Montsabert met groot
enthousiasme aan en de Duit
sers waren binnen de vieren
twintig uur uit de Bourgogne
verdwenen. Zij hadden zelfs
geen kans meer gekregen zich
bij Chassagne Montrachet in te
graven, zoals het plan was. De
route van de „Grands Vins de
Bourgogne" was gered.
TLTET is uit deze streek van
Frankrijk, dat wij voor u
een Bourgogne haalden,
een Chassagne Montrachet,
VSR. Wat er met die laatste
drie letters aan de hand is?
VSR wil zeggen, dat de leve
rancier een keuze doet uit enke
le wijnjaren. Zijn deskundigheid
en betrouwbaarheid is natuur
lijk in grote mate bij die keuze
betrokken. Daarom is de naam
(Advertentie)
van de leverancier van groot
belang en moet u eigenlijk
„alles" kunnen vertellen. Wij
menen, dat Moillard zo'n naam
is die vertaald kan worden met:
reputatie.
Deze maand bij AH „De Wijn
van de Maand": Chassagne
Montrachet VSR, Appellation
Bourgogne Contrólée, Moillard,
Nuits-St-Georges, Cöte d'Or.
A LS ik wijn drink en de geur
van de roos ruik, dan weet
ik, wat mijn liefste mij nog
niet durft te zeggen", schreef
Omar Khayyam. Misschien is
het wel de prijs van de Bour
gogne-wijnen geweest, waarover
men niet durfde te spreken.
Want „veel gevraagd" heeft al
tijd als vervelende consequen
tie: hoge prijzen.
Bij AH als Wijn van de
Maand kost de Chassagne Mon
trachet in deze oktoberdagen
ƒ7,25 en wij mogen dat gerust
een zeer redelijke prijs noemen.
Temeer, daar het hier om een
Bourgogne gaat die dat kan
zonder overdrijving gesteld
worden van huisuit karakter
en adeldom mee kreeg. Van
daar weer die drie letters:
VSR, Vin Specialement Re-
commandé.
TAE Chassagne Montrachet is
een volle, zachte, geurige
en fluwelerige wijn. En de
opmerking, als zouden alle
Bourgognes steeds „zware wij
nen" zijn, gaat tegenwoordig
niet meer op. Want door het
gewijzigde vinificatieproces in
Frankrijk zijn de Bourgognes
iets lichter geworden, zowel
van smaak als van kleur.
De Chassagne Montrachet is
afkomstig van de wijngaarden,
die al door de Romeinen wer
den bewerkt. Op dit ogenblik
vindt men in de Bourgogne
meer dan vijftigduizend hectare
met wijnstokken beplant. Het
zijn bijna allemaal kleine wijn
gaarden en in de oogsttijd
wordt de wijnboer door zijn
gehele gezin geholpen.
TY7IE wijn maakt, die bewaart
zonneschijn, vond Dante al.
Dat doen ze, daar op die
lage heuvelrug, ten westen van
de weg van Dijon naar Beaune:
de Cöte d'Or. De wijngaarders
zelf maken en verzorgen de
wijn, maar zij hebben de moge
lijkheden niet om de wijn tot
wijsheid te laten komen en te
verhandelen. Dat is dan weer
de taak van de grote wijnhui
zen, die de wijn in eigen kelders
laten rijpen.
Een goede Bourgogne draagt
dan ook de naam van dat huis.
„Moillard", we schreven het al.
ratuur, want dan is het moge
lijk, dat de wijn een beetje
lomp, een beetje zwaar wordt.
Houdt een Bourgogne pre
cies iets ónder kamertempera
tuur. Moeilijk? Helemaal niet.
Gewoon dit even onthouden:
niet langer dan vijf uur cham
breren. Met andere woorden
wilt u 's avonds om tien uur
met uw vrienden een fles ont
kurken, zet die fles dan om
vijf uur 's middags in de ka
mer.
Oók een Chassagne Montra
chet VSR deze maand bij
AH de „Wjjn van de Maand"
voor zeven gulden en een kwar
tje.
(Zie ook pag. 10)
"pN tenslotte nog dit: schenk
■*-' een rode Bourgogne nooit
helemaal op kamertempe-
Advertentie)
nu oiet alleen in
beugelflessen
maar ook in pijpjes
(nog niet in aUe
filialen verkrijgbaar).
Beugelfles 63
Pijpje 48
JfERLIJK is eerlijk: hij was
•*-' gewaarschuwd, niet al
leen door zijn vrouw
maar ook door vele buren
die hem allen hadden gepoogd
duidelijk te maken, dat men in
een tuintje van vier bij zeven
meter geen boomgaard moet
willen planten. Dat menings
verschil werd echter zes jaar
geleden al in het nadeel van
vrouw en buurt beslist, want
niet voor niets had hij zich in
een jarenlange, zware studie
tot accountant bekwaamd. Hij
rekende tot drie cijfers achter
de komma voor hoe groot het
profijt wel zou zijn van vier
tot wasdom gekomen fruit
bomen: „We halen er het hele
jaar onze broodnodige vita
minen vanaf', had het triom
fantelijk pleidooi geklonken
van de accountant die tot dan
toe het verloop van de natuur
op een Randstedelijk flatje via
de televisie had gevolgd.
Ook de niet-materiële ge
neugten waren in de bereke
ning opgenomen: „Als die
bomen in volle bloei staan",
hield hij zijn vrouw voor ogen,
,,ga jij 's middags onder de
vallende bloesem theedrinken
en dan kom ik na gedane ar
beid thuis".
N DIE begintijd toen alle
pas van stedeling tot
dorpeling gepromoveerde
gezinnen bij ons nog door
een soort romantische pioniers
geest te zamen waren ge
dreven, werd het bomenplan
onderwerp van intensief buurt-
overleg: „Je ruineert de E.E.G.,
want er is al veel te veel fruit",
wist een buurman en een
andere deskundige voorspelde
dat de wortels van de ooft-
bomen onder het huis zouden
doorgroeien en hoogstwaar
schijnlijk de hele structuur
zouden ontzetten.
Ook de boomkwekers in ons
dorp, vertrouwd met de pro
blemen die aan kweek en
teelt verbonden zijn, vonden
het geen bijzonder goed plan,
maar de accountant is nu een
maal een man wiens overtui
ging door druk en tegenweer
juist wordt gestaald. Hoe meer
mensen hem bezwoeren niet
tot de aanleg van de minimum
bongerd over te gaan, hoe
duidelijker hij ging inzien dat
de boomgaard zijn leven
slechts kon verrijken.
Omdat uiteindelijk ook bij
onze kwekers de klant koning
is, werden er in het tuintje
vier appelbomen geplant,
waarvan er twee een zeer kort
leven was beschoren, zodat de
boomgaard uiteindelijk met
twee bomen tot ontwikkeling
kwam. Ook bij dit restant kon
men niet van een opvallend
voorspoedige groei spreken,
want de Levende Natuur moet
men nu eenmaal anders be
handelen dan cijfers en gra
fieken.
JN HET begin werden er na-
tuurlijk de gebruikelijke
grapjes gemaakt, zo van
„De veiling is al aan het
uitbreiden om jouw ooft te
kunnen verwerken" maar
tenslotte raakte men aan de
twee bomen gewend. Totdat
aan het begin van de afge
lopen zomer bij ons een grote
rupsenplaag losbrak.
Het was onbegrijpelijk waar
al die harige beestjes van
daan kwamen en zelfs onze
gemeenteraadsleden hebben er
tijdens een openbare raadsver
gadering over gesproken. De
wijkbewoners van de accoun
tant zeiden dat de diertjes op
de twee bomen afkwamen,
maar dat was natuurlijk onzin,
al moet worden gezegd dat
die twee boompjes helemaal
een wereldcongres aller rupsen
schenen te herbergen.
De accountant kocht een
boek en besloot tot chemische
bestrijding van het ongedierte,
maar dat ging lijnrecht in te
gen het uitgestippelde over
heidsbeleid, want onze burge
rmeester had nu juist van des
kundige zijde vernomen dat
chemicaliën in dit geval ern
stige verstoringen van de
cirkelgang der gehele natuur
konden veroorzaken.
ook enkele zeer ideëel in
gestelde buurtbewoners
beweren dat de accoun
tant de plicht had zijn bomen
biologisch-dynamisch te hou
den: „Laat de rupsen kalm
innestelen", riepen zij in ver
voering, „en verwijder ze dan
met louter natuurlijke midde
len".
Tegen deze veelzijdige aan
vallen op zijn agrarisch beleid
bleek de accountant minder
opgewassen dan enkele jaren
geleden. Nu schijnt echter ook
de interne spanning in het
kwekersgezin te zijn toege
nomen, toen zijn vrouw niet
meer de tuin in wilde omdat
bij het minste zuchtje wind
de diertjes bij dozijnen over
haar heen rolden, hetgeen haar
doorgaans toch wel standvastig
humeur niet merkbaar in even
wicht hield.
/~iP ZEKERE morgen waren
de bomen verdwenen.
Gebruikmakend van de
vakantie van wederzijdse
buren en het nachtelijk duister,
had hij van de twee stamme
tjes korte blokken gezaagd en
verder het onderaardse gewas
met wortel en tak uitgeroeid.
Ook voor deze daad oogstte hij
geen algehele bijval, want nu
gingen er weer mensen uit
leggen dat bomen kappen in
deze tijd een misdaad is omdat
de bomen de groene longen
zijn van onze door milieu-
Hoewel champignons niet meer worden gezien als een
exotisch gerecht, dat alleen hij speciale gelegenheden op
tafel komt, krijgen ze toch nog niet de aandacht die ze
verdienen. Meestal worden ze gebruikt als extra bij de
hoofdmaaltijd, gebakken bij biefstuk of in de rijst, terwijl
ze van huis uit volwaardige verse groenten zijn die door
het hoge percentage aan eiwitten tevens geschikt zijn als
vleesvervanging voor ragout en vullingen.
(Advertentie)
Hand in hand met deze vrij
algemene onbekendheid gaat
de onbekwaamheid als het op
behandeling van deze koste
lijke paddestoelen aankomt.
VAAG
De geschiedenis van de
shampignon is vrij vaag. Vast
staat dat meloenkwekers in de
omgeving van Parijs in de vo
rige eeuw overtollige mest in
grotten deponeerden en dat
daar na drie maanden eetbare
paddestoelen groeiden.
In Nederland begon het
kweken van champignons in
het begin van deze eeuw,
eerst in grotten in Zuid-Lim
burg, later verspreid over het
gehele land met overigens een
concentratie in het zuiden.
alleen dan een hoogwaardig
produkt verkregen wordt.
De gehele teelt vergt vijf
weken voorbereiding en zes
weken oogsten (17 kilo per
m2). Plet oogsten gebeurt in
vijf plukken (vluchten is de
vakterm) met de hand, op
merkelijk behoedzaam, omdat
knijpen in de champignon
taboe is.
HELE JAAR
Na de pluk worden de
champignons onmiddellijk
verpakt en ook alweer van
wege het kwaliteitsaspect
twaalf uur bewaard bij een
temperatuur van 2 a 3° C.
Reinheid en nauwkeurigheid
staan bovenaan bij de telers,
die ervoor kunnen zorgen dat
dit natuurprodukt het gehele
jaar door vers verkrijgbaar is.
(Vervolg van pag. 1)
dat er minder lang behoeft te
worden gespaard om premies
boven de 26 te kunnen ver
krijgen. Tot dusver was het im
mers zo, dat voor de aankoop
van premies tot 52 alles in
PMC-cheques moest worden be
taald (voor duurdere artikelen
werd de rest dan apart bijbe
taald). Een premie ter waarde
van bijv. 31 moest geheel in
PMC-cheques worden voldaan,
zodat er niet een half boekje,
(Advertentie)
maar een héél zegelboekje vol
moest worden gespaard: 52 che
ques, waarvan er dan 21 over
bleven, die óf in contanten kon
den worden omgewisseld óf voor
andere PMC-aankopen konden
worden bestemd.
Ook dit alles is door het
nieuwe systeem aanmerkelijk
vereenvoudigd, want reeds voor
elk half boekje wordt (mét het
contante geld) 1 bestelbewijs
verkregen, dat recht geeft op
aankoop van één PMC-artikel,
van welke prijs ook. Het aantal
bestelmogelijkheden wordt dus
j verdubbeld. En voor PMC-pre-
mies boven 26 vermindert de
spaartijd met de helft, hetgeen
veel gezinnen al evenzeer wel
kom zal zijn!
vervuiling bedreigde samen
leving.
Tenslotte riep de accountant
met stemverheffing dat hij zijn
handen volledig zou terug
trekken van elke agrarische
activiteit in zijn tuin. Het klonk
alsof kommer en wee over de
woning zouden neerdalen,
maar reeds de volgende dag
liet zijn vrouw de kweker weer
komen en als de geruchten
juist zijn kan de kale vlakte
in zaaienstijd gras en rozen
struiken verwachten.
Eén en ander betekent na
tuurlijk nog niet dat de nog be
staande PMC-cheques niet meer
bruikbaar zouden zijn. Integen
deel: de cheques kunnen nog
tot 31 december worden ge
bruikt voor het betalen van
premies (daarna niet meer), ter
wijl zij bovendien ook in 1972
hun volle geldswaarde behou
den tot nadere aankondiging.
Niettemin adviseren wij ie
dereen, die thans een PMC-
premie wil bestellen, de che
ques meteen maar in te wis
selen tegen contant geld plus
één of meer bestelbewijzen. (In
de komende overgangsperiode
kan men ook voor minder dan
26 aan PMC-cheques een be
stelbewijs ontvangen, en dat is
dan een extra meevaller!)
Het nieuwe systeem brengt
ook een aanzienlijke versnelling
in de afwerking der bestellin
gen (zo'n 2.000 per dag) mee.
Na ontvangst van een bestel
bewijs wordt een accept-giro
kaart toegezonden en na ont
vangst van de betaling kan nu
nog dezelfde dag opdracht
tot verzending worden gege
ven!
A.H.-Super-obligaties kunt u
als vanouds bestellen door in
levering van 2 volle boekjes. U
krijgt dan tevens 4 bestelbewij
zen.
