MELIÏTA- MALING VEREIST
SPECIALE KOELMOIENS
Wat er na allemaal wel
in Zaandam gebeurt
U wilt
Neem
39
HANDIGE MIDDELTJES
VOOR ONTDOOIING
Rijswijks Burgemeester opende
SuperMart in winkelcentrum
Albert Heijn
'L-T
Uitgedokterd'
systeem
Waterkoeling geeft geen problemen meer
Zaanstreek
zette blij de
klok terug
Silver Queen
TAFEL
MARGARINE
Vroeger was er
spiritus
WINTERZORGEN OVER DE AUTO VOORBIJ
50 grams
CHOCOLADE
LETTERS
Dikke lOO grams
CHOCOLADE
LETTERS
Wees prijsbewust.kom ook naar
ALLERHANDEA NOVEMBER 1964
i dat plastic schrapper-
meeste benzinepompen
eschikking stellen) niet
even nadat u met scho-
bent weggereden, be-
warme adem aan de
van de voorruit. Met
T^EN GROENE MACHINE die er voor de leek zeer inge-
wikkeld uitziet, eigen dekschuiten, kokers met mag
neten, magnetische banden, installaties die de grondstof
vijf verdiepingen omhoog kunnen blazen we vullen de
lijst niet langer maken, maar dit komt er in Zaandam wel
allemaal kijken vóór mevrouw Dingemans in Heerenveen
haar kopje Melitta-koffie kan zetten.
JJET IDEE BEGINT eigenlijk
op het moment dat men zo'n
kop koffie drinkt. Ineens komt
het op: wat gebeurt er allemaal
voor dit blik in onze keuken
opengaat? In Zaandam, waar de
produktiebedrijven van AH aan
de Oostzijde staan, kon een blik
achter de schermen worden ge
slagen. „U moet meneer J. H o -
g end ijk hebben, de hoofd
chef', werd gezegd; „onder hem
ressorteren koffie en thee."
Wat is MeJitta-maling
„Meneer Hogendijk", meteen met
de deur in huis: „Wat is Melitta-
maling?"
,flet streven bij Melitta is om
tot zo fijn mogelijke korreltjes
koffie te komen, heel gelijkma
tig dus, en vrijwel poederfijn.
Het malen is aan normen ge
bonden en die moeten wij pre
cies aanhouden om de aandui
ding Melitta-maling te mogen
voeren. Vandaar dat op ons la
boratorium de hele dag door
zeefproeven worden genomen,
van de morgen tot de avond."
Maandenlang, zo horen we, is men
ln Zaandam met het speurwerk
bezig geweest. De eisen van Melit
ta waren streng: de gestelde norm
moet precies gehandhaafd worden.
„Het zit allemaal in de manier van
malen", aldus de heer Hogendijk.
„Onze machine komt uit Duitsland,
waar een fabriek staat die zeer
gespecialiseerd is op het gebied
van maalapparatuur."
Tussen de balen
Akkoord, maar waar begint hier
In de AH-fabriek het Melitta
proces?"
„Beneden", was meteen het ant
woord en vijf minuten later ston
den we gelijkvloers, tussen lange
rijen hoog opgestapelde balen on
gebrande koffiebonen.
„Daar buiten", wees de heer
Hogendijk„ziet u onze eigen
schuiten liggen. Ze halen uit
Amsterdam de zelf geïmporteer
de koffie, de ongebrande bonen
dus. Soms wordt rechtstreeks
van de zeeschepen in de boten
van AH overgeladeneen andere
keer wordt de koffie bij de ve
men en scheepvaartloodsen ge
haald."
Van elke partij worden door een
beëdigd controleur monsters ge
trokken. Deze worden gezonden
naar de monsterkamer, waar ze op
afwijkingen etc.» worden gecontro
leerd. Een tweede controle eigen
lijk, want in Guatamala of Brazilië
of Afrika waar veel koffie van
daan komt had de eerste contro
le plaats. „Wij zijn zeer secuur,
want onderweg zouden vocht of
sterk riekende stoffen in hetzelfde
achip schade hebben kunnen ver
oorzaken."
mens die ln Zaandam met balen
koffiebonen naar boven loopt te
sjouwen. Het gaat allemaal auto
matisch. Het wordt zo gewoontjes
verteld.
„Van de bovenste verdieping
lopen de koffiebonen in de
branders die ook geheel auto
matisch werken. Na het brand-
proces gaan zij via de koeler en
de ontstener naar de containers
boven de molen."
De ontstener is ook een aparte
machine, waar alles wat zwaarder
is dan koffie achter blijft; de zo
veelste controlfe dus die het onmo
gelijk maakt dat zelfs het kleinste
steentje tussen de bonen zou blij
ven zitten.
Het malen. Ja, aan de ma
chine is van buiten weinig te
zien, maar binnenin gebeurt
met o.a. een speciaal koel
systeem juist datgene, wat de
mensen by AH volkomen
onder de knie kregen, waar
door iö „vergunning" kregen
in Nederland de aanduiding
Melitta-maling te voeren.
Direct in het bhk
Ga weer een verdieping naar
beneden en bekijk dan dat won
derlijke gebeuren met die gemalen
koffie: binnen een halve minuut
nadat de bonen gemalen zijn zitten
ze in het blik. Precies gewogen
door een ingenieus uitgevonden
schaal die afsluit wanneer het ge
wicht bereikt is en die de gemalen
koffie weer „loslaat" boven een
per magnetische band aangevoerd
leeg blik: precies vol.
Achter elkaar komen ze van be
neden via de magnetische band
naar boven, die blikken. En dat
getik van die machines daar in de
hoek? Oh. dat is weer iets anders;
daar worden de pakken met kof
fiebonen gevuld. Op weer een an
dere band worden blikken Perla
koffie gevuld met „normaal gema
len" koffie, die wordt gebruikt in
de normale filterpot, de percülator
of voor de zgn. „kannetjeskoffie"
In een sneltreintempo werken al
die grijparmen, al die machines, al
die automatische blikkensluiters,
vacuumapparaten en hier en daar
staat een man of een vrouw die
geen oog van de apparatuur aflaat
en elke beweging controleert.
Dezelfde dag weg
Langs een gebogen ijzeren rol-
pad komen de gevulde blikken Me
litta weer een verdieping lager,
waar jonge vrouwen met snelle
handen de blikken in kartonnen
dozen stoppen, die met plakband
sluiten en waar mannen de stapels
dozen met electrische trucks weg
rijden.
„De produktie van elke dag is
dezelfde avond al weggehaald en
naar ons grote distributiecen
trum gebracht, van waaruit de
AH-winkels worden bevoor
raad", zegt de heer Hogendijk.
T^E VLAGGEN gingen uit.
Duizenden gingen te voet op
een wat regenachtig september-
weekeinde het Zaanse polder
land in. Op de grens van wonin
gen en industrie enerzijds, met
sloten doorsneden weilanden an
derzijds, was het feest in de
Zaanse Schans.
Langzaam maar zeker groeit
het buurtje, waarin de Zaan
streek ten koste van ruim f5
miljoen iets van het verleden wil
bewaren. Zo'n 40 oude houten
huisjes zullen hier te zijner tijd
in bewoonde staat tonen hoe de
Zaankanter vroeger leefde en
woonde. Met als pronkstuk een
voormalig weeshuis uit
Westzaan, omgetoverd te
gen bijna 1 miljoen) in een
oud-Zaans restaurant.
De belangstelling gold echter
nog niet dit restaurant, waarvan
de werkzaamheden pas in het
beginstadium zijn. Thans kwa
men autoriteiten uit land., pro
vincie en streek met de vele
burgers voor een ander hoogte
punt. Het eerste pand van allure
was klaar: de voormalige H a-
renmakerij, daterend uit
het begin van de 18de eeuw en
overgeplaatst van Koog aan de
Zaan naar de Zaanse Schans in
Zaandam. Nu zoveel mogelijk in
historische staat gerestaureerd
en ingericht als woonhuis voor
bedrijfsarts dr. J. P. van Nieu-
wenhuize.
Wie het vervallen pand enkele
jaren geleden in Koog heeft ge
zien, kent het nauwelijks terug.
Toen een woonhuis van f9 per
week, nu een stukje Zaanse
pracht van omstreeks f 75 per
week. En met dat bedrag komen
de restauratiekosten er niet eens
uit. Dat wist men echter bij
voorbaat, zoals voor alle andere
panden (waaronder een zoveel
mogelijk authentiek ingerichte
eerste Albert Heijn-winkel) die
nog in de Zaanse Schans zullen
komen.
een fijne margarine, die
vers en smakelijk is, die
aan alle kwaliteitseisen vol
doet, kortom U wilt gezond
en smakelijk eten.
PAKJE
Kwaliteit A
Alleen bij Albert Heijn
"JVTÜ DE TEMPERATUUR zo langzamerhand weer winterse diepte-
I* punten gaat bereiken, vraagt onze vierwielige VTiend de aut<
on wat extra zorg. En één van de eerste dingen die wij op een
vrije zaterdag snel even in orde moeten maken is het vullen van
de radiateur met anti-vries. Dit karweitje moet natnnrlijk ge
beuren voordat de eerste nachtvorst invalt. Wie het vergee» komt
niet alleen voor een zeer onaangenaam mankement te staan, maar
zal waarschijnlijk zó diep in zijn portemonnee moeten tasten, dat
hij voor dat bedrag zijn hele verdere antoleven meer dan voldoende
anti-vries had kannen kopen. Want een stukgevroren carter is een
heel kostbare reparatie.
sche* vloeistof de eigenschap de
temperatuur beneden welke het
water tot ijs overging te verlagen,
zodat men de Hollandse winters
kon doorkomen zonder stukgevro
ren motoronderdelen.
Maar spiritns als anti-vries had
één groot nadeel. Wanneer de
auto eenmaal reed, en ondanks
de kon de motor toch op tempe
ratuur begon te komen, was het
juist die kostbare spiritus, die de
onaangename eigenschap had,
het eerst te verdampen.
WAT IS ANTI-VRIES? In groot
vaders tijd was het één van de
vele zorgen, die de toen nog dis
cutabele „luxe" van het autorijden
met zich mee bracht In die tijd
begon men dan ook naarstig te
zoeken naar andere manieren om
de hete motor te koelen. Want als
vriespunt-verlagende vloeistof gold
in die jaren maar één middel: de
aloude fles spiritus. Gemengd door
het koelwater had deze alcoholi-
Dat gebenrt er nn allemaal in
Zaandam, mevrouw Dingemans in
Heerenveen, voor u uw kopje Me
litta zet.
GELUKKIG HOEVEN WIJ als
automobilist de winter niet meer
met zoveel zorgen tegemoet te zien
als vroeger. Tegen een groot aantal
automobilistische ongemakken
heeft de industrie een nog groter
aantal hulpmiddeltjes gemaakt. Na
tuurlijk zijn die niet allemaal even
nuttig en nodig, maar enkele ervan
willen wij toch graag eens noemen,
omdat ze de winterse problemen
zo simpel oplossen.
Schrapper
Neem die bevroren autoruiten. U
ziet het al direct: de hele auto zit
potdicht, alle ruiten zijn bedekt
met een laagje keihard ijs. Nu
kunt u de schrapper pakken
en dat ijs voorzichtig (niet krassen
in het glas...) verwijderen. Maar
dat kost u terwijl u zo'n haast
hebt toch al gauw een tien
minuten.
De-icer
Voor dit vervelende karweitje
vond de industrie een middeltje
uit, een vloeistof, „de-icer"
en
Na de aankomst in Zaandam is
reinigen het eerste wat we doen.
Tussen de ongebrande bonen kun
nen'' touwtjes, draadjes of hele
kleine stukjes ijzer zitten. Die
moeten er natuurlijk eerst allemaal
uit voordat de bonen worden ge
mengd. Via pneumatisch transport
worden de bonen vijf verdiepingen
hoger geblazen door buizen. Geen
Op verzoek van de heer A. Heijn en onder belangstelling van de kleine Albert bestemde
burgemeester Bogaardt deze grote fruitmand voor het algemeen Bejaardentehuis te Rijswijk.
De kapitale fruitmand was een welkomstgeschenk van de medebewoners van het koopcentrum.
DE BURGEMEESTER van Rüs-
wijk, d r s. A. Th. Bo
gaardt, heeft op Z november jl.
de 37ste SuperMart van Albert
Heijn geopend in het winkelcen
trum, dat naar de burgmeester is
genoemd, namelijk „In de Bo
gaard", en dat Rijswijk faam heeft
bezorgd in heel Europa. Want van
heinde en ver komen winkelcen
trum-specialisten naar deze voor
uitstrevende gemeente onder de
rook van Den Haag en Delft, om
te zien hoe men hier een centrum
heeft gecreëerd, waarin men (des
gewenst overdekt) te kust en te
keur kan kopen in straten met
winkels, waarbij het verkeer bui
ten spel is gezet. Want parkeer
ruimte is er genoeg bij dit winkel
centrum, maar rijdende auto's zijn
er taboe.
MEER SUPERMARTS
Deze 37ste SuperMart van Albert
Heijn is al weer door andere
gevolgd, want zo tegen het einde
van het jaar komt er een stroom
van nieuwe AH-SuperMarts bij. In
de laatste maanden gingen er van
dergelijke AH-kooppaleizen open
in Apeldoorn. Den Hel
der en Deventer, en dit jaar
gaan er ook nog open in V 1 a a r-
dingen, Heemstede, Delft,
Amsterdam aan de Lin-
naeusstraat en in Olden-
z a a 1. Dat is een heel programma
waaraan het team dat dergelijke
openingen moet organiseren, de
handen vol heeft. Alle pessimisti
sche voorspellingen ten spijt is het
nog nooit voorgekomen dat een
winkel, die enkele dagen voor de
openingsdatum nog een complete
chaos leek, op de dag van de
opening zelve niet brandschoon en
keurig netjes gereed lag.
NIEUWE KLANTEN
Gereed om een geweldige stroom
nieuwe klanten te ontvangen, die
overal weer opnieuw in lange rijen
stonden en staan te wachten om
naar binnen te kunnen, om de
nieuwe zaak te kunnen bekijken,
om er uit de veelheid van artike
len te kunnen kiezen, keuren en
kopen. Want SuperMart-kopen, dat
leert de ervaring, blijft voor elke
huisvrouw een verrukkelijke be
zigheid. Vandaar dat snelle tempo,
waarin Albert Heijn zijn net van
SuperMarts over het hele land uit
breidt.
genaamd, die u of direct of on
der druk met een spuitbus tegen
het harde ijslaagje sproeit.
De spuitbussen vallen wat
duurder uit, maar werken zeer
effectief. De plastic knijp-flacon
verbruikt wat meer vloeistof,
maar is soms goedkoper. De wer
king is verbazingwekkend. U
sproeit bovenaan de ruit en lang
zaam zakt een donker scherm
omlaag van smeltend ijs. In één
minuut is de hele ruit ijsvrij.
In de SuperMart en de Z.B.'s
vindt u al een 8 oz-spuitbus
voor 1.50.
Maar gooi dat
tje (dat
gratis ter
weg. Want even
ne ruiten bent
vriest uw warme
binnenkant van de voorruit,
dat schrappertje kunt u dat dunne
Ijslaagje gemakkelijk wegvegen
tijdens het rijden. Na een paar
keer is de verwarming op tempe
ratuur gekomen en blijft de voor
ruit doorzichtig.
Vijand pekel
Een andere en zeer reële
winterzorr i« de pekel, die niet
alleen de wegen Ijsvrij houdt,
maar zich ook nestelt onder de
spatborden van uw auto en daar
het metaal met graagte aan- en
opvreet. Niets is zó slecht voor uw
auto als pekel die overal indringt.
Het beste zou zijn de auto iedere
avond aan de onderkant helemaal
af te spuiten, maar dat li ln de
praktijk onmogelijk.
Wat wij wel kunneiPdoen, is een
beschermende laag aanbrengen, die
de pekel van het kostbare metaal
houdt.
We kennen twee middelen: een
soort leerachtige massa, o.a. be
kend onder de naam bittac, die
meest bij nieuwe auto's on
der spatborden en aan de onder
kant van de auto wordt aange
bracht. Bij gebruikte auto's wordt
dit middel echter nauwelijks meer
gebruikt Het metaal moet nL vol
komen vetvrij zijn, anders houdt
bittac niet.
Van veel belang voor het onder
houd van de in gebruik zijnde auto
zijn de vloeibare roestwerende
middelen, waarvan een bekend
t e c t y 1 is. Het plezierige van
laatstgenoemd middel is nu, dat
het kan worden aangebracht, ter
wijl de auto kletsnat is. Tectyl is
nl. in hoge mate waterafstotend.
Ook onder andere namen is deze
vloeibare antiroeststof te krijgen.
Chroom-onderhoud
Het chroom van onze auto
vraagt naast de lak ook om een
goed onderhoud. Bumper en kop-
lampranden maken immers het
.gezicht" van de wagen uit... Is het
chroom smetteloos, dan is de auto
vele honderden guldens meer
waard bij verkoop. U kunt het
chroom beschermen met een ste
vige waslaag, die u niet uit
poetst. Ook v a s e 1 i ne wordt wel
gebruikt
Er is nu een middel dat zijn
bruikbaarheid al heeft bewezen:
Ensis 256 heet het en het
wordt verkocht in spuitbussen.
Ook spuitbussen met tectyl zijn
goed bruikbaar, maar daarmee
rijdt u dan de hele winter met
bruine bumpers en chroomstrippen
rond. Ensis is doorzichtig, maar na
verloop van tijd trekt de wat ruwe
laag wel wat vuil aan
Maar het chroom is uitstekend
beschermd. Als de pekel van de
wegen is verdwenen, haalt u een
in benzine gedrenkte lap over uw
chroom dat smetteloos onder het
bruine of kleverig* laagje van
daan komt.
Natuurlijk had je dan ook weer
allerlei middeltjes, om na te gaan,
hoevéél spiritus er verdampt was.
Vandaar dat trouwens ook om
andere technische moeilijkheden
die oude automobilisten half che
micus half automonteur waren,
wilden zij tenminste hun voertuig
zélf onderweg in beweging hou
den.
Het koelen van die (waterge-
koelde) motor was dus een verve
lend probleem.
Toen werd dan ook de luchtge-
koelde motor uitgevonden.
De techniek staat ten slotte voor
niets. Maar.... niet alle autofabri
kanten gooiden hun radiateurs in
de afvalbak. Nee, het merendeel
van de automotoren blééf waterge-
koeld, omdat die koeling nu een
maal voordelen had, die ook de
meest „uitgekookte" blaaskoeling
niet heeft.
De geruisloosheid van de „water-
motor" is bijvoorbeeld nauwelijks
te evenaren door die van de „lucht-
motor"
Nieuw middel
En natuurlijk vond men óók
iets op dat snel verdampende
anti-vries.
Men mengde het koelwater te
gen de winter met een vriespunt-
verlagende vloeistof op ethyleen-
glycolbasis. Deze vloeistof werd
later nog bijgemengd met zg.
„inhibitors", dopes die de in
wendige corrosie van radiateur
en het koeldeel van de motor
tegengaan.
De moderne anti-vries, die
„permanent" heet, d.w.z. één win
ter bruikbaar is, heeft een belang
rijk deel van de automobilistische
winterzorgen voor goed weggeno
men.
Tegen de winter maakt men de
„waterleiding" van zijn auto
helemaal leeg, spoelt hem goed
door, en vult hem dan weer met
water, vermengd met die hoeveel-
Pro Juventute
Kalender 1965
T\E ORANJEKALENDER
1965 van Pro Juventute
is weer verschenen. Kinde-
ren-in-moeilijkheden hebben
een zacht plekje nodig in
warm kloppende harten. Tal
uan kinderen behoeven extra
zorg. Het is u bekend dat
Pro Juventute die kinderen
probeert te helpen. Dit in
samenwerking met de ouders
en met eerbiediging van hun
levensovertuiging.
Deze prachtige gekleurde
kalender met foto's van ons
vorstelijk huis is verkrijgbaar 1
bij alle Verenigingen Pro Ju
ventute en via het landelijk
besteladres a f 3J>0 (per post
f 0J0 extra) Postgiro 51.74.00
Kalenderactie „Pro Juven
tute", Postbus 7101, Amster
dam, tel. 020 790949.
beid anti-vries als voor de inhoud
on een bepaalde vriespuntsverla
ging nodig is.
Het laatste probleem was eigen
lijk, dat die anti-vries nog een vrij
duur speciaal-produkt was. Maar
ook die hoge prijs behoort tot het
verleden. U koopt (gewoon in de
AH-SuperMarts en de Z.B.'s) al
blikken van twéé liter, voor nog
géén vijf gulden. Om die anti-vries
hoeft u werkelijk een waterge-
koelde auto niet meer weifelend
aan te kijken. Technisch en econo-
misch zijn er géén problemen meer.
'5
FIJNSTE DELICATA KWALITEIT
Die fijne Delicata Chocolade Letters zijner weer! Zwaar-gewicht-letters
voor licht-gewicht-prijs. Doe nu vast uw keuze.Dan zijn alle letters er nog
