29CENT
VOOR DEZE
HOFNAR BOUQUET
DAN STEEKT U
IETS
FIJNS 0»4*w"v'
Gekrakeel in de Kerstvrede
écht
cadeau
CdifjOUua
j en de f eestdrank if
SPAARKAART
FtORMI
Martini!
VBV
KNIP UIT!
1
FLORIDA
Cd&foi*ui> soep, dié is pas lekker!
_JIIL_L
16
ALLERHANDE
DECEMBER
Voor uw feestelijk gedekte tafel
CHRISTMAS CAROLVAN CHARLES DICKENS
OORZAAK VAN VEEL RUZIE
VERBITTERING
RUZIE MET DE
UITGEVERS
ALS EEN FILMSTER
PRACHTIG SOEPBORD "MARINETTE"
f/
SOEPBORD
"MARINETTE"
de lekkerste soep
de mooiste'cadeaus!
n reuze pak, voordelig en tot
de laatste boterham vers
J?
Het beroemdste kerstverhaal dat misschien ooit werd
geschreven is „A Christmas Carol" van Charles Dickens.
Het vertelt van de gierigaard Scrooge die tot inkeer wordt
gebracht en als een nieuwe mens begint na zijn beleve
nissen in het boek. Men kan niet zeggen dat de geestelijke
vader van deze Scrooge, Dickens dus, zelf ook tot een
ander, heter mens was geworden: hij had zozeer zijn hart
en ziel gezet op een bedrag van duizend pond als inkom
sten voor zijn „Carol" dat hij, toen deze inkomsten aan
merkelijk kleiner bleken, meteen al ruzie kreeg met zjjn
uitgevers. Overigens: de „Christmas Carol", later zo be
roemd, was aanvankelijk bepaald geen succes: het boek
was, in alle opzichten, een grote teleurstelling voor de
schrijver. Beter ging het toen hij, vereerd als een tegen
woordige filmster, lezingen en voordrachten ging houden.
Toen eerst begon hij veel geld te verdienen. Dit werk
echter versnelde zijn levenseinde.
Toen Charles Dickens 32 jaar
oud was, zat hij in ernstige
geldzorgen. Hij had groot suc
ces gehad met zijn „Pickwick
Papers" en 40.000 exemplaren
omgezet, maar het als feuille
ton verschijnende „Chuzzle-
wit", dat later maar in een
tamelijk kleine oplage van
23.000 stuks verkocht was, kon
niet eens de 150 pond voor
schot, welke hij ervoor had
ontvangen, halen. Hij zat vol
komen aan de grond. Daarbij
kwam dat hij zich geestelijk
leeg voelde en voorts gekweld
werd door haatgevoelens je
gens zijn uitgevers. Het was
eigenlijk juist deze verbitte
ring die hem de figuur van zijn
beroemde vrek Scrooge deed
scheppen: de wrede gierigaard
was geïnspireerd op zijn uitge
vers. Scrooge was feitelijk de
verpersoonlijking van de heb
berige uitgever en in dit geval
dan van de heren Chapman en
Hall die voor de „Carol" met
Dickens in zee waren gegaan.
Dickens had zijn meesterwerk
(want zo werd het onmiddel
lijk herkend, ook al had het
geen succes in de jaren dat het
verscheen) in een vlaag van
bijr. onnatuurlijke schrijfdrift
(Adv
neergeschreven. Vooral zijn fi
nanciële nood dreef hem voort.
Hij schreef, tussen de feuille
tonafleveringen van „Chuzzle-
wit" door, de „Carol" in vier
weken tijds. Hij lachte en
huilde tegelijkertijd terwijl hij
zijn Scrooge tot eeuwig leven
riep. Hij wond zich op „werke
lijk waanzinnige wijze op om,
na het schrijven, door de zwar
te straten van Londen des
nachts vijftien tot twintig mijl
te gaan wandelen als alle men
sen naar bed waren gegaan".
Overigens waren Dickens'
tijdgenoten het lang niet allen
eens met wat zij maar een
week en sentimenteel stand
punt noemden: de opvattingen
op sociaal terrein die tot uiting
kwamen in de „Carol", vonden
bepaald nog niet overal weer
klank. Dickens' bewogenheid
met de armoede van de massa,
de rechteloosheid van de arme,
de wantoestanden op zedelijk
en maatschappelijk gebied die
de vorige eeuw met haar on
stuimige industriële ontwikke
lingen en bevolkingsaanwas,
kenmerkten, werd als nogal
onwerkelijk en dweperig be
schouwd. De historicus Carlyle
(„The French Revolution") zei
over de „Carol": „Zijn theorie
over het leven was geheel ver
keerd. Hij dacht dat de mens
heid vertroeteld behoorde te
worden; dat de wereld vrien
delijk en gemakkelijk voor
haar gemaakt moest worden en
dat alle soort volk maar breed
uit kalkoen moest hebben bij
het middagmaal". Deze mening
werd door velen gedeeld. Maar
er waren ook andere opvattin
gen over de „mindere man" in
1843, toen mededogen met de
„underdog" maar een verdach
te zaak was.
De Schotse letterkundige
Lord Jeffrey schreef in zijn
blad „Edinburgh Review": „Gij
hebt meer goeds verricht met
deze kleine publikatie dan ver
kondigd is vanaf de kansels en
door de gelovigen van de
Christelijke godsdienst sinds
Kerstmis 1843" (toen de „Ca
rol" verschenen was).
Ook de beroemde roman
schrijver Thackeray („Vanity
Fair") was het eens met
Dickens' inzichten. Hij schreef:
„Het lijkt mij een uitgesproken
weldaad en voor elke man of
vrouw die het leest, een per
soonlijke vriendelijkheid".
Afgezien van de kritiek, kon
men zeggen dat de „Carol" wel
degelijk een rijke bron van
goede bedoelingen was geble
ken.
Maar dat was het niet voor
schrijver en uitgevers. Want
dezen lagen, al voor het ver
schijnen, lelijk met elkaar
overhoop. Het dient gezegd te
worden, dat Dickens hiervan
de oorzaak was. Hij namelijk
had, optimistisch over het suc
ces dat zijn werk zou hebben,
een heel onverstandige en ris-
- 'XW** K
kante regeling voorgesteld: hij
zou de hoge produktiekosten
van het boek zelf dragen (het
was kostbaar geïllustreerd) en
de uitgevers zouden slechts een
percentage krijgen van de ver
kochte boeken. De hoge prijs
van het in kleurendruk uitge
voerde boekje, schrikte de
boekhandel echter af en zo
vielen de inkomsten erg tegen.
Dickens ontving ten slotte
voor 15.000 verkochte boeken
een bedrag van 726. En dat
was, voor een redacteur-
schrijver met een gemiddeld
maandinkomen van 65 ook
bepaald niet veel.
„Wat een nacht heb ik weer
gehad", schreef hij aan zijn
vriend en latere biograaf John
Forster, „ik vond de Carols op
me liggen wachten en zij wa
ren er de oorzaak van. De eer
ste 6000 exemplaren gaven een
winst van 230. En de laatste
zullen ook wel zoveel afwer
pen. Ik had hart en ziel gezet
op een ronde duizend pond".
Ondanks het feit dat hijzelf
de voor hem ongunstige finan
ciële regeling had voorgesteld,
bleef hij zijn uitgevers zien als
oorzaak van deze teleurstelling.
„Ik ben nog nooit van mijn
leven zo beetgenomen!",
schreef hij klagelijk. Hoe het
ook zij: hij ging weg bij de
uitgevers Chapman en Hall en
kwam terecht bij Bardbury
Evans; deze gaven hem een
voorschot van '2800 op het
vierde gedeelte van alles, wat
hij de volgende acht jaar zou
verdienen. Hij was gered! Maar
het gekrakeel om zijn sprookje
van nobele mensen werd er
niet minder om: de „Carol"
bleef hem plagen. Een der re
denen van zijn zorgen was het
feit dat, aan beide zijden van
de Oceaan, uitgevers vrolijk-
weg verkorte en onverkorte
edities van de „Carol" publi-
Verkade toast
lekker bros
en knappend vers.
Goudbruine toastjes
waarmee U zulke leuke
hapjes kunt maken.
Groot en klein mode!
45 cent per pakje.
iTïji
ceerden, zonder er maar één
cent rechten voor te betalen.
Er was nog geen auteursrecht -
tenwet (al werd er al wel over
gesproken) en zo konden .de
bewuste uitgevers rustig hun
gang gaan. Dickens echter be
gon processen en vroeg om
schadevergoeding. Zo was hij,
in een bepaalde periode, ver
strikt in liefst zes processsen.
Eén zo'n geval was dat van
een kleine Amerikaanse uitge
ver. Hij was, in een goedkoop
blaadje, de „Carol" gaan pu
bliceren. Hij werd veroordeeld
maar ging daardoor op slag
failliet en het kwam er op neer
dat Dickens moest opdraaien
voor liefst 700 in de kosten!
Eigenlijk ging het de schrij
ver pas voor de wind toen hij,
als voordrachtskunstenaar, zijn
eigen werk ging voordragen.
Hij werd daarmee wereldbe
roemd. Men aanbad hem als
een vooroorlogse filmster.
Vrouwen hielden hem op straat
staande om zijn hand aan te
raken. Hij kreeg ovaties en zo
succesvol was hij dat hij, aan
vankelijk althans, zijn inkom
sten voor liefdadige doeleinden
ter beschikking stelde. Toen
hij echter zag hoe hoog die in
komsten wel waren, hield hij
daarmee op. Hij schatte een
tournee door Amerika op
10.000 (honderdduizend gul
den). Het werd veel meer: hij
verdiende 1000 per week,
een waarlijk vorstelijk inko
men! In Boston wachtte een
rij van een halve kilometer 11
uur lang om een plaats te kun
nen bespreken.
In New York stond men de
hele nacht in de queue. In de
laatste twaalf jaar van zijn le
ven (hij werd 58 jaar oud)
hield hij 423 lezingen tijdens
welke hij voordroeg uit de
„Carol" en uit „Pickwick" en
ook de moord van Bill Sykes
op Nancy „bracht". De ver
moeienis van dit alles heeft
stellig zijn dood verhaast. De
mooie opwelling, waaraan
Scrooge was ontsproten, ver
groeide tot een zucht naar
steeds meer en meer geld en
dat kostte hem ten slotte het
leven. Tijdens zijn tournees
was hij altijd vergezeld van
twee doktoren en deze consta
teerden dat Dickens' pols, die
normaal 72 was, opliep tot 96
bij het voordragen van David
Copperfield" en tot 118 bij de
moord in „Dr Marigold", tot
124 bij „Dombey and Son" en
tot 110 bij de „Christmas Ca
rol". Dit alles bracht hem een
bedrag van 35000 op; dat
was bijna de helft van zijn to
tale nalatenschap van liefst
93000. Intüssen was zijn
„Carol" een succes geworden;
voor de Amerikaanse rechten
kreeg hij nu 2000. Dat was
dan tweemaal zoveel als het
bedrag waarop de schrijver
van het sprookje der onbaat
zuchtige mensenmin en naas
tenliefde „hart en ziel had ge
zet".
DENEDERLANDSE
VERENIGING
BESCHERMING
VOETGANGERS
December-Cadeaumaand
Geef haar een modern ca
deau: Een lidmaatschap van
de Nederlandse Vereniging
Bescherming Voetgangers
(individueel f5.50 - gezins
lidmaatschap f 10.- per jaar,
inclusief verzekering).
Het tijdschrift „De Voet
ganger" brengt Moeder op
de hoogte van de modernste
opvoeding van haar kinderen
in het verkeer.
Heeft u gezinsleden of
kennissen die bij duisternis
op buitenwegen- moeten lo
pen, waar geen voet- of
fietspad aanwezig is, bestel
dan onze reflekterende arm
banden (f 1.25 per stuk ex
clusief portokosten).
Ook onze ijssporen in
tasje voor gladde wegen
vormen een onmisbaar ge
schenk, (f 3.95 per paar).
Wend u tot ons secreta
riaat,. Buitenhof 5, Den
Haag
pér bord
Wij verzoeken u vlaggetjes te
plakken voor maximaal vier
borden. Er is een vlaggetje
op alle California soepen en -
bouillon-producten!
Plak op de spaarkaart vlaggetjes voor maximaal vier
borden en stuur deze op aan California Soepen -
Afdeling Geschenken - Harderwijk.
Naam
Straat
Plaats
Provincie
..si
I A.in'i.i.i 1
In dit hele kleine
blikje
Albert Heijn
Geconcentreerd -
6 glazen heerlijk
sap voor
feestelijke
longdrinks
prijs per blikje
98
Albert Heijn j
Waarom diepvries
Sinaasappel,.,,
bffcnen,va,n Besloten
48 uu'r in Voe,kasf ca'
bil .iQ°rndiepvrieskast
1 u ca. .1 week
