Taugé nog
lang niet
voldoende
bekend
reiniger
Mary B. Beitens kruistocht
voor Indische rijsttafel
Albitex
Spaanse Meloenen
f20 03S
Nog een ander
Taugé-ideetje
KALFSVLEES MET
RIJSTEBRIJ
Nieuw bij AH
Geurig
soepje
CU albert heijn
I Gevulde paprika
Den Haag weet
van Indisch eten
Eendjes in
dragonsans
Oh Gelderse^
Bookworst
Saté
speciaal
X
^»jey
literfles
voor maar
X
Hollandse"'
en Indische
rijsttafel
Ch albert heijn
Salade van
lange
Suiker-lord
Eenvoud
ISrug
Formidabel
Roomkwark en
mandarijnen
AH's biologisch inweek-en
voorwasmiddel metwaterverzachter
draag-
karton S/J)
2 KILO
Ch albert heijn
Knoflook
Gerepatrieerden
Tiveede carrière
Zoete inval
■O tot
Vers fruit op z'n best. Bij AH
11
SEPTEMBER
Wat weten we nu eigenlijk
in ons lieve land van taugé
behalve dan dat het een pro-
dukt is dat we in kwaliteits
loempia's terugvinden? Hoe
komt men aan die grappige
steeltjes met dat hele kleine
boontje aan één kant en wat
zijn dat eigenlijk precies?
Wel het zijn de z.g. „green
beans" oftewel groene boontjes
die in ons land gekiemd wor
den en daarbij wil ik dan
graag even een herinnering
wakker roepen bij de wat
ouderen, die op school nog
leerden schrijven met lei en
griffel en dientengevolge in het
zo gewaardeerde bezit waren
van een sponzenkoker met een
nat sponsje erin.
Dat nu was aanleiding tot
menige wedstrijd in het laten
kiemen van onze vertrouwde
bruine boon. Genoemde boon
werd dan in het vochtige spons
je gestopt en die helft van de
tweezijdige sponzenkoker werd
alleen nog maar geopend om
te controleren of het geheel nog
vochtig genoeg was en om te
kijken of er al een bleke kiem
te voorschijn kwam.
De broei die ter plaatse op
trad door vocht en donkerte
liet de boon meestal fraai uit
lopen, maar de stank die daar
bij optrad was werkelijk af
grijselijk! Maar dat schrok nooit
iemand af.
In ons land worden in Eist
door de fa. Evers de green
beans (waarvan o.a. Thailand
een van de grote leveranciers
is) zodanig behandeld dat de
kiemen van die bonen als taugé
in de handel worden gebracht
en bij AH apart en in de be
kende „bami-pakketten" ge
kocht kunnen worden.
Vitaminerijk
Taugé heeft een bijzonder
hoog vitamine-gehalte (C) en is
zeer rtfk aan mineralen, terwijl
de dikte van de kiemen de kwa
liteit bepaalt. Hoe dikker de
kiemen, des te knapperiger en
sappiger en lekkerder!
De heer Evers, van huis uit
champignon-kweker, en een
buitengewoon liefhebber van de
Chinese keuken, werd zo gefas
cineerd door de taugé dat hij
heel voorzichtig thuis eens be
gon met enkele proefnemingen
om het zelf te maken.
Eerst in een vergiet op de
schoorsteenmantel, later in em
mertjes in de douchecel, nog
later in vaten in bijkeuken en
garage en tenslotte in een apart
pand dat alras te klein bleek
zodat er binnenkort een heel
nieuw bedrijf voorzien van de
nieuwste technische snufjes
(want goede taugé wil vertroe
teld en verwend worden!) in
Eist zal worden geopend.
Na een weekproces van ca.
12 uur, wordt de kiemende tau
gé bij een bepaalde tempera
tuur om de acht uur gedouched
en na viif dagen is de taugé
precies goed en komt in de ver
koop. Het staat er allemaal zo
simpel maar zo eenvoudig is
het natuurlijk ook weer niet en
het heeft de heer Evers heel
wat hoofdbrekens gekost voor
hij kon komen tot een produktie
van gemiddeld 13.000 kg per
week.
Daarmee Is hij Europa's
grootste producent. Van deze
kwantiteit blyft 99M% in Ne
derland zelf; 80% daarvan komt
in de winkels terecht fen 20%
gaat naar de Chinese restau
rants.
De heer Evers vertelde dat
hij van meet af aan zeer veel
steun heeft gekregen van Chi
nese relaties die hem met raad
en daad ter zijde stonden. Hij
is vele malen in Hongkong ge
weest en is een zeer groot ken
ner van de zo geweldig verfijn
de Chinese keuken.
Taugé kan men het best be
waren in het donker (om de
kleur te behouden) en bij een
optimale temperatuur van 4-8
graden C, dus in de groentenla
van de koelkast, in een zakje.
Taugé wordt voor het ge
bruik gedurende 1H minuut
geblancheerd, d.w.z. dat men er
even de kook over laat gaan.
Dan moet de taugé uitlekken en
afkoelen en is hij voor het ge
bruik gereed.
Muren, trappen, deuren, vloeren, kasten,
kozijnen, ramen, plafonds, tegels, stoepen,
wanden, toiletten, gangen, kamers, keukens.
r\ Alles schoon
met Albert Heijn
Stel u hebt een rest van een
gebraden, gegrilld of gekookt
kippetje, verwijder dan alle
botjes en andere ongerechtig
heden en snijd het kippevlees
in stukjes.
Maak een gebonden saus op
de bekende manier: gelijke
hoeveelheden boter en bloem tot
een glad papje roeren en er
zoveel bouillon (kan van een
tablet of blokje) onder voort
durend roeren gaandeweg bij
voegen dat het resultaat een
fluwelig gebonden saus ople
vert.
Roer door deze saus. -een
scheutje Worcestershire-sauce
een scheutje soja, een geraspt
uitje, zout naar smaak, vrij
veel vers gemalen peper, een
glaasje sherry en de stukjes
kip. Roer er verder vers ge
pelde garnalen door en laat de
ragout door en door gloeiend
worden.
Blancheer intussen de taugé
(zie de andere taugé-recepten),
laat ze goed uitlekken en voeg
ze nog gloeiend bij de ragout
die u serveert met droge rijst.
De combinatie kip en garna
len moge u wat ongewoon lij
ken, probeert u het maar eens,
het is erg smakelijk en in de
Spaanse en Chinese keuken
wordt deze combinatie veel toe-
zonder ammonia
Bestel, daar verse dragon
lang niet altijd te koop is, de
dragon tijdig, u hebt voor
2 eendjes drie flinke takken
dragon nodig plus wat blaad
jes die fijngehakt dienen te
worden. Voorzie iedere eend
van een tak dragon die u in
het binnenste ervan stopt. Laat
de eendjes in een braadpan in
60 gram boter kleuren, keer
ze om en om en wanneer ze
mooi bruin zijn dan giet u
een glas droge witte wijn in
de pan en eenzelfde hoeveel
heid sterke bouillon. Daarna
gaat de derde tak dragon in
de jus, u voorziet beide eend
jes van het nodige zout en
vers gemalen peper, u zet de
deksel op de pan en laat de
eendjes gedurende een uur
zachtjes sudderen.
Serveer op de volgende
wijze: haal de eendjes uit de
pan en houd ze warm op een
fraaie schaal, zeef de saus en
bind met wat aangelengd aard
appelmeel, roer er vervolgens
een eetlepel boter door en
strooi er de gehakte dragon
blaadjes over. Giet een beetje
van de saus over de eendjes
op de schaal en geef de rest
er apart in een sauskom bij.
Wie nu niet in staat is na
het lezen van het hiernaast
staande schielijk naar me
vrouw Brückel te snellen
teneinde al die verrukke-
lijk-geurende en heerlijk
smakende gerechten zelf te
leren maken, die kunnen
wy troosten met de mede
deling, dat deze zelfde me
vrouw tal van haar culi
naire Oosterse geheimen
heeft prijsgegeven in een
boekje (uitgevery N. Klu-
wer n.v. in Deventer) dat
de titel draagt „De Holland
se en de Indische Rijsttafel"
en dat in elke boekhandel
te bestellen of misschien
wel voorradig is.
Ik kan me voorstellen dat u
dat zeer merkwaardig voor
komt maar ik kan u verze
keren dat het de moeite van
het proberen wel waard is
Kook gewoon een goede
rijstebrij, d.w.z. dat u veel
melk en weinig rijst op een
heel laag vuurtje heel lang
zaam gaar en romig laat sud
deren. U voegt zout naar
smaak bij deze rijstebrij en u
houdt de suikerpot er verre
van, dat moet u vooral ont
houden
Kook wat duchtig gewassen
spinazie, laat ze heel goed uit
lekken, snijd ze grof en roer
er een stukje boter door. Snijd
wat kalfslapjes in dobbelstenen
verpakt
vacuurjl
Aanbieding geldt
voor rookworst- d AA
fijnproevers fyivj
250 gram
Extra kwaliteit; In eigen
rokerij bereid volgens een oud
.Gelders recept. Pittig op
ismaak gebracht met de fijnste
'kruiden en'specerijen. Huts
pot, zuurkool, erwtensoep,
een borreltje't smaakt dub
bel zo goed met AH Fijne
Gelderse Rookworst erin of
erbij.
■van 14 t/m 22 sept.
en bak ze in de boter bruin en
gaar waarna u er het {nodige
zout en vers gemalen peper
over strooit, laat ze nog even
verder smoren in gezelschap
van wat gesneden champig
nons.
Klop een
paar eieren
los en werk s
de rijstebrij
met het kalfs
vlees, de
champignons
met de eie
ren goed door elkaar en voeg
er zoveel van de vleesjus bij
dat een zeer smeuïge massa
wordt verkregen die vooral
niet te droog mag zijn. Smeer
een vuurvaste schotel met wat
boter in en bedek de bodem
met de spinazie.
Leg daarop de rijstebrij met
het vlees en zet het gerecht
in een middelwarme oven tot
er een mooi bruin kleurtje op
is gekomen. Omdat door de
ihitte van de oven, de rijstebrij
de neiging heeft om te droog
te worden, is het zaak te zor
gen dat de massa vrij vochtig
is, vandaar het gebruik van
de vleesjus, afgezien nog van
het feit dat dit voedzame ge
recht er nog smakelijker door
wordt.
pillllllll!ll!llllll!ll!llllllllll|||||||||||il|||||||||||||||||||||l|||||||||||||||||||llllll||l!!|||||||||!lllll||||||||IIllllll|
Een heel plezierig recept om
op elegante manier een restant
l gekookte vis te verwerken.
I Neém, zo mogelijk half om
groene en rode paprika's dat
ziet er zo veel leuker uit. Was
S ze, snijd er een vrij groot kapje
af, verwijder de zaadlijsten en
I de pitjes en laat ze een paar
minuten in kokend, licht gezou-
ten water dobberen. Laat ze
daarna, nog heel stevig, goed
uitlekken en afkoelen.
Maak zoveel luchtig geklopte
aardappelpuree, dat u er een
bedje van spreiden kunt In een
beboterde vuurvaste schotel.
Het is de bedoeling dat u de
gevulde paprika's naast elkaar
in dat puree-bedje zet, dan blij-
ven ze mooi rechtop staan.
Maak vervolgens een gebon-
den witte saus: roer gelijke
delen boter en bloem tot een
glad papje en voeg er beetje
voor beetje zoveel melk bij dat
een vrij stevige saus ontstaat
(u doet dat natuurlijk onder
voortdurend roeren).
Voorzie de saus van zout naar
smaak, een fijn geperst teentje
knoflook, een geraspt uitje, vrij
veel vers gemalen peper, een
bewijsje geraspte nootmuscaat,
een snufje tijm en een tikkeltje
laurier en roer er daarna wat
gesneden gepelde tomaten door
(klaar voor het gebruik zo maar
uit een blik tevoorschijn te tove-
ren!) en een prettige hoeveel-
heid zeer fijngehakte peterselie. 5
Door deze uitzonderlijk geu-
rige saus roert u de uitgeplozen
stukjes vis en u voegt er vers
gepelde garnalen bij. Met deze E
heerlijke ragout, want dat is dit
mengsel inmiddels wel gewor-
den, vult u voor drie-kwart de E
klaarstaande paprika's, u drukt
ze in het puree-bedje en u zet
de schaal in een matig warme s
oven.
De bedoeling is dat het ge-
recht door en door gloeiend
wordt en dat pas op het laatst E
de saus nog een lichtbruin kleur-
tje krijgt. Zelfs de meest ver-
stokte anti-vis mens weet dit E
gerecht ten zeerste te waar-
derenl
vfiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiii.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii in minimum irc
Een heerlijke rundvleessoep,
pittig van smaak en gevuld
met vermicelli en wat groen-
sels, heel licht gebonden en
zeer aangenaam in prijs lig
gend. Voor een blik van 0.46*1.
betaalt u slechts 98 Cent. Het
is de bedoeling dat u een
zelfde hoeveelheid water bij
de soep voegt alvorens hem
te verwarmen.
Kleine variaties: Roer er
van het vuur een stukje room
boter door, dat geeft er een
zeer fluwelige smaak aan. Of
roer er, eveneens van het vuur,
een betamelijke hoeveelheid
fijngehakte peterselie door.
Een heel fijn geraspt uitje
tijdens het warmen erbij ge
voegd, geeft er weer een heel
ander karakter aan. Speel
eens met wat kruidjes: een
snufje tijm of wat gemalen
nootmuscaat en roer er dan in
kop of bordje een scheut on
geklopte slagroom door.
Een heerlijke sla van tau
gé maakt u met de volgende
sausen: neem slasaus en
voeg er Brands Al Sauce
een weinig Worcestershire
Sauce en wat ketjap naar
smaak bij.
Giet de saus over de tau
gé en combineer deze des-
verlangd nog met wat tuin
kers (bij gebrek aan water
kers „cresson" die in ons
land zo moeilijk verkrijg
baar is).
'jpoen Mary Brückel-Beiten
in 1946 na 41 maanden
Jappen-kamp naar Neder
land repatrieerde, wierp ze
gelijk een stroom van initia
tieven als gekleurde ballen
in deze haar wezensvreemde
samenleving. Vanuit een eta-
gewoning in de Haagse Van
Aerssenstraat („toen ik die
enorme trap zag, dacht ik:
„Mary, dat wordt je snelle
doodwant in Indië was alles
gelijkvloers"en later van
uit haar huis aan de Beek
laan organiseerde en acti
veerde ze de Pasar Madam,
Indische kunstkring, In-
disch-N ederlandse cultuur-
propaganda, rijstdemon-
straties en de belangenver
eniging voor gerepatrieer-
den „Uit en Thuis".
„Ik wil eerlijk bekennen, dat
ik me de eerste weken dood
ongelukkig heb gevoeld. Maar
één ding begreep ik wel: als
ik me niet gelijk aanpaste, zou
ik voorgoed verloren zijn. Ge
lukkig blaakte ik van energie
en werd ik niet verteerd door
heimwee naar een wereld, die
voorgoed verloren was."
Voor AllerHande gaf 1
Mary Beiten dit speciale 1
recept voor een voortreffe- I
lijlce saté-saus. Als vlees i
wordt gebruikt zeer mals 1
varkensvlees, dat gebak-
ken of geroosterd wordt.
Benodigd: 5 lepels gebak- i
ken uien, 1 theelepel ge- k
bakken, gesneden knoflook
of een halve theelepel 1
knoflookpoeder), wat zout, k
suiker en citroensap naar I
smaak, half kopje ketjap,
theelepel gesnipperde rau-
we uitjes (naar verkiezing
en 2 eetlepels pindakaas.
De rauwe uitjes en de pin- k
dakaas in een half kopje 1
warme melk roeren. De 1
rest toevoegen en het ge- k
heel nog enige minuten
verwarmen.
Mary Beiten („ik ben de
gelukkige dochter van een In
dische suiker-lord") deed in
1922 al van zich spreken, toen
ze als eerste vrouw een vlieg
tocht maakte van Batavia naar
Singapore. Toen de Japanners
haar gezin dik 20 jaar later
uiteenscheurden begon ze In
het vrouwenkamp meteen met
het opbouwen van allerlei
organisaties. Ze schreef en
regisseerde toneelstukken, or
ganiseerde kinderfeesten en
probeerde op die manier het
moreel van de uitgehongerde
gevangenen op te vijzelen.
In Nederland heeft Mary
Beiten naam gemaakt door
haar kruistochten voor de Hol
landse rijsttafel. In honderden
zalen tussen Rodeschool en
Vaals heeft ze voor duizenden
huisvrouwen gedemonstreerd,
hoe men met Nederlandse in
grediënten een bedriegelijk
echte Indische maaltijd kan
bereiden, y
Ze moest, daarbij met name
op het platteland aanvankelijk
allerlei weerstanden overwin
nen, want wat de boer niet
kent, werd door de boer onder
geen beding gegeten. Ze werd
door voedingsexperts uitge
lachen, maar overal waar ze
met haar „rijsttafel op wielen"
verscheen, was succes bij voor
baat toch verzekerd.
„Het geheim van de rijst
tafel", onthult ze, „is de een
voud van de bereiding. Je moet
de mensen niet vermoeien met
allerlei ingewikkelde receptu
ren en onuitsprekelijke namen.
Mijn advies is: „koken moet
een plezierige hobby blijven"
en daarom bewandel ik in al
mijn demonstraties de rechte,
eenvoudige weg.
Je kunt met één basissaus
zes, zeven verschillende ge
rechten maken. Als je een
rijsttafel opgediend ziet, lijkt
het allemaal razend moeilijk
en ingewikkeld, maar de inge
wijden weten beter".
De lintworm van demonstra
ties kreeg een begrijpelijke
staart in de vorm van haar
kookboek „de Hollandse en de
Indische rijsttafel", waarvan
zojuist de vijfde druk is ver
schenen.
Tien jaar geleden vond ze
de tijd gekomen om een nieuw
organisatie-ei uit te broeden.
Het werd de belangenvereni
ging „Uit en Thuis", die onder
meer de Indische Nederlanders
in staat stelt om tegen scherp
concurrende prijzen naar ge-
emigreerde kinderen en familie
leden in Amerika, Canada en
Indonesië te vliegen.
„Het afschuwelijke probleem
waarmee de Indische Neder
landers worstelen", zegt Mary
Beiten, „is, dat hun gezinnen
twee keer uit elkaar zijn ge
rukt. Eerst tijdens de Japanse
bezetting en later vanwege de
massale emigratiegolf, die de
Nederlandse regering met alle
middelen in beweging heeft
gebracht.
Tienduizenden hebben er ge
volg aan gegeven, wat tot
resultaat had, dat van een
werkelijke gezinshereniging in
de meeste gevallen niets terecht
is gekomen. „Uit en Thuis"
probeert nu om juist voor deze
vaak minvermogenden een be
taalbare brug te slaan".
„Als zij er niet was geweest",
zei mij een Indische Nederlan
der, „dan had Nederland nooit
iets over onze groep gehoord.
Dan was er waarschijnlijk ook
bedroevend weinig gebeurd.
Klop 350 gram roomkwark
met 1 dl slagroom en 150 gram
poedersuiker zeer luchtig. De
poneer dit kAvark-mengsel
daarna in een berg op een
platte schotel en leg er partjes
mandarijn in een krans om
heen, het mogen gerust meer
dere kransen zijn. De manda
rijntjes vindt u in blik en u
laat ze goed uitlekken. Bespren
kel ze vervolgens met wat
Kirschwasser of een andere li
keur als Cointreau of Curasao
Triple Sec. Is wel voor volwas
senen bedoeld, laat de likeur
voor de kindertjes achterwege,
althans als ze nog klein zijn!
minstens 20% goedkoper
dan alle bekende merken
Snipper drie grote uien en
fruit ze goudblond in 50 gram
boter in gezelschap van 50
gram spek in zeer kleine stuk
jes gesneden. Giet er zodra de
kleur aanlokkelijk is, een liter
water bij. Voorzie het geheel-
van zout naar smaak en vrij
veel vers gemalen witte peper.
Schil twee grote aardappelen
en rasp ze boven de soep, die
vervolgens nog een kwartier
tje heel zachtjes moet door
koken en een weinig binden.
Voeg even voor het opdienen
50 gram boter bij de soep plus
1 dl ongeklopte, ongezoete
slagroom en een eetlepel fijn
gesneden kervel. Geef er des-
verlangd goudbruin gebakken
dobbelsteentjes brood bij en
controleer op smaak alvorens
de soep gloeiend op te dienen.
Wat deze vrouw gepresteerd
heeft is formidabel".
En wat zegt ze er zelf van?
Mary Beiten haalt de schou
ders op en zegt: „Ik heb een
verrukkelijk leven gehad en
ben nog steeds blij met elke
nieuwe dag. Misschien is dat
de reden, waarom ik geen
moeite heb met al die taken,
die ik op me heb genomen.
Natuurlijk moet er wel een
einde aan komen.
Ik ben nu immers 65. Als
ik voor huisvrouwen-vereni
gingen demonstreer zeg ik
altijd: „kunt u nou aan me
zien dames, dat ik al negen
tig ben?" Dan roepen ze ver-
In haar schaarse vrije tijd wil
Mary Brückel-Beiten ook best de
geheimen van de echte Indische
rijsttafel aan nederlandse hulsvrou
wen doorgeven. Onder haar kri
tisch wakend oog zijn op die ma
nier al aardig wat culinaire oos
terse wonderen gewrocht.
bijsterd: „maar hoe blijft u
zo vitaal?" Ik wijs dan op de
tafel en ik roep: „door de
knoflook dames. Élke dag
een teentje en u wordt ook
op uw sloffen honderd".
Zeg nou zelf: dat is toch
ook een aardige manier om
propaganda te maken voor
de rijsttafel.
Leo Thuring.
In Den Haag wonen bui
ten de alom bezongen
graaf en diens slome zoon
Jantje, ook nog 60.000 ge
registreerde Indische Ne
derlanders, die zich voor
namelijk verschanst heb
ben in het Statenkwartier,
en het stokoude stadsdeel
waar de vleermuizen-scha-
i duw van Couperus nog
1 overheen hangt: de Indi-
sche buurt.
1 Daarmee heeft Den Haag
van alle Nederlandse ste-
i den verreweg het grootste
contingent gerepatrieerden
opgenomen.
De gestadige trek van
deze mensen verklaart ook
de aanwezigheid van bijna
75 Indische en/of Chinese
eetgelegenheden, variërend
I van het sjieke Bali in Sche-
i veningen en het eerbied-
i waardige Tampat Senang
aan de eindeloze Laan van
Meerdervoort tot aan de
I nederige, vlijtig omge-
bouwde winkelpanden, die
i (schemerig verlicht als
1 nauwe sluizen) liggen te
wachten op de minnaars
van nasi goreng en loem-
i pia's.
Eén van die tienduizen
den is Mary Brückel-
Beiten, dochter van een
suikerplanter en gros, die
kort na de bevrijding van
het voormalig Nederlands-
Indië voorgoed naar haar
tweede vaderland achter
de blanke top der duinen
kwam.
Daar begon ze gelijk aan
haar tweede carrière,
waarin ze zich in duizeling
wekkend tempo ontpopte
als reizende ambassadrice
van de gekruide Indische
keuken, schrijfster van
kookboeken, initiatief
neemster van de Pasar Ma-
lams en oprichtster van de
belangenvereniging „Uit
en Thuis", die in maart
tien jaar bestond.
Drees sr.
Daarnaast bleef ze, wat
ze altijd in Indië was ge
weest: een gastvrouw van
allure, die haar herenhuis
aan de Haagse Beeklaan
(„de oude heer Drees is
mijn overbuurman. Ik
hoop, dat ie 100 wordt,
want hij geeft wel cachet
aan de straat") wagenwijd
open zette voor nieuwsgie
rige Nederlandse huis
vrouwen, die de geheimen
van saté, nasi koening,
atjar en ajam boemboe be-
sengeh uit de eerste hand
wilden leren kennen.
Beeklaan 441 werd op die
manier een zoete inval en
een geurig centrum van
goede Indische eetcuhuur.
Aan AllerHande vertelde
ze, wat haar tot die on
voorstelbare dadendrang
heeft geïnspireerd.
Verrukkelijk als zoet
dessert - suiker hoeft er
helemaal niet bij-en erg
goed als voorafje met
Ardenner ham.
geprijsd naar gewicht
