r
fan Havilland tot Boein
Thijs Postma tekende
de grote uitklapkaart
in Vlucht KL 50
2?8
i
cd
Ch Mie
Schrijver Leonard de Vries:
De KLM heeft tussen 1920 en 1930
iets geweldigs gepresteerd
:1 - J - -
Haarborstel
Ch Hairspray
179
..^r<
'4
m m m
*«ïl;
Ixtra bijlage bij Vlucht KL 50
m'mvmmixn"
I:
11
GOED
BEKEKEN
SLSondésoepJ!
Ch Fijnproever
Condésoep
Kipperagoüt
met champignons
MIE-SCHOTEL
dubbelpak ftft
VLLERHANDE
cJIBER 1969
MM
iftiSF tijdelijk K}:'A .1
HNABC
N-WAL'i?
jj-' e
'45sW^ -X #S?»jssÜfe.^
A
«KM
•- '.V
r»»«i postma
Dit zijn de 23 vliegtuigtypen waarmee de KLM 50 jaar geschie-
(fljs heeft gemaakt, en nog zal makenZo is de ultra moderne
gigantde Boeing 747B het toestel waarmee de KLM in de nabije
toekomst haar diensten all-over-the-worCd zal onderhouden. Vijftig
jaar KLM: van een wankele 2-persoons Havilland tot een super
snelle, op en top betrouwbare luchtreus met een accommodatie
voor maar liefst 280 passagiers.
Het hierboven afgedrukte overzicht van de KLM-vloot in vijftig
jaar. vindt u als extra attentie in grandioze kleuren in het Albert
Heijn herdenkingsboek Vlucht KL 50. Leuk voor uw kinderen om
aan de muur te prikken.
1. De Havilland D.H. 9 2. Fokker F. II - 3. Fokker F. Ill 4. Fokker
F. VII - 5. Fokker F. VII b. 6. Fokker F. XVIII „Pelikaan" 7. Fokker
F. XX „Zilvermeeuw" 8. Fokker F, XXXVI - 9. Douglas DC-2 „Uiver"
- 10. Douglas DC-3 11. Convair 340 - 12. Douglas DC-4 (C54a) -
13. Douglas DC-6a „Dr. Ir. M. H. Dam me" 14. Douglas DC-7c
15. Lockheed L-049 Constellation 16. Vickers Viscount 803 17. De
Havilland O.H. 89A - 18. Lockheed L-188 C Electra 11 - 19. Douglas
DC-8-33 - 20. Douglas DC-8-63 21. Douglas DC-5 - 22. Douglas
DC-9-32 - 23. Boeing 747 B.
tijdelijk gratis bij
U krijgt - zolang de voorraad
strekt - bij een reuze spuit
bus AH Hairspray een ste
vige haarborstel cadeau. Dat
betekent dubbel voordeel.
Want de prijs van AH Hair
spray ligt al uitzonderlijk
LEONARD DE VRIES
|irijver van vijfendertig j
eken, zegt dat hij wel j
et ons ergens op het Leid- j
in in Amsterdam wil
sten. A Is hij verschijnt
kntieloopje, lange bak-
Uarden en de foto-
tuf richt zijn camera, is
auteur een beetje ver-
jen. De man, die vijftig
ir K.L.M. vastlegde in
t boek „Vlucht KL 50",
niet zo gek op foto's. „Die
LM.", zegt hij ineens
leeft in de jaren tussen
Hen 1930 iets geweldigs
pr esteerd, vergelijkbaar
itwat Nederland deed in
Gouden Eeuw".
Vlucht KL 50" is in princi-
ontstaan, toen Leonard de
«.twaalf jaar geleden een
rticuliere verzameling lucht-
irtcuriosa ontdekte. „Toen
ik: ik moet over die
LM. een boek maken", vindt
„En vergeet niet, dat ik er
jongen bij was toen de Pe-
aan terug kwam. Dat was
grootste gebeurtenis van
jn leven".
Een vier
Heel vreemd, maar de man
n die vijfendertig boeken is
ioeval auteur geworden. De
vijftig jaar jonge Leonard
Vries schept er een beetje
iagen in wanneer hij vertelt,
hij eigenlijk slecht was op
HBS „vooral in Nederlands".
„We moesten eens het
i 1937 een opstel maken
ik deed het over iets dat
a nog een sprookje leek: te-
risie. Mijn leraar vond er
Is aan en beloonde mijn
rk met een vier. Thuis liet
het opstel aan mijn vader
lezen, die toen redacteur was
van het Algemeen Handels
blad. Je moet het eens her
schrijven voor de jeugdkrant
i van het Handelsblad, zei hij.
I Ik deed het, het werd geplaatst
en ik kreeg er vijfentwintig
j gulden Voor".
Ondergedoken
i Zo begon de schrijverij van
Leonard de Vries, die zeven
j jaar deed over die HBS en
i toen bij de Bataafse op het la-
I boratorium kwam.
In mei 1940 begon hij aan
leen jongens-radio-boek. „Daar
I stonden schema's in om ontvan-
j gers en zenders- te bouwen",
j vertelt Leonard de Vries. „Dat
boek heeft in de oorlog nog
een nuttige rol gespeeld en er
werden dikke prijzen voor be
taald op de zwarte markt".
En terwijl hij dacht: Dit is
mijn eerste en laatste boek,
vroeg de uitgever: Wil je er
nog twee schrijven? Maar Leo
nard de Vries „Ik ben Jood"
zat niet veilig meer en
moest onderduiken. Twee - en-
eenhalf jaaT heeft hij dat
gedaan, in Brabant. „Als tijd
verdrijf schreef ik een boek
over jonge mensen, die een hob
byclub oprichtten; een roman.
Ik hoopte bovendien, dat zoiets
na de oorlog echt zou gebeuren
en het is gebeurd."
„Maar het huis, waar ik on
dergedoken zat, kwam in '44 in
de frontlinie te liggen. Ik heb
toen mijn vijfhonderd vel ma
nuscript, allqs wat ik bezat,
als een corset om mijn mid
del gebonden om het bij me te
hebben als we moesten vluch
ten. Daardoor kon het boek na
de oorlog ook verschijnen".
In Thailand
De Vries in Semarang ge
boren, maar al als jongetje van
Leonard de Vries
twee jaar naar Nederland ver
huisd voelt zich in hart en
nieren Amsterdammer. „Wat
een stad", roept hij.
Een gedreven man. die boe
ken voor jongeren maken „ge
woon fijn" vindt. Hij schreef
populair-wetenschappelijke boe
ken, hij schreef een boek
over een Joodse jongen die
naar Israël ging, hij ging drie
maanden wonen bij de lepralij
ders in Thailand om er een
boek over te schrijven en hij
reisde een half jaar door Ame-
«T UltiltOhhl.V
SVWNENDB MOMENTEN 'N
SwMSj -PELIKAAN"
Twee pagina's uit Vlucht KL 50. Niet zomaar een boekmaar een verrukkelijk
klaas vol smeuïge feiten. Bovendien geen leesboek, maar een boek om van achter
naar voren en van voren naar achteren door te bladeren. Een boek om te genieten
tol merkwaardige foto's uit eén lang vervlogen tijdwaarin luchtvaart nog avon-
%V,r was.
Vlucht KL 50 werd samengesteld door de luchtvaartenthousiast bij uitstek Leo-
n^d de Vries, die een lange speurtocht maakte langs vele archieven en bibliothe-
wen daarbij veel vergeten materiaal aan de vergetelheid ontrukte.
rika. met als gevolg: wéér een
boek.
1953 ging hij naar Israël: een
nieuw boek. 1955 reisde hij
naar Indonesië: opnieuw een
boek 1958 zette hij een
KLM-pet op en werkte lange
tijd als steward in een
vliegtuig, zag een groot deel
van Zuid Amerika en.... jawel,
een boek.
Een werk van hem over na-
tuurkundeproeven werd een
bestseller in Engeland en ter
wijl hij materiaal zocht voor een
tweede deel, vond hij een serie
honderdenvijftig jaar oude kin
derboekjes en stelde toen de
bloemlezing „Bloempje der
vreugd voor de lieve jeugd" sa
men.
Canudn
„In Engeland bestond een
dergelijke bloemlezing niet en
het kostte me drie jaar voor ik
een Engelse uitgever vond die
onmiddellijk „ja" zei", zegt. De
Vries. Maar toen begonnen de
moeilijkheden pas.
Hij ging naar het British Mu
seum. Daar staan tienduizend
kinderboeken tussen acht mil
joen andere werken, maar ze
zijn geregistreerd op de naam
van de auteur en wie kent die
namen van anderhalve eeuw
geleden? „Ik hoorde, dat in Ca
nada de boekjes wel te vinden
waren en dus ging ik daar
heen, vond een schat aan gege
vens en maakte de Engelse
bloemlezing", aldus De Vries.
Weet je nog u-el"
De „gedreven man" kon niet.
meer ophouden. Hij vond het
leuk steeds meer dingen, die
vergeten waren, te voorschijn
te halen. Hij schreef „Weet je
nog wel" over de jaren
1900-1930. Hij zal een half jaar
te snuffelen bij dr. L. de Jong
en het resultaat was: „De jaren
'40-'45", een boek uitsluitend
bestaande uit documenten,
maar dan dusdanig gerang
schikt, dat zij in hun eigen
woorden en beelden het ver
haal vertellen.
„Het is mijn hobby om men
sen geschiedenis te leren, die
niet voorgekauwd is", zegt Leo
nard de Vries. „Iets aan de fan
tasie van de lezers over laten".
Schatgraven
Zijn boeken kregen
dige recensies in buitenlandse
bladen en de New York Times,
om er een te noemen, was' he
lemaal lyrisch over het werk
van Leonard de Vries.
„Kijk", legt hij uit. „archeolo
gen vinden liever een pot
scherf dan een koningskroon
van goud, want die kronen wa
ren allemaal hetzelfde en zo'n
scherf kan de mens een hoop
leren. Je zou mijn werk schat
graven kunnen noemen en dat
is ook de charme ervan. Soms i
zoek je een week en je vindt
niets. Dan één zinnetje «m je
kunt zeggen: het was een fijne
week".
Voor „Vlucht KL 50" heeft
Leonard de Vries ruim een
half jaar zitten zoeken in het
Nationaal Luchtvaart Museum
op Schiphol. „En ik heb er erg
veel gevonden", zegt hij.
Geweldig, vluchtrapporten
uit 1929 tot 1934, de grote pio
nierstijd, waarin de KLM bij
voorbeeld Engeland vijf jaar
voor was. Daar wordt dan in
eens gemeld: ui in de motor
gevonden".
Een enorme romantiek in
die dagen", vertelt De Vries en-
Van ontwerper-tekenaar Thijs Postma kan men
zeggen, dat hij een soort wonder-carrière heeft ge
maakt, hoewel alle vaders dit verhaal toch weer uit
handen van hun zoon willen houden! Want Thijs
Postma is nu wat je noemt een uitzondering. „Ik wilde
niet op school", zegt hjj eerlijk. „En toen ik uit mili
taire dienst kwam kon ik eigenlijk niks. Nou, dan moet
je wel."
door
P. W. RUSSEL
Wie van de nu 35-jarige
Thijs Postma iets wil vertel
len, moet wel bijna zo begin
nen: Hij is een zeer innemend
mens, draagt een kort
baardje, sleept onmiddellijk
iets te drinken aan op zijn
werkzolder in Zwanenburg on
der de rook van Halfweg en
gaat. dan zitten met een ge
zicht van: Ik hoop niet. dat
het. erger wordt dan de tand
arts.
Friesland,
inderdaad
Wie is Thijs Postma? Wel,
die laatste letter van zijn ach
ternaam doet
al onmiddellijk
„Friesland"
vermoeden pn
dat klopt dan
ook, al moet
vermeld wor
den, dat hij al
op zijn tweede
jaar naar Am
sterdam ver
huisde en hij
voelt zich dan
ook Amster
dammer.
Als iemand zou vragen, wat
het beroep van Postma is. dan
'kan men antwoorden: Thijs-
Postma is réclame-ontwer
per, reclame-adviseur, illus
trator, fotograaf en eigenaar
van een luchtvdart-historisch
archief dat in elk geval het
grootste van Nederland is (in
particuliere handen) en wel
licht ook het grootste van
Europa.
Uitklapkaart
Nou kijk, en deze Thijs
Postma is de maker van de
grote uitklapkaart in het boek
„Vlucht KL 50", dat door het
initiatief van Albert Heijn is
uitgekomen bij het vijftigjarig
bestaan van de K.L.M.
„Een uitklapkaart rnet de
belangrijkste vliegtuigtypen
waarmee de K.L.M. gevlogen
heeft", zegt Postma, „en dat
zijn er ruim twintig".
De gegevens van die vlieg
tuigen heeft de heer Postma
uit eigen archief geplukt. Dat
kan gemakkelijk wanneer
men weet, dat zijn archief
250.000 fotos en documenten
op luchtvaartgebied bevat.
„En je blijft aanvullen, hè",
zegt Postma. ,.Tk ga naar elke
luchtvaartshow en maak er
dia's en foto's. Zo'n werk
houdt nooit meer op"
Steeds mooier
Toen hit veertien jaar was
begon Thijs Postma iets in
Reuze
spuitbus
16 oz.
1350 gram)
vliegtuigen te zien. Hij ver
telt: „Zoals zoveel jongetjes
op die leeftijd knipte ik alles
wat vliegtuigen betrof uit
kranten en tijdschriften en
plakte het in schriften. Je
wilt dat het steeds mooier
wordt en je zoekt steeds be
tere foto's. Maar op school wil
de ik niet. Ik vond er niels
aan en het kwam er ten slotte
op neer dat ik 21 jaar was, uit
dienst kwam en niets kon. Ik
had geen huls en geen baan,
nou, dan wil je wel".
Hij mocht hei mei drie
weken proeftijd proberen
bij een reclamebureau in Am
sterdam. „Ik
kreeg de kans,
dus zette ik
alles op alles",
zegt hij. „Ik
slaagde voor
de proef en
werkte er ook
als fotolitho
graaf. Ik ging
tekenen. er
waren klanten
die naar teke
ningen van
vliegtuigen vroegen en kijk,
ik had ineens plezier van mijn
hobby."
Per fiets
Vier jaar heeft Thijs
Postma dat werk volgehou
den. „Toen, elf jaar geleden,
begon ik zomaar ineens voor
mezelf", vertelt hij. „Ik dacht:
nu moet het gebeuren en op
het fietsje ging ik iedereen af
die maar wat, te tekenen had.
Ook de cafés om de bordjes
„De koffie is klaar" te maken.
Ik werkte 's nachts en de vol
gende ochtend leverde ik m'n
werk af. Een maand heb ik
dat gedaan; sindsdien heb ik
nooit meer naar klanten
hoeven te zoeken".
Jy moet HTS gehad heb
ben. zeggen de mensen soms
tegen Thijs Postma, als hij
een tekening van een openge-
I werkte DC-9 of een race-au-
j to aflevert. „Sorry" antwoordt
i Postma dan, „het was verstan-
diger geweest als ik het ge-
i daan had. maar ik heb alleen
maar lagere schooi".
Sinds jaren ontwerpt Thijs
Postma de affiches voor de
Jaarbeurs. En meer. Hij zegt:
„Ook de folders, de vignetten,
de briefzegelsj het 'briefpapier
enzoverder".
Dat geheel, samengevat ln
het Engelse woord „house-
styling", deed hij ook voor
Martin's Air Charter: van het
briefpapier tot en met de be
schildering van de luchtvloot.
En ook de groene T van Trans-
avia en de beschildering van
de vliegtuigen van Reclamair
zijn een idee van Thijs
Postma.
Hij maakte grote adverten
ties voor internationale fir
ma's. Hij tekende onderwer
pen. waarin hij zich nooit ver
diept had. Hoe kan dat?
„Een kwestie van logisch
denken", zegt Thijs Postma.
„Je moet er een tijdje te
genaan kijken, met zoveel mo
gelijk mensen over het onder
werp praten en dan wordt het
je vanzelf duidelijk".
„Verstoor me niet
Met een toestel van de Ne
derlandse luchtmacht is de
heer Postma alle Nederlandse
luchtmachtbases afgereisd om
foto's voor zijn archief te ma
ken. Het hele historische Fok
ker-archief kon hij copiëren.
Hij reproduceerde het archief
van het Luchtvaartmuseum
en hij is nu met de K.L.M.
bezig en hij werkt voor de
K.L.M.
En af en toe komt de
jongste van zijn drie zoontjes,
Sjoerd van zes jaar, met een
grote doos op zijn kamer zit
ten en als een broertje iets
tegen hem zegt, antwoordt
hij: „Verstoor me niet. ik
ben met m'n archief bezig".
„De terugkeer van de
Apollo van de maan tekende
ik drie jaar geleden al", zegt
Thijs Postma. die regelmatig
bijdragen levert aan Engelse
en Amerikaanse luchtvaartbla
den. Binnenkort krijgt hij
25.000 negatieven van een
luchtvaartmuseum in Frank
fort: „Die mag ik lenen om
afdrukken te maken, ongeloof
lijk, zoiets vind je nergens".
Tien dagen
Tien dagen heeft Thijs
Postma getekend aran zijn uit
klapkaart in „Vlucht KL 50".
En over die arbeid getuigt hij:
„Gewoon, een erg fijn werk,
waarin ik geweldig veel ple
zier heb gehad".
tynproever
exquise Franse
bruinebonensoep
Een nieuwe soep voor men
sen die weten wat lekker is:
bruinebonensoep op z'n
Frans. Pikant gekruid en vol
smakelijk vlees. Beslist pro
beren!
0.82 liter P?
ter kennismaking
vereer btj
blik 425 gram
Verrukkelijk op (geroosterd)
brood, op toost als een snel
le party-snack, in een feeste
lijk pasteitje. Of serveer deze
kipperagoüt eens met rijst
en groente. Eet smakelijkl
thousiast- ..Kun je nagaan, men
vloog op een paar honderd me
ter hoogte, je zag nog wat! O
ja, en in 1924, de vlucht naar
lndië. In Bulgarije moest een
landing worden gemaakt en er
was een, motor kapot. Maar nie
mand had centjes voor een
nieuwe motor. Uiteindelijk
werd die aangeboden door het
toenmalige, blad Het Leven. En
dan vind je in de archieven
een briefje van een jongen dig
schrijft: Meneer, van mijn moe
mag ik één gulden uit mijn
spaarpot geven voor een nieu
we motor. Dat is toch gran
dioos".
500 gram ft m
Weer een idee om eens iets
anders dan anders te eten.
U maakt zo'n mieschotel, met
de bekende groenten zoals
gesneden kool ent.augé, nog
eens zo lekker met spiegel
eieren en varkenspoutet.
verser bij
