Denemarken
Oranjekalender 1968 - Een feest van kleuren
AH-restaurant-
nieuws rondom
de feestdagen Sieraden
Genoegelijke spelletjes
contra T.V.
G23BB
PMC brengt
GOUDEN
1LWDJES
VAN
ORLA EGGERT
Bandrecorder
Hoge
eisen
IN MEPPEL VERKOOPT MEN
HUISELIJKE GEZELLIGHEID
GOED
BEKEKEN
van
tal
Ten bate
van
die
Grapje met dobbelstenen
extra
zorg
hard
nodig
hebben
O
VOOR
NUTTIGE
EN
VOORDELIGER
KERST
GESCHENKEN
DECEMBER 1967
ALLERHANDE
A
13
Openings- en slui
tingstijden tijdens de
kerstdagen en Oud
en Nieuwjaar van
AH-Restaurants,
Albert Corners en
Wimpy's zijn als
volgt:
Restaurant Formosa,
Amsterdam.
Ie Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: gesloten
Nieuwjaarsdag: gesloten
Restaurant De Walvis,
Zaandam.
Ie Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: open
AC Oud Leusden
le Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
22.00 uur
Nieuwjaarsdag:
open vanaf 6.00 uur
AC Zevenaar
Ie Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
22.00 uur
Nieuwjaarsdag open:
vanaf 6.00 uur
AC Lage Weide
le Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
21.00 uur
Nieuwjaarsdag:
open vanaf 9.00 uur
AC Heerlen
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: open
AC Utrecht
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: gesloten
AC Amstelveen
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: gesloten
AC Amsterdam
le Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: gesloten
AC Den Haag
le Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: gesloten
AC Leiden
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: open
AC Hoogvliet
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: gesloten
AC Enschede
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: open
Wimpy Amsterdam
Damrak, Leidsestraat en
Wimpy Heerlen
le Kerstdag: open
2e Kerstdag: open
Oudjaar: open tot
19.30 uur
Nieuwjaarsdag: open
Vami Lunchroom
le Kerstdag: gesloten
2e Kerstdag: gesloten
Oudjaar gesloten
Nieuwjaarsdag: gesloten
Rosa Rugosa
Anthriscus silv.
Hedra helix
Crataegus
Spirea
Cissus laciniatus
Ensiformis
Aegopodium
Bambüsa
Bestelnummer
C-361
C-362
C-363
C-364
C-365
C-366
C-367
C-368
C-369
Doordat niet alle bladen die
in het laboratorium van Orla
Eggert terechtkomen, geschikt
zijn voor verwerking tot sie
raad, kan het voorkomen dat
van een bepaald model maar
een beperkte voorraad aanwe
zig is. Wij raden U daarom
aan bij een eventuele bestel
ling dok een tweede keus op
te geven. Om vertraging, mis
verstanden of teleurstellingen
te voorkomen, adviseren wij
U dringend Uw wensen zo
duidelijk mogelijk kenbaar te
maken: b.v.: Rosa Rugosa
(bestelnr. C-361) of Ensifor
mis (bestelnr. C-367). Vraag
folder in AH-winkel.
Het is betreurenswaardig
dat de gehaaste inwoners
van onze grote steden
slechts zelden stil kunnen
staan bij de schoonheid die
men zelfs bij de kleinste
dingen in de natuur aan
kan treffen. En nog erger
is, dat velen die zelf te
midden van het groen
leven, geen oog meer heb
ben voor de wonderen die
in bos of heideveld te
vinden zijn, omdat zij het
allemaal als een normaal
onderdeel van hun dage
lijkse omgeving be
schouwen. Toch is ieder
blad, elke bloem een
meesterwerk, waarin bin
nen de altijd goed gekozen
vorm een verfijnd lijnen
spel is getekend. Behalve
vele schilders en dichters,
hebben talrijke edelsmeden
hierin inspiratie gevonden
en het is een snobistisch
trekje van de mens, dat hij
voor die gouden of zilveren
nabootsingen van de na
tuurlijke schoonheid wel
zeer gevoelig is gebleken.
De Deen Orla Eggert heeft
van dit verschijnsel gretig ge
bruik gemaakt, maar tegelijker
tijd toch ook de natuur alle eer
bewezen, die zij volgens hem
verdient. De perfectie die hij
daarbij heeft nagestreefd, is er
de oorzaak van, dat U zijn
naam thans bij de aankondi
ging van een nieuwe PMC-pre-
mie aantreft.
Deze voormalige acteur en
balletdanser was al van jongs-
af aan door de fraaie, zuivere
lijnen in bloem en blad be
koord. Nadat aan zijn carrière
op het podium een einde was
gekomen, werden die bewonde
ring en zijn hobby de chemie,
tot een gouden bestaansmoge
lijkheid samengesmeed. In zijn
huis, in één der buitenwijken
van Kopenhagen, richtte hij
enige vertrekken in tot atelier,
(of misschien is het woord labo
ratorium beter op zijn plaats)
en begon te zoeken naar een
methode om, met de natuur als
enige ontwerper, kostbare siera
den te maken.
Flora Dunica
Na jarenlange experimenten
Orla Eggert bekijkt met
merkbare trots een kostbaar
kleinood.
werd een formule gevonden
waarmee zorgvuldig gekozen
blaadjes op een zodanige wijze
in zuiver zilver en vervolgens
in 24 karaats goud worden ge
vat, dat de natuurlijke vormen
geheel en al bewaard blijven.
Zelfs de fijnste nerven blijven
zichtbaar en houden 'het karak
ter van het als broche te dra
gen sieraad luchtig en speels.
Het toegepaste procédé be
schouwt de heer Eggert als een
diep geheim en anderen, die
hebben geprobeerd zijn werk
wijze te imiteren, zijn nooit
tot een zo bevredigend resul
taat gekomen: de fijne struc
tuur van blaadjes kwam bij
hen niet meer tot haar recht.
Wandelend door de winkel
straten in het hartje van Ko-.
penhagen, ziet men bij alle
juweliers een hoekje gereser
veerd voor de „Flora Danica"
sieraden van Orla Eggert. Het
assortiment vertoont doorgaans
een grote verscheidenheid,
want de ondernemende ex-
acteur heeft speciaal voor dit
doel talrijke planten en bomen
in Denemarken geïmporteerd
die normaal in dit land niet
voorkomen.
De Premie-van-de-Maand
Club heeft met het oog op de
voor ons liggende feestdagen
negen juweeltjes uit deze col
lectie voor haar leden beschik
baar gesteld tegen de bijzonder
lage clubprijs van 47.in
PMC-cheques. Iedere broche
wordt geleverd in een luxe
etui. U hebt de keuze uit:
Mensen die een bandrecorder
bezitten, willen steeds meer.
Men veegt niet gaarne de oude
jaarsconference van Wim Kan
uit of de opera-aria's die trien
slechts door iedere week nauw
gezet de programma-bladen te
bestuderen achter elkaar op de
band heeft kunnen krijgen.
Maar dan komt er plotseling
een programma met Toon, met
Boudewijn of Jasperina en ook
hun stemmen wil men gaarne
voor het nageslacht bewaren.
Weer wordt een nieuwe tape
aan de voorraad toegevoegd en
men zoekt, vanzelfsprekend,
naar de goedkoopste.
Daaraan is echter een gevaar
verbondener zijn er nl. bij die
te snel slijten en daarbij onge
rechtigheden op de opnamekop
achterlaten. Op zichzelf is dat
niet zo erg, want met een pen-
ceeltje en wat alcohol is de
zaak zo weer in orde, maar in
tussen is het betreffende pro
gramma lang niet feilloos op
de band gekomen. Controleer
daarom, wanneer U vuil aan
treft op de opnamekop, van
welke tape dat afkomstig is en
koop dat merk voortaan niet
meer!
Overigens: in het novem-
ber-nummer van de Consumen
tengids vindt u alles over recor
derbanden, wat U weten wilt.
Hoewel wij er zeker van
zijn, dat de artikelen die U via
de Premie-van-de-maand Club
betrekt, aan hoge eisen vol
doen, zal het toch wel eens een
enkele keer gebeuren, dat er
een defect optreedt of iets an
ders aan het licht komt dat
niet met Uw wensen in over
eenstemming is. In dat geval
kunt U de premie vanzelfspre
kend terugsturen, maar het is
dan wel nodig het garantiebe
wijs bij te sluiten. Gebeurt dit
niet. dan ontvangt U een ver
zoek tot betaling van de repara
tie, ook al is de garantietermijn
nog niet verstreken.
Dezelfde Nederlandse
handen, die jarenlang in de
vroege avond gretig naar
de knop van het televisie
toestel tastten, die zetten
dezelfde knop nu zo twee
keer in de week af. Men
klimt weer met het hele
gezin rond de tafel en
het ganzenbord verschijnt.
„Sinds een jaar is dat dui
delijk te merkenzegt in
Meppel de heer B. G. ten
Brink, uitgever van spelen.
„Nederland, midden Duits
land en Engeland, dat zijn
de landen van de spelle
tjes. Gek hè, Nederland is
wel een land van spelle
tjes-spelen, maar niet van
spelletjes-bedenken."
Pas een jaar of zes zit de
heer Ten Brink „in de spe
len". De uitgeverij Ten Brink
(sinds 1848) was gespecia
liseerd in schoolboeken. „In
die richting kreeg ik dus ook
mijn opleiding, onder andere
in Stuttgart", zegt de jonge
directeur die pas negenentwin
tig jaar oud is. „Maar toen
Indië als markt wegviel, zei
mijn vader: Ik wil een brede
re basis en economisch minder
gevoelig zijn. Toen begonnen
we met de Egel-spelen, dat
was 1961."
Aardig beestje
Waarom Egel? Och, één van
de mensen van de uitgeverij
zag in zijn tuin een egeltje
lopen en vond dat een dier,
dat elk kind moest aanspre
ken. Er is helemaal niet lang
over gedebatteerd: iedereen
was het met hem eens.
„Het vlooienspel, ganzen
bord, domino
en lotto, dat
waren de eer
ste", vertelt de
heer Ten Brink.
„Ganzenbord in
een klein for
maat en ais
ik even een
grote sprong
mag maken: nu
is de vraag
weer naar het grote formaat!
We rekenden af met vroeger,
toen een spel in een doos zat
en op die doos stond een pop
petje, dat was alles. We gin
gen uiterlijk en inhoud heel
anders aanpakken en de gra
ficus Alfons van Heusden in
Amsterdam maakte voor ons
geheel nieuwe ontwerpen."
Soms waren het maar klei
ne dingen, maar je moet er
toevallig opkomen: de domi
nostenen ook aan de achter
kant een kleurtje geven, om
bat het gemakkelijker voor
kinderen is er. bij het vlooi
enspel het bekertje vastzetten
in de doos. „We lieten die
doos ook een rol meespelen,
want wie niet in het bekertje
maar wel in de doos mikte,
door
P. W. RUSSEL
kon ook punten verdienen.
Dat is zo'n succes gebleken,
dat we de vlooienspellen nog
altijd zo leveren."
Itlet pokerface
Televisie is een moordende
concurrent van de gezelschaps
spelen gebleken, dat vindt ook
de heer Ten Brink. Maar lang
zaam doch heel zeker
komt een „ouderwetse smaak"
weer terug. „Van de kant van
de ouders komen zelf de ver
zoeken om Doe-spelen te ma
ken", vertelt de man in Mep
pel. „En dan langzaam opvoe
ren, kijk zo."
Hij haalt uit een koker een
aantal maskers. Ze moeten
nog uitgeknipt en gekleurd.
Wat verderop zitten maskers
waarbij gedeelten van het ge
zicht ontbreken en helemaal
achteraan een vel karton met
alleen nog maar twee ogen.
„We maken het steeds iets
moeilijker.
maar het blijkt
voor de kinde
ren een heer
lijke uitdaging,
die „Doe-spe
len."
Nieuwe
spelen, meneer
Ten Brink?
„Vrij nieuw
is „Eenmaal an
dermaal", een veilingspel, wer
kelijk geweldig goed. Je kunt
elkaar met een pokerface ge
weldig bij de neus nemen. Het
komt oorspronkelijk uit Frank,
rijk en via Duitsland raakte
het in onze handen.
En de bestseller van dit
ogenblik?
„Dat is „Kom er maar eens
achter", zegt de heer Ten
Brink direct. „Dat loopt nu
het beste; er worden er tien
duizenden van verkocht. Het
is een geheugen testspel en
heeft veel te maken met het
spelletje, dat Mies Bouwman
een tijd geleden voor het
scherm bracht."
Sterk rekenstaaltje
Schrijf het magische ge
tal 123.456.79 op (gemakke
lijk te onthouden: het
bestaat uit de cijfers van 1
tot en met 9 met weglating
van de 8). Vraag nu een
vriend wat zijn favoriete
cijfer is. Wat hij ook kiest:
u vermenigvuldigt het met
9. De uitkomst schrijft u
onder uw magische getal
en laat hem vermenigvuldi
gen. Hij zal, tot zijn stom-
me verwondering zien, dat kmrJeren
er een uitkomst ontstaat
die helemaal bestaat uit
het door hem uitgekozen
cijfer. Heeft hij dus een
gekozen en wordt er dus
vermenigvuldigd met 9 x
4, dan bestaat zijn eindge-
tal uitsluitend uit vieren.
U weet. dat tal van kinderen
extra zorg hard nodig hebben
Pro Juventute probeert die kin
deren te helpen, in samenwer
king met de ouders en met eer
biediging van hun levensover
tuiging.
Met instemming van H.M. de
Koningin en Z.K.H. Prins Bem-
hard is ten bate van die taak
de Oranjekalender 1968 versche
nen. Een unieke, een verras
send mooie Oranjekalender.
Enkele bijzonderheden:
geheel in kleuren;
grotendeels zijn de afbeel
dingen nog niet eerder gepubli
ceerd;
naast de Nederlandse is er
ook een op buitenlandse rela
ties afgestemde Oranjekalender
verkrijgbaar. Deze heeft een
viertalig calendarium: Engels,
Frans, Duits en Spaans. De on
derschriften van de foto's zijn
in het Engels;
verkrijgbaar bij alle Vere
nigingen Pro Juventute en het
landelijk besteladres a
3,90 (verzendkosten 0,60 ex
tra)
Postgiro 51 74 00 Kalender
actie Pro Juventute
Postbus 7101 Amsterdam.
Tel. (020) 79 09 49.
Kinderen - in - moeilijkheden
hebben meer nog dan ande
ren een zacht plekje nodig
in warm kloppende harten.
Heaft u niet ook zo'n zacht
plekje ergens in uw hart? Na
tuurlijk! En daarom zijn wij er
zeker van, dat ook u zo'n prach
tige Oranje-kalender straks in
1968 aan uw muur hebt han
gen!
DE ORANJEKALENDER 1968 IS VERSCHENEN
- GEHEEL IN KLEUREN
De tegenover elkaar liggende kanten van een dobbelsteen tellen
samen altijd zeven. Daarmee kan men een grapje uithalen. Draai u
om en laat iemand met drie dobbelstenen gooien. Vraag hem 1)
de bovenliggende ogen stilzwijgend te tellen. 2) één steen op te
pakken en het aantal ogen dat op de onderkant staat erbij op te tellen.
3. deze steen nog eens te gooien en het aantal ogen dat boven
komt weer bij de laatste som op te tellen. draait zich nu om en
zegt natuurlijk niet te kunnen weten, welke steen het laatst werd
gegooid (voor de tweede keer dus). Daarna neemt u de stenen op,
schudt ze even en zeg dan INEENS wat de juiste som van de
ogen is. Hoe kunt u dat weten? Heel simpel: u hoeft alleen maar
de ogen die boven liggen, te lellen voor u de stenen oppakt en
daar 7 bij op te tellen, Wie even nadenkt, begrijpt hoe dat moge
lijk is. Maar het klopt!
BESTELBON
woonplaats
toezending
POSTGIRO 51 74 00
KALENDERACTIE PRO JUVENTUTE
POSTBUS 71 01 - AMSTERDAM-TEL (020) 790949
Jantje droomt
Krijgt een uitgever van
spelen nu niet elk jaar een
stel landgenoten op de stoep,
die ook een spel hebben uitge
vonden?
„Maandelijks een paar",
lacht de heer Ten Brink.
„Heel veel namaak-Monopoly
wordt aangeboden, dikwijls
door mensen die hopen zo
als de uitvinder van Monopo-
ly ook miljonair te wor
den. Maar Monopoly is al
28 jaar nog altijd stukken
beter en er worden niet voor
niets per jaar honderdduizend
exemplaren van verkocht."
Met andere woorden;
die Nederlandse aanbiedingen,
daar gaat u niet op in?
„Neen. ze zijn doorgaans ge
woon niet goed genoeg", zegt
de heer Ten Brink. „Wij heb
ben wel een reuze leuk Neder
lands spel. Het heet „Jantje
Droomt"; je legt kaarten op
een bord en aan de hand van
de teksten kun je elke avond
een kind een ander verhaaltje
voorlezen. Je hebt twaalf tot
de zesde macht aan mogelijk
heden. dus ga maar na. Het
is uitgevonden door John van
Snellenberg, een fantasievolle
man uit Laren, die jammer ge
noeg in 1962 is overleden. Met
een sigarendoos onder zijn
arm stapt hij bij ons naar bin
nen en binnen een half uur
had hij iedereen enthousiast
gemaakt. Uit zijn nala
tenschap hebben we ook ge
kocht: „Hoe bestaat het?". He
lemaal nieuw, pas een paar
weken uit".
Tot de dag
Hoe komt een uitgever
aan zijn spelen?
„Wel, om met Ganzenbord
te beginnen, dat is een heel
oud Hollands spel, een paar
eeuwen geleden gemaakt en
niemand weet meer door wie",
zegt de heer Ten Brink. „Dan
zijn wij een tijdje geleden
met het oer-Hollandse „Boe-
renschroom" op de markt ge-
komeh. Daarmee kwam me
vrouw Kortekaas de Haan
naar ons toe. Ze had het nog
van haar grootouders. Ook
een spel ouder dan een eeuw.
We hebben het helemaal op
nieuw Jaten ontwerpen, maar
wel in de oude stijl."
En verder?
„Ja, verder", glimlacht de
heer Ten Brink. „Je reist
speelgoedbeurzen in het bui
tenland af, je leest je periodie
ken die nieuwe spelen van
overal ter wereld vermelden
en je wacht tot de dag iemand
je iets geweldigs komt aanbie
den."
En dat „Boerenschroom",
loopt dat nu?
„Oh geweldig en wel in spe
ciale streken, namelijk in
Zuid-Holland, de Peel, Zee
land en de Veluwe", vertót de
Meppelse uitgever. „In die
streken schijnt het ook vroe
ger vooral rond de jaarwisse
ling ontzettend veel gespeeld
te zijn."
Vrouwen spelen
En puzzels? Zeker, ook de
puzzels komen terug, tot zelf
het formaat van de Uiver-puz-
zel, waar velen zich voor de
oorlog dagen over hebben ge
bogen om het enorme exem
plaar in elkaar te krijgen.
„Ik ben bezig met vier puz
zels, die je los kunt kopen en
die toch in elkaar passen",
zegt de uitgever. „Pas de vier
de puzzel maakt uiteindelijk
de rechte rand om het geheel,
maar ze vormen ook allemaal
een zelfstandige voorstelling.
En als verwoed zeiler wilde ik
apk eens iets anders. We heb
ben hü ëèn serie maritieme
puzzels uitgegeven, met mede-
werking van musea. Die lopen
bijzonder goed bij de liefheb-
bers."
Nog één vraag, meneer
Ten Brink: Hoe test u nu een
spel voor u het uitgeeft?
„Ik zet het uit bij kennis
sen", zegt de heer Ten Brink.
„Ik zit er ook avonden over te
bomen met de graficus Van
Heusden, want als we niet he
lemaal achter het spelidee
staan, dan kunnen we het ook
niet uitgeven. De mening van
vrouwen is zeer belangrijk. In
Amerika geven uitgevers van
spelen ze eerst in handen van
een hele serie vrouwen, die er
thuis met hun kinderen mee
gaan spelen; de uitslag is daar
doorslaggevend."
„En zelf spelen", lacht de
uitgever. „Ik speel alle spelle
tjes eerst een heleboel keren
zelf. Die praktijk mét je eigen
vakkennis, ik moet zeggen: ze
bedriegen maar zelden.'4
Verdeeld China
De Chinezen die ons aankij
ken van bijstaande driehoek
kunnere zo van elkaar geschei
den worden (door drie rechte
lijnen) dat in elk vak twee Chi
nezen komen te staan. De stuk
ken hebben niet dezelfde vorm,
maar toch hebben ze eenzelfde,
oppervlak. De oplossing staat
erbij.