Pierement niet uit Amsterdamse
stadsbeeld weg te denken
OVER DE GRINS GEIEZEN
DRAAIEN, ALTIJD DRAAIEN
Het voorjaar en de
van jong leven
groei
Orgelbouwer
Q. Perlee
oeniet grote
bekendheid
De trage gezinsvermeerdering van de herten en
reeën en de zeer snelle van knaagdieren
fppj M
HAART 1969
ALLERHANDE
13
Als we winkelen of zo maar wat rondslenteren in de
pittoreske slopjes en stegen van de gezellige oude
Amsterdamse binnenstad en we horen vanuit de verte
melodieuze draaiorgelmuziek, dan kunnen we het niet
laten onze pas te versnellen om dan enige tijd te blijven
stilstaan bij de meestal bohémienachtig uitziende orgel
man. Al draaiende aan het grote rad tovert hij in een
strak ritme met veel lef en bravoure, schijnbaar onver
moeid, vrolijke en bekende deuntjes uit het karakteris
tieke pierement.
Het koperen ovale geldbakje wordt met veel rinkelende
munten vrijmoedig en met grote behendigheid onder de
neuzen van de voorbijgangers gedrukt. In vaktermen
noemt men dit „mansen". Er is dan echt maar een enkele
ongeïnteresseerde passant of dagdromer die zijn porte-
monnaie niet te voorschijn haalt.
Gavioli, die de bekende „buik
orgeltjes" introduceerde.
Het pierement zoals wij dat
kennen is door de Fransen ver
vaardigd. Morrenci en Goudin
zijn in orgelkringen namen
van draaiorgelbouwers met een
grote reputatie", aldus Perlee.
„De grootvader van mijn
moeders kant Leon Warnies is
in 1875 met de draaiorgels be
gonnen en vestigde zich in de
Jordaan. Warnies heeft de-voor
de danszalen ontworpen Ga-
violi-orgels tot straatorgels om
gebouwd. Hij was het die in
Amsterdam de eerste orgels
verhuurde. Toen Opa Leon in
1903 stierf kwam de zorg van
de orgelbusiness op de schou
ders van mijn kwieke groot
moeder, die het zeven jaar al
leen heeft moeten „versieren".
Mijn vader die met de dochter
van de oude Warnies trouwde,
heeft hierna gezamenlijk met
zijn zwagers, de zaak voortge
zet. In 1925 trokken de War
nies zich terug en nam ik ver
volgens de zaak over. En
thans beheer ik het bedrijf nog,
maai- nu gelukkig met mijn
twee zoons, die natuurlijk vol
ledig in het „vak" zijn inge
schoten.
In de Amsterdamse Wester
straat, in het hartje van de
Jordaan, brachten we een be
zoek aan G. Perlee (60), die
met het bouwen, repareren,
restaureren en verhuren van
draaiorgels zijn kost verdient
en in orgelkringen ovèral in
ons land en ver daarbuiten
bekendheid geniet. In zijn in
tieme gezellige bijzonder grote
werkplaats waar draaiorgelon
derdelen aan de lopende band
worden vervaardigd, zat hij
wat men noemt op zijn praat
stoel en hebben we hem graag
aan het woord gelaten.
„Voor straatorgelmuziek heb
ik altijd al een zwak gehad.
Als er vroeger een straatorgel
langs mijn huis ging kon ik als
kind al urenlang achter het
pierement aanzeulen en van
de heerlijke muziek genieten.
Ik kwam vaak uren na etens
tijd thuis en kreeg dan van
mijn vader menigmaal een
fiks pak voor mijn broek. In
sommige plaatsen wordt een
paard voor het orgel gespan
nen. In Amsterdam zie je dat
niet. Daar wordt het piere
ment gewoon sportief met
landkracht voortbewogen.
De uitvinder van het draai
orgel is infeite de in Parijs
- J hebbende Italiaan
ewoond
variant
Een aardige variant op het
3 pagina 3 voorkomende re
cept „Vis in romige saus" is
het volgende: u gaat op dezelf
de wijze te werk maar u laat
de worteltjes uit het geheel
weg. De bodem van de schotel
wordt dus alleen bedekt met de
aardappelpuree en daarop
komt dan de vis die overgoten
wordt met de saus. Deze saus
wordt vervolgens bestrooid met
niet al te fijne broodkruimels
die u in -wat boter heel licht
goudkleurig fruit.
Laat er in een behoorlijk
warme oven een mooi knap
pend korstje op komen. Even
voor het opdoen maakt u in
korstje een klein gaatje
waar u een glas goede droge
sherry doorgiet.
Het effect is zeer verrassend.
Leflopers
Gijsbert Perlee, zoals hij of
ficieel voluit bij de burgerlijke
stand staat ingeschreven, heeft
thans de beschikking over 22
orgels voor de verhuur; Hier
van zijn er 9 over het gehele
land her en der verspreid.
Dertien orgeldraaiers vóór
de oorlog waren het er 33
proberen in onze hoofdstad
een bótërham te verdienen.
Voorts. Zijn er in-Mokum nog
drie „leflopers". Wat dat zijn?
Wel, zegt Perlee, deze lieden
zijn een soort (ongevaarlijke)
beunhazen, die zonder vergun
ning van de politie er met het
orgel op uit trekken. In to
taal zijn er in ons land onge
veer 100 draaiorgels, die de
straten met gezellige muziek
opfleuren.
Draaiorgelboeken
In het orgeldomein van de
heer Perlee zijn in hoge rekken
grote aantallen orgelboeken op
gestapeld. Het. is echter een
hele toer om steeds weer aan
voldoende nieuwe boeken te
komen. Er zijn eigenlijk maar
twee landgenoten die goede
draaiorgelboeken maken, nl.
de Amsterdamse politierechter
mr. Romke de Waard, die als
hobby voornamelijk ouvertures
produceert en het geld ten
goede laat komen aan het or
gelmuseum en Gerrit Razen-
berg uit Middelharnis die het
voor zijn beroep doet en zich
meer toelegt op het populaire
genre. Twee anderen voorzien
hoofdzakelijk de kermisorgëls
van boeken
Buitenland
„Ik ga nooit met een orgel
de straat op", zegt de heer j
Perlee. „Alleen bij bijzondere
gebeurtenissen of bij een Hol
land-festival in het buiten
land willen ze mij hiervoor wel
eens strikken. Mijn debuut in
het buitenland was in 1955 tij
dens een festival te Londen.
Met mijn beide zoons heb ik
er vier weken gedraaid. Met
mijn bekende orgel „De Ara
bier" ben ik in Londen voor
de B.B.C. opgetreden om Wil
lem (Sonneveld) Parel tijdens
een t.v.-uitzending te begelei
den."
Vereniging van
draaiorgelvrienden
Mr. Romke de Waard die
alles wat met draaiorgels te
maken heeft nauwlettend in
het oog houdt en in feite de
man achter de schermen is die
het verenigingshart op de juis
te wijze laat kloppen, doet
heel veel op dit gebied. Hij
heeft ond$r meer het boekje
geschreven: „Van speeldoos
tot pierement" en heeft het
zijne ertoe bijgedragen dat in
de Lange Nieuwstraat te
Utrecht een museum werd op
gericht, dat de naam van zijn
boek draagt. Tussen haakjes;
zeer interessant om er eens
een kijkje te nemen. Alle ten
toongestelde exemplaren wor
den er voor U „gedraaid".
Orgeltjes
voor eigen gebruik
Als U op een feestje de
pick-up eens tot zwijgen wilt
brengen dan kunt U bij Perlee
een orgeltje huren, compleet
met boeken, die U zo in uw
autokoffer kunt meenemen. U
kunt dan voor de variatie zelf
eens als draaiorgelman funge
ren, hetgeen door Uw gasten
ongetwijfeld zal worden ge
waardeerd.
Een soortgelijk orgeltje
staat in Buckingham-Palace.
Voor ongeveer tien jaar gele
den werd dit door het bestuur
van de Jaarbeurs aan Prins
Philip cadeau gegeven voor
zijn kinderen. v
Veel orgels staan in kinder
ziekenhuizen, onder meer in
het Gooise Kinderziekenhuis te
Laren, waar spastische kinde
ren het orgel voor oefeningen
van hun ledematen zelf moe
ten draaien.
Het grappige hiervan is dat
dit orgeltje werd aangekocht
uit collectegelden die waren
ingezameld door middel van
een draaiorgel dat wordt
gebruikt voor liefdadige doel
einden.
Varkens-koteletten
in de oven
Paneer uw koteletten en bak
ze mooi lichtbruin en gaar
Neem wat champignons, was ze
goed, laat ze uitlekken, snijd ze
in schijfjes en bak ze in wat
boter Tijdig van te voren hebt
u spinazie gekookt en ook die
goed uit laten lekken, omdat
het gerecht anders verwatert,
bovendien moet u de spinazie
niet tot het bekende papje hak
ken, maar ze liever grof snij
den Verdei heeft u gezorgd
voor heerlijke luchtige aardap
pelpuree er. een niet al te dun
ne sauce Béehamel die gerust
wat aan de pikante kant mag
zijn.
Neem een vuurvaste schaal,
beboter deze en spuit langs de
rand een dikke laag aardappel
puree. Vul het midden op met
de spinazie, leg daar de kote
letten op. strooi de gebakken
champignons over de kotelet
ten en bedek vlees en champig
nons met de Béchamelsaus
waardoor u eventueel om het
helemaal lekker te maken, wat
fijn gesneden ham roert. Nood
zakelijk is dit allerminst.
Strooi over het gerecht een
behoorlijke hoeveelheid gerasp
te oude kaas en gratineer de
schotel in de oven.
Mansenop de Nieuwen-
dijk teAmsterdam. Op het
orgel de afbeeldingen van
Pipo en Corry Brokken.
Een door Perlee gebouwd
miniatuur-orgel op een on
derstel van een kinderdagen
te midden 'van een grote
voorraad orgelboeken
Het voorjaar explodeert als het ware in een grandioos i arm gebied als onze Veluwe
vuurwerk van nieuwe bloei, nieuwe groei en nieuw be- i niet minder boeiend.
wegen. Na de stilte van de winter dringt het nieuwe le
ven in talloze vormen naar voren en de mens die het wil
bestuderen, wordt overstelpt met een zo grote overvloed
van gebeurtenissendat het hem duizelt: Waar hij ook
kijkt en zoektoveral manifesteert zich de wedergeboorte
na de dood die de winter voor vele levende wezens en
planten was; meestal echter is die dood slechts een toe
stand van .schijndood en blijkt dat, in het allerdiepste
binnenste van dier en plant, de ontwikkeling naar de
nieuwe geboorte, de wederopstanding, rustig voort is ge
gaan. Hieronder een willekeurige greep uit het vele dat
het voorjaar ons biedt.
De heer Perlee in het magazijn bij een beeldengroep.
Komkommers warm
Neem de komkommer, schil
hem in plakken van ca. een
halve cm. dikte. In ruim ko
kend water, voorzien van wat
zout en een klein scheutje
kruidenazijn, kookt u de schij
ven komkommer gedurende
ongeveer een kwartier. (Even
opletten dat ze niet overgaar
worden.)
Intussen maakt u een gebon
den witte saus van bloem en
boter met melk, peper, zout,
een bewijsje geraspte ui en
wat tijm. Laat de uitgelekte
schijven komkommer hier nog
wat in smoren en roer er even
voor het opdienen een flinke
dosis fijngehakte peterselie
door.
Ja, de vogels (de koekoek en
de griet uitgezonderd, aldus het
liedje) leggen in het voorjaar en
dan vooral in mei (dat is de
voorjaarsmaand bij uitstek, in
ons gevoel) een ei. En de trek
vogels keren, uit ongelooflijk
verre landen en gebieden, terug
naar hun broedgebieden. En de
vleermuizen gaan, mager van
het vasten, in hun warm-bon-
ten pakjes weer op de wieken.
Tot in november sliep
overdag, achter een van de lui
ken voor onze ramen, een
vleermuis en hij bleek ook nog
regelmatig op jacht te gaan.
Het was een bijzonder aardig
gezicht, het diertje, op de kop
hangend aan twee „duimna
gels", rustig te zien ademen, be
dekt door een heel warm
vachtje met slagjes erin. Hij
woont daar al enkele jaren; la
ter in de winter, als het kouder
wordt, verdwijnt hij vanachter
het luik en zoekt elders een
veilig en warm winterslaapon-
'derkomen.
Overigens: ofschoon alle
vleermuizen in Europa een kor
te of langere winterslaap hou
den, is het moeilijk de juiste
duur ervan voor elke soort
nauwkeurig op te geven; het
klimaat in de verschillende
Europese landen verschilt zo
danig, dat ook de winterslaapge
woonten van de vleermuizen va
riëren. Men kan ervan uitgaan,
dat de vleermuissoorten die
's avonds vroeg verschijnen,
ook maar een korte winterslaap
Doorkijkmode
Probeert u eens te verzinnen waar
dit over gaat: van drie heren is er
eentje helemaal voor, van de acht
dames zijn er vijf helemaal tégen en
de rest zegt: „Alles goed en wel,
maar..." en dan volgt een lijst met
„voor" en „tegens".
Onderwerp van gesprek is de door-
kijkblouse, door de modeontwer
pers in Parijs en Rome geweldig ge
propageerd. Het Duitse damesblad
„Petra" heeft nu bij mannen en vrou
wen een paar meningen over dat
blootjes-kijken gehaald. Een van
die ondervraagde mannen was zelfs
de heer André Courrègetf, mode-ont
werper in Parijs. .Hij zei bijvoor
beeld: „In de Rococo-tijd lieten de
vrouwen ook allemaal hun boezem
zien, waarom zou het dan nu niet
kunnen. Ik voorspel de doorkijk-kle-
ding een geweldige toekomst. We zul
len er net zo snel aan wennen als
aan de mini-jurkjes."
Maar er was nog een man, die in
de mode niet zijn salaris hoeft te
verdienen gelijk Courrèges. En hij
zei: „Het zullen de mannen zijn, die
deze mode zullen boycotten. In ieder
geval, waar het hun eigen vrouw
betreft. Ze zullen niet tolereren, dat
anoeren wellicht genieten van het
geen ze voor zichzelf hebben gereser
veerd."
Nooit meer huiswerk
Britz-Buckow-Rudow heet de
school die de modernste school van
Europa wordt genoemd en ze staat,
in Berlijn. Het Duitse blad „Quick"
heeft er een paar dingen over ver
teld. Zitten blijven komt op die
school nooit meer voor en ook huis
werk is iets onbekends.. Er wordt
wel na de schoollessen verplicht ge
studeerd onder leiding van docenten,
maar thuis werken is er echt niet
meer bij. De kinderen kunnen al op
de school komen wanneer ze nog
kleuter zijn en ze kunnen de school
eventueel pas weer verlaten met een
eindexamen in hun tiener-zak.
Het lesrooster van iedere dag mo
gen de kinderen zelf vaststellen,
ieder voor zich. En dat hangt dan
weer af van de,vakken waarvoor zij
hebben gekozen. Die vakken lopen
van muziekstudie tot techniek en
van Frans leren in het' „spraak-labo-
ratorium" tot fysica.
De gemiddelde leeftijd van de iera
ren is 32 jaar, er zijn er op de school
39 werkzaam en een van hen zei:
„Je moet wel ontzettend veel moed
en idealisme hebben om op deze
school leraar te worden. De leerlin
gen hebben het namelijk makkelij
ker, wij veel moeilijker."
Mooie werkster
Miss Honeywell is de naam en ze
is gegeven aan een robot die eruit
ziet als een slanke maan-reizigster.
Miss Honeywell is bedoeld als hulp
in de huishouding. Mén hoeft maar
een aantal knoppen in te drukken
en naar gelang gaat de robot de
planten water geven, stofzuigen, een
aanrecht schoonmaken of het for
nuis poetsen.
Ze is nog helemaal niet te koop,
want er moeten eerst nog allerlei
proeven met haar worden genomen.
Maar als ze ooit op de markt komt
Borstvoeding
Gelezen in het Amerikaanse blad
„Ladies Home Journal": Vrouwen
die hun baby borstvoeding geven
hebben meer gevoel voor sex dan
vrouwen die voeden met de fles.
is ze wel mooi: zwarte laarzen, een
mini-rok en een soort hoofdkapje
van zilveren materiaal met daarop
een soort camavalsmasker.
Het „waarom" van dit alles was
ook het Belgische blad „De Post"
dat er over schreef nog niet dui
delijk.
BANDJE
En het Britse blad „Weekend" liet
een echtpaar aan het woord met het
volgende verhaaltje: „Onze huwe
lijksplechtigheid hebben wij des
tijds op èen 'bandje laten opnemen.
Iedere keer als wij ruzie hebben,
zetten we de bandrecorder aan' en
we zijn weer gelukkig."
Lezen met vergiet
Een goede tip voor straks, wan
neer de muggen weer komen verve
len in huis. In het Engelse blad
„Good Shopping" schreef een me
vrouw: „Als mijn echtgenoot op
warme zomeravonden in bed wil le
zen, zet hij altijd een vergiet op zijn
hoofd. Hij heeft dan geen last van
de muggen en door de gaatjes komt
genoeg licht en lucht."
Twee broers
Gelezen in „Ladies Home Journal"
uit Amerika: voor één dollar (on
geveer drie gulden en zestig cent)
kan iedereen in het bezit komen van
een „magnifiek" (maar toch niet zo
mooi en erg sentimenteel) portret
van de beide vermoorde broers Ken
nedy. De titel van het portret is:
„Broeders verenigd".
De Amerikanen doen wel meer in
die trant, want zo waren in Dallas
(waar president John Kennedy werd
vermoord) de prentbriefkaarten erg
populair, waarop in kleuren de
plaats van de moord was afgebeeld
Met een kruisje en pijlen bij de plek
waar vermoedelijk de schutter
stond.
De koe en de stier
In het Britse blad „Woman" staat
het volgende verhaal. De zesjarige
Julie doet haar moeder uit de doe
ken wat het verschil is tussen een
koe en een stier. „De stier", zegt zij,
„is de man en draagt een ring door
zijn neus. De koe is zijn mevrouw en
die draagt vanonder een tas met
melk omdat de stier die tas niet wil
dragen. Mannen willen nooit tassen
dragen."
Vitamine-regen
Dr. Bruce Parker, een Amerikaan,
heeft ontdekt dat regen, dié bij on
weer valt, vitamine B-12 bevat.
Maar om genoeg van die vitamine
binnen te krijgen moet men naar het
schijnt wel een minuutje of tien met
open mond in de regen gaan staan.
„En dat zou te gek zijn", schrijft dr.
Parker zelf in het Britse blad „Natu
re", „want die vitamine zit ook in
vlees, vis en melk bijvoorbeeld. En
als je dat nu neemt, loop je tenmin
ste niet het risico natte voeten of
een verkoudheid op te lopen."
Citroen in bad
In het Duitstalige blad „Fur Sie"
deze tip, gelicht uit een verhaal over
baden met verschillende soorten
kruidenextracten. Drie citroenen in
schijfjes snijden en deze een paar
uur laten trekken in een kom water.
Wanneer u in bad gaat, dit alles aan
het badwater toevoegen. Het werkt
rustgevend, maar bovendien staan
die citroenen erom bekend dat ze
een wat grauwe huid weer mooi ma
ken en die hele huid ook uiterst
zacht en fluwelig laten worden.
Voor mensen die van een verkoud
heid willen afkomen: baden met vijf
tien druppels extract van de Euka-
lyptus in het badwater. En dan met
een naar bed.
houden. Vijftien soorten ken
nen wij in ons land; ze vormen
verschillende varianten van de
Chiroptera, zoals ze officieel he
ten.
De herten
De natuurkenner die, nog in
het najaar toen de eerste nacht
vorsten toesloegen, het liefdes
roepen van de herten heeft ge
hoord en wist dat, met het ru
moer van gevechten om het be
zit van de kudde en de heer
schappij, de najaarsparingen
plaatsvonden, die weet dat, zo'n
33 tot 34 weken later (van mid
den mei tot begin juni), de her
tenkalfjes worden geboren;
soms is het een tweeling. Het
is, pasgeboren, voorzien van
een buitengewoon misleidende
camouflagetekening: het jong
vertoont op de rug en langs de
flanken witte droppelvlekken
die» op zonneplekken lijken. De
eerste dagen is het diertje vol
komen hulpeloos en ligt roer
loos in het bos of op de heide
maar is desondanks moeilijk te
vinden; zó perfect is de camou
flage. Na een weekje is de
schutkleur verdwenen; dan
volgt het de moeder door dik
en dun en is al zo snel snel, dat
het zich niet meer laat vangen.
Een waarschuwing: wie ooit
een nog hulpeloos hertje in de
natuur vindt, dient het te laten,
waar het is en vooral niet aan
te raken. Wie het aanraakt en
dus besmet met mensengeur,
zal het tegelijkertijd aan uitsto
ting prijs geven, want de moe
der verstoot zo'n jong. Dus:
niet aanraken en liggen laten.
Men behoeft niet bang te zijn
dat het diertje vereenzaam):! om
komt, want de moeder (de hinde
of hertekoe) is vlakbij en wacht
op het „alles veilig" als u weg
bent.
Zo'n hertenjong wordt tot het
volgende voorjaar gezoogd, al
eet het toch ook plantaardig
voedsel. In het derde levensjaar
is het edelhert volwassen en
heeft dan een fiks gewei, dat al
in het tweede jaar begint te
groeien. Twee jaar blijft het
j kalf in de buurt van de moe-
j de'r, die soms alweer in het eer
ste jaar na de geboorte een an
der kalf heeft geworpen en dan
dus gevolgd wordt door twee
kinderen van verschillende
grootte en leeftijd.
Het gewei
In maart begint het edelhert
i zijn koptooi af te werpen, een
altijd geheimzinnig gebeuren,
daar het zich jaarlijks voltrekt.
Hoe vreemd het ook moge klin
ken: het hert stoot het oude
gewei af en dan groeit, in
slechts enkele maanden, een ge
heel nieuw gewei, dat meestal
een nieuwe tak méér toont dan
dat wat afgestoten is. Het
wordt omgeven door een be
schermende, viltige laag (bast-
of mosgewei noemt men het) en
het weegt, bij grote exempla
ren, toch wel zo'n kilo of tien!
Dat betekent dus, dat het li
chaam van het dier in deze
voorzomermaanden een nieuw
gewei moet produceren, dat
ééntwintigste bedraagt van het
gewicht van het hele dier, dat
zo'n 200 kg kan wegen (waar
van maar 20 kg been). Dus: in
3%s maand „maakt" het hert
een gewei dat de helft zo zwaar
i is als zijn beendêrstelsel, dat in
j 3''2 jaar werd gevormd. En dat
I gaat elk jaar zo. Duidelijk is
dat grote hoeveelheden voedsel
J van bijzondere samenstelling
j de oplossing van dit mysterie
zijn. Al maakt dat het biologi-
1 sche raadsel op b.v. een zo
Een andere eigenaardigheid
is, dat het nieuwe gewei op een
gegeven ogenblik de viltige
bastlaag begint te verliezen; de
ze verschrompelt door een be
paalde chemische activiteit in
het bloed en de bast laat los en
wordt vervolgens aan speciale
„veegbomen" afgeschuurd. Een
zelfde ontwikkeling vindt
plaats bij de veel kleinere dam
herten met hun platte geweien,
al vindt het afwerpen van het
gewei daar later plaats: in
april begint het, maar het gaat
vaak door tot mei - juni, waar
na de rest van de zomer wordt
gebruikt om het gewei fraai te
vegen zodat het, in de
bronsttijd in het najaar (begin
oktober), mooi geschild en pa
raat de kop siert
Overigens: wat toch is de oor
zaak van het feit, dat b.v. de
reeën veertig weken „nodig heb
ben" om een kalfje op de we
reld te brengen; het is een lan
gere periode dan de dracht bij
de mens. Al half juli - half
augustus vindt de bronst plaats
bij tile reeën (dus veel eerder
dan bij' de andere hertensoor
ten). Men neemt aan dat het
zaad ongeveer 20 weken onver
anderd in de hinde blijft rusten
en eerst in december tot ont
wikkeling gaat komen. Waar
om? Ja, dat is weer een der
raadsels van de natuur, al heeft
men wel verklaringen weten
aan te voeren.
Wat de wilde zwijnen aan
gaat: deze vieren hun bronst in
de periode van eind november
tot midden januari en de dik
zakken (gemiddeld wegen de
dieren die 1.75 lang zijn en 90
cm hoog, 150 kg) krijgen hun
varkensachtige nageslachtje in
een aantal van tien tot twaalf,
in de voorzomer. Dan is be
grijpelijk de zeug bijzonder
wantrouwend en ook gevaarlijk
voor wie haar kroost benadert.
Reinaert en das
In het hart van de winter al
begint het te roeren in Reinaert
de Vos; vanaf eind januari tot
begin maart blaft de vos als
een hond en zoekt zo contact
met een wederhelft waarvan
met veel rumoer, geblaf, gesis,
en gerèn, bezit wordt genomen:
negen weken later al kan men
het resultaat van 4 tot 7 stuks
blinde welpjes, aantreffen in
een goed verborgen hol. Vader
de rekel gelooft het dan
verder wel en trekt erop uit
zonder zich veel te bekomme
ren om zijn kroost, Eenzelfde
onverschillige houding toont dc
das: na de paartijd, in juli of
augustus, gelooft de dikke das
het wel en gaat, als een kluize
naar, zijns weegs en de
kleintjes die in februari of
maart ter wereld komen, zullen
vader nimmer kennen. Wat de
das eet? Het is een omnivoor
en hij eet alles wat hij tegen
komt: wormen, insecten, eieren,
jonge vogels, muizen, hagedis
sen en zelfs jonge konijnen of
haasjes. Ook lust hij bessen en
vruchten. De das is een ge
duchte wroeter'en dat verraadt
soms zijn aanwezigheid in het
woongebied. Evenals bij de her
ten blijft ook hier het bevruch
tende ei van de vroege paring
zeer lang onveranderd wachten
op de groei tot embryo en dan
loopt die groei uit op 3 tot 5
dasjes, die in de periode van
februari tot maart worden gebo
ren.
En dan is daar knaagdier eek
hoorn; een lustig voortplanter-
tje naar zijn knaagdieren aard:
hij "brengt het gemakkelijk tot
drie, vier gezinsvermeerderin-
gen per jaar en het is maar
goed, dat het enorme aantal dat
zo ontstaat, van natuurwege ge
decimeerd wordt, anders zou
den we overstroomd worden
met de kraalogige, pluimorige
mooierds met hun grappige ge
baartjes en hun fraaie pluim
staart. Over de andere knaag
dieren valt niet meer te vertel
len dan dat ook zij geducht aan
de vermenigvuldiging van het
geslacht bezig zijn; dat ver
klaart dan ook de grote hoeveel
heden jonge konijntjes ont
roerend mooie diertjes die
men in ix>s en veld kan tegen
komen.