s7/ Wetenschap bracht kalkoen: op de kersttafel Pannekoekje met champignons Met de Kerst een goed glas ten KERST zonder KAARSEN Jaffa Gold 1? BEAUJOLAIS CHAMPIGNONS VOOR DE „LIJN" 95 Het is niet alleen wat er blinkt Femme romantique 1 Fles 0,75 liter 3 l 'S> Fokker De Haan ziet opmars I van de kalkoen I met vertrouwen tegemoet Vraag overtreft het aanbod STEEDS MEER ZEGGEN DE MENSEN: 55 Wijnverbniik even groot als in alle andere maanden samen Hulppluksters halen kerstoogst enkele r uren vóór verkoop binnen Romantiek en zakelijke redenen veroorzaken trouivpiek sinaasappel DECEMBER 19(54 KERST-ATXERH ANDE 13 Een „kalkuiken"" dat straks de I I trots zal zijn 1 T^IGENLIJK KLINKT HET een beetje tegenstrijdig, wanneer meneer R. C. W. de Haan uit het Zeeuwse Haamstede zegt: „Eet geen Kalkoen met Kerst mis". Hij meent het dan ook niet ernstig. Ten slotte slapen hy en zijn medewerkers van het kalkoenfokbedrijf van Haamstede in de schemerige weken vóór Kerst niet voor niets maar een paar uur per nacht. Als er ergens ver van te voren al aan Kerstmis wordt gedacht, is het wel in dit Zeeuwse fokbedrijf. waar in juni-juli de kuikentjes uit het ei kruipen, die in december als malse kalkoenbout op Ne derlandse kersttafels komen. T/ROEGER", vertelt meneer De Haan, „toas het allemaal heel anders. Men ivas bij het jokken aan de natuur gebonden. Maar de wetenschap staat niet stil en de broedmachines leveren nu „op bestelling". Daarom is het mogelijk, dat er in de de cembermaand enorme aantallen kalkoenkuikens kunnen worden afgeleverd. Kuikens met een ge wicht van rond 2Vz kilo en een leeftijd van circa zes maanden. Zij verlaten het bedrijf in Haamstede onder de naam „Kalkuiken de Z él an - d e", en kunnen zowel vers als diep gevroren worden geleverd. Maar waarom ls deze kalkoen fokker niet helemaal gelukkig met die december piek? Er zijn zoveel gelegenheden, het hele jaar door, om kalkoen te eten," is de mening van de heer De Haan „terwijl er in de kersttijd allerlei gevogelte is. dat juist dan volop verkrijgbaar is". En daar komt nog bij, dat hij lang niet aan de vraag kan vol doen, hoe hard er ook wordt ge werkt in die weken vóór Kerstmis. Toekomst Fokker De Haan ziet de toekomst voor de kalkoen in Nederland. Hij verwacht, dat na de succesvolle opkomst van kip, met name voor diepvriesverkoop in het levens- middelenbedrijf ook kalkoen een goede kans gaat krijgen. „En dan denk ik vooral aan de vleesprijzen van vandaag," kerst- NOG VEEL TE WEINIG worden er In ons kleine land hartige veelbetekenend „Kal- I pannekoekjes gegeten. Als met zout en peper bakt, kunt u ze met alle mogelijke gezellige ra gouts en mengsels vullen en u krijgt op deze manier een gerecht I dat in de plaats komt van aard appelen en vlees en dat door zijn vorm en samenstelling een «elko- TQG ALTIJD ZIJN ER onteibare me variatie betekent voor een de- gelijke maaltijd. Geef bij deze pannekoekjes een frisse groente bijv. sla in deze of gene vorm Nederlandse gezinnen, waar de ijnfles vrijwel nooit op tafel komt. alleen tegen het einde van *ult met uw nienu keker ïfLétf:."*.0 IZlllA' eer inleggen'. Bak de pannekoek- november en december, de wijn- 'VT Z°V rPeor„?e' fef„ Ten^huS^'"!.^.' „TTn sebrmk er een -I a h aohl wfk„ kwkutum, fe. lijk aan de omzet van de rest van het jaar. bakken Voor acht k tien pannekoekjes koen duur? Beslist niet," stelt j gebruikt u 160 gram bloem, een plaats van melk. water met snip pertje zout of... bier. Laat in ieder geval uw beslag Vandaar dat men bij Albert een uurtje staan alvorens te gaan „eijn f[] Zaandam 7egt. '_Natuur. de heer De Haan vast. „Maar men moet het wel zien als een delicatesse, als iets zeer fijns, zonder pregnante smaak. Trou wens, in Duitsland wordt kal koen tot het „Edelgefliigel" gere kend." Variatie Kalkoen biedt een rijke variatie. Allereerst dus „Kalkuiken de Zé- lande", gemest kalkoenkuiken, panklaar gewicht tussen 2 en 3' j kg. Dan braadkalkoen, leeftijd vijf tot zeven maanden. Panklaar gewicht van vier tot zeven kg. Voorts kal koenborst, inclusief borstbeen, in gewichten van een tot twee kg. Andere delen: kalkoenpoot tot één kg., kalkoensoepstukken, soepkal koenen (dieren boven de acht maanden) en kalkoenrollade: ge heel ontbeende ontpeesde tot rol lade opgewonden jonge kalkoenen tussen de 2Vz en 3% kilogram. In de bossen van Haamstede op Schouwen zijn de heer De Haan en zijn jonge echtgenote een jaar of wat geleden met hun bedrijf begonnen. Rondom hun „boerde rij" lopen in groten getale de trot se vogels rond. Een probleem in het hoogseizoen vormt het personeel. Voor de slacht en de verwerking komt men vakkrachten te kort. Het gaat echt niet aan, ondeskundige krachten in te schakelen. Dit speciale werk vraagt vakkenis, ..In deze periode slapen we maar een paar uur, zegt deze Zeeuwse kalkoenfokker en dan werken we weer aan één stuk door tot de volgende korte rust pauze." een groot glas met licht ge zouten water of bier, een koffiele pel olie, zout en peper. Als het moment van bakken is gekomen bakt u de pannekoekjes in een licht geoliede pan. Maar voor het zover is, maakt u de vulling. Daarvoor heeft u nodig ongeveer drie en een half ons champignons, twee uien, een ons mager gerookt spek. U snippert de uien en u hakt de stelen van de goed gewassen champignons fijn. terwijl u het spek heel klein snijdt. In wat boter smoort uien, champig- lijk kunnen de voorbereidingen om zo'n grote omzet in zo'n korte tijd mogelijk te maken, niet worden uitgesteld tot het laatste ogenblik." Integendeel, wanneer Kerstmis en Oud en Nieuw nog maar net achter de rug zijn, gaat men al weer plannen maken voor de vol gende kerstperiode. In de eerste weken van januari draaien de bottelinstallaties al weer op volle toeren voor. komende Kerst. Vooruitzien Natuurlijk vergt dat aanmaken van een nieuwe voorraad ver vooruitzien. Zo is er het opslag probleem, dat eigenlijk pas in de cember wordt opgelost als overal nonstelen en spek. Voeg er wel in het land AH-vestigingen met de grote verkoop beginnen. Maar dan ontstaan tegelijkertijd weer expe- iitieproblemen om de bevoorrading van de vestigingen in die drukke periode goed te doen verlopen. Wanneer de huisvrouwen met kerst weer wijn op tafel brengen, zullen zij niet stilstaan bij de vele zorgen, die men zich bij AH heeft moeten getroosten om de meest favoriete wijnen in voldoende hoeveelheden in voorraad te heb ben. peper bij, maar nog geen zout (het spek is nl. nogal hartig en deelt van dat zout best mee). Intussen snijdt u de koppen van de champignons in plakjes en bakt ze in wat boter goud bruin. Zodra ze goed zijn, ver mengt u ze met de uienmassa. Roer er wat tomatenpurée door. laat nog even sudderen en bind van het vuur met een eierdooier. Vul er de pannekoekjes mee, die u na het bakken warm hebt ge houden. Leg ze, gevuld en wel, in een vuurvaste schotel, giet er wat gesmolten boter over en laat ze heel even gratineren. Des noods strooit u er een beetje ge raspte kaas over. dan gaat dat gratineren makkelijker! Stel u hier kropsla met kom kommer bij voor, vooral pittig aangemaakt en u eet weer eens extra lekker. In „stilte" zijn een heel jaar lang voorbereidingen getroffen. Want al mag dan wel eens gewenst worden dat het wijnverbruik in Nederland regelmatiger over het jaar verdeeld zou zijn, natuurlijk eerbiedigt AH de wens van iedere WEINIG ANDERE WIJNEN heeft de Beaujolais huisvrouw: met Kerst een goed glas wijn... zich populair weten te maken in Nederland. Gastvrouw is met de Kerst: rvE NEDERLANDSE gastvrouw is dit jaar met kerst een „femme romantiqne". Zij draagt iwart, dat is de grote mode. En i|j draagt dat met een voorname charme. Het materiaal: bij voor keur kant, of fluweel. Of crêpe. Romantische stoffen, bij voorbeeld een lange zwarte fluwelen rok, met een bijpassende blouse, Tom Jonesmouwen, die doorzichtig zijn, en kragen, die de romantiek op roepen van verre streken. Dat zegt het hoofd van de af deling Inkoop-styling van „De Bijenkorf", Amsterdam, de heer J. L. v. d. H e ij den „Ja", zegt hij, „iedere kerst heeft in de mode een eigen gezicht. Natuur lijk overheerst altijd de roman tiek in de kerstmode, maarver geleken bijvoorbeeld met vorig jaar zijn er aanmerkelijke ver schillen." Vooruitdenken Reeds lang van te voren denkt men bij Inkoopstyling al aan de cember. Eind januari, begin fe bruari gaan we al weer vooruit zien. En heed onze afdeling bracht zich dan al in te denken in het feesttoilet dat de vrouw zoveel maanden later dragen zal. BU japonnen dit Jaar dezelfde mouweffecten als bij de blouses, vertelt de heer v. d. Heyden. Spaan- ze mouwen b.v. van Valenciennes kant, terwijl de japon zelf van kant of crêpe is. En een kanten itola, een zwarte mantilla h la Jackie Kennedy. Schitteren Met kerst wil de romantische vrouw schitteren, zegt hij. Daar om (liefst zwarte) gitten en pajet- ten. En vogue zijn ook blouses van crêpe met een geheel paillet ten voorkant of pailletten kraag en manchetten. Daarbij komen de bij behorende byoux, een gitten kraag collier en lange zwarte gitten oor bellen zelfs zwarte gitten man chetten. Als nouveauté's: zwarte avond haarstrikken. handschoen, glinste rend bewerkt o.m. met pailletten geborduurd en een avondtasje ge- Heel of gedeeltelijk van pailletten of gitkralen. Mode a la page Deze kerstmode is bijzonder ge schikt, vindt de heer v. d. Heyden voor het opsieren van japonnen uit de „oude" garderobe, een ©ocktail-japon, b.v. die naar de katste mode wordit bewerkt en Voorzien van het accent 1964. Mo- C'EEN kalkoen met kerst", zegt meneer De Haan, maar menen doet hij dat eigenlijk met. dveus ook, deze kerst, dunne met pailletten getooide truitjes gedra gen bij een lange fluwelen avond- rok. En wie heel apant wil zijn: er zijn ook veren in allerlei kleuiren en vezels, geschikt voor de sitola, die manchetten of als kraag. Vele mogelijkheden dus voor de Neder- lamdse wouw om met kerst '64 de mode k la page te volgen en daar mee werkelijk een femme ro mantique" te zijn pHAMPIGNONS OP DE KERSTTAFEL dat brengt toch wel romantiek midden in de unieke sfeer van zacht flonkerende kaarsen op wit damast, geurige soepen en voortreffelijke spij zen. Maar in het Gelderse Bemmel, vlak bij Nijmegen komt er in de weken vóór kerst, in de champignons geen romantiek aan te pas. „Dan is het, vertelt handelskweker H. J. A. Evers, „heel hard werken om aan alle aanvragen te kunnen voldoen." In het halfdonker van de vochtige kweekplaats werken hij lan taarnlicht de meisjes en de vrouwen. Haar geoefende handen pluk ken de champignons, die helderwit afsteken tegen het zwart van de aarde. En snel vullen zich de bakjes, die nog maar weinig uren later in de SuperMart reeds de weg naar koopsters vinden. de nadering van Kerstmis is dat goed te merken. Maar de keus uit goede wijnen is nog zoveel groter. Bij de Beaujolais is het waarschijnlijk het fruitige, soepele karakter dat deze wijn zo populair maakt. BOURGOGNE Dn weet Iedere „amb tenaar". Ieder do minee ook en Iedere pastoor. Als de dagen gaan korten, en het jaar in een handvol weken is te omvatten, willen velen trouwen. December-bruid- j e s trotseren regen, sneeuw of ijzeL En die onvergetelijke huwe lijksdag, als het ja klinkt in het stadhuis en zij knielen in een kerk moeten zij het doen zonder zomerse zonneschijn. Er zijn natuurlijk al lerlei redenen voor die „piek" van trouwlusti gen, vlak voor het einde van het jaar. Heel ro mantische, maar ook heel prozaïsche, nuchte re redenen bijna. Romantisch Wat kan er romanti scher zijn dan in een koetsje met rinkelende bellen te rijden door sneeuwwitte straten, die stemmig het geluid dempen van voortrol lende wielen en de stampende paardehoe- ven. Goed, het kan koud zijn, zo'n decemberbrui- loft, maar het klingelen van de bellen en het wit van rijp en ijzel op de koetsjes is een tafereel, dat herinneringen op roept aan een sfeervol verleden. Fiscus En dan die zakelijke redenen. Juist in een tijd, waarin jonge men sen die gaan trouwen een zo economisch mo gelijk huishoudelijk be leid moeten voeren, is het van belang dat reeds bij het huwelijk de be groting klopt. Het is de fiscus, die de jonggehuwden daarbij wat tegemoet komt. Want, een van de (vele) fiscale bepalingen in Nederland zegt, dat wie, al is het op de 31ste december van het jaar, trouwt wordt geacht dat volle jaar reeds gehuwd te zijn geweest. En gehuwden be talen minder belasting dan on- gehuwden. Er zit dus voordeel in. om fiscale redenen vóór het einde van het jaar te trouwen. Natuurlijk zijn er nog veel meer motieven. Trouwen in december, vlak vóór of na Kerst, maakt het mogelijk de huwelijksreis tot een winterse sprookjestocht te maken, naar Noord-Italië bijvoorbeeld, of Zuid-Slavië. En voor wie thuisblijft: wat kan er mooier zijn dan Kerstmis samen vie ren, als jonggehuwden, voor de eerste maal in de besloten heid van de eigen woonkamer. ZES weken van te voren stelt kweker Evers zijn bedrijf vol ledig op Kerstmis in, want Juist in die periode moeten zijn cellen „in volle vlucht zijn", zoals de vakterm luidt voor een royale oogst. Dan staan de bedden vol cham pignons. Ieder bed levert meer dan één vlucht. De eerste vlucht geeft een niet al te grote hoeveel heid. De tweede vlucht, een paar dagen later, is echter een topper. De hierna komende vluchten le veren weer minder op. „Het gaat er nu om", zegt de heer Evers, terwijl hij ln het duister van zijn kwekerij de lantaarn richt op zijn kleine, sierlijke paddestoelen, „dat we precies met de kersttijd de tweede vlucht hebben. ,J)at is voor de vakman te be rekenen. We behoeven echt niet in onze „grotten" te gaan zitten afwachten of we een goede kaart getrokken hebben. Juiste voor bereiding maakt het mogelijk dat op het gewenste ogenblik de tweede vlucht klaar is voor de pluk. Dan komen we ook handen tekort om al de champignons te kunnen bergen." Hulpkrachten uit de omgeving worden ingeschakeld om in zo kort mogelijke tijd de bedden leeg te maken en de kistjes te vullen. Kerstmis betekent in de cham pignonverkoop beslist een piek. Dan wordt een veelvoud van de normale omzet gehaald. Vijfde op ranglijst Maar ook buiten de december maand heerst er grote activiteit in de champignonkwekerijen. Als exportartikel begint de champig non namelijk steeds meer beteke nis te krijgen. Amerika is champignonprodu cent nummer één. Daar wordt de champignon tot de vleessoor ten gerekend en niet, zoals bij ons, tot de groenten. Op de twee plaats komt Frank rijk, gevolgd door Engeland en daarna Formosa. Nederland is de vijfde in de rij van champignon- producerende landen. Champignons vormen een voed zaam gerecht, dat de „lijn" geen geweld aandoet, maar wel een op bouwende werking heeft door de aanwezigheid van aminozuren. Als zodanig is het te vergelijken met melk. De meeste huisvrouwen denken natuurlijk bij het samenstellen van haar kerstmenu allerminst aan de voedingswaarde, als ze eind de cember champignons op tafel wil len gaan brengen. „Toch," zegt kweker Evers, „is het goed erop te letten. Er verschijnen met kerst al zoveel vette gerechten op tafel. Daarbij steken champignons wel heel slank af." De champignon consumptie in Nederland stijgt snel. In 1963 werd in ons land zo'n 6*£ miljoen kilo champignons gekweekt. Voor 1964 wordt gere kend op een produktie van acht tot tien miljoen kilo, terwijl men verwacht, dat komend Jaar zelfs vijftien miljoen kilo champignons uit de Nederlandse kwekerijen zul len komen. ^■VTAUW VERWANT aan ■tN Beaujolais echter is de de ^Bourgogne Passetoutgrain. Deze wqn komt van druiven, die voor twee derden van de Gamay- en voor een derde van de Pinot-druivenstok afkomstig zijn. Van de Gamaydruif is in ♦hoofdzaak de Beaujolais afkom stig, terwijl de Pinot de be- jjtroemde hoge Bourgogne-wijnen voortbremgt. De Bourgogne ^Passetoutgrain moet daarom kwalitatief nog beter worden geacht dan de Beaujolais, hoe- V wel de prijs toch niet hoger be hoeft te zijn. Een wijn, die traditiegetrouw op veel kerstdiners prijkt is de C hSteauneuf-du-Pape. Begrijpelijk, want deze krach-# tige, volle wijn past als weinig andere bij wild, één van de^c- ♦karakteristieke hoofdschotels op het kerstmenu. omdat deze wfjn eigenlijk bijw iedereen in de smaak valt nio.jv Tot de bekendste wijnen Spanje behoren de R i o j a - wijnen rood en wit. (Spreek* nit: „Rlocha" met een zachte^ „g".) In tegenstelling tot de meeste wijnen in deze prijsklasse, is dit ook een wijn, die nog ontwikke lingsmogelijkheden bezit. jfc De uitzonderlijk lage prijzen,jV die voor deze wijnen kunnen worden berekend, zijn een ge- volg van de nog betrekkelijk lage kosten, die aan de wljn-jV bouw ln het Rioja-gebied zijn verbonden. Handelskweker Evers champignons komen er BORDEAUX De Réserve du Palais^ Gal lien, Rouge en Blanc zljn^ de typische voorbeelden van* eenvoudige, maar eerlijke^ Bordeaux-wijnen. Voor de bezitter van een^ eigen wijnkelder of wijnvoor-* jjjraad is het belangrijk te weten, dat de rode wijn zich na een V ^opslag van ca. één jaar nog ^aanmerkelijk kwalitatief weet te ontwikkelen. De grote populariteit van de3*1 R o s d' A n j o u zal wel wor- ♦den veroorzaakt door het feit, dat dit een wijn is, die bij ieder gerecht kan worden gedronken.* Ook voor gasten, van wie de voorkeur niet precies bekend is, het prettig een fles Rosé^ Anion bii de hand te hebben.* ^d' An jou bij de hand te hebben, NOOIT ZAL EEN HUISVROUW aarzelen bU het „wel of geen kaarsen" met Kerstmis. Want Kerst zonder kaarsen is voor ons ondenkbaar, zowel thuis, als in kerken en openbare gebouwen en zelfs inde open lucht. Kaarsen, nog eigenlijk niet eens zo heel lang geleden niet weg te denken uit de woonvertrekken en keukens, zijn in onze gestroomlijnde tijd wat buiten de orde komen te staan. Velen kijken een heel jaar lang niet naar kaarsen om en zetten pas half december kaarsen op hun boodschappenlijstje. Misverstanden ER ZIJN", zegt de heer J. Opstel-ten, chef verkoop kaarsen van de N V. Kon. Stea rine en Kaarsenfabriek Gouda Apollo, „twee soorten voor huise lijk gebruik. Stearine kaarsen en compositiekaarsen. Compositiekaarsen zijn vervaardigd van bijvoorbeeld stearine en paraffine. En paraf fine (thee-lichtjes!) is ander ma teriaal dan het stevige stearine. Vandaar dat men het verschil tus sen een stearine- en een compositiekaars ook als leek di rect kan merken. Een stearlne- kaars blijft, ook als men de kaars in de hand houdt, „zich zelf". Een compositiekaars is „kneed baar". Door de warmte van de hand zal men de kaars zelfs kun nen buigen. Kleuren Er is, nog steeds, veel vraag naar gekleurde kaarsen. Het toe voegen van kleurstof veroorzaakt een sterkere rookontwikkeling bij het verbranden. „Fantasiekaar sen" echter zijn bovendien „slap per". De heer Opstelten adviseert: Stearinekaarsen aan de regels, zet de kaarsen niet dichter dan tien centimeter bij elkaar, nooit boven een warme kachel of op de tocht. Zet ze, met name in de kerstboom, rechtop en ge bruik een goede kandelaar. Past die niet, leg dan over het gat een plak natte watten en druk daarna watten en kaars ln de kandelaar. Overtollige watten kunnen met een scheermesje worden verwijderd. Kaarsenfabrieken hebben vlak vóór kerst geen hoogtepunt In de produktie. We weten wel zo onge veer wat we per Jaar omzetten en verdelen het benodigde aantal over het hele Jaar. Alleen de ex peditie draait van half november tot begin december op volle toe ren, dan komt men eigenlijk han den te kort om de duizenden en duizenden kaarsen van allerlei for maat en soort uit de magazijnen naar de afnemers te verzenden, vertelt de heer Opstelten. Kaarsen zouden, heel het Jaar door, een eigen functie kunnen vervullen in het gezin. De kaars als typisch brenger van sfeerver lichting, kan veelzijdig dienst doen. Bij maaltijden met (en zon der!) gasten, heel praktisch als zacht licht bij de TV, als ornament „Houd b bij het gebruik van die i en bijverlichting, als noodverlich- vruchtenlimonadesiroop Jaffa Gold, een sterk ge concentreerde limonade siroop, is gemaakt van de fijnste „gouden" Jaffa's. Een kostelijke limonade die zich er uitstekend toe leent om pudding, gebak of ijs veel smakelijker, veel feestelijker te ma ken. (Geen statiegeld voor de fles) D* KAARSEMA AKER. Verlieil het minft, Om groote winfl. ting en, heel gewoon, als rookver drijver. Maar hoofdzakelijk blijft: sfeerverlichting. Romantiek In kerken is de kaars een ver trouwd verschijnsel. Maar dat kan ze bij kerkelijke feesten ook in de woning zijn. Er is bijvoorbeeld het oude gebruik om vier weken vóór Kerstmis een kaars te ontsteken. De tweede week brandt men er twee, de derde drie en de laatste zondag vóór Kerst vier. De kaar sen worden meestal in een krans geplaatst, een zgn. Advents krans en men telt zo als het ware de weken af. Rond tweeduizend huisvrouwen is, onlangs, de vraag voorgelegd, wanneer men in de woning kaar sen brandt 98 procent antwoordde met Kerst, 79 met Kerst en oud jaar, 45 ook met verjaardagen, 35 met feestjes, 18 bij maaltijden met gasten, 15 pet voor de gezellig heid, 10 pet. in noodgevallen, 9 pet bij kaartavonden, 6 pet tij dens vakanties, 4 pet bij maaltij den en 2 pet. bij het kijken naar de tv. Niet minder dan 11 pet antwoordde met „bij andere gele genheden". Kaarsen spreken een eigen taal. De taal van het licht, dat blijft in het donker en van de dienst aan de ander. Eigenlijk „zegt" iedere kaars: het geeft niet of ik minder word, als ik maar nuttig ben. Terwyl het vuur de kaan verteert, En is er daarom, met Kerst en Zo word het huis ma licht vereerd» bij zoveel andere bijzondere ge- doclwit m hct legenheden geen reden om een oA.rdf, mm. v» vte cn bloed More te ontsteken aU een (oon- beeld van levend licht... ,u

Allerhande | 1964 | | pagina 13