en
Vjf
en
keizer Nero wist er al van!
Van lege brinta-dozen kun
je leuke kijkdozen maken!
Zélf diepvriezenen wat
erbij komt kijken
HOE ONDERHOUD
IK MUN
DIEPVRIESKAST
Rookworst
Cornflakes
«h
Ch Chocolade
vlokken
Oploskoffie
Er zijn zes fantastisch leuke onderwerpen:
dierencircus •huiskamer
hans en grietje boerderij
aquarium en ruimtevaart.
Spaar de hele serie, ze zijn geweldig!
LINKSHANDIGHEID (G)EEN PROBLEEM
Met goud bekroond
Ch Verse
3chocolade
vlokken
puur (*1
RABAT
IaK
alberfcheijn
Waterpas
Ontdooien
Vakmanschap
is
meesterschap
58 cl
want alle waar
is naar zijn geld
Turks advies
OKTOBERALLERHANDE
Er is weer...
250 gram t»
400 gram
Als u bij AH verse rook
worst koopt, dan is die
worst gegarandeerd vers.
Dat is trouwens wel te
proeven. En als we het over
kwaliteit hebben... mmmml
^verser bij
PüUr doos 200 gram 84
Uelk doos 200 gram 87
Speciaal voor de kinderen
verpakt in grappige doos.
Fors pak voor vele graag ge
geten boterhammen.
vlerlingpot
200 gram
Houdt u van een pittige,
buuste koffie? Dan zal A
Rabat koffie uw hart stelen
en uw tong strelen. Zo'n
vierlingpot is extra voorde
lig.
verser bi
Voor een lekker ontbijt of
reuzezak
350 gram
Zo'n forse "baal" (350 gram) -
Corn Flakes brengt Albert
Heijn voor de ongekend lage
ds van f 1.10. Dat voordeel
t u niet laten lopen!
vereer MB2BGZ2]
Bij de diepvriezer zijn twee
modellen te onderscheiden: het
liggende kistmodel met een
klep en het staande kastmo-
del met een deur. Technisch
kunnen deze modellen gelijk
gesteld worden, maar bij het
gebruik lopen de eigenschap
pen wat uiteen.
Een kist neemt een groter
rloeroppervlak in dan een
last; wie weinig ruimte heeft
best dan ook doorgaans de
last. Bij een kist ontsnapt
Binder gauw koude dan bij een
last omdat bij l^et openen van
Ie deur er als het ware kou-
e lucht uitvalt en er warme
lucht naar binnen stroomt. Dit
bezwaar wordt echter vrijwel
pgeheven bij een laden „diep-
Tieskast.
Bij het invriezen moeten de
produkten worden gelegd te
gen de wanden waarin de
melleiding zich bevindt. Bij
de kist zijn dit de zijwanden
pf tussenschotten en bij de kas
ten de planken en de zijwan
den. Voor alle diepvriezers
geldt, dat zij waterpas ge
plaatst moeten worden in een
goed te ventileren, koele en
droge ruimte.
Het onderhoud van de diep
vriezer is een kleinigheid. De
buitenwand kan met een voch
tige doek worden schoonge-
houden en zodra aan de bin
nenwand de rij plaag 1 cm dik
a moet deze worden verwij
derd. Dit kan het beste ge
beuren met een schraper van
bout of met een stevige bor-
Kel, maar geen staalborstel.
Tenminste éénmaal per jaar
zal er een volledige ontdooi
ing moeten plaats vinden. De
dan aanwezige produkten kun
nen het best in een deken wor
den gerold. Nadat de stekker
uit de contactdoos getrokken
is kan de diepvriezer worden
ontdooid, met lauw water wor
den afgewassen en vervolgens
goed worden afgedroogd met
een zeem.
inhoud 45 eL
Bierkenners
vragen
Hoewel het wat al te ver
*oert te stellen, dat er al in
Ie ijstijd aan het koelhouden
'an levensmiddelen werd ge
daan, staat wel vast dat het
de verre geschiedenis toch
een koud kunstje was.
Alexander de Grote bij voor
beeld liet op zijn Perzische
bidtochten grachten met
®eeuw vullen om daarin de
*ijn voor zijn legioenen koel
k houden. En Keizer Nero liet
bor zijn overdadige gastma
al sneeuw uit de bergen bren-
Sen. In de dertiende eeuw zou
*en regelmatig sneeuwtrans-
jjort vanuit de Libanon voor
de sultan in Cairo hebben be-
slaan en in Oost-Azië werden
bn oudsher ijskelders ge
bruikt, het ijs verkreeg men
de winter van de bevroren
'verstroomde rijstvelden.
de komst van betere
transportmethoden werd uit
de noordelijke landen natuur
ijs naar warmere streken ver
voerd en omstreeks 1800 werd
de ijshandel georganiseerd. In
1875 ontstonden er koudema-
chines en de ontwikkeling ging
toen snel in de richting die we
nu kennen: koelmachines voor
de handel en sinds 1960
een koelkast in vrijwel iedere
moderne huishouding.
In het begin van deze eeuw
werd op steeds groter schaal
aan het invriezen van verse
produkten gedaan en dat dan
is het begin geweest van een
grote diepvriesindustrie in de
Verenigde Staten en de Euro
pese landen met hoge levens
standaard. Een aftakking als
het ware van die industrie is
de diepvriezer voor huishou
delijk gebruik, waarin voe
dingsmiddelen in een omge
ving van 18° lang bewaard j
kunnen blijven.
Dat lange bewaren wordt mo-
gelijk gemaakt door het uit
schakelen van factoren van
bederf op bacteriologisch en j
scheikundig gebied. Ten over-
vloede: diepvriezen is niet het
zelfde als bevriezen. Bij het
gewone bevriezen groeien gro
te ijskristallen onder de cel
len, die de celwanden vernie
tigen. Bij snel diepvriezen daar
entegen ontstaan in de cellen i
zelf ijskristalletjes die de cel-
wanden niet beschadigen.
Hoe ook de werking van de
diepvriezer mag zijn, door wel
ke ingenieuze geesten zij ook
tot stand gekomen is, de huis
vrouw heeft er baat bij. Zij
kan letterlijk de koude vruch
ten plukken van wat techni
ci hebben bereikt.
Een onmisbare handlei
ding bij de diepvriezer
is het boekje „Zelf Diep
vriezen", waar alle aan
wijzingen nauwkeurig
staan vermeld. Het boek
je kost fl. 0,75 en is te
bestellen bij het Voor
lichtingsbureau voor de
Voeding, Laan Copes
van Cattenburch 44, Den
Haag, giro 363081 of bij
het Nederlands Insti
tuut voor Toegepast
Huishoudkundig Onder
zoek, Prof. Ritzema Bos
weg 32a, Wageningen,
giro 813144. Bij de PMC
laden-diepvrieskast ont-
i vangt men een bon om
i zonder kosten het boekje
te bestellen.
In ons vorige Allerhande-nummer berichtten wij reeds over de nieuwe belang
rijke aanwinst in het PMC-assortiment: een diepvrieskast met een inhoud van 145
liter DIN. Een aanwinst voor de huishoudingdie ongetwijfeld door vele huisvrou
wen met gejuich begroet zal worden. Een diepvrieskast betekent voor iedere huis
vrouw vooral van grote gezinnen een enorme besparing van tijd en meestal
ook van geld. Het bezit van een dergelijke kast schept de mogelijkheid om het
boodschappen-doen te beperken tot één keer per weekterwijl men tevens bederfe
lijke waren als vers vlees en verse vis voor lange tijd in voorraad kan nemen. Om dan
nog niet te spreken over het grote voordeel van het zelf-invriezen van groenten en
fruit op momenten, dat deze het voordeligst in prijs zijn. In de onderstaande arti
kelen willen wij daarom graag wat nader ingaan op het onderwerp zelf diepvrie
zen" teneinde mogelijke fouten zoveel mogelijk te voorkomen.
Het gemak dient de huisvrouw. Deze vrije variatie op het
thema het gemak dient de mens mag best worden gemaakt
als gekeken wordt naar de vele verschillende apparaten, die
er zijn om het de huisvrouw bij haar werk zo gemakkelijk
mogelijk te maken. Betrekkelijk weinig bekend nog voor
huishoudelijk gebruik is de diepvriezer, maar wie eenmaal
zo'n apparaat in huis heeft zal hem niet graag meer willen
missen.
De voordelen ervan zijn legio;
het belangrijkste is wel. dat
de levensmiddelen lange tijd
bewaard kunnen blijven ter
wijl de kleur, de smaak en het
aroma beter behouden blijven
dan bij wecken. En daaruit
vloeien weer allerlei andere
aantrekkelijkheden voort: zo
als bijv. het in de winter op
tafel brengen van een typisch
zomers gerecht.
Wat nu is diepvriezen? Dat is
kort gezegd, het verduurza
men van levensmiddelen door
ze snel te bevriezen en te be
waren bij lage temperaturen.
Deze conserveringsmethode
heeft sinds 1935 al algemeen
ingang gevonden in de Ver
enigde Staten, sinds 1947 in de
Scandinavische landen, sinds
1952 in West-Duitsland en
sinds 1956 in Nederland.
In ons land kwam het diep
vriezen en dan vooral op
het platteland in de plaats
van het wecken, maar er zijn
inmiddels ook vele duizenden
huisvrouwen in steden, die vin
den dat een diepvriezer in
hun huishouding hoort.
Want een diepvriezer geeft de
huisvrouw een comfort, dat
haar zonder moeite in staat
stelt een smakelijke maaltijd
op tafel te brengen. Op druk
ke werkdagen, op zon- en
feestdagen, op dagen met on
verwachte bezoekers.
Niet alleen kunnen er kant
en - klare - diepvriesprodukten
worden gekocht en in de diep
vriezer thuis worden bewaard,
maar op minder drukke dagen
zal de huisvrouw er zeker ple
zier in hebben om zelf tot in
vriezen van produkten over te
gaan.
Vele produkten kunnen wor
den ingevroren, zodat er het
hele jaar door een ruime keu
ze ontstaat in groenten en
fruit. Bovendien, en ook dat
is een belangrijke factor, is
de voorbehandeling van het
invriezen eenvoudig, weinig
tijdrovend en is het verpak
kingsmateriaal beslist niet te
kostbaar.
Het is aan te raden die pro
dukten te kiezen, die niet het
gehele jaar door vers kannen
worden gekocht zoals fijne
groenten, tomaten, fruity wild.
Kies vlees en gevogelte tijdens
de slachtperiode en vis tijdens
de periode van rijke vangst
omdat de prijs dan lager ligt.
Produkten die bijna altijd ge
kocht kunnen worden en die
op een natuurlijke manier ge
makkelijk te bewaren zijn,
kunnen beter niet worden
ingevroren.
Brood, gebak en deeg kunnen
goed verpakt zonder meer in
de diepvriezer worden gebor
gen. Hoewel verse produkten
in elke hoeveelheid kunnen
worden ingevroren verdient
het aanbeveling om deze (en
let tevoren op de goede kwa
liteit) panklaar te maken en
in dagporties in te pakken.
Vlees kan rauw en ongezou
ten worden verpakt. Groen
ten vragen om een voorbe
handeling (het zg. blancheren
ofwel even voorkoken) en
vruchten moeten bedekt wor
den met suiker of een sui
keroplossing.
Het verpakken van de in te
vriezen produkten is zeer be
langrijk, omdat dit onder an
dere uitdrogen voorkomt en
het opnemen van vreemde geu
ren verhindert.
Vlees, wild, vis kunnen het
best worden verpakt in cel
lofaan, groenten en fruit in
bepaalde plasticzakken die ge
sloten kunnen worden met
elastiekjes of metalen stripjes,
vette produkten zoals boter en
kaas kunnen worden verpakt
in aluminiumfolie en doosjes
van dit laatste materiaal zijn
uitstekend geschikt voor het
invriezen van bereide maal
tijden, gebak en deeg. Vermeld
op de verpakking de datum
v.n invriezen en zo nodig de
..ihoud van het pak
Behalve die al genoemde gul
den regels zoals goede kwa
liteit, dagporties, voorbehan
deling en verpakking zijn er
nog enige andere, nogal voor
de hand liggende eisen. Ont
dooide diepvriesprodukten
moeten onmiddellijk gebruikt
worden, zij kunnen trouwens
niet opnieuw worden ingevro
ren.
Laat de produkten steeds af
koelen voor het invriezen, vul
bekers en dozen niet tot de
rand omdat vloeistoffen door
bevriezen uitzetten en stapel
verse produkten niet op ge
makkelijk vervormbare waren,
zoals bijv. ijstaart.
Wie op de juiste manier om
gaat met zijn diepvriezer en
de erin te brengen produkten
op de juiste wijze behandelt,
zal vele jaren uitbundig ple
zier beleven van dit appa
raat. En gewend raken aan
het gemak ervan, zoals een
ieder nu gewend is aan het
gemak van een algemeen ge
bruiksartikel als de koelkast.
fNNZE wereld is rechtshandig.
Dat merkt de rechtshandige
mens vrijwel nooit; de links
handige echter heeft er voort
durend mee te maken. Het stelt
hem aanvankelijk voor proble
men, al zijn die tegenwoordig
klein. Voorbij is de tijd dat de
linkshandige leerling op school
werd gedwongen met de rech
terhand te sechrijven; het is,
zeggen de psychologen, vaak
aanleiding geweest tot neurolo
gische en andere aandoeningen,
zoals moeilijkheden bij het
spreken en lezen. Het kind
moet zelf kiezen welke hand
het wil gebruiken en wat kan
daar tegen zijn.
Al gauw na de geboorte ziet
men (tussen de vierde en de
achtste maand) dat de zuige
ling linkshandig (of rechts
handig is); op het vijfde jaar
is het helemaal duidelijk. Zo
ongeveer één op elke tien kin
deren wordt linkshandig gebo
ren. Waar de oorzaak ligt, is
onbekend.
Men weet dat de links- of
rechtshandigheid wordt bepaald
door de twee hersenhelften; bij
het linkshandige kind is de
rechterhelft van de hersenen
de dominerende. Omgekeerd
geldt hetzelfde voor rechtshan-
digen.
Erfelijkheid is de belangrijk
ste factor op dit terrein. In
grote gezinnen waar beide
ouders linkshandig zijn, zal
een of meer kinderen dezelfde
trek tonen. Maar ook de omge
ving blijkt een rol te spelen:
kinderen imiteren hun ouders
en als de moeder linkshandig
het voedsel toedient, dan is de
kans groot dat baby dat gaat
nadoen.
De linkshandige past zich, na
wat kleine moeilijkheden, heel
gemakkelijk aan in deze rechts
handige wereld. Vaak is het
zelfs een voordeel linkshandig
te zijn: bijvoorbeeld bij bepaal
de sporten zoals baseball waar
de linkshandige „pitcher" een
lot uit de loterij is.
Lastig is het voor linkshan-
digen hun overhemdknopen te
sluiten, de schaar te gebruiken
en muziekinstrumenten te le
ren beheersen die meestal voor
rechtshandigen zijn gemaakt.
Hij moet denken aan een links
handige hockeystick.
Veel linkshandigen neigen
naar creatieve artistiekheid:
Michelangelo, Raphael, da Vin
ei en vele anderen waren links
handig. Opmerkelijk is, dat pas
zo laat is begrepen dat het
dwingen tot rechtshandigheid
van personen die linkshandig
zijn vervelende gevolgen kan
hebben zoals scheelzien, stotte
ren en verschillende andere
spreekdefecten.
Zo komt het voor, dat de
gedwongen rechtshandigheid
oorzaak is van het feit, dat
dyslexia ontstaat, een leesaf-
wijking waarbij het kind bijv.
de b ziet als een d (heel begrij
pelijk, want ze zijn eikaars
spiegelbeeld en de linkshandi
ge leeft t.o.v. de rechtshandi
ge een beetje in een spiegel-
wereldje) en dat een woordje
als „pas" gelezen wordt als
„sap".
Daarom: laat ze maar mieren
met hun linkerpootje; ook al
moeten ze dan nóg lastig ave
rechts werken bij ons rechts
handige schrijven van links
naar rechts op het papier.
In ons juni-nummer pu
bliceerden wij een „Cu
linaire babbel met de
heer Kamber Uludag".
waarop wij nogal wat
reacties hebben ontvan
gen. Om nu talloze huis
vrouwen, die geïnteres
seerd zijn in het berei
den van typisch Turkse
gerechten, wat op weg
te helpen, kunnen wy u
wijzen op een tweetal
uitgaven van het Voor
lichtingsbureau voor de
Voeding in samenwer
king met de Neder-
landsch-Turksche Ver-
eeniging in Den Haag,
namelijk:
1. de brochure „Wat zet
ten wy onze Turkse
gasten voor?" Ver
krijgbaar bij genoem
de Vereniging door
storting van 35 cent op
gironummer 53 04 99
t.n.v. de vereniging.
2. een drukwerkje met
een verzameling van
Turkse gerechten en
tal van andere inte
ressante wetenswaar
digheden over Turkije.
Dit laatstgenoemde
boekje kost 50 cent voor
leden van de Neder-
landsch-Turksche Ver-
eeniging en ƒ1,voor
niet-leden. Ook weer
storten op bovenge
noemd gironummer.
Mooi porselein Is altijd weer
een vreugde en dat zowel
voor het (vermoeide) oog als
voor het dagelijkse of alleen
maar feestelijke gebruik. Elke
goede huisvrouw streeft naar
porseleinen serviesgoed. Heel
mooi werk verricht op dit punt
het fameuze Duitse bedrijf
Rosenthal.
Het kreeg terecht twee
hoge onderscheidingen tijdens
de 27ste jaarlijkse Internatio
nale Ceramiek tentoonstelling
in Faënza in Italië.
Het ging om het theeservies
„Tac 1", dat de gouden me
daille verwierf en dat ontwor
pen werd door de wereldbe
roemde grondlegger van de
archltectenschool „Bauhaus",
PROFESSOR WALTER GRO-
PIUS (de man die voor grote
gebouwen de glazen wanden
en de luchtige lichte, tegen
woordig zoveel toegepaste,
als het ware „zwevende"'
bouwstijl schiep); hij is on
langs gestorven. De „Bau-
haus-stijl" is duidelijk herken
baar in dit servies. Opmerke
lijk is de praktische „duim"
op de deksel; met één duim-,
drukje sluit men de deksel.
Ook een medaille kreeg Ro
senthal voor de Punt-reliëf-
serie" (hier getoond); een
ontwerp van de beroemde Fin
TAPIO WIRKKALA. Het gaat
hier om vazen en schalen
die een puntenreliëf tonen en
een sterke afwisseling van
matte en glanzende vlekken.
