toen za k kenv© u wen en ch I Sperzie bonen po *1 nO x OVERAL RONDNEUZEN ALLERHANDE NIEUWTJES DE BRIL IS EEN GOEDE VRIEND GEWORDEN AUTHENTIEKE KRUIDENIERS WINKEL UIT 1887 De tuintijd komt Schommelbank Jubïleumprijs f 152r ONTROEREND Snper Horloge De zonnebril is mode Verschrikkelijk visioen: BAKKERSRUITJF, Porselein-lijn Par ij se accessoires Odeklonje en scheeuwloosjon 2 ALLERHANDE A MEI li AAN DE OOSTZIJDE IN ZAANDAM stond, weg gedrukt tussen hoge panden en fabrieksgebouwen, een half vervallen maar mooi ge proportioneerd Zaans huis. Nu staat het, geheel hersteld in oude glorie en een waar juweel van restauratiekunde, aan de Zaanse Schans, waar het authentieke Zaanse dorp je al duidelijke vormen krijgt. De helft van het veertigtal echte Zaanse woningen dat er in totaal zal verrijzen, staat glanzend van de verf (veel groen!), langs de Zaan alsof het altijd zo is geweest. En dat is niet het geval! De Zaanse Schans was enkele jaren geleden nog zo goed als ongerept polderland met slo ten en watergangen en ken merkend voor de westelijke oevers van de rivier. Sindsdien echter is het museumdorp verrezen dat nu al, half ge reed, het oog verblijdt. Wan neer het geheel gereed zal zijn, zal ons land er een unie ke en bijzonder waardevolle aanwinst op het terrein van de historische woningbouw uit de Zaanstreek bij hebben. Vooral omdat alles wat er staat en nog gebouwd wordt volle dig echt is. Tot in de kleinste details! Dat geldt ook voor het kleine kruideniers- winkeltje dat Albert Heijn heeft doen samenstellen in het pand, dat eens aan de oostzijde stond. ALLES ECHT! DE ZAANSTREEK was eens in de dagen dat de Spanjaarden ons land probeerden te bezetten een soort niemandsland in de strijd om Noord-Holland. De Schans nu ontleent zijn naam aan een oude aarden afweervesting die er in die dagen werd aange legd ter bescherming van Zaan- LU- HELE DUBBELE EXTRA KWALITEIT BLIK 850 GRAM Hele sperziebonen met een heel fijne smaak, rechtop verpakt als asperges. Wilt u eens iets bijzonders op tafel brengen dan is met deze extra kwaliteit sperziebonen uw succes verzekerd. albert heijn 9 9 dam. Het mocht overigens niet ba ten, want er werd veel vernield: de toen staande houten huizen gin gen in vlammen op en wat nu de Zaanstreek siert, ontstond daarna. De oudste woning die nog bestaat, stamt uit 1620. Ook oud is het huis waarin de museum- kruideniers winkel van Albert H e y n is „gevestigd". Het interieur is een reconstructie van een kruideniers winkel uit de vorige eeuw, zoals die waarin de stichter van het be drijf in Oostzaan zijn opzienba rende carrière als „grootwinkelier" begon. De restaurateurs van het oude pand verwonderen zich over de grootte van de vertrekken in deze uiterlijk toch maar klein aan doende woningen. De voorkamer bijvoorbeeld meet liefst 6 bij 6 meter en is dus, met zijn 36 vierkante meters, een groot vertrek. Daar dan ook is het oude winkeltje ingericht; het is wellicht van eenzelfde afmeting als dat waarin, in 1887, Albert Heijn zijn handel begon; de oude huizen hadden immers vaak een soortgelijke indeling. Achter die winkel is een kamer die ongeveer 24 vierkante meter meet; dat is nu de' woonkamer met uitzicht op de Zaan en op brug erover. BEWOOND Zoals alle woningen die aan de Zaanse Schans worden opgericht, is ook de kruidenierswinkel (al is die zelf niet in bedrijf!) bewoond door „gewone" burgers; het woonvolume van de Schans komt normaal ter beschikking van wo ningzoekenden en wie ervoor <e aanmerking komt mag er zich vestigen. Met natuurlijk, in de toe komst. veel toeristen in de kleine straatjes én op de kleine brugge tjes. BOVEN: Zo ziet het museumkruidenierswinkeltje van Albert Heijn er van binnen uit. Een stap terug in het verleden, toen de „geur van kruiderijen" de klant bij het binnentreden tegemoet kwam. ONDER: Zo ziet men het van buiten te midden van al die andere typisch Zaanse huisjes in het museumdorp De Zaanse Schans. Zeer royaal 4-zits model met hoge1 rugleuning, armkussens en 50 cm. brede zitting. Konings blauwe geplastificeerde bekleding, dus waterdicht en afwasbaar. Verstelbaar zonnedak met witte franje. Sterk Zweeds buisstaal frame met metalen grondplaat- jes. Het geheel is opgehangen aan sterke stalen veren. Vergelijkbare winkelw. f300.- Bestelnummer C-840 waarvan f 52.- in PMC-cheques. Juist de bewoondheid van de Schans maakt het geheel zo le vendig en echt; de tekenen van menselijke aanwezigheid (bloe men voor de ramen, schone gor dijnen, een openstaand venster, geluiden, zingen, fluiten; goedverzorgde tuintjes etc. etc.) verlenen het geheel een grote aantrekkelijkheid. Natuurlijk staan er molens aan de Schar»: het zijn er een drietal waarvan vooral het kleine, speel goed-lieve specerij molentje „D e Huisman", een waar juweeltje is. Het kruideniersmuseum zetelt in een huis met stevige basis: het is opgebouwd op 80 palen die tot twintig meter diep zijn ingeheid en nu rusten op een keiharde dilu- /iale laag. De heer D. A. ter Wee pensioneerde onderdirecteur van Albert Heijn N.V., heeft geduldig en hardnekkig, links en rechts en waar hy ook maar iets tegen kwam, de oude interieurstukken van een kruidenierswinkel uit de vorige eeuw bijeengezocht. Het is een speurtocht van jaren geweest flie overigens nog steeds voort duurt. Relaties, veilingen, anti quairs, opheffingen van oude win kels en wat verder al niet, waren de bronnen van alles wat hij ver gaarde. Nu, in het jaar dat Albert Heijn tachtig jaar bestaat, is het. winkel tje voltooid (al blijft er altijd nog wat te wensen)het toont met zijn helblauwe (kogeltjesblauw!) interieur, een zuivere afspiegeling van wat eens was. De oude win kels waren meestal in de vorm van een „U" ingedeeld. De open zijde van de „U" was naar de deur gewend; m.a.w. de toonban ken waren zo opgesteld dat zij voor elke wand van het vertrek stonden. En erachter waren de schappen tegen de wanden be vestigd en zij droegen de talrijke bussen, die eens het interieur van een kruidenier kenmerkten. Het waren bussen in allerlei vorm en allerlei kleur; vaak waren ze in een imitatie houtnerf geschilderd en droegen pok cijfers. En dan was er de K o f f i e m o- I e n (vaak een Amerikaans of Frans model: Peugeot!) en die had een prachtig-gekruld wiel met houten handvat, dat met de hand gedraaid moest worden en werd gekroond door een koffiereservoir van koper; het waren mooie din gen. ZAKKENREK En dan was er het zakken- r e k. Boven de werktoonbank, die zich rechts bevond, bij het bin nenkomen, hing een langwerpig rek waaraan de koperen weegscha len bengelden en de verschillende soorten zakken die toen gebruikt werden (want voorverpakte goede ren bestonden nog niet) en ook vaak een bos waskaarsen die moeder-de-vrouw gebruikte om haar, op de kachel verwarmde, strijkijzer glad te houden. Er bevond zich, zoals spreekt, hingen wat maatjes aan; dat wa ren de droge maten waar mee peulvruchten werden afgeme ten. In die dagen gebruikte de kruidenier nog een s t r ij k- stok; het was zoiets als die wel ke de caféhouder gebruikt als hij het bier afstrijkt. Deze strijkstok diende om de juiste maat te ge ven; als er „wat aan de strijkstok bleef hangen" was dat niet best! TINGELING Wie binnenkwam als de deur gesloten was (alleen des winters het héél koud was; verder stond hij altijd open) zag, rechts van zich, op de toonbank, het tochtscherm staan. Het was een met ruitjes voorzien geval dat de birinen waai ende wind tegen hield. Links van de binnenkomen de verhief zich een klein, elegant hekje op het uiteinde van de toon bank daar. Daarachter zat de kruidenier zijn boeken bij te houden op stille re ogenblikken en vandaar kon hij goed oog houden op de „werk toonbank" aan de overkant, waar de knechten bezig waren. En die waren bezig! Ze moesten afwegen en ze «moesten zakjes vouwen (op verschillende manieren) en ze moesten, wat heel lastig was, de stroop wegen. Daarbij en bij andere wa ren als deze werd gebruik ge maakt van „t ar kiezel s". Dat waren schoongewassen kie zels, die dienden om het tarra van de potten en kannen, waar in de huisvrouw haar stroop en zeep en wat al meer haalde, op te heffen. Dus: op de ene schaal van de weegschaal werd de kan gezet, op de andere werd dan het evenwicht hersteld door zoveel kiezels op te leggen als nodig was; dan pas kon men eer lijk gaan afwegen. HEERLIJKE REEK Het interieur van een kruide nierswinkel uit die dagen (het bleef trouwens, hier en daar, nog lang gehandhaafd!) was heel gezel lig en het rook ,er heerlijk. Alle waren (het waren er niet zo héél veel!) werden in bussen, zakken of bakken bewaard en,' alles bij elkaar, kwam dat neer op zo'n 150 bakken etc. in totaal. De hammen hingen van de zoldering of lagen in de vliegen kast en zo was dat ook met de zijden spek. En de vloer? Die was van hout; ler werd zand op gestrooid. Er is nog een tijd ge weest dat de huisvrouwen haar ei gen linnen stukkezakies meebrach ten om te laten vullen met meel of met grutterswaren; en aan haar arm hadden zij een mandje! Pas in 1914 kwamen de kaas schaafmachines in gebruik en veel later de snelwegers van nu. Natuurlijk had ook de verlich ting iets te maken met de knusheid van de oude winkel: eerst ging het met de olielamp, toen met de suizende gaslamp en daar na pas met de elektrische lamp. De kruidenierswinkel in ons land heeft er heel lang uitgezien zoals die in het huis op de Zaanse Schans. Toen eenmaal de moderne tijd alles versnelde en ook de verpdk- toen moest het zich snel aanpas sen aan de nieuwe eisen van een steeds groter assortiment. Toen veranderde er voortdurend iets. Veel moois en aardigs en vrien delijks verdween. Dat was nood- lakelijk. Daarom is het interes sant en een beetje ontroerend ook, het winkeltje te bekijken dat Albert Heijn heeft ingericht op de Zaanse Schans; het hoort er zo echt bij. Het is alleen te bezoeken (dit voor diegenen die er metéén maar eens op af zou den willen) op aanvraag. Het kan nl. (ook al omdat het ingericht is in een particuliere woning en maar weinig bezoe kers tegelijk kan bevatten) niet „zomaar" worden opengesteld voor wie maar wil kijken. Maar het is de moeite waard een rol touw aan dat rek en er te artikelen hun intrede deden, PMC AUTOMATIC Windt zichzelf op (automatic met kogellager). Zéér sportief roestvrijstalen model, shock- proof en volkomen waterdicht en bestand tegen 5 atm. druk. Bovendien: 25-steens, incabloc, centrale secondenwijzer en da tumaanwijzing. Fraai ingezette lederen band. Vergelijkbare winkelwaarde f150.- Bestelno. E-242 CLUBPRIJS f98.- waarvan f 52.- in PMQcheques De gehele serie PMC Valruz Horloges (directe import uit Zwitserland!) bestaat uit 4 herenhorloges en 2 charmante dameshorloges. Raadpleeg de PMC Jubileumcatalogus voor alle bijzonderheden T^R IS EEN TIJD GEWEEST dat de bril werd verafschuwd; die tyd is lang voorbij. De bril is mode geworden. Niet alleen degenen die er een moeten dragen omdat de ooglenzen een beetje uit focus staan (of hoe zoiets ook mag heten) en die ten gevolge daarvan, zonder bril akelig zitten te „pieren" of te tranen, maar ook zij die er geen nodig hebben, lopen er vrolijk mpe. Wc hebben in de afgelopen maanden modellen gezien uit verre eeuwen (vooral bij tieners) die alleen te vergelijken wa ren met het beruchte „fondsbrilletje" of het „stalen piepertje" uit vroeger dagen. Herinnert u zich nog die sta len brillen die op de neusboog zo scherp waren, dat ze om woeld werden met sajet? En herinnert u zich nog (als oude re dan) de steeds afza!;'::nde monstertjes, die kleine klasge nootjes eens op de neus ge drukt kregen opdat zij de lees- plank met het „aap-noot-mies" erop haarscherp zouden kun nen waarnemen? Toen ja, was de bril een akelig ding. Toen was de bril beslist een soort ramp je voor het jonge meisje. Nu, aldus verklaren de deskundigen, is de bril vrijwel de beste vriend van elk meisje; een overdreven vaststelling, me nen wij. Maar zeker is dat een aardige bril ook diegenen die er geen nodig hebben (en dan natuurlijk in de vorm van een zonnebril) bijzonder kan flatte ren. En dat verklaart dan ook waarom zovele jonge vrouwen een bril dragen met wat don kerder glas en dat belist niet alleen op het strand en aan het water; Voor elk gezicht De zonnebril is mode, zo is het!- Wel dit: men moet een goed model uitkiezen dat zich voegt naar het koppetje. Het vierkante gelaatje vraagt een brede, iets omhooggaande montuur. Het lange gezicht, vraagt om een forse bril met grote glai:n in een rond, ovaal of langwer pig montuur. Het ronde koppetje eist een iets bredere en smallere bril; die „trekt" de zaak als het wa re in evenwicht. En het hartvormige gezicht?, vragen nu alle vrouwen en meisjes die zulk een hartvor mig gelaatje bezitten. Het hart vormige gezicht, goede hartvor mige gezichtsvrouwen, worden het mooiste geaccentueerd met een lichtgekleurd ovaal of acht hoekig model. het gapende volk willen tonen? Ofschoon het spatten in het wa ter al sinds enige jaren en vogue is, moet toeh wèl gezegd worden, dat tot nu toe, ook bij dit tijdverdrijf, de goede zeden en het fatsoen behoed bleven. Naakt tot op de kuit Nu moeten echter ik moet het wel kras uitdrukken de bekleedselen vallen! Naakt tot op de kuit zullen onze heren gebieders rondstappen, de ar men slechts tot de helft be dekt! Men moet zich zulk een tafereel eens in een familie bad voorstellen. Dames van klasse zullen de ogen afwenden en desnoods een parasol als hulpmiddel ge- brinken om deze aanblik ie ontwijken. Als wij, Dames, ook dit seizoen aan de oevers van onze zee en rivieren zullen ver toeven, dan zal zich de bange vraag opdringen: „Hoe moet dat verder gaan?" Men moet er niet aan den ken, maar de dag zal nog ko men dat we 'ook zijn schou ders zullen aanschouwen van In het jaar 1900 schreef een verontwaardigde en veront ruste mevrouw: „Dit seizoen, geachte me vrouw, ik mag u wel me destrijdster noemen, brengt ons wel het minst eerbare dat de hogere dameswereld in de laatste tientallen jaren heeft moeten dragen en dulden Ik doel op de openbaarmaking de schrijfster dezer regelen durft het nauwelijks neer te schrijven van het cor pus masculinum, het mannelijk lichaam. Wie name lijk ziet wat de tricotagefabri kanten dit jaar uitbrengen zal zijn gezicht met beide han den bedekken. Kan men nog spreken van Messieurs, van Heren (in de ware betekenis van het woord) bij die personen die zich in dergelijke ruige dessous aan „NAAKT tot op de kuit zullen de heren rondstappen; de armen slechts half bedekt!", riep men in 1900 ont steld uit. alle stof ontbloot. En verder nog de schrijfster aarzelt opnieuw dit visioen op schrift te stellen zullen wij „hem" met bloot bovenlichaam moe ten verdragen omdat de mode ontwerpers dat zo wensen. Daarom: aldus roflp ik uit een geprangd gemoed, grijp nu reeds in! Deelt uw echt vriend uw vreze mede. Weest dapper en strijdt tegen de nieuwmodische tricotages!" Tja: zo ernstig lag de zaak nog in 1900. Er is (dus) wel wat veranderd. Ook op dit punt. Zeker is echter dat ni'it zozeer de Heer de kleren is gaan afwerpen, maar dat voor al de Vrouw dat heeft gedaan. Hoe het ook zij: hiernaast een modieus herenshort in streep- dessin met een brede ceintuur die met veters wordt gesloten; het materiaal is ^at hoogmoder- ne stevige elastische La- tex-Twill (Bleyle*. EEN BAKKERSRUITJE of wel pied de poule (pijee de poel, zoals de nieuwe spel ling dat wil) kenmerkt dit overgooiertje van wollig aan voelende Terlenka-stof. Het is een model van Tïllaghmij te Tilburg. Leve de gasbel! ER ZIJN veel Nederlanders die de kreet „Leve de gasbel!" vrijwel dagelijks aanheffen: het is dan ook een rijk bezit! Overigens een vreemd idee dat hele provincies op gas drijven. Maar dat zal wel een verkeer de opvatting zijn van de wijze waarop het gas zich onder ons bevindt. Hoe dan ook: de gasbel maakt centrale verwar ming met gas heel goed moge lijk. Er bestaat een wand- g a s k e t el die geheten is de Ideal Standard Type CS (het lijkt wel een automerk!) en die, in één klap, zowel de keukengeiser de bad- geiser en verder het hele huis verwarmt. Het bewuste model bestaat ook alleen voor verwar ming; het is klein (97 cm hoog en 45 om breed en maar 28 cm diep) en kan onopvallend er gens in huis aangebracht wor den. Het is volautomatisch; heeft een electrische ontsteking en er kan een kamerthermostaat op aangebracht worden. De ca paciteit is voor de Standard CS, 15 15000 Kcal/h en voor de Standard CS 20: 2-000 kcal/h. ■£1%; OOK DE porseleinlij n is aan veranderingen onderhevig. Dat tonen deze modellen wel aan. Het is het drie jaar geleden, in de vorm van Koffie- en thee servies, gelanceerde model „Lotus van Rosenthal" dat nu dan oók als eetservies is uitgebracht. Het ontwerp is van Bjötn Wiinblad, een Deens ontwerper en kunstenaar die, met een aantal anderen, de ontwerpen van de exclusieve modelion van Rosenthal maken. De naam „Lotus" staat in ver band met het decor: in teder reliëf oogeuracht lotusbladeren die een fraai schaduweffect verlenen. Opvallend is het ool- vormige model. Tussen haak- j:s: de boeken op de achter grond zijn Duitse uitgaven van „Kunst van Europa een serie die hier in Nederland uitgege ven is door Elsevier: een bui tengewoon mooie reeks, zo za gen wij. DE RONDNEUZENDE ne, gekruld in de milde voo jaarslucht van de heer de Gau le, zag uw Rondneuzer in boutique van het Hu: H e r m s (ook parfums bij „Calèche") deze twee tasse de een in wit kalfsleder m zilveren gesp, die als schoude tas meegevoerd kan worden f de ander van donker leder m twee hengsels en goudkleur» sluitgespen. Hij vond ze een veradem» na de periode van de zeer kle ne, piepkleine poppentasji waarmee men de vrouw li dens de afgelopen modesto men had opgescheept. Dit zi. tassen waar wat in kan en d een volwassen accent gev< aan de draagster (en dat aangenaam) SCHOONHEIDS- AD VIESJES DESGEVRAAGD zei Joan Crawford, voormalig film actrice en nu Directrice van de Pepsi-Cola-compagnie (en nog het een en ander) „Ik adviseer, om slank te blijven, geen zoete desserts te eten. ïk eet inplaats daarvan pickles." Lyn Revson, de (jon ge) vrouw van de directeur van Revlon, Charles Revlon zegt: „Ik gebruik altijd Blush On en ik zeg dat niet om reclame te maken. Na de eerste make up breng ik het op het is een soort poederachtige rouge en later werk ik het dan nog eens bij". Audrey Hepburn: „Als ik maar één schoon heidsmiddel zou mogen kiezen, nam ik een flink stuk zeep. Zeep is het begin en het einde van een mooie huid. En water natuurlijk!" En wat vindt Catharina Spaak, de filmactrice? „Ik heb altijd een goede foruintintige oogschaduw no dig....nee, niet voor mijn ogen al maak ik die natuurlijk ook wel op. Maar het gaat mij om de rest van het gezicht: ik vind sproeten leuk staan en aangezien ik die niet heb, breng ik ze op met oogschaduw en een klein vochtig sponsje". Elizabeth Taylor: „Ik gebruik alleen zeep en wa ter voor mijn gezicht en dan de gewone dagcrème; ik ge bruik geen nachtcrèmes". Leslie Car on: „Lichaams beweging! Elke Sommer: „Zeep en water, lichaamsbeweging en slaap". DE NIEUWSTE nieuwe spe ling is een weerzinwekkent spelling, zeggen bepaalde persi nen. Het is een rare, tweeslacl tige, halfhartige, weeë spellir die berust op fonetische trel jes, aldus verklaren deze ti genstanders. Zij zijn kwaa over de schrijfwijze van h woord odeklonje (niet mei over het woord „ponteneur" van het Franse „point d'hoi neur") en zij griezelen bij c gedachte waar het allema; heenmoet, aangezien c uitspraak overal verschillend en menigeen, individueel oo nog gebreken heeft en slist, i brauwt, of anderszins en di dan lelijke invloed zou gaa uitoefenen. En het dialect? Wij houde ons buiten de strijd. Wij zij wel wijzer en schrijven rusti (maar snel) voort op d'ouc manier die trouwens niet i heel oud is en waarin oude m nisters van onderwijs en i hun sporen hebben nagelatej Citrusgeur Wij schrijven voort over ea de cologne en het scheerwatc (ofwel de scheeuwloosjon) va „Onyx"; deze wateren make deel uit van de herenlijn va „Onyx", een op een zachte c trusgeur met toetsje» kruidi hout en l^der gebaseerde seri toiletartikelen: Onyx-cologn aftershave-lotion, pre-shave-lc tion; haarlotion; schuimend deodorant; zeep; talk en sham poo. „O n y x" beste mensen, i een produkt van het Parijs Huis Lenthéric dat in di Verenigde Staten en in Enge land zulk een enorme produk tie tot stand brengt. De naar heeft betrekking op de hall edelsteen, de onyx, een agas die in vele kleuren voorkom maar hier in groen wordt ge bruikt; zowel de flessen als d andere verpakkingen zijn va rianten op het groen van di onyx. En de geur? De gem va\ zowel de odeklonje, d> scheeuwloosjon, de aafter sjeef, de priesjeef, de haar loosjon, de scheeuwkrem, di snélscheeuwkrem, de deeoo doorant, de seep, de talluk e) de sjampoe is heerlijk. Man nelijk ook. Citrus-fris. Met le der. En kruidig hout. Heem lijk!

Allerhande | 1967 | | pagina 2