WASMACHINE IS
KIND - IN - HUIS
BIJ HUISVROUW
de drukste huisvrouw
van Nederland
X
100.000 ste PMC-KOELKAST
WORDT GRATIS GELEVERD
400.000.000
In minder dan
drie jaar tijd
U'
ALLERHANDE GAAT OP ZOEK NAAR
Moderne trommelmachine
nu volledige huishoudhulp
"Hl
Het
waarom
DE JURY
Perla koffie
PIWIC-
TENTENPLAN
1965
V4 van het aantal
huisvrouwen wast
1 x per week
1 3 van het aantal
2 x per week
GOED
BEKEKEN
En toch
prijsverlaging
V
m 15
1F1mi:
y n.300
VERKOOP VAN
HUISHOUD-
KOELKASTEN
IN
NEDERLAND
In Nederland worden jaarlijks
koppen
van Albert Heijn gedronken!
„Kattentrots"
bij AH
Albert Heijn N.V. - Zaandam
Aller
Zie
pagina
5
HOF1.EVERANCTER
JANUARI 1965
10e jaergan-g no. 1 (108)
IS ER SCHRILLER te
genstelling denkbaar?
Een moderne volautomati
sche wasmachine naast
een rijtje stampkuipen in
een wasserij uit de 18e
eeuw. Een paard bracht
de rosmolen in beweging,
waardoor houten stampers
op en neer werden ge
bracht op het in de kuip
liggende wasgoed. Aange
zien er ook nog een hori
zontaal draaiende bewe
ging werd gemaakt, werd
al het goed in de waskuip
door stampen „gewassen".
Vergelijk daar de moder
ne wasautomaat eens mee,
geplaatst in de Blekerij
van het Nederlands Open
luchtmuseum te Arnhem.
door
P. W. RUSSEL
^^7AAR WOONT ZE In welke Nederlandse «eineen-
We
te lefït ze 's avonds haar moede hoofd op een kussen?
zoeken haar. de drukste huisvrouw van Nederland.
ITGEBREIDE ONDERZOEKINGEN hebben
aangetoond dat het merendeel van de
Nederlandse huisvrouwen niet meer alleen
op maandag wast, maar meerdere malen per
week de was doet. Dat wil zeggen als zij
beschikt over een volautomatische was
machine zoals de PMC-Queenmatic
of de PMC-Superdry Om het nauw
keuriger te zeggen zo'n 27 percent wast
éénmaal in de week, 37 percent wast twéémaal in de week; 20 per
cent wast driémaal in de week en 9 percent wast zelfs viérmaal in de
week. Het zijn cijfers die wel duidelijk maken dat wassen met een was
machine niet meer als een „karwei" beschouwd wordt. Het is zoals
de reclamefolders van de vele wasmachinefabrieken dat laten zien: de
machine doet het werk en de vrouw des huizes zit, ofwel ontspannen
een tijdschrift te lezen of zij doet ander werk dat gedaan moet worden.
De wasmachines ook al de eenvoudige types, zonder centrifuges bij
voorbeeld hebben het werk van de zelfwassende huisvrouw zeer ver
licht.
W/IE DENKT aan de dagen
dat men nog, met schuim
tot aan de ellebogen, de was
moest doen aan een tobbe en
met behulp van een wasbord en
een ferme harde borstel (men
moet niet denken aan de slij
tage waaraan de stof onderhe
vig was!) die krijgt medelijden
,mct al die voormoederen van de
hedendaagse huisvrouw, die nog
niet beschikten over de unie
ke hulp-in-de-huishouding, de
wasmachine. Afgezien van
de lichamelijke inspanning die
wassen kostte, was het toen een
tijdrovende geschiedenis waar
bij bovendien kwam dat het re
sultaat nogal eens wisselde al
naar gelang de arbeidslust,
kracht of lichaamsconditie tij
dens de wasdag van de vrouw
die de was deed. Ook in dit
opzicht kunnen wij dankbaar
zijn voor de verworvenheden
van deze tijd!
Steeds meer hulp
Geen wonder, dat een wasmachi
ne bovenaan het verlanglijstje
staat van vele huisvrouwen.
Wassen met een wasmachine is
minder vermoeiend, minder tijd
rovend en het geeft een veel ge-
TT ET IS WEER de tijd van
de loonsverhogingen. En
vanzelfsprekend zijn de
prijsstijgingen ook weer aan de
orde van de dag. Het lijkt een
welhaast hopeloze taak om uit
de spiraal van stijgende lonen en
prijzen te komen, opdat dege
nen die loonsverhoging hebben
gekregen, ook werkelijk iets
aan die verhoogde inkomsten
hebben. Ook het AH-personeel
heeft loonsverhoging gekregen.
Ook voor AH stijgen de prij
zen van goederen en diensten.
Daaruit vloeit noodzakelijker
wijs een prijsverhoging in de
winkéls voort.
De economen van Albert
Heijn hebben echter becijferd,
dat deze golf van prijsstijgingen
bij handhaving van de huidige
kwaliteit alleen kan worden in
gedamd. wanneer de produktivi-
teit van het bedrijf belangrijk
wordt verhoogd. Dat wil zeggen,
wanneer er met dezelfde men
sen en met dezelfde winkelinven
taris kortom met hetzelfde ver
koopapparaat belangrijk meer
wordt verkocht. Want een an
dere manier is er niet in de
levensmiddelenbranche, waar de
winstmarges uiterst scherp zijn
en waar een levendige concur
rentie heerst.
Dit economische betoog komt
er op neer, dat Albert Heijn
zijn prijzen slechts op het hui
dige peil kan handhaven of
zelfs kan verlagen, wanneer er
nieuwe klanten bijkomen. Wan
neer vier klanten b.v. met
elkaar één nieuwe aanbren
gen. Dan kan het wel, en het
loon voor deze klantenhulp
vindt men terug in die prijzen.
Albert Heijn heeft vast een
voorschot gegeven op het wel
slagen van deze actie. Een der
tigtal belangrijke consumptie
artikelen als boter, blikgroenten
en vleeswaren zijn inmiddels
verlaagd met bedragen van 2
tot 20 cent met gemiddeld 10
cent per artikel.
Aan de AH-klantenkring nu
het antwoord op deze uitdaging.
lijkmatiger en beter wasresultaai
dan vroeger werd bereikt. Dat
geldt natuurlijk ook voor de vele
andere mechanische hulpmiddelen
die de vrouw ten dienste staan
tijdens haar werk.
Zo bezitten 55 van de 100 huis
vrouwen een gasgeiser. Daar
bij komen de 15 op de 100 die een
elektrische boiler heb
ben. Samen dus beschikken 70 van
de 100 huisvrouwen over een
warmwaterapparatuur (55 plus
15=70).
Dan is er de koelkast: 35
van de 100 vrouwen hebben een
koelkast ter beschikking staan. En
een stofzuiger heeft prak
tisch iedere vrouw: 95 van elke
100 huisvrouwen werken met de
stofzuiger de stofduivel uit huis.
En dan is er natuurlijk ook de
succesvolle mixer in de keuken:
een derde van de huismoeders
werkt met een elektrische mixer.
En hoeveel wasmachines wor
den er gebruikt? Uitgebreide on
derzoekingen hebben aangetoond
dat 70 van de 100 huisvrouwen een
wasmachine hebben en dat 40 van
de 100 daarbij beschikken over een
centrifuge. Het spreekt dat de cij
fers die wij hier noemen de afge
lopen jaren met sprongen omhoog
zijn gegaan en dat ook, in niet
geringe mate, door het streven van
een bedrijf als Albert Heijn dat
zijn devies „beter leven", ook
langs die weg, tracht te verwezen
lijken. Zoals bekend heeft AH en
kele jaren gelden, door de Premie-
van-de-Maand Club, voor velen de
weg geopend naar een voorheen
onbereikbare huishoudelijke hulp
in de gedaante van een of andere
machine of apparatuur Wie herin
nert zich niet de opzienbarende
PMC-koelkast die zoveel beroering
bracht? En dat niet alleen in de
keuken!
Meningen
Het is gebleken dat niet alle
vrouwen het eens zijn over het
droogsysteem dat toegepast
zou moeten worden voor haar
wasgoed. Dat komt tot uiting bij
enquêtes over het gebruik van
volautomatische wasmachines. Zo
als bekend zijn er soorten machi
nes die de was „lijnklaar" afwer
ken en er zijn soorten die de was
drogen en dus strijkk'.aar ..afleve
ren". Met „lijnklaar' bedoelen
wij: nog wat vochtig zodat hij zó
aan de waslijn kan worden gehan
gen om verder te drogen.
Sommige vrouwen nu vinden
dat drogen in de buitenlucht, in
de frisse wind te verkiezen is
boven die andere methode, mo
gelijk door de wasmachine
waarin een ingebouwde droger
werd gemonteerd en waarbij de
was geheel gedroogd wordt in de
machine en dan zó gestreken
kan worden.
Om twee voorbeelden van
dergelijke machines te noemen:
de P M C-Q ue en m atic bijv.
doet alles, tot vijfmaal spoelen
en centrifugeren toe, maar hij
droogt de was niet geheel
hij droogt zoals in een centrifu
ge. Het andere type dat door
middel van de Premie-van-de-
Maand-Club te verkrijgen is, de
Super dry, wast, spoelt, cen
trifugeert en droogt daar
bij ook nog.
Men kan wel zeggen dat vrou
wen die beschikken over de moge
lijkheid de was buiten aan de lijn
te drogen daaraan de voorkeur
geven boven het drogen in de
wasmachine. In hoofdzaak, geloven
wij, is dat het gevolg van het feit
dat zij, gevoelsmatig, het frisse
buitenhangen van de was verkie
zen boven het verborgen drogen in
het binnenste van de machine. Wie
niet de gelegenheid heeft zijn was
je buiten te hangen die is maar
wat gelukkig met de droogcapaci-
teit van zijn machine! Daarb'j
komt dan natuurlijk nog een punt.
een machine van het type dat ook
nog droogt, is duurder dan een die
de was „lijnklaar" aflevert.
Welke plaats?
Er is wel eens onderzocht waar
de huisvrouw haar wasmachine
laat als zij hem niet gebruikt en
waar zij wast. Om maar enkele
punten te noemen: 40.000 vrouwen
zetten de machine in de tuin of op
het balkon: dat is een kwestie van
kleine behuizing natuurlijk (geen
uitzondering in deze eeuw van
fhubouw)
Veel meer. nl. 430.000 zetten de
machyie in de badkamer of de
douchecel (dat is lang geen gekke
plaats) en zo'n 20.000 vrouwen sle
pen het ding er elke week (of
meermalen in de week) heen om
daar haar „varkentje" te wassen
600.00C vrouwen hebben de was
machine in dfe keuken staan en
80.000 zeulen hem erheen om er de
was te doen (uit de schuur, uit de
gang, de hall, de slaapkamer en de
bijkeuken ook om maar iets te
noemen). In de schuur staan
430.000 wasmachines en er worden
er 350.000 gebruikt en er zijn toch
altijd nog 20.000 vrouwen die de
was doen in de hall of in de
gang.
(Zie verder pag. 3)
[NOOR DE JAREN HEEN is
■*- gezocht naar een antwoord
op de vraag wat een huisvrouw
nu eigenlijk is. Vreemd eigen
lijk, in alle paspoorten staat bij
„beroep" een streep. In elke
quiz komt de vraag; Wat bent
u? „Ik heb geen beroep", zegt
de kandidate. U bent toch huis
vrouw? „Jazeker", en er
wordt even gelachen, „maar dat
is toch geen beroep?"
„Ja. maar.
99
Neder
1955:
21.900
1956:
30.600
1957:
41.300
1958:
37.600
1959:
63.500
1960:
108.400
1961:
151.400
1962:
244.500
De statistici hebben stedds heel
anders gereageerd. „Huisvrouw is
het drukste beroep", hebben ze
steeds gezegd. De huisvrouw ge
bruikt méér calorieën dan de
mijnwerker, ze legt meer meters
per dag af dan een magazijnbe
diende. voor haar geen vijfdaagse,
voor haar nooit de klok die slaat
en het einde van het werk aan
kondigt. Maar Nederlandse vrou
wen blijven in vraaggesprekken
voor radio, televisie of op een
toneel zeggen: „Ja maar. huis
vrouw is toch geen beroep?"
De beroepengidsen voor de tele
foon durven er gewoon niet aan,
om het hoofdstuk „Huisvrouw" op
te nemen. Men zou bij een nieuwe
uitgave een boekenkast erbij moe
ten leveren.
Wie?
Nu zoeken wij haar, die drukste
huisvrouw van Nederland. Dat is
geen eenvoudige zaak, want daar
komt direct de vraag wat eigenlijk
een drukke huisvrouw is.
Ben ik mis als ik zeg dat we
twintig jaar geleden direct zouden
antwoorden: „Een drukke huis-
rouw dat is iemand die in huis de
i zorg heeft voor haar man en negen
kinderen." Het kan, maar het kan
ook heel anders. In vele gezinnen
met negen en zeven en elf kinde
ren hoort men: „Ze voeden elkaar
Wie heeft het drukker: de
vrouw die elke ochtend zes kinde
ren „de deur uit helpt" (zoals we
dat in ons goede land noemen) en
er nog twee thuis heeft of de
vrouw met twee (grote) school-
gaandp kinderen, die elke dag èn
haar huishouden èn haar toneelre
petities heeft?
Wie heeft het drukker, de vrouw
met twee kinderen „in de luiers",
zoals de vaderlandse kreet luidt, of
de vrouw zonder kinderen met
haar kantoorbaan en haar sociale
werk in de vrije tijd?
Wie maakt meer aanspraak op
„drukste huisvrouw", de vrouw
met haar vijf kinderen en de zieke
moeder die ze al zeven jaar in
huis verpleegt of de vrouw met
een grote zoon en alle zorgen die
haar dagelijks bestormen in haar
functie van maatschappelijk werk-
I ster?
Als enige taak
Wat is een drukke huisvrouw?
Ik neem aan, dat zonder al te
veel moeite twintig verschillende
antwoorden mogelijk zijn. Ik heb
getracht links en rechts iets meer
aan de weet te komen.
„De drukste huisvrouw is juist
degene die er geen baan bij
heeft", zegt Merel Laseurin
Amsterdam, Als mevrouw Merel
de Levita-Laseur zorgt ze voor
haar man en twee zoontjes van
vijf jaar; als Merel Laseur kent ze
de oneindige repetities voor televi
sie-uitzendingen, de spanningen, de
wijzigingen en improvisaties
het laatste ogenblik. Huisvrouw
met „baan", mag ik haar dus noe
men.
drukste huisvrouw van
Nederland? Vóór 28 januari wil
len wij heer naam graag weten. Het
is moeilijk zelf te zeggen: Ik ben
zo'n enorm drukke huisvrouw. Maar
een dochter kan wel van haar moe
der getuigen dat ze het druk heeft.
Een nicht kan wel zeggen dat haar
tante naar haar mening de drukste
huisvrouw is met haar werk buiten
de deur en haar kinderen thuis. Een
man kan wel zeggen, dat z ij n
vrouw de drukste huisvrouw is, om
dat ze
En dat moet men er dan bij schrij
ven, het „waarom". Voor 28 januari
dus en uw brieven worden verwacht
aan dit adres:
CISKA VERHEUL
HARSTENHOEKWEG 189
SCHEVENINGEN.
Voor die drukste huisvrouw ligt
een dag vol verrassingen te wachten
n ik neem aan, dat het geen klei-
ligheid zal zijn voor de juryleden
„Een vrouw die als enige taak
heeft het thuis helemaal in orde
1964
(jan. t/m okc)
292.700
DEZER DAGEN VERWACHT de Premie-van-de-Maand
Club de bestelling voor de 100.000ste PMC-koelkast.
De gelukkige bezitter van deze honderdduizendste zal in
dubbele zin gelukkig zijn: hij of zij krijgt de koelkast
gratis aangeboden, terwijl dit heuglijk gebeuren bovendien
nog een extra-verrassing voor de nieuwe koelkast-bezitter
oplevert. Al noopt de temperatuur buiten dan niet op dit
moment de koelkast in huis te halen, de kans op de
100.000ste zal menigeen toch doen besluiten de khelkasl
die toch dit voorjaar of deze zomer komen moet nu |te..hebben, die heeft het naar
i 1. mijn smaak het drukst vindt
maar gelijk te bestellen. WTie weet is hij of zij de ge- mevrouw De Levita-baseur.
lukkige. „Als je erbij werkt is het juist
heerlijk om te kunnen zeggen:
Jongens, nu heb ik geen tijd, de
was komt de volgende week
wel. Vrouwen die er bij werken
(buiten de deur dus) hebben
een benijdenswaardig leven. Ze
vragen me wel eens: Word je
niet gek van èn huishouden èn
je werk. Soms ja, maar het is zo
afwisselend, je kunt je tijd dik
wijls zelf indelen. Ik geloof niet
dat de zogeheten werkende
vrouw het 't. drukst heeft".
Wel een bewijs voor de kwaliteit en
populariteit van dexe koffies
TT ONDERDDUIZEND koelkas-
ten in minder dan drie jaar
tijds is een cijfer om even bij stil
te staan, temeer als men inu
aanmerking neemt hoe de intro
ductie van de goedkope PMC-
koelkast de hele koelkasten-
markt in beweging heeft ge
bracht. Kijkt u maar eens naar
het hiernaast afgedrukte staatje
met cijfers over de huishoud-
koelkastenafzet in Nederland.
In mei 1962 kwam de PMC-koel
kast de zo lang hoog gebleven
koelkastprijzen sterk naar beneden
drukken en sindsdien is de ver
koop van koelkasten met sprongen
omhooggegaan, dat bewijzen deze
cijfers zonneklaar. Niet alleen door
het aantal PMC-koelkasten, want
van de circa 750.000 koelkasten die
er sinds mei 1962 in ons land zijn
verkocht, zijn „slechts" 100.000
PMC-koelkasten. Die overige
650.000 zijn door anderen geleverd
en ook de koelkasten hand el zal
sportief genoeg zijn om toe te
geven, dat de (door de PMC afge
dwongen) drastische prijsverlaging
de omzet zeer ten goede is geko
men.
Of wat belangrijker is: door de
ze actie zijn veel meer koelkasten
dan verwacht werd im de huizen
van Nederlandse huisvrouwen ge
komen en dat is voor de consu
ment een belang van de eerste
orde. En trouwens het doel van de
Premie-van-de-Maand-Club.
T^OOR de kattehak is er nu
een vulling, waar zowel de
eigenaar als het beestje zelf
werkelijk trots op kan zijn. De
ze vulling bestaat uit een sterk
absorberende stof. die alle
luchtjes, restjes e.d. teniet doet.
Een enkele vulling kan weken
en maanden meegaan; alleen
dient de stof af en toe opnieuw
door elkaar gemengd te wor
den.
Afkomstig uit een stuk land
ergens in Amerika werd deze
klei-achtige aarde oorspronke
lijk gebruikt voor verschillende
doeleinden in die gebieden,
waar een sterk absorberende
werking noodzakelijk was.
Eerst later kwam er iemand op
het idee om deze aarde als
vervanging van turfmolm voor
de kattebak te gaan gebruiken.
Naast Amerika, waar deze
stof voor de ruim 25 miljoen
katten een ware oplossing is, is
deze vulling nu ook in Neder
land te koop. Dit produkt
van de Oil-Dri Corporation of
America wordt in ons land
geïmporteerd door Bechempro
in Driehuis. De naam „Cat's
Pride" doet haar alle eer aan.
Een reuze zak kost 1,95 en is
in alle SuperMarts van Albert
Heijn te koop.
Gewaardeerd
Veertien dagen gewoon thuis
zijn en alleen voor het huishouden
zorgen, „ik ken niets vermoeien-
ders". zegt Merel Laseur. „Neen,
neen, huisvrouw is geen beroep, er
wordt van je verwacht, dat het je
maar zo komt aanwaaien."
„Soms is het gewoon tragisch in
gezinnen met kinderen van twaalf
of dertien jaar", vertelt Merel
Laseur. „Die kinderen komen dan
thuis, kijken rond in de kamer en
zeggen: He bah, er is niks opge
ruimd en je hebt niet eens thee.
Ze zijn dan nog humeurig ook.
Dat was bij mij thuis vroeger heel
anders. Als wij merkten dat mijn
moeder niet weg hoefde, vonden
we dat heerlijk en riepen: Ha,
lekker, hoef je niet naar de studio,
ga je gezellig met ons theedrin
ken? Dat werd dubbel gewaar
deerd."
„Geen tijd voor"
„Ik vind eigenlijk wel, dat ik
zelf nogal een drukke huisvrouw
ben", lacht mevrouw Ida de
Leeuw van Rees, die haar
tijd verdeelt tussen haar werk in
Amsterdam en haar wonen in Bus-
sum.
„Ik ben een werkende vrouw.
Mijn zoon is getrouwd. Komt op
I bezoek met zijn vrouw en dan
Ida
Rees,
Me
el de
mevrouw
aseur, en AllerHande
dactrice mevr. Lily van Parere
Bles om al die brieven van cijf
te voorzien.
Maar zij zitten schrap. Nu al.
IDA DE LEEUW VAN REES
MEREL UE LEVITA-
LASEUR
ULY VAN PAREREN-
BLES
redactrice AllerHande
zijn er natuurlijk extra dingen
te doen, maar het drukst heb ik
het met de knip- en naaicursus
sen. Ik ben dus zo'n werkende
vrouw, zoals men dat noemt. Na
achtendertig jaar hield ineens
het werk voor de radio op. Ik
heb nieuwe wegen gezocht en
gevonden en ik moet zeggen:
het is drukker dan eerst en ik
kan nog lang niet op m'n lau
weren rusten."
(Zie verder pag. 8)