Wandelen met meneer Knol.. WEERSPREUKEN WAAR 700.000 GOUDEN HORIZON ENCYCLOPEDIEËN Dromen duren vaak heel lang Elke vogel legt een ei I 42 i 7, s r y werden gebonden LAATSTE DEEL IN PRODUKTIE KAPUCIJNERS IN BLIK: voortreffelijk! Silver Queen Tafelmargarine GOED BEKEKEN Albert Heijn Albert Heijn Iedereen droomt ueen ueen UiTeen Albert Heijn Albert Heijn APRIL 1965 ALLERHANDE A en wat ze precies vertellen V-e-r-l-e-n-g uw zomervakantie per PMC en KLM YF/ANDELEN MET MENEER J. A. Knol door zijn binderij in Utrecht is een van die dingen, die ik als jongen altijd al Wilde- Niet dat ik toen meneer Knol al op het oog had, maar een bbinderij wel. Het is net zo fascinerend als het stappen door een koekjesfabriek, als het zien wikkelen van etiketten op blikken, als het zien sluiten van blikken vacuum-koffie Machines met honderden hendeltjes, wieltjes, handgrepen. Alles draait en beweegt en boven het lawaai uit zegt de heer Krol dan: „Vijftigduizend exemplaren van die encyclopedie leveren we in twee en een half tot drie dagen." TVIE ENCYCLOPEDIE", jawel, de Gouden Horizon Encyclo pedie had meneer Knol op het oog. Het naslagwerk-.voor jongeren speciaal. Zo'n boek wordt geschre ven en gedrukt en de mensen kopen het. Maar nooit hoor je iets over het in elkaar zetten, over het binden, over de make-up van een boek. Om dat wel te weten moet men bij de schoonheidsspecialist zijn en zo'n man heet in de boekenwereld: de binder. Met een lampje Jawel, vergeet u het maar. Met een lampje zijn ze nog te vinden, de oude binders, die aan kleine tafeltjes zitten met de stijfsel kwast. De mensen die gaasjes lijmen tegen de ruggen van boe ken. De mannen in stofjassen, het halve brilletje met ijzeren mon tuur op de punt van een zestigja rige neus. De mensen die zeggen: „Ja, mijn vader was binder en mijn .grootvader ook. Ik leerde het vak toen ik dertien was." Het zijn machines geworden, zeer ingenieuze machines. Bij de Boekbinder ij Albracht in Utrecht staat voor een dikke twee en een half miljoen gulden aan die apparaten. Honder door P W. RUSSEL den vierkante meters gedreun en getsjoek van machines. Respect „Es kijken" en de heer J. Knol die samen met zijn vader de heer Dirk Knol (71) de eigenaar-directeur is denkt even na. „Het is onvoorstelbaar goed gegaan met die Gouden Horizon Encyclopedie. In april van het vorig jaar begonnen we. Toen bonden we de eerste partij: 35.000 exemplaren van deel één. In mei kwam deel twee, eind mei deel drie en zo ging dat verder. We waren alleen maar voorraad aan het vormen, want pas in november begon de verkoop." „We hopen van harte dat Albert Heijn doorgaat, want de-resultaten waren verbluffend", zegt de heer Knol. „Nauwelijks was het eerste deel op de markt of we hoorden: uitverkocht en achter elkaar moesten we nog vijftienduizend exemplaren van elk deel binden".- „Nu, in deze maand april 1965, zijn we bezig aan het laatste en zestiende deel. Houdt u even de aantallen in de gaten? Als dit deel heeft de lekkerste koffie! dadelijk klaar is. hebben we een zevenhonderd..ui- zend Gouden Horizon Ency clopedieën gebonden Dat lijkt me toch een aantal om met enig respect uit te spreken." Een naam Ik blader door een paar delen en zeg in oprechte bewondering voor de afwerking, dat ik elk deel bijzonder fraai en minutieus vind afgewerkt. De heer Knol glimlacht. „We hebben een naam te verliezen", aldus de Utrechtse boekbinder. „We hebben op dit moment ook veel Frans Amerikaans werk onder handen en we zijn bezig met Zwe den." Amerika. Frankrijk Zweden? Hebben die landen zelf geen bin ders en drukkers? „Jaioel", zegt de heer Knol, maar de Nederlandse grafische industrie kijkt op dit moment overal ter wereld rond of er iets te verdienen is. Ons land heeft op dit gebied nu zo'n goede naam gekregen, dat Amerika veel dingen hier laat drukken en binden en het dan weer terug verscheept naar het eigen land om het daar te verkopen." U kijkt verwonderd? Luister. In de E.E.G. willen we Neder land tot een grafisch centrum maken. Natuurlijk, landen als Italië, Oostenrijk en Zwitser land zijn ook zeer actief, maar Nederland schijnt te slagen in de opzet, zou ik op dit ogenblik willen zeggen. Allerwegen is er vraag naar grafisch werk van Nederlandse bodem en, eerlijk, daar zijn we trots op." Iets aparts Meneer Knol, vertelt u nu eens xn telegramstijl wat een boekbinder precies doet van het moment af dat hij zijn materiaal in huis krijgt tot hij zijn boek kan afleveren? De boekbinder gaat er even gemakkelijk voor zitten. „Laat ik me dan houden bij die Gouden Horizon Encyclopedie", zegt hij. „Van de drukker krijgen we dus de grote vellen papier, reeds voorzien van tekst en kleu- renprenten. Dat zijn vellen van negentig bij vijfenzeventig centi meter en op één vel zitten 32 pagina's van de encyclopedie. Elk deel heeft 96 pagina's, drie vellen dus." ,.In eerste instantie slaan we die vellen op. Dat is een heel precies werk, want er mag niets bescha- died worden en het neemt veel ruimte in. En nu moet u even meelopen, want dat praat gemak kelijker." Even later staan we voor een zware machine. ,,Dit is een heel bijzondere", zegt de heer Knol. „Hier worden grote vellen gevou wen. Niet gewoon, maar twee tegelijk en dat is het nieuwe van die machine. Zegt u misschien weinig, maar voor ons is het iets heel aparts". AH heeft de lekkerste koffie! PAS IN DE LAATSTE TIEN JAAR heeft men zich intensief bezig-zeker weten dat er een droom gehouden met het onderzoeken van het verschijnsel dromen. I „gaande" was. voordat hij kon in- Droomt iedereen? Hoe lang duurt een droom? Waarover droomt men I grijpen om de voorstelling te ver en waarom dromen we eigenlijk? Is dromen nuttig? Duizenden es storen, nog eens duizenden proefnemingen zijn. in de loop van de laatste tien jaren, verricht. Men maakt gebruik van speciale apparaten en. op die manier, is men büv. in staat te vertellen hoe lang een droom precies duurt. Een onderdeel van deze apparatuur is een elektroënce- falograaf. een „machine" die onderzoekt en registreert wat er plaats vindt in de hersens: het betreft dan speciaal hersengolven. Krachtige en bijzonder fijngeurige melange met de beste koffiesoor- ten uil Midden-Amerika. Weerga loos lekkere koffie! I 80 Vacuumblik 250 gram I •Normale melangeop de juiste wijze gemalen, niet te grof. niet te fijn. DROMEN WORDT duidelijk be geleid door hersem-korte-gol- ven, elektronische ontladingen, om het zo even duidelijk te maken en door snel bewegen van de oogbal len. Slapers diie tijdens dergelijke onderzoekingen op zulk een ogen blik werden gewekt, vertelden alle dat zij hadden gedroomd. Vele mensen menen dat zij zel den of nooit dromen. De onderzoe kers echter verklaren dat ieder een elke nacht droomt, hoe wel de dromen meestal worden vergeten. Mensen die menen dat zij niet dromen, zijn geen nietdro- Men gelooft dat volledig uitbart- I nen van de droom de oorzaak kan word;n van hallucinaties en ande re geestelijke storingen alsmede een totale verbrokkeling van de persoonlijkheid. bijv. wordt soms wel een half uur lang. Deze ontdekkingen tonen aan dat het tot nu toe geldende praa/tje, Sigmund Freud die reeds dat dromen maar enkele minuten1 in die vorige eeuw onderzoekingen of seconden duren, niet juist is. verrichtte op het gebied van de „Veiligheidsklep" Wie nadien kit zal trouwens, eigen al dan niet onaangename er- varig, kunnen verklaren dait som mige dromenheel lang dunen en zelfs voortduren nadat men intus sen even is ontwaakt. Ook het sprookje dat gebeurtenissen in een droom korter duren dan zij in de werkelijkheid zouden doen, is niet juist. Voorvallen duren in dromen precies even lang als in de werke lijkheid. Niet actueel BOEKBINDER J. A. KNOL „De wereld let op het produkt van de Nederlandse boeken markt, want we hebben een naam te verliezen. Daarom hebben we ons ook ingespannen die Gouden Horizon Encyclopedie zo fraai mogelijk te maken." „n,>twintig jaar geleden omvangrijke een bepaalde iMft.jd alle vcrrichle en tóen I ongeveer 10.000 rapportjes verza- Opmerkelijker is dat demelde over dromen ontdekte dat dromen maar zelden betrokking droom, beschouwde dromen als zeer betekenisvol. In een diroom, aldus beweerde hij, kwamen die sterke aandriften en wensen van de mens, in de vorm van symbolen en symbolische gebeurtenissen, tot uiting. Men is het er nu wel over eens dat dromen een psychische veilig heidsklep zijn. waarin bijv. wen sen en fantasieën tot „werkelijk heid" kunnen warden voor de dromer: op doe manier omtlast hij zich van dingen die, in het gewone .leven, meestal onmogelijk en om- Een pionxer van het droom on- j bereikbaar zijn. Er zijn ook ge- at een ge- impulsen mer» maar nl.t-herinnenu,. Het ik'T'I zijn Er zijn staat vast. aldus de geleerden, n sT dic be^e,ren rlat alle normale kinderen 11a L a ret^ezond brem voortdurende dat a ue normale 11 moeren na twint,„ iaar geleden omvaneruke 1. .1.- dromen. Opmerkelijker is meeste mensen vijf- of zesmaal per nacht dromen. Toch herin nert men zich (meestal) alleen maar het laatste deel van de laat ste droom. De eerste droom begint gewoon lijk een uur tot amcterhailf uur na het inslapen en hij duurt dan tien miin/utem. De daarop volgende dro men beginnen hun voorstelling tel kens 90 minuten Later en worden steeds langer. De laatste droom Krachtige en bijzonder fijngeurige melange met de beste koffiesoor- ten uit Midden-Amerika. Weerga loos lekkere koffie! 1 80 Vacuumblik 250 gram I •Poederfijn en op de juiste temperatuur gemalen, de yfj ideale maling voor gebruik in snelfilter met filterzakje. 2000 per uur Het lijkt wel of metalen handjes vel na vel in een razend vlug tempo optillen, laten zakken en wegduwen. Er wordt door een mes gesneden en onderaan komen aan twee kanten de gevouwen vellen op encyclopedie-formaat naar bui ten rollen. „Dan gaan we vergaren, het in volgorde ophalen van de pagina's, precies zoals ze in een deel van de encyclopedie komen te zitten. Ik zal u details besparen, maar weet dat daarna de eerste hechtingen in het boek komen. Alles zit nog vrij losjes en dan wordt er gelijmd." Ik kom ogen tekort en probeer al die snelle handelingen van die verschillende machines te volgen. Tevergeefs. Meneer Knol legt al weer uit. „Ziet u deze machine? Daar gaan de voorzichtig gehechte boe ken in en worden aan drie kanten tegelijk afgesneden, zodat alles precies recht is. Daar verderop worden intussen de stijve omsla gen gemaakt, met de „kneep", het scharnier in de rug". Ik ga er heen. Twee mannen bedienen een ingewikkeld apparaat. - Ik zie de geplastificeerde omslagen van de encyclopedie en ik zie karton. Iemand legt smalle reepjes op een deel van de machine, smalle reep jes karton voor de rug. Er stampt iets, er gaat van alles op en neer en onderaan rollen al die kant-en klaar-ruggen eruit. „Ten slotte de bandzetafdeling, natuurlijk weer een machine", knikt de heer Knol en wijst naar zo'n slordige driekwart miljoen gulden aan menselijk vernuft. „Over de rug van het boek wordt nog een gaasje geplakt, het boek erin en met omslag en al komt het te voorschijn. Tweeduizend per uur, klaar voor de verkoop." De vakman We zitten weer in het kantoor van de heer J. A. Knol. Het geluid van het bedrijf twee verdiepin gen boven elkaar is weg. Boekbinders zijn rustige mensen. 1VIET BOEIEND, al die knop- pen en stangen? Moment, voor u uw mening vormt. Want bedenk dan dat één man deze machine bedient en niet anders doet dan de grote encyclopedie- vellen bovenop leggen. De inge nieuze constructie zorgt voor de rest: drie grote vellen is de inhoud van één deel van de encyclopedie en in twee rijen komen ze gevouwen en wel naar buiten. Er klinkt geen muziek in de werkplaatsen. Al die mannen zit ten geconcentreerd hun werk te doen. Ook meneer Knol praat niet in hoera-stemming over zijn werk. Hij praat er wel met trots over. De trots van een vakman die een produkt wil leveren waarvan men gewoon zegt: Dat is mooi. ,JEen boek moet voor de lezer een plezier zijn om in de hand te houden", zegt meneer Knol. ,jEn het is onze taak om de goede naam die Nederland nu m de wereld op boekengebied fïE LINKER LEGT losse, ge- plastificeerde, vellen papier erinde rechter smalle streepjes karton. De grote stukken karton voert het apparaat zelf aan. Re sultaat voor de toekijkende leek? Op de voorgrond is het te zien: de ene encyclopedie-omslag na de andere schiet te voorschijn. heeft, te helpen verstevigen." Voor boekbinder Knol Utrecht is zijn werk tegelijk een liefhebberij. Wie dat kan zeg gen moet een gelukkig man zijn. SPREEKWOORDELIJKE WIJSHEDEN OVER VROUWEN -X- Vrouwentranen zijn meestal niet goedkoop. Een zuinige vrouw is de beste spaarpot. -X- Toen ik nog een meisje was, tóen waren er nog eens meisjes, zei de vrouw. Die zijn vrouw suikert zal een zoete vrouw vinden. -X- De vrouw bouwt het huis of breekt het in gruis. -X- Tranen uan vrouwen en oostenwind duren geen drie dagen. OVER DE LIEFDE -X- Vrouwenliefde is als wijn die licht verandert in azijn. -X- Liefde is als oorlog: ge makkelijk te beginnen maar moeilijk te eindigen. -X- Liefde leert zelfs ezels dansen. -X- Als een meisje twintig is. vraagt ze: „Wie is hij?", als ze dertig is: Wat is hij?" en als ze veertig is „Waar is hij?". -X- Het zijn altijd eerst de ogen die 'van liefde spreken. RUILEN NIET MOGELIJK Er zijn genoeg mannen die één vrouw van veertig zou den willen ruilen voor twee van twintig. DE BESTE Op vrouwen is veel aan ie merken maar ze zijn de beste andere sekse die we hebben. ANDERS Vrouwen met mooie benen stappen op een andere ma nier in een auto dan vrou wen die geen mooie benen hebben. MOEILIJK Vrouw-zijn is ontzettend moeilijk: het bestaat voor namelijk uit het omgaan met mannen. hebben op belangrijke openbare gebeurtenissen, zaken of de gewo ne dagelijkse nieuwtjes. Toen hij bezig was met zijn onderzoek werd de eerste atoombom (1945) gegooid; geen enkele onderzochte (student) bleek ervan te hebben gedroomd. Men neigt meer tot dromen van mensen en dringien waaraan men emotioneel verbonden is. Hall con stateerde ook dat onaangename dromen veelvuldiger voorkomen dan prettige dromen. Ook dat dro men van vallen, vliegen, zweven in lucht of water, veel minder vaak voorkomen dan men wel eens meent De „diepe droomloze slaap" die men meestal beschouwt als de verk wikkendste is dat. in werkelijkheid, niet; laat eten heeft geen invloed op het dromen en het heeft niets te maken met nacht merries. Er zijn onderzoekers die menen dat dromen belangrijk zijn voor de geestelijke gezondheidstoestand van de mens en dat er altijd een sterke, natuurlijke behoefte bestaat tot dromen. Men ontdekte ook dat slapers die moedwillig werden ge wekt, steeds vaker probeerden op nieuw te gaan dromen als de slaap weer was gekomen. Mensen die niet de kans kregen te dromen gedurende een aantal dagen, werden steeds korzeliger en sneller geïrriteerd; zij hadden moeite zich te concentreren en toonden tekenen van vermoeidheid terwijl ook hun spierreacties te lijden hadden. Deze personen wer den dan nog maar gedeeltelijk be roofd van hun droomgenoegens; want de onderzoeker moest eerst r.odig heeft, ook warwietr het lichaam slaapt cn die impulsen in het dromen vindt. Men weet dat natuurlijk nooit zeker: dromen kan best gewoon een gewconte zijn die we niet meer kwijtraken. APRIL EN MEI UWEET dat „kapucijners op z'n scheeps" tot de zeer klassieke Nederlandse gerechten behoort. Nu kunt u daar heel best de kapucij ners uit blik voor nemen. (By AH nu erg voordelig 49 ct. per blik.) U laat ze uitlekken en warmt ze met een geraspte ui, een stuk boter, een paar kruidnagels, een gesnipperd teentje knoflook (als u er erg veel bezwaren tegen hebt, dan laat u dat weg, maar u doet uzelf en de uwen in culinair opzicht dan wel iets tekort). Terwijl die kapucijners dan zo zoetjes staan te smoren om op tem peratuur te komen, bakt ude blok jes mager gerookt spek uit. Dce ook dat op een vrij laag pitje, de bedoeling is dat het spek bros wordt en niet donkerbruin cn keihard. 's Ochtends vroeg bent u al begonnen met het klaarmaken van de goede malse runderlappen, die aan tafel op de tong moeten smelten. De „versiering" En voorts horen er ver schillende schaaltjes bij met gebakken uitjes, mosterdsaus, pekelvlees, dunne schijven rauwe ui (u krijgt echt alles in soorten), uitjes uit het zuur, augurken uit het zuur, en bietjes uit het zuur. Verse komkommer past er ook zo voortreffelijk bij ook al beho ren ze nog tot de primeurs. Daar om behoeft u ze niet te schillen, u eet ze zo met wat zout. En sambal en chutney doen het er zo best bij. Zet u ook het kerrieflesje op tafel en vergeet vooral niet dat hierbij een grote schaal met prachtige drooggekookte rijst hoort. Smakelijk eten! U wilt een fijne margarine, die vers en smakelijk is, die vita- minenrijk is, die een lekkere jus geeft, neem dan ■Jwm TMMOAftiNt 1AE „HEREN" HEBBEN' NIMMER een goede naam gehad by het volk en zelfs in de weerspreuken vindt men daar de weer- klank van. De grilligheid van april wordt weergegeven in de oer- oude weerspreuk (ouder dan de christeiyke cultuur, kan men wel EE aannemen)„De Heren en Aprillen bedriegen wie ze willen". Ook: E „Aprilweer en Herengunst daar is geen staat op te maken." Vochtig weer I ITOE HET OOK ZIJ: april 11 moet vochtig zUn, want „als april blaast op zün hoorn, Is dat goed voor gras en koorn." EE „April koud en nat, veel koren E in het vat," bevestigt die op- vatting nog eens extra. April moet een onaangename maand zijn; dus troost u als het ook EE nü het geval is. „Geeft april is veel regen, zo brengt het rijke E zegen" en „Aprilregen, boeren- I zegen", die beide spreuken w0zen er wel op dat men er EE verkeerd aan doet mooi weer |E te verlangen in april. De kans erop is klein: „April doet wat hij wil" en „Aprilletje zoet geeft nog wel eens een witte hoed." In ieder geval mag april niiet helder zijn. Want: .April klaar en rein, dan zal mei des te wilder zijn." Hel- dere maneschijn is in deze EE voorjaarsmaand ook uit de E boze: „In april heldere mane- schijn (nachtvorstkansen) zal fj de bloesem schadelijk zijn." Enkele data 14 april. Sint Tiburtius. ..Op EE Sint Tiburtius na noen, worden E alle velden groen"; dan wordt het mooi weer en gaat alles in- eens uitlopen. U moet er eens op letten. E 23 april, Sint Gregorhis ofwel Sint Joris. „Is het dan warm en schoon, dan krijgt men ruw en nat tot loon." Het móet dus lelijk weer zijn op die datum. Verder speelt deze dag nóg een rol: „Valt er vóór Sint Joris geen regen meer, dan komt er na hem des te meer." 25 april Sint Marcus. „Zo lang vóór Marcus warm, zolang na Marcus koud". En: „Als de kikker vóór Marcus kwaakt; blijft hij later niet bespraakt," dan wordt het dus weer kou der. Wil dit eens noteren en op de bewuste dagen controleren: „Sint Marcus koud, ook 't hei lig Hout." Is het op 25 april koud dan is het dat ook op de drie kruisdagen (de drie dagen voor Hemelvaart). Nat en warm Om 14 april, 23 en 25 april gaat het dus. En dan komt meiEen warme mei is hoogst gewenst. Door boer en burger. Want: „donder in mei, geeft gras in de wei", zeggen ze in Vlaanderen. Ook: „Een byen- zwerm in mei, goed teken voor de wei." Dauw in mei en april maken een goede augustus en septem ber, aldus wil een der vele op vattingen over de bloeimaand. Wat die warmte aangaat: een natte maand moet het wel zijn, die maand mei. Want „een nat te maand mei geeft boter m de wei." En daar is dus die donder voor nodig. Maar over E donder verschillen de menin- gen: „Als het dondert in mei, valt er dikwijls hagel by" en dat is heel slecht voor de E bloesem. Trouwens: wat da/t warme weer aangaat, ook daarover verschilt men van mening en E terwijl de een beweert dat „veel e onweer, warmte dus, in mei de E boeren blij maakt" zegt de an- der dat „mei koel en nat vult E de schuur en vult het vat'.' e Over diat „nat" zijn we het E allen eens. 1 mei is een belang- rijke datum en niet alleen als E feestdag voor een groot deel E der westerse mensheid. Op e 1 mei is het Sint Philippus en als het „op Sint Philippus re- gent, is de oogst gezegend." E Wilt u daar wél aan denken E als het op die datum soms eens wat minder florissant is als u had gewenst En Pasen? Ofschoon Pasen veranderlyk valt, weten de weerspreuken er toch weg mee. „Als de wind op E paasavond in het oosten zit, dan blijft hij daar tot Pinksteren", zegt men (o.a. in Vlaanderen). Daar ook meent men dat een E „late Paas een late zomer" be- E tekent. We kunnen het dit jaar, e nu Pasen tamelyk iaat valt (het kan niet later vallen dan E 25 april) zelf controleren. Om- gekeerd schynt „Een vroege Paas een vroege zomer" aan te lokken. Maar „Pasen In meert, dan is alles verkeerd"; in dat E opzicht kunnen we dit jaar e gerust zUn. Trouwens 00b vol- gend jaar; dam valt het Paas- feest op 10 april. mininmii KWALITEIT A per pakje Alleen bij Vervangingsmiddel van slagroom TVIEETHOUDERS en kuurgas- Lr ten. magerlingen-die-mager- willen-blijven en dikkerlingen- nen die niet van slagroom hou den, kunnen een mooi vervan gingsmiddel ervan samenstellen door eiwit, samen met een fijn gemaakte banaan, op te klop pen. Er is of geen of heel weinig suiker nodig voor deze dikke romige substantie. Aldus ver klaart onze Eigen Redactionele Kookwonderlijke Raadgever. (E.R.K.R.). heeft de lekkerste koffie! Krachtige en bijzonder fijngeurige melange met de beste koffiesoor- ten uit Midden-Amerika. Weer galoos lekkere koffie! 70 Pak 250 gram

Allerhande | 1965 | | pagina 7