Tien jaar geleden overleed de dichter Werumeus Buning Kleurige Kerstdecoraties voor Kamer Kerstboom Voor weinig geld en een handvol fantasie 95 Kerstboom bereikte ons land via Old England DICHTER MET PEN EN POLLEPEL IDEETJES OP 'T LAATSTE NIPPERTJE 150 25 75 sno^. spnttj 50 50 50 75 30 50 m «\- 6^" 'r* 1 - DECEMBER 1968 ALLERHANDE 11 Op het schooltje in ons dorp ebben alle kinderen „Lang zal David leven" gezongen voordat yj het beschuit met muisjes opaten en daarmee is een einde gekomen aan een spanning die iii jna negen volle maanden leeft geduurd. Voordat er misverstanden ontstaan: De naam David héb- hen we echt helemaal zelf ge- tonden ik deponeerde hem bij de burgerlijke stand drie jagen voordat het prinsekind David als vierde naam kreeg toegewezen. Daarmee wil ik natuurlijk niet zover gaan dat fflcn in Drakenstein onze ad vertentie heeft gelezen en heeft gedacht: Dat is een leuke A aam, die zullen wij er ook maar bij nemen". De spanning, die aan zijn tomst voorafging, zinderde niet ilechts hoopvol in mijn gezin uiaar David vurig werd ver heid, maar ook in de groeiende groep vriendjes en vriendinne tjes van ons 12-jatig dochtertje llarijne, want die had zeer ge degen de publiciteit van de ge beurtenis ter hand genomen. Wij hebben Marijne een vooruitstrevende opvoeding ge geven althans tien jaar gele ien gold een dergelijke opvoe ding als vooruitstrevend. Mis- ichien is onze methode nu veer achterhaald, want we le ren zo snel dat het moeilijk valt alles precies bij te houden. Onze vooruitstrevendheid be helst onder meer dat er niet of nauwelijks een klap wordt uit gedeeld, omdat de Duitsers in rijf jaar meer klappen hebben gegeven dan de mensheid in eeuwen zal kunnen verwerken. Daarom geven we ook zo min mogelijk bevelen opvoeden de verzoék-vorm lukt wel niet altijd, maar we doen echt ons best. Bovendien mag Marijne alles weten wat haar ontbottende hersentjes kunnen bevatten en dus heeft ze de ontwikkeling san een miljoenste speldeknop- je tot David bijna op de voet gevolgd via een groot platen- hoek waar alles in kleur fotografisch wordt uitgelegd. Zo'n ingrijpende gebeurtenis in haar leventje kon ze moei lijk alleen verwerken en dus werden in de wijde omtrek vriendjes en vriendinnetjes in gelicht: „Hij is nu een visje en lij zwemt in mijn moeders buik rond. Dat vindt hij heer lijk". Dergelijke nieuwsberichten brachten verwikkelingen, want tr zijn ouders die minder in bijzonderheden afdalen als zij hun kroost inleiden in de ge heimen des levens. De voor- ichting van Marijne werd urns nogal schilderachtig ver- kt. Ontstelde ouders hoor- cen hun jeugdig nageslacht ar- llfeloos babbelen over het merk waardige feit dat mijn vrouw Ipjdelijk een soort aquarium tas geworden ten gerieve van ten wezentje dat zich sparte lend wenste te vermaken. Naarmate de blijde gebeur tenis Zichtbaarder werd, groei- ie de prille belangstelling als mijn vrouw op de dijk liep om de hond zijn dagelijkse portie buitenlucht te geven. Een va der kwam zich wat opgelaten erontschuldigen omdat zijn ■htertje van vijf met eerbie- iige verbazing mijn in bloei taande vrouw had bekeken en laar had gevraagd: „Kunt u iat visje nu ook voelen rond- vemmen?". Toen mijn vrouw op het nstandige excuus antwoordde it ze de belangstelling heer lijk vond en dat zijn dochtertje haar net zoveel mocht vragen als ze zelf wilde, wist de be duusde vader het helemaal met meer. Hij had beslist niet een al te beste indruk van ons toen hij vertrok. De laatste weken voor de grote gebeurtenis verstrekte llarijne dagelijks met het ge- van een ingewijde nieuwsbulletins, maar ten slot- It kwam haar nieuwsvoorzie ning in de klem want David tiet op zich wachten. De ver traging werd ruim beloond, icant David woog tien pond. Yu zijn maten en gewichten al tijd een moeilijk onderdeel op de lagere school geweest en een bezorgde mevrouw belde ons op om te informeren of David in een couveuze lag, want haar dochtertje had ge meld, dat hij tien ons woog. Een week later zijn ze alle maal op bezoek geweest. De ouster had voor stapels beschuiten met muisjes en lan ge rijen bekertjes limonade ge zorgd. Ook David moest na tuurlijk bewonderd worden. Ze keken naar het spartelende hoopje mens en naar mijn weer denne-slank geworden vrouw. In hun ogen lichtte de twijfel op. Als we ze hadden verteld dat David gewoon door de ooievaar was gebracht, zou ten ze ons onmiddellijk hebben geloofd. LOUIS SINNER HET GOEDE DER AARDE vond in de dichter en le vensgenieter Johannes We rumeus Buning, die tien jaar geleden is overleden, een talentvol rentmeester. Hij heeft zijn leven lang de lof gezongen van de liefde en de dood, de dans, de bloemen, het schip en de zee, de kookpan, het glas blazen, het poppenspel, de bongerd en de akkers en wat al niet. Zijn liefdespoëzie kan zich met die van de klassieke meesters van het sonnet meten. Het ballet }cent geen gracieuzer lyricus dan deze liefhebber bij uitstek. Zijn 'Avonturen met een Pollepel' waren in de voor-oorlogse jaren bekend in elke keuken en elke huiskamer, en zijn er nóg niet uit verdwe nen. Als fijnproever was hij raadgever van de grootste drankslijter in het land. Als vertaler van Shakespeare ("Ro meo en Julia"). Cervantes ("De geestrijke :dder Don Qui- chot"), Loi^a ("De bloedbrui loft") en Melville ("Moby Dick, de witte walvis") vond hij nau welijks zijn weerga. Zijn krui dentuin op een dakflat in het hart van Amsterdam trok lief hebbers uit vele landen. „Dichter met vele liefhebberijen" En nog is de lijst niet volle dig, want Werumeus Buning hield er een stal vol stokpaar- Werumeus Buning: een meester in de kunst van het leven. den op na zeven-en-twintig volgens de titel van één van zijn meer dan vijftig boeken en het was zijn lust en zijn leven ze te berijden en te roskammen, om er mee te kun nen pronken: glanzende, sterke en fraaie hobby's die een mens gelukkig maken. Het geheim van deze bemin nelijke mens was, dat hij alles wat hij deed, goed deed; zo goed dat hij weldra een gids werd voor amateurs die dachten dat ze al veel wisten. Weru meus Buning wist altijd wat meer, met aardiger en belang rijker details, en hij bezat een Hebt u dat soms ook, wanneer liet op het geven van een cadeautje aankomt, dat gevoel van: Onder, de tien gulden heb je eigenlijk niets meer? Onzin natuurlijk, want er zijn talloze dingen die géén tien gulden kosten, maar voor goede vrienden of kennissen doet zoiets voor het gevoel dan een beetje „iel" aan. En statistieken zullen ons vertellen, dat we doodgewoon meer cadeautjes weggeven, dan pak weg tien jaar geleden. We hebben aan Sin terklaas gedaan, we doen mis schien ook weer iets met Kerstmis, omdat dan de vrien delijke sfeer thuis uitnodigt nog iets vriendelij kers te doen: weer presentjes geven. Maar wanneer de portemon nee dan begint te gillen, om dat daaruit zojuist ook al de kalkoen en de rollade en de kerstkransen en nog negentig andere dingen werden betaald, als die portemonnee dan gilt, brengt die ons misschien op dat „oude" idee: wie niet veel kan uitgeven en toch iets wil doen, die laat zijn vingers en fantasie werken en die maakt iets zélf. BEETJE FANTASIE Nu hoeft u niet in paniek te bedenken dat u toch geen tijd meer hebt om truitjes te brei en of verdere handwerken uit te voeren, want met vijf minu ten fantaseren bereikt een mens soms meer dan in een uur zenuwachtig arbeiden. Stel: uw dochter kan een nieuw spiegeltje boven de toi lettafel gebruiken. Wel, iets dat dus nodig is en niet duur hoeft te zijn. Maar die spiegel blijft een spiegel. Wanneer u nu (uiteraard) de kleuren in haar kamertje kent, koopt u een stuk plakplastic of plak- stof (bestaat ook, onder meer met vilt). De randen van de spiegel kunt u daarmee versie ren en het is reuze leuk om wanneer u gebloemd materi aal gebruikt bijvoorbeeld de binnenste rand gekarteld uit te knippen, zodat, de bloe metjes „los" komen. Een roos je dus precies langs de contou ren uitknippen. DIE DOOS Wanneer u nog een goede, stevige, ronde of vierkante kartonnen doos bezit, kunt u ook wat dat betreft met plak- I plastic of plakstof aan het werk gaan. Doos doodgewoon beplakken (ook de binnen kant). Geweldig geschikt om losslingerend speelgoed van de kinderen in op te bergen, ge schikt als prullenbak, als para- plubak, als opbergplaats voor breiwerk, noem maar op. Stevig, maar goed vouwbaar karton kunt u gebruiken om dat koele, zakelijke telefoon boek in een nieuwe jas te ste ken. Snijdt het iets breder en langer af dan het telefoonboek lang en breed is en beplak het met stof. Wanneer u geen plak stof kunt krijgen, kunt u met een beetje slimmigheid ook ge wone, losse stof gebruiken en die met lijm vastzetten. NACHTSPIEGEL Wanneer u bijvoorbeeld nog ergens in huis zo'n verrukkelij ke ouderwetse stenen nacht spiegel hebt staan of u ont dekt zoiets op de rommel markt dan zijn er geweldig leuke „transfers" te krijgen die zo'n ding onmiddellijk een hip aanzien geven. Transfers zijn vellen papier waarop fi guurtjes staan, die u zonder veel moeite op een glad vlak kunt overbrengen, zonder dat ze nog ooit zullen loslaten. Een kwestie van de transfer in warm water leggen, de on dergrond losweken en de losge komen figuurtjes stevig op het onderwerp van uw keuze druk ken. Zo'n beplakte nachtspiegel mét een leuk plantje erin doet het „lekker gek" op een tiener- kamer. En wanneer u dan nog steeds denkt: „Ach, ik geef Ti neke totih maar een riks en voor Jan zal het ook wel een zakcentje worden", dan kunt u nog iets leuks doen. Van wit karton een (geld)envelopje zon der flap vouwen en die zaak aan de voorkant beplakken met kerstmannetjes, denne- boompjes of figuurtjes naar uw keuze. Toch altijd nog leuker dan onder die denneboom heel za kelijk uw portemonnee te ope nen. welhaast Florentijnse gratie om die kennis over te brengen zonder eigenwijs te zijn of de ander de moed in de schoenen te doen zinken. Hij was een perfectionist. Elk kattebelletje dat uit zijn handen kwam, hoe onbenullig ook: een verzoek om een sauszweepje, of 'n gelukwens bij een geboorte, werd gete kend in een sierlijk handschrift met allerlei krullen en tiere lantijnen. Zo werd het vanzelf 'n schilderijtje dat zo in een lijstje kon. Heel journalistiek en letterkundig Amsterdam wist in de oorlogsjaren dat wie de frontsituaties voor Toe broek, Stalingrad of Caen pre cies wilde weten, het best te recht kon in de flat van JWB, waar de strategische stafkaar ten het best waren en waar gekleurde speldeknoppen de al lernieuwste BBC uitzendingen tot op de minuut en kilometer bij hielden. „Wat doet een bedelaar met rode rozen" Het woord Ludiek was in de dertiger jaren nog niet zo in de mode als nu, ook al was prof. Huizinga's 'Homo Ludens' al wereldberoemd. Maar Buning mag er wel een vaandeldrager van genoemd worden want speels was hij. Er hangen bon te guirlandes van legendes, grappen en plagerijen door dit welbestede schrijversbestaan. Nog tijdens zijn leven mocht hij meemaken dat versregels van hem in de taalschat wer den opgenomen, zoals: „En de boer hij ploegde voort" en ook „Wat doet een bedelaar met ro de rozen?" Buning schreef in oude spelling, omdat hij het woordbeeld zo veel mooier vond. „Eenig is toch veel unie ker dan enig", zei hij, en „een visch zonder ch heeft geen schubben". Jobs heette hij voor zijn vrienden, een welhaast bijbels fratemale figuur, op elk mo ment van de dag goed voor een levenswijs advies, een sonnet, een oud recept met nieuwe kruiden of een goed glas Bour gogne. De Olifant noemden de intimi hem, een naam die paste bij zijn oubollige figuur van gezagvoerder-op-de-grote vaart-in-ruste. Toen hij de zestig voorbij was kreeg hij in zijn uiterlijk steeds meer van die andere levenskunste naar, de Amerikaanse schrijver Ernest Hemingway, met wie hij vaak de keuze van zijn on derwerpen gemeen had: Spaanse copla's, middeleeuwse balladen opnieuw verwoord, maar ook het krijgsambacht, de stierenvechter, verhalen over vis en schip en zee. Hij had de scherpe ogen en neus van een zeeman. Hoe velen van de oude gene ratie hebben het eigen land pas leren zien met zijn ogen. Hij was hun dichterlijke gids in „Ik zie, ik zie, wat gij niet ziet" een omvangrijke bestseller voor wandeltochten, die elke zilveren gulden welke men er nu voor moet neertellen nog ten volle waard is. Werumeus Buning schreef ook „De Wereld van de Dans", het eerste Ne derlandse handboek over de danskunst. In „Woestijn en water1' bundelde hij een EEN OUD VERS Wat ik betreur te hebben niet bezeten Is het geluk van menig burger man: Den vrede van het huisgezin, en van De kinderen, die mee aan tafel eten. En ik weet wel. dat in mijn arm gelegen De liefste is bezwijmd van za- ligheid. Dat ik de stem ken van de eeuwigheid. En van het hart, dat mijn hart is genegen. Maar dit is alles niets, al deze dingen, Gezegend, en te min; 't is eens niet meer; Men hoort de vogels in de hoornen zingen, De jaren gaan, de winter keert steeds weer, De sterren staan. Ik heb niet goed gekozen. Wat doet een bedelaar met roode rozen? scheepsreis naar Spanje, een tocht met een haringlogger en een vaart rond Kaap Hoorn. Maria Lécina is het meest ge drukte vers van de Neder landse letterkunde van deze eeuw. Het kent slechts één ri vaal: „Een voetreis naar Rome" van Bertus Aafjes. Beide ver zen naderen een oplage van een half millioen exemplaren elk. Dat nieuwe lied waarmee een zeeman zijn liefde betaalt, moet, zegt Maria Lécina: „Het moet in gedrukte letters wezen en er moeten honderd couplet ten zijn. En het moet in eerbare woor den wezen en het moet tweestemmig te zingen zijn." De blije lezer die nieuwsgie rig de coupletten van dit lied „gedrukt voor een zilveren gul den" gaat tellen, ontdekt ont hutst dat het er hon derd-en-een zijn. Toen ik Jobs een keer vroeg waarom hij dat gedaan had, typeerde het ant woord zijn speelsheid ten voe ten uit: „Och, er is altijd wel een idioot die gaat tellen, nou, dan heeft hij wat voor zijn moeite." Nog tijdens zijn leven heeft de dichter de voldoening gesmaakt dat er een parodie op geschreven is die een tiende van de oplage van het origineel heeft gehaald. Het ope ningscouplet „Maria Lécina loopt te zwieren in groene zijde en zwart satijn met vogels en rozen en anjelie ren in een doek zo wit als de ma neschijn.' inspireerde Kees Stip (tegen woordig vooral bekend als Trijntje Fop in Elsevier en als Chronos in De Tijd) tot het welhaast even befaamde: „Dieuwertje Diekema staat te draaien in fil d'écosse en crêpe de chine en menig man gaat naar de haaien die Dieuwertje Diekema heeft gezien." December was een maand naar Werumeus Buning's hart. Van de donkere avonden, het volle glas, het houtvuur en de versregels van de oude dich ters. Hij vond het zalig: dat spel met sierlijke, bont papieren sur prises van Sinterklaas met rij melarijen en speelse spotter nijen, en de gloed van goedtoe- bereïde maaltijden en zorgvul dig gekozen flessen rond Kerst mis; de ganzelever, het gevulde kapoentje en het teentje knof look. Hij moge dan tien jaar dood zijn, zijn fijnproeversgeest is nog overal voelbaar: in de ge dichten die onder onze kinde ren de ronde doen, in de ma nier waarop uw vrouw de sla mengt, of Uzelve met uw wijn handelaar praat, in de wandel tochten van de ANWB, de bladspiegels van Enschede's beste uitgaven, in de boodschappenlijsten waarmee u in de SuperMarten uw Kerst diner dat extra toefje probeert te geven, maar ook nog in het repertoire van onze dansge zelschappen en de Shakespeare opvoering van het toneel, hij heeft ons aller leven verfraaid en veraangenaamd, en ons dankbaar gemaakt voor het be zit van onze zinnen, en voor het feit dat we wezens willen, zijn die ook werkelijk leven. KOREN DER ENGELEN MET KERSTNACHT Hoor hoe de herders zingen met hunne beste stem: Er is een kind geboren en zij herkennen hem. De menschheid was verloren, maar hij heeft haar verstaan, Die wij eens mochten loven is tusschen hen gegaan, Voor luttel snelle jaren in allergrootste pijn, Zoo zal óns laatste zingen maar voor kort afscheid zijn: Eere zij der hemelen fonkelendste ster Die dezen heeft beschenen te Bethlehem van ver. Geen zon en maan mocht schijnen op dezen nieuwen dag; Een nieuwe ster is opgegaan waar dit kind lag. Die alle hemelen wentelen laat, eere zij den Heer. Hij zond van duizend lichten een op aarde neer. Van duizend duizend lichten het allerliefste licht, Een moeder bij te lichten waar dit kind ligt. Der menschen hart is duister, maar duister middernacht. De lichte dageraad is na, zoo lang verwacht. Zij zullen niet op eens bestaan, in eenen korte dag, Al wat er was verwachten, waar dit kind lag. Deze verzen zijn, met toestemming van de uitgever, ontleend aan de „Verzamelde Gedichten" van J. W. F. Werumeus Buning, Uitgave Em. Que- rido, Amsterdam. Het handschrift van J. W. F. Werumeus Buning. In elke Albert Heijn SuperMart glinsteren en twinkelen de feestelijke versieringen die de sfeer rond de kerstdagen scheppen. Er is veel dat n zal interesseren, niet in de laatste plaats de feestelijk-voordelige prijzen. U komt toch ook! Adventster 50 cm, voor sfeervolle verlich ting. Bijpassend snoer (2i meter), met fitting en stekker met Kema-keur 1.75. Bijbehorende gloeilamp 65 ct. Kerstklok die 'Stille nacht, heilige nacht' speelt. Trek aan'de klepel en het melo dietje begint te klin- Doos met"twee, 30 cm lange kaarsen met 'gekleurde ringen. 20 cm hoge nol-lan fcaam van goudkleu rig staniol. Grappige tafeldeco ratie voor de kinde ren - denneappeltje in de vorm van een kerst- of sneeuwman. Hangpalm met zes Yvs zilver kleurige takken. Grote kerstman als opblaaspop. 56 cm hoog. •Forse stompkaars, klassiek model, 15 cm lang, doorsnede 5 cm, rood of wit. Blijft urenlang branden. Corsagetakje voor feestelijke tafeldeco ratie. Kerstboomstandaard. Onbreekbaar plastic. Met brede gleuf voor onbelem merde watertoevoer. 27 cm 0. Sneeuw in spuitbus. Eén druk op de knop en het sneeuwt. Vol-- doende om twee klei ne of één grote boom te laten 'ondersneeu wen'. Oin zelf bloemstuk- jes op te maken: zakje met 5 pepers en 6paddestoelen. Grote bol in honing- raatvorm met prach tige multi-kleur en- effecten. Slinger van 5 meter zilverkleurige lamet- ta of slinger van 3 meter sneeuwlamet- ta. Deurhanger. Vrolijk klingelen de vijf klokjes, als de deur opgengaat. Kersttak van groen lametta met denne- appels en lint voor wand- -of tafeldeco ratie. Deze zwart gemoffel de metalen kandelaar is geschikt voor vele soorten sierkaarsen. Keuze uit twee model len. Mooie gothische di nerkaars, 29 cm lang. Keuze uit vele kleu ren. AH's eigen merk, dus voordelig. Voor de kinderen- Kerstman, 30 cm hoog, helemaal aan gekleed met echte baard en muts. 50 Kerstman op slede, volbeladen met pak jes, om in de kerst boom te hangen. Kaartenhouder met 45 klemmen. Geen kerst- of nieuwjaars kaarten meer aan de muur, hang ze 'aan. de lijn'. 6 Kerstmannen op chenille draad. Zilverkleurige glas slingers. 2 stuks, elk 100 cm lang. Bij gothische kaarsen past deze heldere gla zen kandelaar bijzon der goed. Sierkaarsen, 10 cm lang, modem van vorm. In vele kleuren beschikbaar. 2 stuks l!s ch albert heijn H '•y a - p f ir. vjc, a ...J# t jat,.. /.v<h nil Ati.- - - --• if Veccr. •- 'jf f-- 4 ««*- - L r. mtmè r?? 9? Weinig bekend is dat de kerstboom, zoals deze nu, versierd en wel, stralend met kaarsen en glinsterslingers, in de huiskamers (en ook wel bui tenshuis op pleinen en soms ook in tuinen) verschijnt, ons via Engeland heeft bereikt. Daar was het de prins-gemaal van Koningin Victoria, die de boom uit zijn vaderland Duitsland invoerde voor zijn (talloze) kinderen. Na zijn vroege dood in 1861 (hij was toen 42 jaar oud) bleef zijn hem hevig toegewijde vrouw (die een volle nicht van hem was) deze Duitse traditie handhaven en maakte er zo een soort mode van. Zij schreef in haar dagboek over een an dere Duitse gewoonte tijdens het Kersfeest n.L het blazen van een fanfare op trompetten: „Dit gaf een mooi en plechtig effect en het ontroerde de lieve Albert hevig; hij werd bleek en kreeg de tranen in de ogen terwijl hij mijn hand warm drukte. Het ontroerde mij ook want ik voelde dat hij nu zou denken aan zijn geliefde va derland, dat hij voor mij had verlaten". Zij heeft haar gehele leven lang in haar wedu- wenstaat (zij stierf pas in 1901) terwijl zij toch verder niets wilde weten van feesten etc., de kerstboom doen plaatsen en zij gaf daarbij dan enorme feesten met geschenken voor al haar verwanten, het personeel, de pachters en de kinderen van naburige scholen. Haar opvol ger, Koning Edward VII, en Ko ningin Alexandra handhaafden de tot traditie gegroeide kersfr boom en plachten op hun land goed Sandringham, behalve de gebruikelijke kerstgeschenken, ook vijftienhonderd pond vlees te verdelen onder hun pach ters.

Allerhande | 1968 | | pagina 11