5 E EERSTE EN ENIGE WET: ET SIERAAD MOET SIEREN Half-edelstenen: wat ze zijn en waar ze vandaan komen ch Jade voor een eeuwige jeugdparels voor de vruchtbaarheid Adviezen voor het draoen van sieraden hele dubbele Sperziebonen BLOEM BOLLEN EDELSTEEN ALS MEDICIJN De jonge en oudere vrouw lil: Mill Ten slotte Opening van AC-Voorburg reeds medio oktober Mount Elephant Modern houten specerijenrekie voor 12 <*25 poties V. Tulpen Hyacinten <35 Narcissen 473 Gele Krokussen 25 St. 1?® Blauwe Druifjes 25 st. 98 X ALLERHANDE et v vaak vrouwen die, ofschoon zij mooie en zelfs kostbare sieraden dragen, toch een ■lige of overdadige, zelfs poenerige indruk maken. Dat zit hem meestal in het feit, niet weten dat sieraden slechts één functie hebben: te sieren. Het woord zelf zegt het oarwerp om te versieren. jraagt een sieraad niet om aan te tonen hoe duur het wel is geweest (en hoeveel men 5 voor heeft moeten neertellen) hoewel dat natuurlijk heel veel gebeurt. Men draagt jeraad niet omdat het op zichzelf mooi is. Nee, men draagt een sieraad om er zichzelf te versieren, mooier mee te maken dus. wordt vaak vergeten: in een teveel aan sieraden vervliegt het sierelement (zoals elk lis een teveel aan moois ook verkeerd) én in een te nadrukkelijk kijken naar de prijs larde) ervan, wordt de oerfunctie „versieren" nogal eens over het hoofd gezien. versieren" echter precies? Ja, dat is een kwestie van persoonlijke smaak en hoe die smaak is, hoe beter men zich kan versieren. Een ieder wil uiteraard, met zijn sie- een eigen smaak uiten. Dat kan. Maar daarbij mag men toch nooit vergeten, dat er degelijk algemene voorschriften zijn voor het dragen van juwelen en sieraden. Wij er hier een aantal in het kort noemen; doe er uw voordeel mee! jagische" paradox is dat Snge vrouw eigenlijk nooit ireselijk duur sieraad kan wie er haar mee il „dingen denken" menen dat het een akstuk is- Jonge vrou- kunnen zich alleen jk „sieren" (en dat dus óók het accentue- •an innerlijke eigenschap- met bescheiden sieraden, ille banden van „echt", line stenen van „echt". oudere vrouwen op it haar gang gaan? O •gen zij te zwaar spul zij kunnen dat doen zoa- it verdenkingen rijzen ilen zij aldra eén in maken van een zekere achtige prooibelustheid laiigheid en dat geldt dan bijzonder voor de sier lolsen. De rijpere vrouw nimmer teveel of te zwa- mbanden en vooral elk en van dergelijke ban- ient zij te vermijden. neen dient men uit te van het feit dat één ring edere hand (èn dan mag oods de trouwring met ierring aan dezelfde vin- voor één ring doorgaan) iximum is. Men drage een ring aan een andere dan ringvinger of pink men een verlaat b'loe- ind of een overjaarse is) er: nooit ringen of arm- - iea dragen over lange Ijchoenen, die trouwens op a' ogenblik geen mode zijn. nj iaar moet men zich niet in rar laten brengen door (f ewoonte van sommige be dheden (ook vorstelijke (If men) dat wel te doen; ebben daarvoor andere re- •e' a dan welke ooit voor u kunnen gelden: zij dienen aentatief, symbolisch hun ie status te beklemtonen en gebeurt dan met zeer kost- stukken aan welker echt- niemand twijfelt. men kan lang niet al- op elk moment van de dezelfde ring dragen. Ook 'oor gelden regels. Voor lunch in een restaurant feestlunch, een zaken- etc.) kan net een ring een diamant en dan gevat ud of platina; maar dat is ens. Beter staat een een- liger ring die dan, wat en stijl betreft, passen bij de kleding, vingers aan een vlezige vragen bootvormige ge- modellen (langwerpige dus); de vierkante of peervormige steen flat- dit soort handen ook heel De hooggezette briljant i vierkant geslepen steen het meest voor slanke in met lange vingers, én ring verkiest, kan het een diamant of een an- ns-heldere en doorzichti- kleurloze steen kiezen; ttee kan men meer kan- dan met een gekleurde die immers maar bij en- kledingkleuren past. zeiden het al: te zware |fen versieren niet; ze sto- pi soms zelfs af en dat is be id niet de bedoeling. Men zeer nauwlettend de juis- feedte en stijl en gaat al- 1 uit van deze vraag: a hij mij mooi? J aardig, flatteus en ele- Uijn de bedaarde slaven- :en an goud en de pret- 1 lichte schakelbandjes; ze ®eu een lieflijke toets op smalle pols. Men vermij de ïeel mogelijk het dragen twee (of meer) armban- ,e)1 aan één arm. e' armbandhorloges nog een otwoord: bij avondkle- el 5 worden geen als zodanig te inbare armbandhorloges isf-'agen! Ook niet door he- «el de zeer kostbare hor- ii y die daarop niet meer én dan een „gewone" dia- Men of briljanten armband 9&en. Daar is de wij Zen s'" geheel verborgen. Nog- (ft F geen gewone „klok" bij kleding! Wie zich wil sieren, hoeft niet veel sieraden te dragen; dat zeiden wij al. Het komt dan neer op een ring aan iedere hand (mét de trouwring daar bij dan), één armband of hoog stens twee of één armband én een horloge, een snoer pa rels of een mooi collier en misr schien nog een broche of een clip. Dat is genoeg. Men dient dan zelfs nog te bekijken (en streng) of oorknoppen daarbij niet net teveel worden. Bij een halsketting drage men geen hangende oorsieraden: dat trekt het gelaat onflatteus neerwaarts. Lange oorhangers echter kunnen (bij een verstan dige keuze van de andere sie raden) een rond, vol gezicht, fraai verlengen. Grote oor knoppen verzachten soms een té uitgesproken gelaatsvorm. Een smal gezicht krijgt meer volte door ronde, knoopachti- ge knoppen. Bij de avondkleding passen het beste sieraden van zilverkleu rig witgoud) metaal; goud gaat nimmer samen met groot avondtoilet, nimmer (op de trouwring na, maar die staat boven het begrip „sieren".) Men moet ervan uitgaan dat, hoe dichter een sieraad bij het gelaat wordt gedragen, hoe meer hét geschikt is voor de avonduren. Sieraden die de hals, de oren (dus niet wordt gedoeld op de gewone hangers of oor knoppen) en de haren versie ren, moeten alleen 's avonds worden gedragen. Het dragen van een broche is afhankelijk van wat men draagt; een een voudig stuk kan een saai bo vendeel van een jurk erg op fleuren. Wie een breed gezicht heeft, moet de broche in ieder geval niet te dicht bij het gezicht op spelden en dat zeker niet als men al sprekende oorknoppen „in" heeft. Wat die lange oor hangers aangaat: die kunnen eigenlijk nooit vóór vijf uur des middags; ze hebben altijd iets feestelijks en dat valt over dag uit de toon. Wie een kor te hals heeft moet beslist geen lange hangers dragen (ook 's avonds niet). Bij een bril moeten de oor knoppen heel omzichtig geko zen worden; men kieze dan meestal heel kleine. En kleurige sieraden? Men moet ervan uitgaan, dat hoe kleuriger de combinatie van stenen is welke is toege past, hoe duidelijker het sie raad bestemd is voor. dagge- bruik. Hoe meer „witte" ste nen (bergkristal, diamant, bril jant etc.) erin verwerkt zijn, hoe duidelijker is het be stemd voor de avond. Sieraden geen luxe meer bij AH Overdag drage men een an der soort broche dan 's a- vonds. Overdag die met goud en met niet glinsterende ste nen. En hoe zit het met de zo genaamde fantasie-sieraden of wel de „kostuumjuwelen" of bijou's? Die kunnen het vaak héél mooi doen, vooral als ze duidelijk maken dat ze niet de pretentie hebben „echt" te zijn. De haute-cojjture maakt graag gebruik van deze bi jou's, maar dan toch ook al leen voor avondlijk gebruik. En dan dit: hierboven gaven we enkele algemene adviezen. Voor iedere vrouw individueel zijn natuurlijk veel meer ge nuanceerde en specifiek voor haar bedoelde raadgevingen te verstrekken, leder dient te vertrouwen op de eigen goede smaak en vooral, vooral steeds te vragen: „Siert dat sieraad mij?" De moderne dokter zal niet gauw poeder van edel stenen oj sierstenen voorschrijven bij de behandeling van ziekten en kwalen. Eens was dat wel degelijk 'het geval. Er zijn trouwens op aarde nog steeds gebieden, waar men edelstenen als medicijn voorschrijft: in India is een ziekenhuis, waar nog steeds de tot poeder vermalen edelsteen^wordt voorgeschreven als recept. Vermengd met kruiden en andere ingrediënten, wordt daar de smaragd bijvoorbeeld voorgeschreven tegen lever- en nier aandoeningen, de robijn tegen die van het hart. Goudoxyde is tegen tuberculose, zilver- oxyde voor het hart en diamant tegen huidaandoe ningen. Sterren en stenen De mens heeft in edel stenen altijd Raadsel achtige krachten menen te zien. Dat komt ook tot uiting in de astrolo gie, de sterrenwichelarij. Reeds tienduizenden ja ren heeft men bepaalde edelstenen of sierstenen verbonden aan de twaalf tekenen van de Dieren riem, de twaalf hemel stukken waarin men. vanaf de aarde, twaalf groepen van sterren kan waarnemen in een denk beeldige cirkel. De Ram (geboren tussen 21 maart en 20 april) is verbonden in de astro logies met rode jaspis en Indische carneool. De Stier (21-4 tot 20-5) met de oranje carneool én met rozenkwarts. De Kreeft (21-6 tot 21-7): chrysopraas en avantu- rijn. Leeuw (21-7 tot 22- 8): bergkristal en goud kwarts. Maagd (23-8 tot 22-9): topaas en gele agaat. De Weegschaal (23-9 tot 22-10): oranje topaas en rooktopaas. Schorpioen (23-10 tot 22-11): bloedrode car neool; Schutter (23-11 tot 21-12): saffierkwarts en chalcedoon; Steenbok (22-12 tot 20-1): Onyx en tijgeroog; Waterman (21-1 tot 18-2): turkoois en citrien; Vissen (van 19-2 tot 20-3): amethyst en amethystkwarts. Tweelingen (van 21-5 tot 20-6): goudtopaas en tijgeroog. En wat zag men dan wel voor krachten in deze stenen? Hier volgt een opsomming waarin men de „eigen" steen kan vinden: rode jaspis, een vlak ge polijst mineraal (kwarts) brengt troost in leed, moed bij tegen slagen, verhoogt de op merkingsgave en onbaat zuchtigheid. Carneool geeft ondernemingslust en levensmoed. Rozen- kwarts, zacht rooskleurig mineraal (kwarts), ver hoogt de bekoorlijkheid en tevens de innerlijke i schoonheid. Topaas: edelsteen, be vordert vriendschap en trouw aan mens en be ginsel. Chrysopraas sterkt de hoop in de toekomst en het zelfver trouwen. Bergkristal verhoogt de eerlijkheid, de helderheid en de zui verheid der gedachten. Agaat bevordert de voor spoed, de gezondheid en schenkt een lang leven. Saffier, edelsteen, bevor dert oprechtheid en trouw, geeft kalmte ver leent gemoedsrust en houdt jong Calchedoon schenkt tevredenheid, blijmoedigheid en maakt bedachtzaam en geneigd tot zelfinkeer. Onyx geeft huwelijksgeluk en vriendschappen en be schermt tevens tegen on gevallen. Turkoois versterkt de goede smaak en de fijn zinnigheid, geeft de vrouw geluk en tevre- I denheid en schenkt de Op donderdag 16 oktober zal in het hart van het moderne winkelcentrum aan de Voorburgse Koningin Julianalaan, een nieuwe Albert's Corner zijn poorten openen voor een ieder die behoefte heeft aan een verkwikkende kop koffie, een verfrissend drankje of een smakelijke maaltijd. Het gebouw waarin de nieuwe AC is ondergebracht, is een ontwerp van het Rotterdamse Architecten Bureau Rein H. Fled- derus dat in steen wordt gerealiseerd door Dura's Aannemings Maatschappij N.V. waarvan het hoofdkantoor eveneens te Rotter dam is gevestigd. De nieuwe Albert's Corner biedt plaats aan circa 175 be zoekers, waarvan er 15 een plaats kunnen vinden aan de gezellige counter die ook deze A.C. siert. Een op het zuiden gelegen terras geeft de gelegenheid 's zomers ongeveer 80 bezoekers meer te kunnen ontvangen. Behalve de nieuwe Albert's Corner zal op dezelfde datum een nieuwe SuperMart van Albert Heijn, ge legen naast de nieuwe A.C., worden geopend. man daadkracht en suc ces. Amethyst behoedt voor onmatigheid, bevor dert de kalmte, de inner lijke rust ook en stemt tot evenwichtigheid en vroomheid. Niet verwonderlijk Met dat alles voor ogen is het niet verwonderlijk dat de mens al eeuwen lang aan edelstenen, wanneer die worden in genomen in poedervorm en niet slechts worden gedragen. heilzame krachten toedicht. Dat verklaart dat de „oude Chinezen" (zo worden ze altijd aange duid immers) al duizen den jaren gebruik maak ten van edelstenen in de geneeskunde en meen den dat jade de eeuwige jeugd zou bewerkstelli gen en parels de vrucht baarheid van de vrouw zouden bevorderen. In onze eigen Middel eeuwen werden ook re cepten vastgelegd die dienen moesten om kwa- lpn te bestrijden met edelsteenpoeder. Para- celsus Bombastus van wiens naam ons woord bombast afkomstig is) hield zich ook (rond het begin van de vijftiende eeuw) bezig met derge lijke geneesmiddelen en zo deden meer „geleer den" dat; daarbij werd vaak de kleur van de steen als uitgangspunt genomen en zag men b.v. groene stenen toe gepast tegen oogziekten, violetblauwe tegen dron kenschap; gele tegen geelzucht en leveraan- doeningen en blauwe te gen bloedingen en zwe ren. Tegeu dronkenschap U weet wellicht dat de amethyst, een s iersteen uit de kristalgroep (kwarts), een licht tot donkerpaarse kleur heeft en behoedt voor onma tigheid. Dat inzetten van deze gemalen steen te gen dronkenschap is al zó oud, dat de steen er feitelijk zijn Griekse naam aan ontleent: me- thystos betekept „dron kenschap" en „a-methys- tos" wil zeggen „tegen de dronkenschap'". Hoe het ook zij: wie dergelijke recepten wil toepassen, (Rent wel rekening te houden met het feit dat het kostbare medicijnen zijn waarvoor de mo derne apotheek heel wat minder kostbare en wellicht ook aan merkelijk werkzamer middelen ter beschik king heeft. Dit zijn de bekende albert heijn nu onder nieuw etiket extra kwaliteit 1/1 blik verser bij U weet het; er zijn edel stenen en half-edelstenen en beide zijn even mooi. Het verschil in waarde berust o.a. op de zeldzaamheid en de hardheid van de beide soorten. Hoe harder 'n steen hoe waardevoller. Overigens: de kenner spreekt niet over „half-edelsteen". Hij zegt: „een mineraal is een edel steen óf hij is het niet. Maar „half" kan hy nooit zijn, om dat het allemaal neerkomt op de min of meerdere hard heid, de zeldzaamheid en na tuurlijk de schoonheid. Een mineraal kan pas edelsteen worden genoemd als het te vens een siersteen is, die dan ook nog grote duurzaamheid bezit". Stenen met een hard heid boven 7 (de aanduiding van hardheid gebeurt met cijfers van 1 tot 10) worden edelstenen genoemd volgens de z.g. schaal van Mohs en stenen, die een mindere hardheid hebben, noemen we sierstenen. Daarom is het beter over sierstenen te spre ken dan over half-edel stenen. De schaal van Mohs Professor Mohs was een be kende mineraloog en van hem stamt de indeling van hard- heidsgroepen die algemeen er kend wordt. Hoe hoger het cij fer is op zijn schaal, hoe har der de bewuste stoffen zijn. Talk krijgt een 1; gips een 2; calciet of kalkspaat een 3; fluoriet of vloeispaat krijgt een 4; apatiet, een groep fos for bevattende, hexogonaal kristalliserende mineralen, krijgt een 5; veldspaat een 6, kwarts een 7 en daarna to paas, een 8, korund een 9 en diamant een 10. Dat is duidelijk. Maar hoe hard is hard nu precies? Talk is heel zacht en met de vin ger weg te wrijven; 2. gips kan met de vingernagel bewerkt worden; kalkspaat of calciet (3) met een cent; vloeispaat (4) is met een mes heel ge makkelijk te bewerken; apa tiet (5) minder gemakkelijk met een mes; veldspaat (6) moeilijk met een mes te be werken of te bekrassenkwarts kan vensterglas snijden (7); topaas kan kwarts lichtjes be krassen; (8); korund is alleen met diamant enigszins te be krassen (9) en diamant is niet te bekrassen. En daar hebt u het geheim van de waarde (en van de goudsmid). Diamant krijgt een tien Het hardste mineraal is dia mant; het is een edelsteen van het zuiverste water en sym bool van kracht en reinheid. Diamant kreeg daarom de tien op de schaal van Mohs. Van diamant wordt de briljant ge slepen: 58 facetten, op specia le manier aangeslepen, maken van de diamant een briljant. Dan is er de robijn (hardheid 9) een korund-mineraal én een edelsteen (harder dan 7 im mers) en wordt verslepen tot sterrobijn (wijnrood en paar- sig-rood). Ook hardheid 9 heeft de korund-saffier, korenbloem blauw of donkerblauw maar ook kleurloos, geel, oranje, groen, paars en lichtrood. De spinel heeft hardheid 8, meestal robijnrood. Vervolgens komen de beryl (8 - 7.5), de aquamarijn (8 - 7.5) de sma ragd (8-7.5), de topaas (8), de zirkoon (7.5), de granaat (7.5-6.5), de toermalijn (7.5- 7) en de olivijn (7-6-5). Edelstenenkostbare stenen En edelstenen zijn, vanwege hun zeldzaamheid, hun hardheid en hun schoonheid, kostbare stenen. Ze zijn dat temeer, daar ze nog een zeer vakkundige, arbeidsintensieve bewerking vergen op de slijp- schijf van de diamantbewerker Dat het gewicht van edelste nen ook een rol speelt bij de waarde vaststelling is iedereen bekend; het gewicht wordt gemeten met eenheden van karaat, die een vijfde gram weegt (0.2 gram dus). Dat de Koh-I-Noor in de Brit se kroon die 426 karaat weegt (dus 85,2 gram!) onschatbaar waardevol is, behoeft geen be toog. De nog grotere Cullinan- diamant woog, toen hij gevon den werd, liefst 640 gram. En zo kan men, met betrekking tot de minder-harde edelste nen, zoals topaas ook verbluf fende karaatgewichten opnoe men. De mooie kristallen De kwartsen, die veel sier stenen (half-edelstenen) om vatten, zijn gewone verbindin gen van kiezelaarde en zuur stof, eens in een ver verle den van onze planeet, tot kris tallen „geperst". Het zijn fièel mooie stenen en alleen de des kundige herkent de „mindere" komaf; ze mogen terecht sier stenen worden genoemd. En. ze hebben het grote voordeel dat ze niet bijzonder kostbaar zijn. Alleen. de hardheid ervan is zoveel minder dan die van de onaantastbare diamant, dat men er, bij het dragen in zoverre voorzichtig mee moet zijn, dat zij sneller krassen en dus bijvoorbeeld in een ring verwerkt niet gedragen mo gen worden tijdens het afwas sen met schuurmiddelen of synthetische wasmiddelen; dan verliezen zij op den duur hun hoge glans doordat honderden zeer kleine krasjes het op pervlak ervan beschadigen. Maar dat geldt eigenlijk ook voor de edelstenen. Zuiveregedachten Hét Grieks vooi- helder ijs is ,',krystallos"; dat verklaart met een de naam van de kristallen, ook die dus van het bergkris tal dat in Zwitserland, Japan, op Madagascar en in Brazilië wordt gevonden (het verhoogt de oprechtheid en de zuiver heid der gedachten). Het heeft een hardheid van 7 en men kan er dus vensterglas mee bekrassen. Eenzelfde hardheid heeft het citrien, ook een kwarts (licht geel tot goudgeel), de ame thyst (licht tot donkerpaars), de rose kwarts, zacht rooskleu rig, de jaspis die vlak gepo lijst wordt geleverd in tal van marmerachtige adermotie ven en kleuren, de calchedoon (witgrijs, gelig licht tot don kerder paarsig-blauw aan gloeiend), de agaat, veelkeurig gelaagd en vlak gepolijst ge leverd, de onyx, zwart grijs, wit en grijs gelaagd (marmer achtig; men ziet het veel), de chrysopaas, appelgroen of ge lig groen, de kameool, rood bruin en de tijgeroog (katten - oog), lichtbruin met goudgele en donkerbruine glanzen. De groep zes Na deze groep die hardheid 7 bezit, volgt de kristalgroep die hardheid 6 heeft. Daarin vindt men de opaal en de vuuropaal, de eerste melkwit, blauwgroen tot zwart en de tweede oranjerood (doorzich tig). Vervolgens komt de tur koois (6-5.5) zacht- tot fel blauwgroen. Daarna de maan steen (witgrijs met blauwige glans). Dan de labradoriet, grijsach tig met veelkleurige glanzen, de amazoniet (6), appelgroen en de jade, wit, gelig wit, ap pelgroen, roestkleurig ook, die hardheid 6 heeft. Daarna vol gen de hardheid -5 sierstenen lapis lazuli (donkerblauw met goudachtige stipjes) de mala chiet blauwgroen en de azu- riet (3.5) en die sluit dan de rij. En wat is nu Rijnsteen? Dat is een stuk geslepen bergkris tal waarvan mooie broches en sieraden worden gemaakt. Ook de „kristallen" van sommige waarzeggers worden gemaakt, geslepen liever, want berg kristal, dat trouwens ook een grote rol speelt in de radio techniek, daar het de eigen schap heeft slechts één golf lengte door te laten en dus „isolerend" werkt. Citrien lijkt veel op het veel kostbaarder, goudgele topaas. Amethyst, ook heel mooi met zijn gloeiendpaarse kleur en ooit veel gebruikt voor bis schoppen en prelaten en an dere kerkvorsten die er hun ring mee versierden (het be hoedt voor slechte gedachten en driftbuien!) heeft echter één bezwaar: de kleur ervan kan, bij bestraling door zon licht of hoogtezon, geheel ver bleken. Trouwens bijna alle kleurige stenen zijn gevoelig voor ster ke lichtstralen en vooral de kwartsen zijn dat. Eigenlijk zijn alleen de diamant, de ro bijn, de saffier en de spinel kleurvast: ook de smaragd. Jaspis, (hardheid 7) grijsgeel gèmarmerd, roodbruin ook tot zwart toe, is een der weinige sierstenen die ook in ons land worden gevonden: op de Ve- luwe bijvoorbeeld. Dat geldt ook voor de agaat, eveneens een kwarts met hard heid 7. Agaat ontleent zijn naam aan de rivier, in Sicilië, Achates, waar hij voor het eerst werd gevonden. Corna- liju noemt men in de facetten geslepen stukken calchedoon, die voor kettingen worden ge bruikt, kralen. Mooi is de maansteen met zijn bolgeslepen vorm; het hoort tot de veldspaten. Jade (spreek uit „yade" en niet „dsjeed", zoals de Engelsen dat doen) is een echt Spaans woord en het komt van de Spaanse uit drukking „piédra de la yada" ofwel „steen van zijde"; Dit moderne houten spece rijenrekje, uitgevoerd in na- turelkleurig 'Douglas Pine', is in Denemarken ontwor pen. 12 glazen potjes (met hermetische sluiting waar door het aroma volledig ge handhaafd blijft) met kleu rige specerijen kunnen in het rekje overzichtelijk een plaats vinden. Keuze uit 20 soorten aromatische krui den en specerijen, niet al leen peper en kageel, maar ook basilicum, majoraan, ro zemarijn... 't Is nu de tijd om te planten Per soort verpakt, o.a. Apeldoorn of 4 er Madame Lefeber 1 12st.l. Pink Pearl 5 st. Jk, Carlton 10 St. X. In de meeste AH SuperMarts

Allerhande | 1969 | | pagina 3