allerhande fit)test
School werkplaats voor
wereldoriëntatie
FORD ESCORT 1300
Maatschappijleer
basis van nieu
alle lerarenleerlingen en ouders
Auto van de maand (8)
Projectonderwijs moet produkt zijn van
Tien met griffel
vers bier
Operatie-Injectie
Geen politieke
touwtrekkerij
want alle waar
is naar zijn geld
door J. B. Tli.
Hugenholtz
Jeugd en
maatschappij
Beroep op ouders
IVIO: VLOTBRUG TUSSE.1V SCHOOL E.\ WERELD
AH-werkwij zer s
Naslagmateriaal
Gezamenlijke
aanpak
AUGUSTUS
A
ALLERHANDE
Het onderwijs, dat traditie
getrouw als heilige koe ver
eerd en ontzien werd, is uit
zijn vredige dommel gewekt
en de straat opgejaagd. Er
yiprdt gedemonstreerd, gepro
tegeerd en gerebelleerd.
„De mammoetwet is na twee
jaar al verouderd. Nog nooit
is er zoveel geld in het onder
wijs gestoken als nu. Nog
nooit is er zoveel ontevreden
heid over het onderwijs ge
weest als nu. De mensen van
morgen komen in verzet tegen
een onderwijs, dat zich bezig
houdt met de wereld van gis
teren. Wij betalen met zijn
allen 8 miljard voor onderwijs.
Wij hebben daarom het vol
ste recht om er ook met zijn
allen over mee te praten".
Dat is ferme taal, die men
niet zou verwachten uit een
hoek, waar de tien met de
griffel eeuwen lang toevallig
voor de meester zelf was en
de lieve schooljeugd in toom
werd gehouden met 100 straf
regels „ik mag niet spieken
bij Japie Blommenstein".
Uitgerekend uit diezelfde
hoek hoort men nu ook, dat
een rapport met alleen maar
cijfers hopeloos uit de tijd is,
dat een school, waar leerlingen
niet leren discussiëren, de
naam school niet verdient, dat
het klassensysteem een onding
is.
Vergis u niet, het zijn niet
de notoire heethoofden, die
zulke zaken als eisen-pakket
op tafel werpen, maar geachte
onderwijsdeskundigen, die ih
heilige verontrusting een halt
hebben toegeroepen aan het
onvoldoende gemotiveerd stu
deren volgens het principe „je
zit nu eenmaal in de wrakke
schoolschuit en je moet wel".
(Advertentie)
IX.
Hun nieüwe uitgangspunt is:
„kennisoverdracht heeft geen
enkele zin, als deze niet ge
paard gaat met een zinvolle
communicatie tussen leerlin
gen, docenten, ouders, klassen
en de onvermijdelijke vakken.
Op 16 april 1968 vonden
enkelen van hen elkaar over
alle zuilen heen in de Werk
groep Operatie-Injectie, die
als eerste aanzet tot verant
woord en zinvol projectonder
wijs drie werkmappen samen
stelde rond het thema „Lepra
in de wereld". Met deze eer
ste injectie probeerde men de
potdichte vensters der scho
len open te gooien en de jon
geren kritisch zicht op de
wereld te geven.
De heer R. B. Schmidt,
secretaris van deze landelijke
werkgroep, die na drie jaar
ploeteren op de onderwijs-
akker nu op de loyale steun
van 17 groepen van gelijkge
stemden kan rekenen, zegt
daarover: „tot nu toe ging
men bij het onderwijs uit van
het programma.
Het programma was alleen
zaligmakend. Wij echter pro
beren uit te gaan van hetgeen
de leerling boeit. De oude
wijsheid „kennis is macht" is
hard aan vervanging toe. Wij
zeggen: de ontwikkeling van
de mens in zijn totaliteit is
het enige bruikbare uitgangs
punt.
Het is merkwaardig om te
ontdekken, dat men deze wijs
heid in de ontwikkelingslan
den al lang geleden ontdekt
heeft..Zij hebben niet de denk
wijzen van het 18e eeuwse
rationalisme, die wij onze
jeugd als molenstenen om de
nek binden.
Wij hebben altijd gewerkt
aan de ontwikkeling van scho
len, aan onafzienbare reeksen
leerboeken. In de ontwikke
lingslanden gaat men konse-
kwent uit van mensen. Presi
dent Nyerere van Tanzania
zegt het haarscherp: „wij moe
ten mensen tot ontwikkeling
brengen, niet dingen. En de
mensen kunnen alleen maar
door zichzelf ontwikkeld wor
den".
nu niet alleen in
beugelflessen
maai ook in pijpjes
(nog niet in alle
filialen verkrijgbaar).
Beugelfles 63
Pijpje 48
Scholieren meten zelf luchtvervuiling door uitlaatgassen.
aanpak geeft de Lagere Tech
nische School Don Bosco in
Vervolg van pag. 1
Er moet daadwerkelijk mee
gewerkt worden om een toe
stand te creëren waarin de
school het beste kan functio
neren. En vanuit die werke
lijkheid kunnen de draden
met de (overige) maatschappij
worden getrokken".
Welke leraren zijn, wat op
leiding aangaat, het meest ge
schikt om les te geven in dit
vak?
„Primair is een andere me
thodiek bij dit onderwijs no
dig", zo merkt de professor op.
„Het gaat hier niet om een
leervak, maar om een hoe
help ik de leerlingen ontdek
ken, een oordeel vormen en
zich te engageren met de
maatschappij.
Wel is het natuurlijk zo, dat
iemand die daaraan leiding
geeft voldoende kennis moet
hebben van maatschappelijke
zaken. Of althans dat hij weet
waar de scholieren deze ken
nis kunnen opdoen".
Voor het voorbereidend
wetenschappelijk onderwijs
(gymnasium en atheneum) is„
het wenselijk, dat een leraar"
die maatschappijleer geeft op
zijn doctoraal diploma een
aantekening sociologie, polito-
cologie of sociale psychologie
heeft.
Maar hoe zit het met de
leraren die geen universitaire
opleiding kregen? Die dus in
het beroepsonderwijs, op mavo-
en havo-scholen les geven?
„De commissie beschouwt
het op dit ogenblik als haar
belangrijkste taak, voor die
leraren de juiste methode van
onderwijs en verwerving van
kennis vast te stellen", zegt
prof. Ponsioen met nadruk."
„Schrikt u maar niet, maar
op dit moment zijn er al zo'n
8000 tot 9000 leraren betrok
ken bij het les geven in maat
schappijleer. Van wie er mis
schien zo'n 400 een extra voor
bereiding hebben gehad om dit
vak te geven. Praktisch is het
zo dat iedereen die bevoegd
is om les te geven in welk vak
dan ook, een voorlopige be
voegdheid voor maatschappij
leer gedurende een periode
van drie jaar kan krijgen".
CURSUSSEN
Amsterdam, die in de laatste
drie jaar telkens weer bewees,
dat een leerling oneindig veel
meer kan dan volwassenen
voor mogelijk houden.
Het samen geëngageerd be
zig zijn gaf dit brok onderwijs
vernieuwing gestalte zonder
rellen en protesten. Inspraak,
kritiek, medebeslissingsrecht
en medeverantwoordelijkheid
waren vanzelfsprekende zaken,
die gelijk een meer democra
tische verhouding schiepen.
Secretaris Schmidt is er ook
volledig van overtuigd, dat de
steun der ouders bij het pro-
cesonderwijs onontbeerlijk is.
Operatie-Injectie is dan ook
nu koortsachtig op zoek naar
ouders, die zich bewust willen
zijn van hun taak in het avon
tuur van het nieuwe onderwijs.
School en Wereld, Wüste-
laan 80 in Santpoort, telefoon
023-377882, geeft graag alle
mogelijke informatie, die
ouders van nu broodnodig heb
ben voor de verdediging van
hun plaats in de schoolgemeen
schap van vandaag, morgen en
overmorgen.
Het was voor Ford niet
eenvoudig om na het zeer
succesvolle optreden van
de Cortina-familie uit te
komen met een nieuwe
serie. Maar de Escorts
kregen al gauw vaste voet
in de autowereld en de
overwinning in de grote
Rallye naar Mexico zette
de kroon op het werk.
Ik had een weekje de 1300
Escort om voor U te testen
en hoewel het een echt heel
gewone gebruikswagen is,
heeft hij toch talrijke trekjes
die maken dat men hem hoe
langer hoe leuker gaat vin
den.
Om te beginnen zijn de af
metingen zo dat men mak
kelijk kan parkeren en ook
de stuuruitslag is daarvoor
ruim voldoende; het stuur
gaat licht en op het circuit
waar een moyenne van bijna
106 km/u werd gehaald
toonde de Escort zich heel
handzaam en licht onder-
stuurd.
Ook de stabiliteit laat wei
nig te wensen over, snelle
bochten waren geen pro
bleem en de achterwielen
schoven pas na hevig pro
beren weg, een manoeuvre
die makkelijk opgevangen
kon worden.
Het betrekkelijk kleine
stuur met de drie brede en
beklede spaken die tevens
een stootkussen vormen is
precies goed opgesteld en de
twee stoelen zijn voldoende
verstelbaar om een goede zit
te krijgen.
Uitwendig toont de Escort
aardige en vloeiende lijnen
met eèn enkele profiellijn
(ook iets golvend) over de
zijkanten. In het smalle front
is een horizontale gestreepte
grille met langwerpige vier
kante koplampen (héél goed
licht) uiterst eenvoudig ge-
styleerd en onderlijnd door
een strakke bumper met
overriders met rubber stoot-
blokjes.
De voorruit is groot, doch
de hoekstijlen zijn vrij dik en
nemen doordat het dak vrij
laag is, nogal wat zicht weg.
De achterruit daarentegen is
weer goed breed. De spiegel
is goed geplaatst en geeft
een heel ruim zicht naar ach
teren. Ook is hij trilvrij ge
monteerd.
De 1298 cc viercylinder
kopklepmotor geeft het ma
tige PK-aantal van 52 maar
dat is ruim voldoende om
van de Escort een levendig
autootje te maken dat over
een top van 145 echte km's
beschikt en naar 80 km/u
optrekt in 10,7 sec. De 400 m
staande start in 20.2 sec. is
voor een familie-auto overi
gens ook uitstekend.
Het optrekken van 30 naar
60 km in de 4e versnelling is
eigenlijk niet goed voor de
motor maar moet als verge
lijkend cijfer beschouwd
TECHNISCHE GEGEVENS:
MERK: FORD
TYPE OF MODEL: Escort 1300
MOTORINHOUD: 1298 cc (81 x 63 mm)
KLEPPEN: kopkleppen 4 cyl.
VERMOGEN: 52 DIN-PK.
WAGENGEWICHT: 760 kg
AANTAL VERSNELLINGEN: 4
SCHAKELING: direct op bak
BANDENMAAT: 600 x 12
MERK BANDEN: Goodyear
DRUK VÓÓR: 28 lbs.
ACHTER: 28 lbs.
REMMEN: Schijfremmen voor, trommelremmen achter.
Twee remcircuits Servo
ELECTRISCHE INSTALLATIE: 12 V.
INHOUD BENZINETANK: 41 ltr.
AFMETINGEN:
Lengte: 398 cm.
Breedte: 157 cm.
Hoogte: 138 cm.
Wielbasis: 240 cm.
Spoorbreedte voor: 125.7 cm.
Achter: 128.2 cm.
PRESTATIES:
Acceleratievermogen door de versnellingen
040 km: 3.2 sec.
060 km: 6.6 sec.
080 km: 10.7 sec.
0100 km: 17.4 sec.
Acceleratievermogen in 3 en 4:
3060 in 3: 6.9 sec.
3060 in 4: 10 sec.
MAXIMUM SNELHEID: ca. 145 km/u.
STAANDE KWART MIJL (402 m) door de versnellingen:
20.2 sec.
CORRECTIE SPEEDOMETER: 60 op schaal is: 58; 80 op
RONDE CIRCUIT VAN ZANDVOORT: (4193 m): 2 min.
22.6 sec.
Gemiddelde: 105.85 km/u.
REMWEG van 60 km/u. 0: 13.70 m.
VERBRUIK:
Benzine: 913 km op 1 ltr. naar gelang van rijstijl.
PRIJS: 7.028,—
IMPORTEUR: NV Nederlandse Ford Automobiel Fabriek
ADRES: Hem weg 201 Amsterdam
BIJZONDERHEDEN: geen.
worden. De motor protesteert
dan duidelijk ennatuur
lijk rijdt men nooit 30 km in
de 4e maar in de tweede ver
snelling, waarmede men vlot
over de 70 haalt als het moet.
Het schakelen zelf, met een
hoogst sportief pookje op de
transmissietunnel, was puur
plezier en de verhoudingen
zijn ook goed gekozen.
Het instrumentarium is
heel eenvoudig en twee wij
zerplaten zijn in een klein
overkapt paneel onderge
bracht, nl. de snelheidsmeter
Over Maatschappijleer en Wereldoriëntatie kakelverse
hennen in de overvolle Nederlandse onderwijsren is nu
ook de Stichting IVIO van plan een aantal pittige boekjes
open te doen. IVIO (Instituut Voor Individueel Onderwijs)
dat in 1935 werd opgericht om de jonge werklozen uit dié
grijze crisisdagen een aangepaste vorm van kennis bij te
brengen, heeft in haar onstuimige geschiedenis een groeiende
reeks van initiatieven op onderwijsgebied genomen.
De commissie, die nog maar
zo kort aan het werk is, heeft
al spijkers met koppen gesla
gen.
„Volgend jaar start er een
experimentele cursus voor le
raren. De opzet is om korte
cursussen voor het vak maat
schappijleer te geven, die even
tueel met lessen via radio en
televisie aangevuld kunnen
worden. Via die weg hopen
we te bereiken, dat althans
een deel van de leraren die
maatschappijleer geven, daar
voor zo snel mogelijk ook een
bevoegdheidsverklaring kan
halen".
Vanuit de kring van de le
raren wordt duidelijk de be
hoefte aan dergelijke cursussen
naar voren gebracht „Vooral
de godsdienstleraren denken
heel sterk mee, hoe de inhoud
van het vak zou moeten zijn
en wat voor soort opleiding
de docenten dienen te krijgen",
vertelt de hoogleraar.
Hij is overigens van mening,
dat de commissie die hij voor
zit, na een aantal jaren van
studeren en bespreken beslist
niet uit de problemen zal zijn.
„Zelfs in Afrika wordt heel
hard gewerkt aan de vernieu
wing van het maatschappij-
onderwijs. In september leid ik
in Addis Abeba een symposium
in, gewijd aan de vernieuwing
van het onderwijs in Afrika".
Waarmee professor Ponsioen
demonstreert dat het anders
onderwijzen en leren, een
wereldwijd probleem is.
Een zeer belangrijke aktivi-
teit is de Wereldschool voor
ouders en kinderen in het bui
tenland, die het gehele basis
pakket van ons Nederlandse
onderwijs tot in de verste uit
hoeken van de wereld per post
thuis bezorgt. De ouders fun
geren daarbij als onbezoldigde
begeleiders en een telkens
terugkerende maandtest geeft
de samenstellers de gelegen
heid om commentaar en sug
gesties naar den vreemde te
sturen.
IVIO heeft daarnaast een
bloeiende uitgeverij van mo
derne leermiddelen, een af
deling schriftelijk onderwijs
én een didaktisch bureau, dat
in opdracht van derden cur
sussen op allerlei gebied ont
wikkelt en samenstelt. Om
met adjunct-directeur P. D.
Zuiderveld te spreken: „Als
iemand een cursus schoor
steenveger wenst, dan krijgt
hij die van ons".
In afwachting van die leer
gierige Italiaanse zwartkijker,
heeft dit didaktisch bureau in
middels zijn grootste tot nog
toe ontvangen opdracht met
succes voltooid. Voor Albert
Heijn werd door IVIO een
cursus serie van „werkwijzers"
gemaakt, die het nieuwe per
soneel snel „wegwijs" maakt
in de ogenschijnlijke doolhof
van het grootwinkelbedrijf.
Albert Heijn bepaalde de
inhoud voor de diverse „werk
wijzers" en IVIO maakte er
vervolgens een moderne op
leidingsmethode van. De resul
taten zijn dermate bevredi
gend, dat besloten is op de
zelfde wijze een vervolg-cursus
samen te stellen. „De explo
sie in het onderwijs", aldus
de heer Zuiderveld, „doet de
behoefte aan algemene vor
ming sterk toenemen.
De laatste jaren verdwijnen
oude vakken aan de lopende
band, terwijl er tegelijkertijd
brandnieuwe voor in de plaats
komen. Als je nu maar bijtijds
in staat bent gesteld om ken
nis te nemen van nieuwe mo
gelijkheden en kansen, als je
niet meer schrikt van elke
nieuwe ontwikkeling, is het
veranderen van baan ook geen
levensgroot probleem meer.
Onderwijs is daarom een
onmisbaar onderdeel van elke
bedrijfspolitiek geworden. Men
investeert in mensen, machi
nes en onderwijs. IVIO pro
beert in dat proces te fungeren
als vlotbrug tussen school en
wereld. Wij komen niet als
alwetende medicijnman, maar
hebben wel de indruk, dat we
door onze jarenlange ervaring
een diagnose kunnen stellen
van de behoefte".
IVIO is ook de succesvolle
uitgever van de vermaarde
AO-reeks, waarin tot nog toe
1375 titels zijn verschenen. In
deze serie, waarvan er elke
week één verschijnt, wordt
telkens een onderwerp uit de
sociale, economische, cultuur
(-historische) of politieke sfeer
beknopt door een ter zake des
kundige behandeld.
Om een paar recente titels
te noemen: „Artis als bedrijf",
„Geneesmiddelen straks"'.
„Sonsbeek buiten de perken",
„Over cabaret", „De Dam",
„Pakistan", „Linkse Ismen" en
de onverbiddelijke bestseller
„Moko", een parabel over in
flatie, geschreven door ex-
met duidelijke cijfers die
slechts geringe afwijking
vertoont (zie technische ge
gevens) en 'n gecombineerde
meter, koelwaterthermome
ter en de nodige waar-
schuwingslichten. De ruiten
wisser heeft twee snelheden.
De voorvering is onafhan
kelijk met spiraalveren en
de achteras is gewoon
„ouderwets" van het stijve
type met halfelliptische
blad veren die samen met de
voorvering een uitnemende
wegligging bieden, gesteund
door telescoopschokbrekers.
Zonder de vering stug te
noemen is hij toch goed ste
vig en te allen tijde volgt
men goed het contact met de
weg. De vier heel gewone
trommelremmen zijn zeer ef
ficiënt en geven bij middel
matige pedaaldruk een mooie
remweg van 600 nl. 13,70 m
hetgeen met de lichte be
stuurbaarheid de Escort tot
een echt veilige wagen stem
pelt.
Aan verwarming en ven
tilatie is veel aandacht be
steed en bij koud weer is
het interieur snel op tempe
ratuur.
Op het Circuit van Zand-
voort waar de Escort aan de
tand werd gevoeld met snel
heden die men er in het nor
male gebruik niet vaak mee
rijdt, bewees hij zijn goede
kwaliteiten door o.a. weinig
overhangen van d» carrosse
rie en door een heel mooie
rondetijd van 2 min. 22.6 sec.
hetgeen het alleszins mooie
moyenne van bijna 106
km/u is.
Het totaalgewicht van
maar 760 kg speelt natuurlijk
bij het optrekken een grote
rol en deze cijfers zijn voor
een middelgrote familie-auto
zonder meer goed.
Een bagageruimte waar
een hele vakantie-uitrusting
in kan (425 1) herbergt tevens
het reservewiel dat niet veel
plaats wegneemt. Kortom in
alle opzichten een heel fijn
en leuk wagentje.
Het onderwijs, dat generaties lang een stille binnenzee is
geweest, waarin de jeugd de papieren boten liet varen, die
pedagogen tevoren minutieus gevouwen hadden, is sinds
enkele jaren op drift geraakt. Opeens gonst Nederland van
de protesten, plannen en petities, die kritische leraren, ver
ontruste ouders, opstandige leerlingen en over him toeren
geraakte pressiegroepen in onze gezapige samenleving
werpen.
P. D. Zuiderveld
staats-secretaris van financiën
dr. F. Grapperhaus.
Diezelfde AO-reeks fungeert
nu ook als aangever voor een
nieuw initiatief, waarmee IVIO
vele leemten in het „nieuwe
vak" maatschappijleer/wereld
oriëntatie hoopt op te vullen.
Met de AO-serie als solide
basis wordt begin september
een blad „De 4 in 1-KRANT"
geïntroduceerd, waarin de vier
laatst verschonen AO-boekjes
in artikelvorm, en vereenvou
digd worden weergegeven.
De boekjes zelf kunnen bij
de behandeling van deze krant
als naslagmateriaal dienst
doen. Bovendien garandeert
de actualiteit van de AO-reeks,
dat ook andere bronnen volop
voorhanden zijn.
„Met dit experiment", aldus
de heer Zuiderveld, „hopen
wij een siuk zinnige en objec
tieve informatie te geven, die
kan dienen als achtergrond
voor de leerling, die de wereld
en deze tijd kritisch wil leren,
bezien en kennen".
W. Saris, die ook in de werk
groep Operatie-Injectie mee
strijdt voor modern onderwijs
verdedigt met vuur en verve
de keus van het eerste pro
ject: „het thema „Lepra" bood
gelukkig geen enkele aanlei
ding om het te laten verzan
den in politieke touwtrekkerij.
Het prikte ook niemand vast
op een bepaald land of een
bepaald project, want lepra
is domweg een wereldpro
bleem. Daarbij was het ook
nog te overzien: deze wereld
is namelijk beslist wel in staat
om de lepra voorgoed uit te
bannen. Daarmee waren de
meeste dooddoeners van bet
weters en sceptici bij voor
baat ontzenuwd.
Schmidt voegt daar haastig
aan toe: „tot nu toe is het vak
maatschappijleer een grote
vuilnisbak geweest, waarin
leraren alle zaken kieperden,
waarvoor ze zelf geen inte
resse hadden. Een logische
ontwikkeling overigens, want
als je maatschappijleer en
wereldoriëntatie als een apart
vak naast andere vakken laat
voortmodderen, heeft het in
feite niet eens bestaansrecht.
Het is onzin om het ene uur
te praten over milieu-hygiëne
en in het uur daarna tijdens
de biologieles vrolijk te mek
keren over de bestuiving der
bijtjes. Wereldoriëntatie, on
derwijsvernieuwing en demo
cratisering zijn drie .kanten
van eenzelfde ontwikkelings
proces.
Wie daar van overtuigd is,
beseft tegelijk, dat elk pro
ject een produkt moet zijn
van alle leraren, leerlingen en
ouders. Als projectonderwijs
vertaald wordt als proces-
onderwijs, heeft het aanwijs
baar sterke invloed op de men
taliteit en de struktuur van
de eigen school".
Een goed voorbeeld van
grootscheepse gezamenlijke
