Eind december: zes vrije dagen
HUISVROUW ONDER
HOOGSPANNING
Breng
weer
sfeer in huis: speel
eens een spelletje
AH-filialen
nemen ook
betaalcheques
aan
Mooi
zijn
in de
avond
uren
Triktrak - voorloper afkomstig
uit het land van Abraham
Wat eten anderen
met Kerstmis?
OUDSTE SPEL
TER WERELD
5000 JAAR OUD
Rectificatie bericht
vleescodering
Metingang van
27 november a.s.:
RIJSTPUDDING HIER
VERSE KARPER DAAR
EN NOGA ELDERS
Met flou-flou,
metaal glinsteringen
en dicht plissé
Avondverkoop
vóór Kerstmis
jiert Heijn N.V. - Zaandam
Aller
ROrUVXRANCBR
December 1967 - oplage 1.750.000
12e jaargang No. 11 (140)
DEZE keer is de kalen
der de werkende
mens opnieuw zeer
gunstig gezind: van
laatste 9 dagen van het
5ar zijn er maar liefst zes,
aarop er niet gewerkt
ordt. Wat dit laatste en
begrip „werkende
rens" betreft zal het wel
lidelijk zijn, dat hiermede
buiten-de-deur-werken-
mens bedoeld wordt.
Want hoewel de huis-
rouw en zeker die met
ai groot gezin toch wis
drie ook tot de catego-
„werkende mens" ge-
>kend moet worden, zul-
voor haar deze zes
vrije" dagen integendeel
it de rand toe gevuld zijn
jet de extra-drukte, die
estdagen in huiselijke
:ing, zoals Kerstmis en
Jaarwisseling, nu een-
iaal altijd met zich mee-
rengen.
Wat de drukte rondom
diverse maaltijden be
eft, zullen wij zoals
der jaar ook nu pro
eren u bij het oplossen
an de diverse kook- en
akproblemen behulp-
jam te zijn.
Wat het overige betreft
iet doorbrengen van de
ele vrije uren in huise-
jke- of vriendenkring)
juden we u graag willen
elpen wat van die echte
misse sfeer en ouderwet
gezelligheid in huis te
alen, die we eigenlijk nog
ileen maar uit de verha-
in van ouders en groot
ouders kennen. Laat de
eeldbuis in deze dagen nu
ens voor wat hij is (een
nkel programma, dat
erkelijk de moeite waard
daargelaten). Ga eens
aêt z'n allen ja, ook (of
oist!als uw vrienden op
ezoek zijn om een gro-
tafel zitten om één van
ie oergezellige spelen of
[lelletjes van vroeger of
a te doen. De winkels lig-
sn er vol van en op deze
agina en de bladzijden 2
kunt u er alles over
an de weet komen. Ze
illen u ongetwijfeld hel-
m om de komende feest
agen sfeervol en gezellig
maken.
Overigens vormen de feest
agen voor de huisvrouw een
eriode waarin soms wel eens
at te veel van haar wordt
avraagd. Urenlang staat zij
de keuken, om maar niet te
preken van de tijd die wordt
ispendeerd aan het doen van
nkopen in de overdrukke win-
eIs. Enige hulp kan zij
Kt gebruiken, en eerlijk ge-
igd verdient zij die ook wel.
Pij willen daarom een beroep
ben op de man en daarbij
enken wij dan niet alleen aan
et slepen met de boodschap-
«ntas. Vele leden van het
terke geslacht zijn nl. heel
fat mans in de keuken en
ikwijls hebben zij er nog ple
in ook om hun bedreven-
eid in de kookkunst té tonen.
!un hen daarom de gelegen
heid om eens voor een verras
te zorgen. En dan is er
og een mogelijkheid om het
Ithans een van de feestdagen
ens wat kalm aan te doen:
ten in een restaurant. De ex-
loitanten daarvan laten wer-
elijk niets na om een bezoek
m hun zaken tot een sfeer-
olie gebeurtenis te maken:
m feestelijk kerstdiner bij
icht kaarslicht en de zoetige
sur van dennegroen, een sfeer
on intimiteit en toch bent u
dt.
J. C. Kuipers
Kerstavondstemming Licht in vele kerken op aarde!
Op welke dagen wordt er meer aan „Vrede" gedacht, inniger
om „Vrede op Aarde" gebeden dan op de dagen rondom het
Kerstfeest? Zeker in tijden als deze, waar er op zo vele
plekken op deze aarde nog steeds bloedig gevochten wordt
om Ja, waarom eigenlijk? Om verschil van huidskleur?
Om verschil van (politieke) overtuiging? Om prestige-kwes-
ties? Wat een futiele, mensonwaardige motieven zo kort
slechts 22 jaren' na een verschrikkelijke wereldbrand, die
zoveel leed in miljoenen mensenharten over de gehele wereld
heeft gebracht. Leed waarvan de wonden wel nooit geheel
zullen genezen en dat blijkbaar zo vlug weer vergeten
werd
Men meent wel eens dat het gezellige huiselijke spel
letjes doen uit de tijd is geraakt. Zeker: we hebben het
druk. We komen tijd te kort. We vliegen van de ene dag
in de andere. De tijd lijkt met de week vlugger te gaan.
En dan is er natuurlijk de
televisie die ook een beletsel
vormt voor het aloude beoefe
nen van spelletjes. En toch
ondanks al deze beletsels, blijft
het spelen van spelletjes (en
zeker niet alleen door kin
deren) een vorm van ont
spanning, die ons verrukke
lijke momenten bezorgt. We
moeten er gewoon weer een
beetje aan wennen. Heus, de
televisie kan best eens een
avondje uit en dan zal men
merken dat men onbewust al-
V erpakkingsdatum
binnenkort niet meer in code
bij Albert Heijn.
In ons november-nummer
van AllerHande schreven wij
een stukje over het „geheim
schrift" op verpakt vlees. De
laatste regel daarvan luidde:
„Wat ons betreft: wij zouden
liever zien dat op elk pakje
i.p.v. deze code een duidelijk
leesbare datum kon worden
geplaatst. De datum in de
vorm van een voor de leek
weinig duidelijke code is ech
ter helaas wettelijk verplicht."
Dit laatste is fout. Het is nl.
wel toegestaan dat de verpak
kingsdatum wordt aangebracht
in direct leesbare taal. Het is
de wens van iedere huisvrouw
om zonder moeite de inpakda-
tum te kunnen lezen. Men is
bij Albert Heijn thans doende
om de inpakmachines dusdanig
te veranderen dat in de naaste
toekomst de volledige voor
een ieder begrijpelijke verpak
kingsdatum op het verpakte
vlees afgedrukt zal kunnen
worden.
Ter perse
Vanaf 2 januari a.s. is in de
Albert Heijn-filialen voor het
tweede jaar een Huisvrouwen-
agenda verkrijgbaar (75 cent
bij de boodschappen).
Dit handige boekje, dat in
de këuken kan hangen of in
de tas kan worden meegeno
men, zit vol met handige
notitiemogelijkheden: tips, re
cepten, staatjes voor het note
ren van onverwachte uitgaven,
enz.
Kortom het is voor de orga
nisatie van het huishouden en
als geheugensteun een onmis
baar boekje.
Let op 2 januari!
Zoals bekent! hebben met
ingang van 27 november j.l.
alle Nederlandse banken voor
hun rekeninghouders boekjes
met zogenaamde betaalche
ques uitgegeven. Dit houdt
in, dat men voortaan in de
meeste zaken zijn inkopen zal
kunnen doen met een derge
lijke chèque ter waarde van
ten hoogste 50,als betaal
middel.
Koopt men iets dat b.v.
70,kost, dan zal men een
cheque van 50,plus één
van ƒ20,moeten uitschrij
ven.
Ook alle filialen en restau
rants van AH zullen derge
lijke cheques als betaalmid
del accepteren.
Een aankoop van AH-arti-
kelen voor minder dan
50,zal men voortaan dus
op drie manieren kunnen be
talen:
1. zoals vanouds met contant
geld,
2. met een betaalcheque van
de bank ter waarde van
het bestede bedrag of
3. met een betaalcheque ter
waarde van 50,waar
na men dan het resteren
de wisselgeld bij de kassa
krijgt uitbetaald.
Kerstmis is niet alleen bij
ons een feest waarop graag
goed gegeten wordt. Ook in an
dere landen weet men op deze
dagen mes en vork goed te ge
bruiken. Wel blijkt dat elk
volk toch weer een ander cen
traal gerecht heeft. In de an-
gelsaksische landen (en ook bij
ons in toenemende mate) is de
piiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!«:iiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiij§
lang verlangd heeft naar een
gezellig spel. Daarom in deze
AllerHande een aantal ad
viezen en suggesties voor het
bedrijven van allerlei huise
lijke „speelsigheden".
Het gaat niet om sensatio-
nele_ zaken (juist niet!) maar
om spelen en spelletjes, die de
ingesluimerde spellust weer in
ons opwekken. Misschien komt
men ertoe weer een vaste spel
letjesavond in te stellen het
zij met de kinderen, hetzij met
vrienden en kennissen. Het
spreekt vanzelf dat wij van
de uitgebreide sortering spelen,
die in ons land te koop zijn,
er slechts een aantal kunnen
bespreken. Die spelen die ge
noemd worden zijn in ieder
geval waardevol. Zij bevatten
de elementen die belangrijk
zijn voor een goed spel name
lijk: spanning, opwinding en
de mogelijkheid om te winnen.
Daarnaast geven wij u nog en
kele tips voor grappige spel
letjes, die zonder veel moeite
en zonder veel hulpmiddelen
gerealiseerd kunnen worden.
Veel plezier.
Susan Small is de naam van de
confectiefabriek die dit metaal-
glinsterende model heeft ontwor
pen. Hel is een flatleus, gehaakt
geheel dat toch heel zacht is en
soepel. In zilver, blauwgroen,
goud, brons en zuart.
Van de Engelsman Robert Dor-
land is deze avondjurk met stre
pen in smaragdgroen, ko
ningsblauw en roze met lange
pofmouwen. Een opmerkelijk mo
del dat wèl een slanke draagster
vraagt.
Spelen kan niet alleen een fijn, heel ontspannend tijdverdrijf zijn.
Spelen kan ook tot bijzonder mooie resultaten leiden, zoals dit „spel
met de schaar" bewijst: een prachtig stukje knipwerk van een
vrouw, die het in deze kunst tot grote vaardigheid bracht: i
I. G. Kerp-Schlesinger uit Baarn.
^illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllT;
Het oudste spel, dat men kent, is naam
loos. Het werd gevonden op de plaats
waar eens, duizenden jaren geleden, de
stad Ur (Genesis 11:28) stond in de vrucht
bare vlakte van Eufraat en Tigris. Deze
vlakte trok in de loop der eeuwen talloze
volkeren en, ongeveer 2500 jaar voor
Christus, leefden er de Soemeriërs.
Zij werden de beroemde astrologen, die
overal werden nagevolgd. Maar ook waren
zij het, die het Koninklijke Spel Ur speel
den. Een spel, dat zij weer overgenomen
hadden van voorgangers, die alweer enke
le duizenden jaren eerder in die streek
leefden. Dat wordt bewezen door het feit
dat, in de jaren '20 van deze eeuw, een
Amerikaanse expeditie onder leiding van
Sir Leonard Woolley, een speelbord op
groef, dat ruim 4000 jaar geleden werd
meegegeven als tijdspassering aan een
gestorven koning; men vond het, toen men
zijn graf ontdekte. Het speelbord was, na
ruim 4000 jaar, nog vrijwel ongeschonden
en de afbeelding op pag. 2 laat zien hoe het
eruit zag; het is een fraai samenvoegsel
van stukken schelp en lapis lazuli, die in
mozaïektrant zijn ingelegd. De kleur ervan
is bruin met blauw. Het speelbord, geheel
gerestaureerd, (voorzover dat nodig was)
vormt de trots van het British Museum,
omdat het als het oudste ter wereld geldt.
Natuurlijk vroegen de geleerden, die het
speelbord vonden, zich meteen af hoe het
spel op dit bord wel werd gespeeld. Men
kwam niet verder dan gissingen. Tot het
mondaine tijdschrift „Queen", enkele ja
ren geleden, een prijsvraag uitschreef
waarin aan de lezers werd gevraagd toch
eens te trachten de regels van het spel te
omschrijven. De inzending van een En
gelse dame won het. Het spel blijkt vrij
wel zeker een combinatie te zijn van de
oeroude triktrak-elementen, die aan tallo
ze spelen ten grondslag liggen en het sim
pele ganzenbordspel. Ook de Soemeriërs
en hun voorgangers maakten gebruik van
een soort dobbelstenen; het waren de drie
kantige stenen die men bij het bord vond.
Verder vond men ook de speelstukken:
ronde schijven in wit of in zwart met
sierstippen erop. De bewuste dobbelstenen
kunnen vervangen worden door twee he
dendaagse; de schijven (iedere speler 7
stuks) kunnen vervangen worden door
damschijven. Of door andere ronde voor
werpen. De lezer(es) van „Aller Hande'"
kan het spel zelf eens proberen: wij
plaatsen op pag. 2 de spelregels zoals wij
die aantroffen in het blad „Queen". dat
deze opzienbarende spelvondst publiceer
de bij een fraaie kleurenafbeelding van
wat eens hèt spel was van de Koningen
der Soemeriërs in het oude Ur der
Chaldeeën!
merkwaardige vogel kalkoen
het hoofdbestanddeel van de
dis.
Engeland kent zijn plumpud
ding en wij hebben onze unie
ke kerstkransen (die men el
ders weer niet ziet!). Laten we
eens kijken wat er nog meer
aan opmerkelijke gerechten
wordt gegeten in andere lan
den.
In de Scandinavische landen
moet men met Kerstmis zijn
rijstpudding eten. Met rijstpud
ding en gedroogde vis die Jn
loog geweld is, leggen de Fin
nen een bodempje voor warme
gebraden ham en hors d'oeu-
vres van enorme omvang. Er
wordt niets anders dan koffie
bij gedronken. De Zweden
doen het iets anders; zij laten
hun ham. hun tong en warme
kerstworstjes vergezeld gaan
van een gekruide hete wijn of
cognac die Glögg heet en ook
van Mumma, een donkere, zoe
te biersoort met suiker erin en
bijgemengd met sprankelend so
dawater. De Noren ook waarde
ren de rijstpudding. Zij doen
dat om 4 uur in de middag,
waarna zij zich opmaken tot
het verorberen van carbonaden
en zuurkool en dat, zo rond een
uur of zeven, laten volgen door
fruit en zogeheten smakaker,
kleine koekjes en cakejes in
verscheidene variëteiten.
De Polen eten hun kerstdiner
op de avond voor Kerstmis, de
Wigilia. Het feest begint als de
eerste ster aan de hemel
verschijnt. Alle gerechten zijn
vleesloos. Men begint er met
soep die gemaakt is van vis of
gedroogde paddestoelen, kluski
geheten, broodjes met maan-
zaad en daarna een grote
schaal karper. Evenals de No
ren eindigen zij het maal met
een grote verscheidenheid aan
zoetigheden, kleine gember-
broodjes, koekjes, rozijnen en
noten.
In de Latijnse landen zijn de
enige traditionele eterijen de
zoetigheden: torrones in Span
je, een rijke nogatsoort vol met
noten en rozijnen en pannetone
in Italië; het is een heel licht
en zoet Kerstbrood. In Portugal
doet men het met de rabana-
dos, sneden brood die in eieren,
melk en suiker zijn gedoopt en
dan worden gebakken en met
honing worden besmeerd.
In Mexico gaat men bui
tenshuis eten. Men begint met
een stevige bonencrèmesoep,
die gevolgd wordt door een vis
schotel van vis uit de Golf van
Mexico welke in olie is bereid
met tomaten, uien, peterselie,
olijven, kapertjes en kruiderij
en. Na deze guachinango komt
de kalkoen of het speenvarken
(of beide) die opgediend wor
den met speciale Kerstsalade.
Dunne, brosse pannekoekjes
E3 bunuelos genaamd met
verschillende soorten soep,
ronden de maaltijd af. Bier en
rode wijn vormen de dranken;
de rijken drinken champagne.
Deze maaltijd wordt gebruikt
om één uur des nachts na de
Mis van middernacht.
In Duitsland en Oostenrijk
eet men speciaal-gemeste Spie
gel karper die tot het laatste mo
ment levend wordt gehouden
om dan te worden gekookt.
Ook eet men er gans met bijbe
horende sauzen en speciaal-ge-
bakken wittebrood met maan
zaad erop. Men drinkt er, tot in
de vroege uurtjes, punch bij.
Parijs heeft het allemaal
vastgesteld, inaar u kunt
desondanks alle kanten op
met een avondjurk. Vaak
zijn ze recht, met of zonder
mouwen en dikwijls zeer
kleurig geborduurd (wat
heel mooi kan zijn). Men
ziet prachtige wollen japon
nen in flou-flou (loswappe-
rend) en ook gedrapeerd.
Dan is er het avondtailleur
in zwart-wit, het smoking
model (met pantalon) en
het pekzwarte jurkje dat
heftige plisseerokken toont.
Zwart komt veel voor. maar
dan wél in combinatie met
kraakheldere witte manchet
ten en kragen; ook jabots.
Voor de cocktail zijn som
bere kleuren de basis van
het geheel: deze worden
echter nogal schokkend op
gefleurd met heftige kleur
accenten in de vorm van
lovertjes, kralen, steentjes,
strass en foulards.
Vit de boutiquecolleclie van het
Huis Nina Ried Parijsis deze
avondjurk van gele crêpe met lan
ge mouwen en gegarneerd met
knopen uitgevoerd in strass: ook
de grote ceintuurgesp is met deze
glinstersteenljes bedekt.
Op woensdag 20 de
cember, donderdag 21
december en vrijdag 22
december zijn alle fi
lialen tot 21.00 geopend
(in enkele plaatsen tot
22.00 uur)
