Theedrank met rijke historie Broodassortiment met mini tarwe-broodjes uitgebreid -Bij vissen mag n iet worden! 2?5 T OVER OE GRENS GELEZEN VOEDSEL VOOR PLANT EN TUIN VBV JolieMadame Maatnylons JUNI 1969 ALLERHANDE In do did, dat de thee in Oosterse landen reeds een grote plaats innam, was deze kostelijke drank in Europa nog onbekend. Het was de Oost-Indische Compagnie, die de grote stoot gaf aan het theeverbruik in Nederland. Dit werd vergemakkelijkt door het werk van de beroemde „theedokter" Bontekoe, die later lijfarts werd van Frederik de Grote. Als dokter zag hij in het bier, dat gebrouwen werd met behulp van het vieze grachtwater, een gevpar voor de volksgezondheid. Toen hij voor het eerst thee proefde en de bereidingswijze zag, meende hij een belangrijk middel tot verbetering van de gezondheid te hebben gevonden: een drank zonder alcohol en bereid met gekookt water! Hij schreef dan ook thee als genees middel voor en wel in flinke hoeveelheden: soms wel honderd kopjes per dag! Een schrijver uit die dagen vindt thee een uitkomst, „want", zegt hij, „onze vrouwen en dochters kunnen nu wel 10 visites afleggen, zonder dronken thuis te komen". JCussen is gelijk aan het drinken van thee uit een teefje, men kan er niet ge noeg van krijgen", zegt een oud Chinees spreekwoord. In de tijd dat in onze ttreken de Batavieren de Rijn nog plachten af te varen, kende men in de Oosterse landen reeds de geneugten van de thee, die om zijn geneeskrachtige vaarden hogelijk gewaar deerd werd. Hoewel de thee in de eerste plaats als een heilzaam en voor vele kwalen nuttig medicijn werd beschouwd, duurde het niet lang of deze drank begon ook als genot middel alom ingang te vin den. Rond de 15e eeuw ont stond in Japan een ware cultus met als middelpunt de thee, die omringd met plechtige, haast religieuze ceremoniën genuttigd werd. Nog heden ten dage vindt men de resten van deze cultus, in clusief de ingewikkelde cere moniën, terug in de Japanse theehuizen waar als kleurige vlinders geklede Geisha's hun gasten bij dans en snarenspel het theedrinken tot een hoog cultureel genoegen maken. In onze streken is thee eigen lijk nog maar „kort" bekend want pas omstreeks 1610 wer den de eerste ponden thee door de Nederlandse zeevaarders in de „Zeeven Provinciën" inge voerd. Alras steeg de vraag naar het produkt zodat in de jaren 1728-1733 een negental schepen van de Oost-Indische Compagnie een speciale tocht naar China ondernamen om bij terugkeer bijna twee miljoen kg thee in onze vaderlandse hoofdstad af te leveren. Vervangen van medicijnen Ook in ons land werd de thee vooral om zijn geneeskrachti ge werking geprezen. De lijf arts van Willem III noemt de thee „Een parel schitterend on der de kruyden een secreet ende remedie voor alle de siecktens ende krankheden. Hij stelde zelfs: „Men moge alle de medicijnen uyt de boecks- kens wegscrappen ende alleen- lijck de thee in deselve be houden". Spoedig echter volgde ook hier de niet te stuiten opmars van de thee naar de deftige salons waar bepruikte dames en he ren de drank „uyt zuyver porceleyn" nuttigden. Om streeks 1840 voerden brave huisvaders vrouw en kroost omwille van de „verpoozing" graag naar de vele theetui nen, die ons land rijk was. Vele toepassings mogelijkheden Momenteel heeft de thee een vaste plaats in elk huisgezin en niet alleen als drank. Ver nuftige huisvrouwen en in ventieve mannen hebben ont dekt dat thee gebruikt kan worden om: mica kachelruitjes te reinigen geraniums te kweken vitrage en overhemden te kleu ren groezelige vazen te doen blin ken vechthanen vechtlustiger te maken vermoeide ogen te verkwikken wit fotopapier in chamois te veranderen Theerecepten Amerikaanse ijsthee (voor 8 a 10 glazen) U zet 1 liter zeer sterke thee (4 zakjes of 4 maatschepjes) 120 gram suiker (is 7 afge streken eetlepels) en het sap van 2 kleine citroenen toevoe gen. Het geheel zeven en af laten koelen. Daarna y2 liter koud water toevoegen. IJskoud I serveren, eventueel met ijs blokje en citroenschilletje. Muntthee (koud) 1 liter sterke thee (3 zakjes of maatschepjes). 5 minuten laten trekken met naar smaak een paar blaadjes kruizemunt, (in gedroogde vorm verkrijg baar). 100 gram suiker (is 6 afgestreken eetlepels), sap van 1 kleine citroen (eventueel 1 sinaasappel). Het geheel zeven en af laten koelen. IJskoud serveren met ijsblokjes. Warme Russische thee Iets meer werk dan de vori ge, maar zeer de moeite waard! In een pan doet u een bo dempje kokend water plus 6 kruidnagels, 4 eetlepels honing en 1/3 kaneelstokje. Dit laat u 7 minuten trekken. Daarna doet u er 3 flinke scheppen thee (of 3 zakjes) bij en vult de pan verder met kokend water tot 1 liter. Het geheel nog eens 6 minuten laten trek ken. Inmiddels zet u de an dere theepot klaar met het ge zeefde sap van 1 citroen en 2 sinaasappels. Ten slotte giet u door een zeefje de vers ge zette inhoud van de pan hier in over. Warm opdienen, even tueel met sinaasappelschilletje. En dan ten slotte „De Gulden Theeregels" Water snel aan de kook bren gen en in gebieden met „hard" water 3 minuten laten doorko ken. Theepot flink voorverwarmen met kokend water. Per hele li- terpot 2 theezakjes (of 8 gr. thee is 2 a 3 maatschepjes) Het kokende water in één keer opgieten. De thee 5 minuten laten trekken. Na het trekken even roeren en direct serve ren. (Eventueel theezakje ver wijderen). In goed gezette thee behoort melk voor een milde smaak. INHAKEN Astronauten, die geschiedenis maken, worden beroemd en in veel gevallen ook erg rijk. In 1961 ging Alan B Shephard als eerste Amerikaan de ruimte in, In een Redstone-raket, voor een vlucht van een kwartier. Hij is op dit moment chef van de huidige astronauten- groepen, maar tevens president van een bank in Texas. De eerste Amerikaan die een tocht om de aarde maakte was John H. Glenn, In het jaar 1962. Twee jaar later al wilde hij senator worden voor de staat Ohio. Maar een val In de badkamer maakte een einde aan die beginnende politieke loopbaan. Hij Is nu presi dent-directeur van een firma In frisdranken, plus adviseur van de NASA. De astronaut Schirra heeft inmiddels laten weten dat hij In deze maand juni wil stoppen met de rulmtevaèrt en de organisatie ervan. Hij heeft een aanbod gekregen president directeur van een discontering9bank In Denver, Colorado, te worden. Waarbij dan natuurlijk wel gezegd moet worden, dat al deze mannen een (of meerdere malen) hun leven op het spel zetten om de wetenschap te dienen. Mogen ze dus (uit „die Welt'', Duitsland) OESTERS ...By DERII&... BIJ DERTIG Het tuinierseizoen is weer aan gebroken en velen zullen dan ook dit jaar weer hun „gron den" in noeste vlijt bewerken teneinde straks op zwoele zo meravonden van het zoet geu ren der bloemen te kunnen genieten. Helaas, voor het zo ver is moet men veelal eerst een poosje een andere, min der aangename geur in de neusgaten waarnemen, name lijk de geur van de mest die wordt toegepast om de voe dingsbodem van het toekom stige bloemperk van een krach tige „vitamine-injectie" te voorzien. Natuurlijk kan men zijn toe vlucht nemen tot anorgani sche meststoffen die welis waar niet de geurige nadelen van de organische meststof fen hebben, maar die veelal in water oplosbaar zijn en daardoor bij regen uitspoe len en in geval van over dosering zelfs verbranding aan gewas en wortels veroor zaken. Bovendien is men bij toepassing van vele kunstmest- soorten gedwongen alleen bij donker weer in de tuin te wer ken aangezien verschillende mestsoorten geen zon kunnen verdragen. Nitroform, de kunstmest die door Albert Heijn wordt gele verd heeft dezenadelen niet. Het is nagenoeg niet in water oplosbaar, maar wordt door grondbacteriën afgebroken waardoor de voor bloemen en planten zo noodzakelijke stik stof geleidelijk vrijkomt. Hier door werkt de stikstof uit de Nitroform zes tot achtmaal lan ger dan die uit de normale kunstmeststoffen. De voorde len van Nitroform zijn: een geleidelijke stikstofpro- duktie gedurende het gehele groeiseizoen. onder alle weersomstandig heden te strooien geen verbrandingsverschijn selen aan gewas en wortels. behoeft niet te worden „in- geregend". geen onplezierige luchtjes. geen gevaar voor b.v. teta nus; een voordeel dat voor al moeders met jonge kin deren, die in de tuin moe ten kunnen spelen, zal aan spreken. hygiënisch. Geen stikstofafgifte gedu rende perioden waarbij de temperatuur onder de 5 gr Celsius komt, aangezien bij deze temperatuursgrens de bacteriële omzetting stopt. De Nitroform blijft dan ech ter in de grond aanwezig en hervat de „werkzaamheid" zodra de temperaturen weer stijgen. Kortom, Nitroform is de idea le kunstmest voor de tuin. 2 kg. verpakt in plastic zak 4,95. Ook voor de kamerplanten is dit produkt ideaal, van daar de speciale 50 gram ver pakking, ƒ0,68. Nieuw: Fijnproeverblik vol Nasi Goreng En niet alleen dat dat blik boordevol nasi goreng ge stouwd is, maar de nasi goreng zelf zit weer vol met vlees. Het is een practisch en gemakkelijk eten. Bak de in houd van het blik met wat boter nog even aan. Serveer bij de nasi, een gebakken ei, wat augurkjes uit het zuur, wat repen verse komkommers (niet aangemaakt) en ver schillende soorten sambal. Een goede maaltijd in een wip! Doe meer met bier En daarmee wil dan niet ge zegd zijn „Drink meer bier" of gebruik meer bier na het wassen van de haren omdat het zo'n uitstekende verstevi ging blijkt te zijn, maar in dit geval maak eens wat heerlijke gerechten klaar met bier. Allereerst het recept van Varkensfricandeau met bier Op een varkens fricandeau van i een kilo hebt u een kilo uien nodig plus onge- j veer een ons boter (kan vervangen worden door zonnebloem-olie of marga rine), zout, vers gemalen peper, wat paneermeel en 3 glazen bier. Allereerst schroeit u in de braadpan in een deel van het vet de fricandeau aan alle kanten mooi dicht en bruin. Neem het vlees uit de pan en houd het warm. De uien die OESTERS EN AgMoEDE- „Armoede en het eten van oesters gaan altijd samen". Aldus citeert het Engelstalige blad „World Health", uitgegeven door de Wereld Gezondheids Organisatie, de Engelse schrijver Charles Dickens. Het leven begint niet bij veertig, maar bij dertig. „De gouden dertiger Jaren" (tussen de 25 en 35 Jaar) vormen de tijd waarin veel mensen tot hun grootste en belangrijkste prestaties komen. Beroemde wetenschapsmen sen, componisten, schilders en schrijvers beleven In die Jaren het toppunt van hun scheppings kracht. Het loon voor die arbeid komt vaak echter pas veel later. Aldus de Amerikaanse prof. dr. Lehmann In het Duitse blad „Constanze". NET MANNEN En dit Is een stukje uit een advertentie In het Duitse blad „Die Neue Constanze": „Vrou wen rijden beter auto. Alleenveel vrouwen rijden met een rijschoolcomplex, nog lang na hun rijexamen Altijd, wdnneer er een man naast hen zit. Een man die mee-remt en niet alleen in gedachten. Alleen: de vrouwen rijden beter. Of beter: vrouwen rijden beter alléén". HUWELIJKSLEVEN In hetzelfde blad „Constanze" vertelt de heer Aristoteles Onassis alles over zijn vrouw Jacqueline (Kennedy) en zijn werk. Maar één maal per jaar ontmoeten hij en zijn vrouw elkaar echt en langdurig, zo heeft hij gezegd, en dat is dan precies drie maanden. Maar in die drie maanden, aldus de Griekse 8cheepsmagnaat, gaan zij dan geen ogenblik van elkaar weg. Niemand mag hen storen en zelfs de hoorn van de telefoon wordt naast de haak gelegd. „Zelfs al verging er een van mijn schepen, dan nog zou Ik me daarom niet druk maken", aldus de heer Onassis. „Want wij hebben elkaar dan zo lang niet gezien dat alles wat er gebeurt tussen ons helemaal nieuw' la". Misschien wel de beste vorm van een huwe lijksleven, tekent daarbij „Constanze" aan. BEN CARTWRIGHT Kinderen betekenen voor Lome Greene (Ben Cartwright In Bonanza) meer dan vrouwen. En daarover heeft hij In het Duitstalige blad Jasmin" Iets verteld. Hij vindt het een grote belevenis (dat zal best. voor wie is het dat nletl) zijn kinderen voori te bereiden op de volwassenheid Er is echter één voorwaarde voor hem: hij wil wel erg veel voor zijn kinderen (onder anderen een tweeling uit zijn eerste huwelijk) doen, maar daar moet wel een dosis respect voor de vader tegenover staan. „Thuis gedraag Ik me min of meer als Ben Cartwright", aldus de heer Lome Greene. In zijn villa In Hollywood. Oh ja, en hij staat daar Iedere morgen wél om zes uur al op. IN DE HEL Een briefje aan de psychiater, gelezen In het Franse blad „Marle Claire". Het is geschreven door een man met een volkomen volmaakte vrouw. Elke dag moet hij, wanneer hij thuis komt, zijn schoenen uittrekken, op zijn sokken naar de slaapkamer, waar zijn pantoffels klaar staan. Het liefst zou die mevrouw haar man ook In een sterilisator stoppen, om hem te ontdoen van alle vuil, microben en bacterleën van bulten. Haar haar zit nooit verward, nooit Is het eten aangebrand, nooit valt ze uit tegen haar man, ze is nooit moe, verraadt nooit haar gedachten, heeft nooit een ladder In haar kous, ze is altijd In het zelfde humeur en altijd Is het hul3 even schoon en de kinderen zijn altijd even goed opgevoed. Haar echtgenoot schrijft nu „Mijn moeder was precies, precies zo' volmaakt. Ik begin nu te begrijpen in wat voor hel mijn vader moet hebben geleefd." u van tevoren hebt schoon gemaakt en middelgrof gehakt worden door u in een koeke- pan in de rest van het vet goudbruin gefruit. In de braadpan waar u het vlees in dicht geschroeid hebt en waar in nog een ietsje boter zal zijn, deponeert u eerst de helft van de gefruite uien en op dat geurige bed vlijt u de varkensfricandeau, die u daar na behoorlijk van vers gema len peper en van zout naar smaak voorziet. Dek hem ver volgens liefderijk met de rest van de uien toe. Strooi hier wat paneermeel over en giet er het bier bij. Zet de deksel op de pan en plaats deze in een matig warme oven ge durende twee en een half uur. Indien nodig ontvet u de jus even voor het opdoen. Naar verkiezing geeft u bij dit heer lijke vlees, hetzij spaghetti slechts met wat boter erdoor en een schaaltje geraspte kaas op tafel, hetzij met luchtig geklopte aardappelpurée. En verder de groente van uw keuze. BROOD BROODJES - MINI BROODJES JEUGOKRM0 Wij Nederlanders besteden minder aandacht aan het da gelijks brood dan vroeger. Dat dient uitsluitend letterlijk te worden opgevat; volijverige cijferaars hebben vastgesteld, dat het verbruik van brood per hoofd van de bevolking dalende is. Dat geldt trouwens ook voor de andere Westeu- ropese landen en zelfs voor I Frankrijk, waar de trouw aan het stokbrood ook minder wordt. Beperken we ons tot Nederland dan zien we, dat die daling betrekking heeft op het zogenaamde grootbrood, het kleinbrood (kadetjes, kren- tebollen e.d.) wordt daaren tegen steeds meer gegeten. En dat is voor Albert Heijn aan leiding geweest om het assor timent kleinbrood opnieuw uit te breiden, nu met mini-tar- we-broodjes. Het antwoord op het waarom van die overstap van de con sument van groot- op klein brood is moeilijk te geven. Het kan worden afgedaan met de mooie, maar lang niet voor iedereen geldende woorden „toenemende welvaart". Meer voor de hand liggend is wel de verandering in eetgewoonten in het algemeen als gevolg van de wens naar meer variatie. Dat hangt dan weer nauw sa men met het feit, dat de lunch doorgaans meer aan dacht krijgt dan vroeger en zelfs de huisvrouw, die de ge hele week gewoon brood dus grootbrood koopt, zal in het weekeinde maar al te graag iets aparts, iets feeste lijks op tafel willen brengen. En een schaal met enige soor ten broodjes is op zich al feestelijk. Daar komt dan nog bij dat het bij een dagje naar Het uit-vissen-gaan beheerst een machtig deel van het Nederlandse volk; wij zijn met z'n allen vissers bij uitstek. Ons persoonlijk is het vis sen geheel uit het leven geweken; een der rede nen daarvan is het zeer vroege opstaan dat er blijkbaar bij hoort vissen laten zich alleen rond de morgenstond pakken), een andere is het op trekken van de koude in de botten en een derde is dat opmerkelijke voorval dat wij eens, op een uitermate winderige strekdam die honderden en honderden meters in de wilde zee reikte, beleef den. TT et heeft ons, diep van binnen (daar gebeurt zo- **iets dan namelijk altijd) een krachtige schok gegeven en die schok weer resulteerde, via die on bekende innerlijke wegen waarover de psycho loog zo aardig weet te babbelen, in een eerst la tente, later evenwel zeer uitgesproken afkeer van het vissen. Zo moet u het zien. Bovendien gaf een langdurige hoofdverkoudheid nog een extra ac cent aan dat gebeuren op die strekdam. Wij willen u van dat ingrijpend gebeuren in ons vissersleven, graag een verslag doen; het kan veel verklaren van het gebrek aan geestdrift dat wij tonen (of liever niet tonen) als vrienden ons weer willen meelokken naar waterige oorden met riet en mod der, teneinde aldaar Broer Vis te verschalken Het uitgangspunt van dit verslag is de gewoonte van de buurman, waarmede wij in die verre dagen Broer Vis belaagden, om met luide stem medede lingen tz doen over de stand van het water, de kracht van de orkaan, de trek der golven, de glad heid der betonblokken waarop men dan altijd staat op zo'n strekdam en de voorbijvarende sche pen. En dit weet een ieder: bij het vissen mag niet gesproken worden. Vissen is roerloos en enigzins mokkend, doodstil in een bootje, op een grasrand of op zo'n betonblok zitten en geen woord zeg gen. Dat dan ook is vaak de reden dat toegewijde, trouwe en liefdevolle echtgenotes van vissers, na een enkele maal mee te zijn geweest, thuis blij ven en huiverend terugdenken aan haar laatste visavontuur: uren zwijgen in een lek bootje in gezelschap van een waslederen persoon die geen mond opendeed en haar zo onbekend en vreemd voorkwam, dat zij ervan griezelde. Elk woord dat zij wilde uiten werd niet beantwoord of met een soort grol of grauw. 'T^egen deze oerwet dat bij vissen geen woord ge- uit mag worden, zondigde de bewuste buur man, met wie wij die dag op de pier stonden, onafgebroken. Al tweemaal waren wij opgeschrikt door een kreet van hem die dan betrekking bleek te hebben op zijn koude voeten, het gebrek aan beet en ook het feit dat hij niet van vjorteltjes hield. De derde maal dat zijn geroep ons trof, zou ernstige gevolgen hebben. moet eerst vermeld worden, dat wij het hoofd die dag bedekt hadden met een dubbelkleppige vlabruine muts van wol die dusdanig vervormd kon worden dat men er het gehele hoofd en eigen lijk, tengevolge van veelvuldig gebruik, ook een groot deel van het bovenlichaam in kon verhullen Het was een zo opmerkelijke muts, dat wie ons ineens zag op die strekdam, even scherp de adem inhield. Zulke mutsen horen bij de Echte Visser Wij visten met de werphengel; dat betekent dal wij, telkens, met een krachtige zwaai het snoer met het aas en de haken en het loden gewicht van ons af slingerden en dan heel ver in het water Wie uitwerpt moet altijd wél even kijken of hij daarvoor ruimte heeft. Want het geheel vergt een ruime armslag en wie te dicht bij de werper staat, loopt een flinke kans. door bet. rondslingerende loodje of aas getroffen te worden. De visser kijkt dus eerst achter zich of daar geen onvoorzichtige toeschouwer staat en werpt dan uit. A chter ons stond die dag een oudachtig, schraal **heer, een soort Keesje-het-Diakenhuismannetje met een karige winterjas aan en een door jaren lichaamsvetten aangevreten hoedje op. Het was een ervaren kijkerd die, telkens als wij uitwier pen, snel het hoofd introk en het snoer over zich heen liet suizen. Alles ging daarom goed tot wij voor de derde maal, getroffen werden door de kreet van buurman en dat juist toen wij enorm uithaalden. Het gevolg was dat wij, geschrokken een verkeerde beweging maakten en met één machtige ruk de hoed van de diakenhuisman lichtten en honderden meters ver in zee wierpen Het was een vreemd en nogal onverwacht gezicht en de meeuwen haastten zich krijsend henen. Daar dreef het voorwerp voort en voort. Nu, het werd nog een heel gepraat en gedoe voordat wij hem zijn gemis hadden kunnen vergoeden met onze vlabruine dubbeldekker, een kleinood dat wij on gaarne zagen heengaan op die die koude dag. Toen de oude hem eenmaal ferm, tot op de schouders bijna, had neergetrokken, haastte hij zich, zo rap de Pier af, dat het leek of hij vreesde dat een ander onheil hem nu ook deze nog zou ontnemen. Hij was een ander mens geworden en stellig een hele verrassing voor moeder-thuis of de conciërge van zijn verzorgingshuis. Toen hoor den wij buurman aan de andere kant roepen. „Zeg! Zie je dat! Daar loopt een ouwe vent met ie muts op! Met die bruine muts van je! Zie je dat nou! Die vent heeft je muts gejat! Grijp hem!" We konden hem met grote moeite afhouden van een snelle achtervolging. Maar dit alles maakt u wél duidelijk waarom ej- van binnen, na die dag. iets in ons veranderd was. Afgezien nog van die hoofdverkoudheid. A ROEKOK Drie nylons in een verpakking twee voor direct en één in reserve Kleur: amber U/2 paar Passen altijd perfect i!/ verser bij het bos of naar het strand praktischer is broodjes mee te nemen dan grootbrood. Door dit alles is er behoefte gekomen aan meer soorten op het gebied van kleinbrood en daaraan wordt hard gewerkt. Vorig jaar introduceerde Al- bert Heijn mini-broodjes in een plastic-zak van twaalf stuks en vorige maand zijn er mede door het grote succes van deze mini-broodjes mi- ni-tarwe-broodjes bijgekomen. Ook deze zijn uitsluitend ver krijgbaar in een plastic zak van twaalf stuks en kosten 0,89. Twaalf stuks lijkt dan wel veel, maar bedacht moet worden, dat deze broodjes en kele dagen uitstekend houd baar zijn en dat bij verpak king van een kleiner aantal de prijs per stuk hoger zou zijn. Het assortiment kleinbrood van Albert Heijn is door de komst van deze bruine broodjes ge komen op twaalf soorten. Daar bij dient te worden opgemerkt, dat dit uitsluitend betrekking heeft op het assortiment uit eigen bakkerij, die de winkels in Zuid- en Noord-Holland van brood voorziet Vanzelfspre kend wordt er ook landelijk gewerkt aan uitbreiding om de klant de grootst mogelijke keuze te geven. De mogelijke landelijke uit breiding gebeurt in nauwe sa menwerking met de plaatse lijke bakker, die de betref fende AH-winkel het brood le vert en daarbij wordt alle re kening gehouden met de wen sen van de bewoners in die bepaalde plaats of streek. Want hoe klein ons land ook is, de Drent Jj.v. heeft vaak andere (eet) gewoon ten dan de Zeeuw en dat geldt ook als er ge praat moet worden over een belangrijk artikel als brood Kadetjes „vers-tot-serle" Verschillende producten van Albert Heijn zijn voorzien van een kleine, maar erg belang rijke aanduiding „vers tot...". Een dergelijke vers-tot-datum is te vinden op vlees, vlees waren, sommige verpakte groenten en banket- en koek- soorten voorzover deze af komstig zijn uit eigen bak kerij. De bedoeling hiervan is duidelijk: Albert Heijn wil zijn klanten voor de volle honderd procent begeleiden, geeft met die datum de ga rantie dat het betreffende ar tikel vers is en nog enige tijd blijft. Deze aanduiding nu, die zo heeft de ervaring ge leerd zeer gewaardeerd wordt zal waar mogelijk worden aangebracht. Onlangs zijn lu xe brood, beschuit en ontbijt koek in de „vers-tot-serie" op genomen en overwogen wordt om ook op de verpakking van de zogenaamde kleine brood soorten, waarop in bijgaand artikel uitvoerig wordt inge gaan, een uiterste consumptie datum aan te geven. HET KRAAM- CEREMONIEEL Toen een onzer vorstelijke baby's ingeschreven werd in het register van de burger lijke stand kregen de aan wezigen kandeel te drinken; dat was een overblijfsel van een oud-vaderlandse ge woonte. Het kandeel-drinken was onderdeel van het vol gende ceremonieel in ons land. Als het kindje ter we reld was gekomen, wikkelde de vroedvrouw het in een warme doek en gaf het aan de grootmoeder of de peet en ontving dan een geschenk in geld. Daarna bakerde ze het kind ferm in (en dat ging heel grondig en benauwd) en gaf het aan de vader met deze woorden: „Ziedaar uw kijnd Onze Lieve Heer geeft er zeei veel gelulk mee of haalt het vroeg in zijn rijk", een nogal weifelachtige tekst voor ons gevoel, maar een voor het verleden geheel begrijpelijke: de bevalling was, zowel voor de moeder als voor de pas-ge borene. een uitermate riskante aangelegenheid; de grote sterfte bij geboorten en kraamvrouwenkoorts etc. hield het leeftijdsgemiddelde van de bevolking grieze- lig-laag en remde ook, op soms angstige manier, de be volkingsaanwas (die nu dan ook veel te groot is gewor den). Ook de vader gaf, bij deze woorden, een fooi aan de goede vrouw. Dan kwamen buren en bloedverwanten en keken naar het roze rondje tfan het frommelige kopje, dat alleen zichtbaar was tussen de kleertjes. En dankwam de kandeel! Dat was een drank bereid uit eieren en wijn, die gepresenteerd werd in kleine, porseleinen kommetjes zonder oor. De bereiding ervan: 5 gr. pijpkaneel, 10 kruidnagels en de schil van 1 citroen; ca 1 uur zachtjes laten trekken in 2 dl water, Dit kruidenaftreksel zeven en laten bekoelen. In. tussen 6 eidooiers schuimig kloppen met 100 gram witte basterdsuiker. Onder voortdu rend roeren het kruiden-af treksel hieraan toevoegen en er vervolgens 1 fles rijnwijn en Vt fles zoete wijn) aan toe voegen. Al kloppend het mengsel „au bain marie" laten binden. Die kandeel was in eerste Instantie bestemd voot de kraamvrouw; zij dronk het stevige drankje en at een ge raspt broodje met schapen kaas. Intussen zette de kraam heer de speciale kraamheer muts op (een met kant om zoomde muts van satijn vaak) en ging de gasten tracteren op kandeel en koekjes. Soms de zelfde dag, meestal later, volgde het kraammaal of kraamvetje (naar het Franse fête) en dat werd zulk een woest feest, dat het vaak de spuigaten uitliep. Voor de kin deren werd een speciaal ge bak. een zg- „kindermanstidk" gebakken, al varieerde dat per gewest. Op Texel was het een boterham met suiker; nu is het nog een beschuit met muisjes. DE NEDERLANDSE VERENIGING BESCHERMING VOETGANGERS strijdt voor meer veiligheid voor de voetganger in het Verkeer. In het bijzonder staat zij op de bres voor de be scherming van kleuters, be jaarden, blinden en van alle overige minder valide ver keersdeelnemers. Individueel lidmaatschap f5.50 per jaai1 inclusief ver zekering tegen voetgangers- ongevallen (voor West-Eu ropa) en tijdschrift „De Voetganger". Gezinslidmaatschap f10.- per jaar, ongeacht gezins grootte. Geeft;u op als lid, ook u bent voetganger. Secretariaat VBV Buitenhof 5, Den Haag Tel. 070-18 32 70 Giro 1269 DOE HET NL'!

Allerhande | 1969 | | pagina 9