Vijfduizend
jaren oud en
zonder naam
van nu
Royco
678.-
457.-
20.-
7
_L
T
4000
ijl
Warm aanbevolen
BRUINE BONENSOEP
ERWTENSOEP VAN
wipstuiver
mmm
Van boekomslag tot
pet-embleem: een
grafisch ontwerper
tekent van alles!
ALLERHANDE
DECEMBER
De meest
profijtelijke club
van Nederland
CastorLux
Wasautomaat
Clubprijs
GastorClean
Wasautomaat
Clubprijs
PMC
Ventilator-
kachel
Clubprijs 52.-
SPELREGELS
PMC-textiel
Ch albert heijn.
13
14
12
11
10
13
14
EEN KLEIN OVERZICHT VAN
ALLERLEI SPELMOGELIJKIIEDEN
a
I Zo wordt de Premie.van.de.
I Maand Club vaak genoemd.
En terecht! Want de PM.C is
werkelijk formidabel voorde
lig. Voorbeelden Hier enkele
uit de vele mogelijkheden.
De volautomaat die u de was
geheel uit handen neemt.
Aangepast wasprogramma
d.w.z. hoge of lage water-
stand. Normale of langzame
wasbeweging. Voegt was
middel automatisch toe;
spoelt 5 maal en centrifu
geert. Thermostatisch ge
stuurde wasprogramma's
voor heet, warm, lauw, maar
ook koud wassen is moge
lijk. 'Denkende' waterstand
houdt het water op het juiste
niveau. Alle programma's
kunnen steeds onderbroken,
bekort of herhaald worden.
lnhoud4a4'/4kg droog was
goed. Oerdegelijke construc
tie: roestvrijstalen trommel,
dubbelwandige geëmailleer
de kuip, beveiligde deur.
Afm. 90 cm hoog, 63 cm.
breed en 51 cm diep. 1 Jaar
garantie. Gespecialiseerde
PMC-service - ook na afloop
van de garantieperiode.
Vw-1.143.-. Bestelnr. A-251.
waarvan 52.-in PMC cheques
I Afgeleid van de CastorLux:
I dezelfde degelijke construc-
I tie, dezelfde afmetingen, het-
I zelfde schitterende wasre-
resultaat. Alleen iets een-
I voudiger automatiek zoals
zelf wasmiddel toevoegen en
voorwas als zelfstandig pro
grammaonderdeel.
Vw- 750.-. Bestelnr. A-249.
waarvan 52.-in PMC cheques
Voor uitvoerige gegevens
raadpleeg PMC najaarscata-
I logus.
Altijd fijn om erbij te hebben.
Nieuw, modern model met
kunststof 'huis'. Kan opge
hangen worden en is daar
door een ideale bijverwar
ming, bijvoorbeeld voor de
kinderkamer. Ook als haar
droger te gebruiken. Vele
keuzemogelijkheden: lang
zame (500 watt) of snelle
circulatie (1000 en 2000 watt).
Als ventilator keuze uit twee
snelheden. Met veiligheids
thermostaat en regelther-
mostaat. 1 Jaar garantie.
Vw- 89.-. Bestelnr. F-505.
in PMC cheques
EEN SPEL, DAT U
ECHT EENS
SPELEN MOET!
Het oudste spelbord dat
ooit gevonden is; het werd
opgegraven in de vlakte
van Eufraat en Tigris en
bevindt zich nu in het
British Museum. De spel
regels welke men erbij
heeft bedacht en die vrij
wel zeker de oorspronke
lijke zeer "nabijkomen,
vindt men hierbij. Om het
spel te spelen, tekene men
deze figuur na op een kar
ton van plm 30 cm hoogte
en let daarbij vooral op de
bloemmotieven en de vier
kanten met de vijf „ogen"
(rondjes); deze hebben een
speciale betekenis. Iedere
speler speelt met zeven
schijven. Men gebruike 2
dobbelstenen.
1) Het is de bedoeling al
zijn stukken (men speelt
het spel met zijn tweeën)
langs de nummers 1, 2, 3 en 4
voort te schuiven, vervolgens
naar boven te gaan over de
middenbaan en dan af te
zwenken naar onderen over
de nrs. 13 en 14. Wie het eerst
zijn stukken van het bord
heeft, is winnaar. De velden 1,
2, 3, 4 en 13 en 14 zijn „privé".
2) Elke speler werpt met
de twee gewone dobbelste
nen maar hij gebruikt om
voort te schuiven slechts één
der aldus aangegeven aantal
len. Slechts één stuk mag per
worp verplaatst worden. Dus:
gooit u met de dobbelstenen
een 5 en een 3 dan mag u
ofwel de 5 gebruiken ofwel de
3.
3) Men kan zijn stukken,
bij elke worp en elk aan
tal, voort laten gaan (mits het
veld waarop men terechtkomt
niet reeds bezet is; (zie regel
12).
4) Men kan zowel voor
waarts als achterwaarts
schuiven (maar niet beide tege
lijk!); een stuk mag echter
niet achterwaarts van het
bord gespeeld worden. Wel
zijn er velden vanwaar men
alleen achteruit kan gaan (zie
regel 11).
5) Er mag slechts één stuk
op een veld staan; alleen
de velden die genoemd wor
den in de regels 9 en 10 vor
men een uitzondering.
6) Een stuk kan alleen
„uit" komen vanaf de vel
den 13 en 14 en dan met één
preciese worp; dus men gooit
dan 1 of 2. Men mag natuur
lijk met zijn stuk van 13 naar
14 en mag ook van hier terug
naar het middenveld (de vel
den 12 t/m 5).
7) Op de middenvelden
wordt een stuk van de te
genstander terugverwezen
naar het begin van het spel
In de speciale wintercatalo-
gus Textiel vindt u een be
gerenswaardige collectie
witgoed, handdoeken, keu
kendoeken, bedsets, etc.
Voor 20.- in PMC cheques
(20.- is de minimale bestel
ling) stelt u een prachtig pak
ket huishoudtextiel naar
keuze samen. Bijvoorbeeld:
1 tweepersoonslaken,1 hand
doek 2 bijpassende was
handjes, 3theedoeken,1 keu
kendoek. Totaal?
Bijna
ongelooflijk:
jn PMC cheques
"Vw vergelijkbare winkelwaarde
De volledige PMC-na-
jaarscatalogus en de spe-
cialetextielcatalogus kunt
u gratis meenemen uitelke
AH-winkel.
UIT
IN
(opnieuw beginnen dus) als er
een nieuw stuk op aankomt
(zie de regels 9, 10 en 12).
8) Elke speler moet zetten
als het zijn beurt is, zelfs
al is het in eigen nadeel; al
leen wanneer zijn enige
speelstuk op veld 13 staat, be
hoeft dat niet. Dan mag het
stuk hier blijven als de speler
dat tenminste wenst tot hij
een 2 gooit (en het stuk dus
„uit" is) of een 1 en hij naar
14 verhuist. Als hfj andere
speelbare stukken heeft, maar
deze niet kan zetten, dan móet
hij het stuk op veld 13 zetten
(regel 11). Stukken die al van
het veld zijn („uit" zijn dus)
en stukken die „vast" staan
(zie regel 10) gelden niet als
speelbaar.
9) Op de velden die een
bloemmotief tonen kan de
speler stukken op elkaar stape
len; er mag telkens slechts
een stuk per beurt van de sta
pel genomen worden. Op veld
8 kan slechts één speler stape
len en de tegenstander kan er
geen gebruik van maken zo
lang de ander erop staat. Stuk
ken op dit veld zijn dus bevei
ligd voor terugzending door
een stuk van de tegenstander;
het verdient aanbeveling
zo snel als mogelijk dit veld
in te nemen en te behouden.
Zolang als men er één stuk op
kan houden, kan men de ande
re, met wat gelük bij het wer
pen, van de privévelden, via 8,
naar de velden 13 en 14 bren
gen, zonder naar huis te wor
den gestuurd of vastgezet te
worden.
10) Op de velden 7 en 10
kunnen beide spelers stuk
ken opslaan (stapelen); alleen
het bovenste kan ver
plaatst worden. Op die manier
kan men stukken van de
tegenstander vastzetten; hij
zal ze dan niet kunnen gebrui
ken. Als al zijn stukken vast
gezet zijn, of „uit" zijn, dan
mag hij niet werpen tot de
ander een van zijn stukken
vrijgeeft.
11) Van de velden met de
vijf rondjes erop kan men
alleen in achterwaartse rich
ting schuiven. Zo kan een
stuk op veld 2 alleen verzet
worden (achterwaarts) als er 1
is gegooid. Als geen 1 is ge
gooid, blijft het stuk deson
danks speelbaar en als het eni
ge andere speelbare stuk op
13 staat, dan mag het terugge
zet worden. Dat geldt ook
voor een stuk op veld 6 als
twee zessen worden gegooid;
het gaat geheel terug.
12) Een stuk mag bij -
eerste worp alleen ge
plaatst worden op veld 5 als
er nog gem ander stuk staat.
Zo kan een stuk op dit veld
alleen naar huis terug worden
gestuurd door een stuk dat al
op het hord aanwezig was;
b.v. dat van veld 1, 2, 3 of 4
komt (een stuk mag echter
wel bij eerste worp op veld 6
geplaatst worden met een
worp 6 en dan het al aanwezi
ge stuk terugsturen). Dus: als
twee vijven worden gegooid
en veld 5 is bezet, dan kan
een stuk dat nog niet op het
bord staat, ofschoon het speel
baar is, niet ingezet worden.
inr
•W
1 Ar 1
Nieuwe gezelschapsspelen zjjn heel zeldzaam. Bijna
altijd zijn het varianten op oude, reeds bestaande
spelen. Van een spel als „Scrabble" (en „Lettera")
kan gezegd worden dat het nieuw is; het werd boven
dien een wereldsucces. Hetzelfde is het geval met
„Monopoly".
SCRABBLE is de bekendste
der kruiswoordpuzzels. Het be
rust op een ander spelletje, dat
men gemakkelijk met twee (of
meer) stukjes papier kan spe
len; het heet (in Amerika)
Ward Squares (woord-vierkan
tjes) en gaat aldus. Het aantal
deelnemers is onbeperkt. Ieder
heeft een stuk papier en een
potlood. Daarmee trekt men
een vierkant met 5x5 hokjes
erin. Een der spelers begint
met het noemen van één letter.
Deze plaatst hij ergens in zijn
diagram. De anderen doen dat
ook. Dan noemt de volgende
speler eèn letter; oók die wordt
ergens neergezet, maar natuur
lijk wel zo dat er een woord
uit zou kunnen ontstaan. Zo
gaat men voort. Elke letter die
neergezet is, moet blijven
staan! De bedoeling is dus
woorden te vormen van 3, 4 of
5 letters; ze worden alleen hori
zontaal of vertikaal geplaatst:
diagonaal mag niet (al kan men
dat natuurlijk ook anders.
afsp:okml. Het spel gaat voort
tot er 25 beurten zijn geweest
en elk hokje dus gevuld is. Dan
volgt de puntentelling: een
woord van 5 letters is 10 pun
ten waard; een woord van 4
letters: 5 punten en een woord
van 3 letters: 1 punt. Wie de
hoogste score heeft, wint.
„Word Squares" of „Hokje
vullen": de voorloper van
„Scrabble" en andere kruis-
woordspelen.
SCRABBLE wordt gespeeld
met vierkante blokjes, waarop
letters (met - elk een bepaalde
waarde) zijn aangebracht. Met
deze letters legt men woorden
op het speelveld. Elk woord
moet aansluiten op een eerder
gelegd woord. Tot vier deelne
mers kunnen er aan meedoen.
Beter nog gaat het spel als
slechts twee, hoogstens drie
meekampen.
BOARD SCRIPT: nauw ver
want aan „Scrabble", maar
toch weer niet zo nauw, dat de
uitgever van dit laatste spel
een proces, dat hij de uitgever
van „Board Script" aandeed,
won.
LETTERA: "op twee fraaie
spelborden met verzonken vak
jes, waarin de letters precies
passen (en op hun plaats blij
ven) speelt men met z'n tweeën
dit kruiswoordspel. Het speel
bord bezit, behalve de vijf rijen,
waarin de letters bewaard wor
den, een diagram van 6x6
vakjes (de diagonale tellen ook)
en in de veertien rijen dient
men woorden te vormen van 6,
5, 4 of 3 letters, daarbij steeds
de eigen genoemde of de door
de tegenpartij genoemde letter
gebruikend (uit de voorraad
van 51 letters die men bezit).
Hoe meer woorden van 6 let
ters, hoe hoger de score. Men
kan het spel natuurlijk met
meer spelers spelen, maar
heeft dan ook meer spelborden
en letterseries nodig. Maar
men kan het ook als patien-
cespel beoefenen, in z'n eentje
dus. Dan is het nodig een zo
hoog mogelijke score te beha
len: de hoogste is 280 punten (14
woorden van 6 letters).
Waar is de taartpunt
In het boekje „100 trucs" of
wel Goochelen met de we
tenschap" komt dit aardige
„trucje" voor:
U ziet duidelijk dat er een
taartpunt uit de feesttaart ont
breekt. Waar zou die gebleven
zijn? Nee, hij is niet weg. Wilt
u hem terugvinden, dan moet u
de tekening omgekeerd bekij
ken! Dan ziet u duidelijk, waar
de taartpunt is gebleven. Dit is
een mooi voorbeeld van ge
zichtsbedrog.
(Advertentie)
PAROLO: ook bestemd voor
liefhebbers van kruiswoordpuz
zels. Het spel bestaat uit vier
speelborden (voorzijde voor vol
wassenen, achterzijde voor kin
deren) uit 4 kleurpotloden (vet
te) en 2 kleurdobbelstenen. Ook
hier dient men letters in te vul
len (uitwisbaar) in de vakjes
volgens de regels, (vanaf 7
jaar). Na de kruiswoordspelen
enkele taktiekspelen.
SIROCCO: is een spel, waar
van de jacht op de tegenstan
der het voornaamste kenmerk
is. Het wordt door 2 tot 4 perso
nen gespeeld §n het gaal er om
met zes pionnen die van de te-
genstanders(s) te vangen. Het
einddoel is het diagonaal tegen
overliggende veld. Dobbelste
nen bepalen de vooruitgang
(vanaf 7 jaar).
WIEKSLAG: ook een tak-
tiekspel dat slagvaardigheid
vereist; het wordt gespeeld
door 2-5 personen, (vanaf 8
jaar).
In één haal
■4000
Hier staat het getal 4000.
Met een haal eromheen.
Wie kan het geheel in één
haal tekenen Dat lijkt
onmogelijk. Dat is het
echter niet als men het zo
doet: men vouwt het pa
pier zo om dat, óp de om
gevouwen flap, de ver
bindingshalen worden ge
plaatst en vouwt het daar
na weer goed. Dan staat
de 4000 er prachtig op.
Met de slinger erom heen 1
SKADO: een zakfor
maat-spelletje, dat heel boei
end is. Het is geschikt om op
reis, tijdens de lunchpauze of
„zomaar even voor de grap er
tussendoor" te spelen. Het vere
nigt elementen van dammen en
schaken in zich, wordt door 2
personen gespeeld, waarbij 2
witte pionnen het op nemen te
gen 24 blauwe. Het vergt tak-
tisch inzicht. Een alleraardigst
spel! (vanaf 8 jaar)
TROGUE: een £pel, dat ge
baseerd is op het „overbren
gen" van vier burchten die elk
uit drie losse delen bestaan,
naar de overkant van het speel
bord. Men maakt bij dit over
brengen gebruik van de losse en
passende delen van de burch
ten der tegenstanders. Een spel
dat taktisch inzicht vergt, maai
ook vrolijk „zomaar" gespeeld
kan worden en dan heel leven
dig en verrassend is." (vanaf 12
jaar).
We hebben elders gesproken
over Monopoly. Zoals bekend,
hebben velen getracht het suc
ces van dat spel te evenaren
(of te overtreffen) met spelen
van soortgelijk karakter; de
handel is er het hoofdelement
van. Een succesvol en wellicht
zelfs aardiger handelsspel is
het:
EENMAAL: ANDERMAAL!:
een spel, dat bestemd is voor 3
tot 6 personen en bestaat uit
het veilen van zogenaamd „an
tiek": er worden fraaie kunst
voorwerpen geveild (althans de
afbeeldingen daarvan) en pas
als men de koopsom heeft vol
daan (het geld is in de doos
bij verpakt!) ontdekt men of
het gekochte voorwerp echt is,
beschadigd is of vals. Het is
dan zaak (heel handelsslim), de
valse of beschadigde voorwer
pen snel door te verkopen aan
medespelers en zelf met een zo
gaaf mogelijke verzameling te
blijven zitten. Er zit geld in de
doos en een veilinghamer en 31
kanskaarten alsmede 36 kunst-
voorwerpkaarten (de valse in
clusief). (vanaf 12 jaar).
CARRIÈRE: het beroeps-
kansenspel, waarbij men, spe
lend volgens de principes van
het Monopoly-spel, van een
bepaald beroep het beste moet
zien te maken.
STRATEGO: een spel dat be
rust op de strategie welke nodig
is om legerkorpsen veilig door
vijandelijke linies te dirigeren.
Veldmaarschalken en spionnen
maken elkaar het leven zuur.
Een spel dat vele, vaak pijn
lijke, verrassingen biedt en
daarom heel boeiend is.
DOMOSOLO: Met gebruikma
king van fiches, worden ge
kleurde dominostenen aan el
kaar gepast. Het is een boeien
de variatie op het aloude domi
nospel, maar het ziet er veel
vrolijker en kleuriger uit (en
dat is ook veel waard!)
BOERENSCHROOM: heel oud
al is het vaderlandse Boe-
renschroom; onze voorvaderen
(en -moederen) speelden het al.
Het- is kortom een „oudt-hol-
landtdsch" - gezelschapsspel,
waaraan een onbeperkt aantal
spelers mee kan doen. De Advo-
kaat en de veldwachter van
weleer spelen er een rol in. En
niet te vergeten de arme Boer
Bart, die almaar betalen moet.
„Men laat mij dorschen, Iaat
mij zweeten, en 't wordt door
andren opgegeten". En wat
zegt Boer Sijmen? „Ik arme Sij-
men moet betalen! Mocht ik
hen met mijn vork onthalen"
Het is wel duidelijk dat men
veel beter Burgemeester kan
zijn in dit spel: „AI is een ie
der niet content, ik trek gerust
mijn tractement". Of Advo-
kaat. Of Klerk. Elk dezer beroe
pen heeft een nummer; deze
nummers nu worden bij opbod
verkocht door de kashouder.
De „dure" beroepen zijn, na
tuurlijk duurder dan de arme.
Met dobbelstenen en sluwe han
del komt men een heel eind in
dit spel, dat gespeeld wordt
met fiches.
BUSSTOP: het laatste nieu
we spel: men streeft ernaar zijn
pionnen (vier stuks) zo snel mo
gelijk naar het station te brén
gen met behulp van autobus
sen; dat er handicaps genoeg
zijn, behoeft geen betoog. Een
aardig spel dat met een dob
belsteen wordt gespeeld.
LOTTO- of BINGO-SPE
LEN: spelletjes, die berusten
op het kienprincipe. Het wordt
gespeeld met kaarten (voor el
ke deelnemer één), waarop cij
fers zijn aangegeven. Deze wor
den bedekt met blokjes, waar
op hetzelfde cijfer voorkomt.
Bingo is iets dergelijks, alleen
gaat het hier om het volmaken
van rijtjes van yjf getallen.
En dit alles is dan, met het
Halmaspel, het Ganzen
bordspel, het Mens-erger-je-
niet" en nog zo wat bekende
spelen (zoals de Kwartetspelen,
die er in de mooiste uitvoerin
gen en soorten zijn) wel zo on
geveer alles wat er aan ge
zelschapsspelen is. Heel veel is
er niet veranderd in de loop
der tijden!
Andere tijden,
andere spelen
Hieronder een advertentie, zo
als die voorkwam in de Amster-
damscheCourant van 26 no
vember 1819. Er blijkt wel uit
dat onze voorouders ook be
langstelling hadden voor gezel
schapsspelen. Maar ook wordt
duidelijk dat vele der spelen
die toen in de handel waren,
nu wel zijn verdwenen. Of heb
ben zij nu andere namen? Wie
zal 't zeggen!
Te Amsterdam, bij N. Geysbeeb, op de
Leliegracht, no. 21, zijn, tot tijdkorting in
dé Wintcr-Avonden, de volgende Boekje»
te bekomen; als: 1. Beknopte Handleiding
tot de Kufist van het Kaorthggm, of Aan-
wijzing om met een Spel Kaarten iemands
Horoscoop te trekken, 3de Druk, i 15 St.
2. Verzameling van 44 Nieuwe Gezelschaps
spelen, waarin de volgende Spelen; als:
ik verkoop mijne Paruik, mijn Buurman
behaagt mij, Adam met zijne zeven Zonen,
de Jodenschool, Papageno, Miau, enz. 2de
Druk, k 11 St. 3. Vier Nieuwe Geestige
Konstgrecpen, of vermakelijk bedrog voor
het Verstand én de Memorie en tevens
nuttig Tijdverdrijf, i een Zesthalf. 4. Ge
schiedenis van Moeder Trol en haar Raljt,
met 12 Plaatjes, k 11 Stuiven.
(Anultrdamscht Courant, 26 novtmbir 1819)
Als de fles limonade leeg is (en
nog koud!) moet u eens een stuiver
op de opening in de hals leggen.
Maak uw vinger nat en bevochtig
de rand van de stuiver zodat de
opening luchtdicht is afgesloten.
Houdt nu de beide warme handen
stevig om de fles gedurende onge
veer vijftien seconden. U zult dan
zien dat de stuiver, op mysterieuze
wijze, begint te wippen. En dat
duurt nog even door, nadat u de fles
hebt losgelaten. Dat wippen is een
gevolg van het uitzetten van de
lucht in de fles door de warmte van
de handen. Uit „100 trucs", een Else-
vier-pocket.
~V'*-:
i'
•••>.>-, -V
v - s- - 1
Hoe komt men nu eigenlijk aan een helemaal nieuw
kwartetspel: ontstaan die kaartjes bij het grote veilin«.
spel nu zomaar of zit iemand daarover dagen gebogen,
die eerste met een fotograaf allemaal antieke voorwerpen
heeft gefotografeerd en bekeken? Het antwoord liet
onder meer in Amsterdam, bij de grafische ontwerper
Kees Kelfkens. Eén kwartetkaart bedenken en tekenen,
dat kost twee dagen.
Het gebeurt soms, dat
Kees Kelfkens uit Amster
dam hoort: „Die plaatjes op
mijn kwartetspel, hé, hebt
u die getekend? Ik dacht
nou ja, die worden gewoon
gedrukt."
Jawel, kwartetkaarten wor
den gewoon gedrukt, de balle-
tjesplateau's van „Mens erger
je niet" ook, maar wat er alle
maal moet gebeuren voordat
een spel van papier uiteinde
lijk zijn definitieve vorm
krijgt, dat is bijvoorbeeld te
zien in de werkkamer van
Kees Kelfkens, ontzettend hoog
gelegen in een oud stukje
Amsterdam.
En wat doet nu precies Kees
Kelfkens, die „grafisch ontwer
per" achter zijn naam heeft
staan en 48 jaren jong is?
Hij heeft voor zeker vijfhon
derd boeken de omslagen gete
kend, er zijn bijvoorbeeld bier
brouwerijen die hem vragen:
„Meneer Kelfkens, tekent u nu
eens het etiket dat op al onze
flessen moet en verzint u ook
eens iets leuks voor het em
bleem, dat onze chauffeurs op
de petten moeten gaan dra
gen." Maar er zijn ook mannen
die gezelschaps- en éénmans-
spellen uitgeven en die hem
zeggen: „Hier hebt u de spelre
gels van het grote veilingspel,
dat wij uit Frankrijk meena
men. De Franse uitvoering van
dat spel krijgt u niet te zien,
omdat we haar niet zo geslaagd
vinden, maar verzint u aan de
hand van de spelregels nu eens
iets leuks voor Nederland."
Appeltje kijken
Het zijn maar een paar voor
beelden, die slaan op de woor
den „grafisch ontwerper" ach
ter de naam Kees Kelfkens. We
blijven even bij de spellen en
dan vertelt de man, die daar
aan in Amsterdam meewerkt,
dat hij in de eerste plaats ook
rekening moet houden met de
ouders, die zo'n spel voor de
kinderen toch meestal uitzoe
ken en betalen.
Met zijn allen gaan we er
doorgaans van uit, dat een spel
letje of een boekje voor kleu
ters er een beetje kleuterachtig
moet uitzien.
En de man die het spelletje
of boekje tekende en vorm gaf,
heeft daar rekening mee gehou
den, ook al zegt hij voor zich
zelf, zoals Kees Kelfkens: „Mis
schien vinden die kleuters het
ook wel eens leuk om een boek
je te krijgen waarop een gewel
dige appel staat, tot in de
kleinste details weergegeven."
Lekker groot
Allemaal dingen waar we in
de speelgoedwinkels als kopers
niet zo bij stilstaan, maar waar
een man als Kees Kelfkens te
allen tijde rekening mee moet
houden. We hebben veel meer
van die dingetjes. We willen
bijvoorbeeld heel graag erg gro
te dozen, waarin dan de spelle
tjes zitten die we 's avonds
eens een keer willen spelen.
Kees Kelfkens ontwerpt die
dozen. Hoe? Wat is nu een goe
de doos, wat is nu precies een
goed spel en wat is een slecht
spel in uw ogen, meneer K;1
kens?
„Een goed spel is iets dal
op het eerste gezicht al pret;
uitziet", is het antwoord. „Ga
gillende kleuren, geen lelij
schreeuwend rood, geen
geel."
En dat slechte spel?
„Dat is iets dat bij de presa
tatie meteen teveeldoet da
ken aan iets reclame-achtigs
zegt de grafisch ontwerper.
Hij draagt een stapel
aan, waarin mini-puzzels n
kleine kinderen zitten, die i
ontwierp. Jawel: hij teken
ook de voorstellingen!
„Deze doosjes zijn eigenü
te klein", vindt hij en hij pra
nu uit de verkooppraktij
Want wat kiezen we vaak a
er een grote doos met een p
zei voor ons ligt en direct daai
naast een veel kleiner doosj
met misschien wel een veel gn
tere puzzel erin? We kiezen»
ven tegen tien de grote doos.
Dat zijn van die kleine eigei
aardigheidjes, waaraan uitg
ver en ontwerper even moeti
denken. Maar op hun beurt m
gen de spelletjes-doeners vo
deze keer van Kees Kelfke
horen, dat het ontwerpen
het bedenken voor een kwaï
tetspel wél een paar weken
beslag neemt.
Hij heeft er een gemaakt
leuke kaarten met oude aut
mobielen erop. Hij dook daaj
voor eerst in een kast, waar
hij mappen bewaart met all
mogelijke papieren en
vens over alle mogelijke ondei
werpen. Hij koos de map iw
„auto's" erop geschreven. H
tekende iedere kwartette
eerst op groot formaat en di
nam per kaart zo'n twee dage
Moeilijk werk?
„Ja, en leuk werk", ze.
Kees Kelfkens.
Hij werkte aan een soort do
minospelletje voor kleine kindi
ren, waar ze uiteindelijk e«
treintje mee kunnen samensti
len, compleet met lokomotio
Hij maakte doosjes
doe-het-zelf postpapier, waai
op plakkertjes kunnen wordi
geplakt en de briefkaarten, d
kunnen ook al zelf worden g<
maakt.
Instinct vergeten
En dan zegt hij opeens: „Ei
genlijk heb ik een overbodi
vak" dan praat hij niet al
leen meer over de spell
maar over al zijn grafische ff
werpen.
„Vroeger had je geen mensa
zoals ik", weet hij. „Heel vw
ger deden de drukkers in hu
gilde eigenlijk precies hetzeu'
werk, zonder dat zë er od
maar voor hadden geleerd. D«
mensen kregen een soort P
tuurgevoel voor kleuren
vormgeving. We leren en stuce
ren nu en voordat we goed a
wel in een vak beginnen, zij
we vergeten dat er ook no
zoiets bestaat als instinct, N
zijn vergeten wat de go»
vorm en de goede kleur
daarom hebben we nu men
nodig die grafisch ontwerpe
zijn en mensen die industrie*
vormgever heten."
Mensen met deze beroep*
steken nu overal hun hoofd oö
de hoek, zelfs als we aan ttf'
willen gaan zitten om heel ou*
derwets een spelletje te speleo
C;
ur h
ïens*
