Lm
Ruimtevaart en speelgoed
HEINZ
DE
CHICO's
ROMEN!
7
ipeel-
Welk
sl
goed?
Kipperagoüt
Hein?
„RUIMTEVAART-ARCHIVARIS NO. 1"
SPIONNEN ZIJN GEREDE AFNEMERS
VAN RAKETMODELLEN EN WAPENS
Zuurkool
•- r
m. v*
Speelgoed
wonderen
in Amerika
IiefKnuffelpaard
Albert Heijn
-
Champignons en
tomaten in een
Risotto
Nu een
gratis blik
MINESTRONE
of
LINZENSOEP
Zijn naam?
Rudolf
Spoor
uit
Heemstede
Zeg Cf ska
Wassen of niet
Premie-van-de-Maand Club
NOVEMBER 1963
ALLERHANDE
A A.
yELFS DE MEEST vinding-
rijke ouders vinden het nog
altijd een probleem om uit te
maken, welk speelgoed voor
welke leeftijd het beste is. Ge
lukkig hebben Hartley en Gol-
denson in hun Complete
gook of Children's
play een lijst opgenomen die
eventueel dienst kan doen als
leidraad bij het verrichten van
onze sinterklaas- of kerstinko
pen. In grote trekken luidt de
ze als volgt:
EERSTE JAAR: ramme
laars, blokken, dingen om op
te bijten, speelgoed voor in
bad, fris gekleurde boekjes
van linnen of stevig karton.
TWEE JAAR:
jat voortgetrokken kan wor
den, waterbestendige poppen,
pluche beesten, speelgoed
waarop flink gehamerd kan
worden (er zijn bijvoorbeeld
rekjes met gaten, waardoor
dikke houten pennen met een
hamer heen en weer gedre
ven kunnen wordenkubus
sen die in elkaar passen, drie-
wielertjes.
DRIE JAAR: houten
vrachtwagens om voort te
duwen, stevig papier en
kleurtjes, boeken, trommels
trompetten, blokken,
schroef tonnetjes.
VIER JAAR: stevige pop
pen en beesten, voorwerpen
om op te klimmen (en af te.
vallen), miniatuurgereed
schap voor volwassenen (zo-
zwabbers, blik en veger,
kopjes en borden, grasmaai-
machines), scheerapparaat-
jes zoals pap heeft, treintjes
en andere bewegende voer
tuigen, blokken, klei, kleur
tjes en verf, boeken.
VIJF JAAR: vergrootgla
zen, materiaal voor handen
arbeid, poppen die je kunt
en uitkleden, poppen
huizen, bewegend speelgoed
zoals hijskranen e.d. ABC
blokjes.
ZES JAAR: stoere vracht
auto's en ander bewegend
Igoed, elektrischspeel
goed zoals treintjes, ingewik
kelder ingerichte poppenhui-
marionetten, gereed
schap, materiaal voor han
denarbeid, boeken, eenvoudi
ge muziekinstrumenten, ge
makkelijke spelletjes voor
aan tafel.
ZEVEN JAAR: een voet
bal, schaatsen, poppen met
menselijke verrichtingen,
verfdoos of kleurtjes en kleur-
:en, materiaal voor han
denarbeid boeken, een goo-
cheldoos, legpuzzels, wat in
gewikkelder spelletjes dan
voor zes jaar.
Vanaf het ACHTSTE
JAAR hangt het kiezen van
bet speelgoed af van de indi
viduele belangstelling van
het kind. Dr. Senns beginse
len betreffende geschikt
Igoed dienen daarbij
steeds in het oog gehouden
te worden. Daarop voortbou
wend kan iedere ouder uit
kiezen, wat voor zijn kind het
s is; men kan dit opma
ken uit de belangstelling die
het voor het speelgoed van
mdere kinderen aan de dag
legt of door het bij zijn eigen
gade te slaan. Er is te
genwoordig zulk honderd- of
zelfs duizendvoudig gevari
eerd speelgoed te krijgen, dat
het niet moeilijk meer kan
zijn om iets te vinden, wat
juist voor uw kind geschikt
Kip goedkoper dan Uarhonade
Het Amerikaanse speelgoed is io realistisch en wetenschappelljk-verantwoord dat de Amerikaanse admiraal Rickover, de vader van de atoom-onderzeeër, de speel
goedindustrie ervan beschuldigde een model Polaris-onderzeeboot te hebben uitgebracht, dat de (handenwrijvende) Russen een schat aan inlichtingen verschafte.
gespeeld kunnen worden en
het moet goed werken
De televisie speelt in Amerika
een grote rol bij dit alles; de imi
tatiedrift van het kind doet hem
vragen om dingen die hij op het
t.v.-scherm heeft zien gebruiken:
geweren, harnassen, hoeden, pi
stolen (Wild West!) etc. etc.
TVTATUURLIJK HEEFT DE RUIMTEVAART ook zijn invloeden
doen gelden op het speelgoed. Vooral Amerika, waar
men per jaar ongeveer 2 miljard omzet dat is ongeveer
evenveel aan dollars als wij jaarlijks aan guldens moeten uit
trekken voor onze defensie is men al heel ver gevorderd
op de weg der Ruitmtevaart (óók in de speelgoedindustrie
dus). Men heeft er, zoals bekend, complete ruimtehelmpjes
voor de kleuters; ook kan men er ganse ruimtepakken kopen
en ruimtegeweren die „pijnloos doden door mid
del van dodelijke stralen" (en die dat doen bij
een eng geknetter en het opvonken van lichtflitsen) zijn er
bepaald al ouderwets.
staaltjes van raketbases heeft
weten na te maken. Men maakt
complete bases met verrijdbare
landingstoestanden en volledige
torens en men gaat zelfs zo ver,
dat men erin geslaagd is, lan
ceringen te doen plaatsvinden
waarbij de raket zelf neervalt
(zoals in de werkelijkheid) en
de afstootbare raketdop
alleen voortsnelt. Weliswaar niet
naar de maan of zoiets maar
toch een flink eind weg!
TNE SPEELGOEDINDUSTRIE
die vanwege bovengenoemde
enorme jaaromzetten bijzonder op
zijn qui-vive moet zijn en de con
currentie niet de kans moet ge
ven Ineens een mooi stuk van de
markt te bezetten, put zich uit
in de meest ingenieuze en inge
wikkelde speelgoedwondertjes.
Natuurlijk heeft de uitvinding
van het polyethyleen plastic, dat
lang niet zo snel breekt als het
eerste plastic speelgoed, in niet
geringe mate meegewerkt aan de
ze ontwikkeling.
Overigens: Amerika is, tot na
de Eerste Wereldoorlog, altijd
een beetje achtergebleven met
zijn speelgoed. Duitsland stond
aan de top: de fabrieken van
Neurenberg waren wereldbe
roemd. Natuurlijk: Amerika had
poppen, maar het duurde toch nog
tot ver in de jaren '20 voordat
men er mechanisch speelgoed
ging maken: autootjes die van
zelf reden, etc.
Vooral gietijzeren beestjes, kar
retjes en muziekinstrumentjes
waren er nog heel lang mode en
verzamelaars van antiek zoeken
er nog koortsachtig naar. Loden
soldaatjes zijn ook erg in de mo
de bij de verzamelaars. Natuurlijk
betekende het plastic dé grote
omwenteling en het polyethyleen
plastic van 1955 deed het hem
helemaal.
Huis-planetarium
De ruimtevaart en ruimtevaart-
pakken, de vliegende schotel van
enkele jaren geleden en de grie
zelige televisieverhalen van enge
wezentjes van andere planeten
alsmede stripverhalen in zg.
mies" (beeldromans), hebben de
kleuters doen grijpen naar straal-
pistolen en ruimtehelmen.
En later, toen de eerste astro
nauten in hun capsules om de
aarde tolden begon de kleine (en
de technisc'h-aangelegde jongeling)
om zich heen te kijken naar speel
goed dat hem, in dat opzicht, kon
doen dromen van lanceringen van
raketten en dergelijke.
Het gevolg- was dat de speel
goedindustrie, trillend van con-
currentie-nervositeit, de fraaiste
••«nceotre"''
"üöestro*1
soep
als TJ 3 wikkels van]
HEINZ soepblikken
inzendt aan
HEINZ
Postbus 774
Amsterdam
aan een parachute omlaag komt.
Voor de meeste grote speelgoed
uitvindingen moeten vele, bijna
geniale ontwerpers en modelleurs
maanden en maanden zwoegen en
dat vanwege de concurrentie
in de strengste geheimhouding.
Zij moeten in de meeste bedrij
ven een eed van geheimhouding
afleggen.
Voorwaarden
Wil dat nu zeggen dat deze
speelgoedfabrikanten de werke
lijkheid en de aanleg van het
kind uit het oog hebben verlo
ren? Geenszins: veel van het
speelgoed dat zij maken is meer
voor de vaders dan voor de kin
deren. Speelgoed, aldus zeggen
zij, moet aan vier voorwaarden
voldoen: het moet eenvoudig
zijn, het moet tot de verbeelding
spreken, er moet werkelijk mee
Geen dag rusl
Zeker is, bij dit alles, dat de
ruimtevaart en de ontwikkelin
gen in de ruimtevaart, de speel
goedfabrikanten nog duchtig zul
len bezig houden. Zij zullen
vanwege die miljard dollar die
er jaarlijks te „verdelen" valt
tussen de speelgoedfabrikanten
geen dag rust hebben. Want
binnenkort (nou ja...) gaan de
eerste raketten naar de Maan.
En dan zal de Amerikaanse
speelgoedindustrie de eerste zijn
die prachtig geïmiteerde raket
ten, Apollo-units en L.E.M.'s
zal uitbrengen. De spionnen zijn
vaste bezoekers van de speel
goedafdelingen van de grote wa
renhuizen. Terecht: zij kunnen
er heel wat leren.
TVfEEM EEN MOOIE
•LN snipper die niet al te fijn.
Fruit de ul in de boter tot ze licht
gekleurd is. Voeg er de zeer goed
gewassen rijst bij. (Rijst net zo
lang wassen tot het water helder
is en dan zeer goed uit laten lek
ken.)
Roer in de pan met de rijst en
de uien net zolang tot de rijst
mooi glazig is geworden en voeg
er dan wat kokend water bij
waarin u een bouillonblokje hebt
opgelost.
U blijft even roeren (de rijst
moet precies onder staan) en dan
gaat het deksel op de pan en u
laat op een zeer laag pitje de
rijst het vocht opnemen. Af en
toe controleren en zo nodig heel
voorzichtig iedere keer een scheut
je water bijvoegen, net zo lang
tot de rijstkorrels prachtig groot,
gaar en droog zijn,geworden.
Dat geeft u tevens de tijd om
in een andere pan, in een beetje
boter wat blokjes mager gerookt
spek en blokjes ham, lichtbruin
te laten worden.
Daar voegt u dan bij de goed
gewassen en uitgelekte champig
nons. Kruiden met een snuifje
tijm, veel peper, een half laurier
blad, een kruidnageltje, even
tueel wat rozemarijn of marjolein.
Het geheel dient behoorlijk pit
tig te zijn en u bijzonder appe
tijtelijk in de neus te kietelen
Tot slot gaat in deze pan dan ook
nog het vruchtvlees van een paar
tomaten, u pelt ze dus en ontdoet
ze van vocht en pitjes en snijdt
ze in stukken.
Laat ze in de pan tot ze warm
zijn geworden.
Dan roert u door de rijst een
aangename hoeveelheid geraspte
belegen Goudse kaas (het mag
ook Gruyère zijn, als u daar meer
voor voelt) en u roert er de in
houd van de andere pan door.
Serveer deze Risotto gloeiend,
ih een hoge berg, op een grote
schaal:
Weet u wat er lekker bij is?
Van dat „beste bier"!
NU DE KIP goedkoper is dan varkens- maar ook rundvlees is het
belangrijk om uw gezin regelmatig op kip te trakteren. Maak er
eens een bijzonder smakelijke en liefelijke ragoüt van. Daarvoor ge
bruikt u kippepoulet uit de diepvries. U laat ze rustig ontdooien en
zet de stukken poulet met weinig water op. Bedenk vooral dat u geen
kippesoep gaat maken, maar een ragoüt. U gebruikt dus weinig water,
net precies genoeg om de kip gaar te krijgen.
TS7EL LAAT U in de pan mee-
sudderen een dichtgebonden
zakje, waarin zich de volgende
kruiderijen bevinden: een takje
tijm, een paar takjes peterselie,
een half blaadje laurier, een
halve gesnipperde ui, een kruid-
nageltje, een paar worteltjes,
wat peperkorrels.
Laat de kip net zolang sudderen
tot ize als het ware van de botjes
afvalt. Dan neemt u net zakje
kruiden uit de pan, dat mag weg
gedaan worden. U haalt de kip
uit de pan, ontdoet haar van alle
velletjes, botjes enz. en snijdt
het vlees in niet te kleine stukken.
In het kooknat van de kip laat
u de nodige champignons gaar
worden, voeg er een klein beet
je citroensap bij. Vis de cham-
Variatie op de Risotto
T T MAAKT de rijst op precies
dezelfde manier klaar en
roert er behalve de blokjes spek,
ham, champignons, tomaten
enz., enz. ook nog door: dop
erwtjes, stukjes gekookte kip,
stukjes krab, mosselen, stukjes
paprika. Deze Risotto behoort
zeer pittig gekruid te worden
(een snuifje Cayennepeper, een
snippertje knoflook, probeert u
het maar eens!) en is een oog-
en tongstrelend gerecht.
CISKA VERHEUL
Nog slechts veertien da
gen en dan kan men in
alle AH-zaken weer de
onvolprezen Spaanse na
velsinaasappelen „Chico"
(het eigen merk van AH)
kopen. Pitloze, r\jpe, vol-
sappige vruchten. De zg.
„Washington-navel" is de
variëteit waarin het rinse
en zoete het best verbon
den is.
Elke „Chico"-sinaasap-
pel heeft het visitekaartje
op zijn glanzend-zachte
huid. Het merk ,,Chico" is
de garantie voor een pri
ma kwaliteit.
pignons uit het nat en voeg ze bij
de stukken kip. Houd beide warm.
Als het kooknat te veel is, laat
u het op hoog vuur nog wat in
koken. (Deksel van de pan laten.)
In een andere pan smelt u ge
lijke hoeveelheden boter en bloem
tot het bekende gladde papje. U
giet er wat ongeklopte slagroom
bij tot u een verrukkelijk gebon
den saus heeft gekregen, die dik
behoort te zijn omdat er nog bij-
gaat: de ingekookte kippebouil-
lon en een scheut droge witte wijn.
Na is de saus prachtig van sa
menstelling, u controleert of ze
genoeg gezouten is en u voegt er
nog wat peper by. Doe de stuk
ken kip en de champignons in de
saus, laat alles op temperatuur
komen tegen de kook aan.
U heeft gezorgd voor een sma
kelijke, luchtige aardappelpuree
en daarvan maakt u een rand op
een schotel. Giet er kipperagoüt
in, strooi daarover rijkelijk fijn
gehakte peterselie.
Geef er kropsla bij. Wilt u een
gekookte groente, dan passen wor
teltjes of lof er perfect bij.
CISKA VERHEUL
LICHTSIGNALEN
VOOR VERLIEFDEN
Rondvliegende vuurvliegje-s zijn
altijd mannetjes; de vrouwtjes
zitten in het gras en laten daar
stilletjes haar lichtje schijnen in
afwachting van mannelijk bezoek.
Men heeft de gedragingen van
een Amerikaanse glimworm eens
goed onderzocht (van onze eigen
glimmers weten we nog maar
weinig).
Toen bleek dat de verliefden
elkaar seintjes geven. De rond
vliegende mannetjes geven onge
veer om de 6 sekonden een kort
lichtsignaal; de in het gras zit-
tende wijfjes antwoorden hierop
met grote nauwkeurigheid door,
precies 2 sekonden na verschij
ning van het mannelijke licht,
eveneens haar lantaarntje te la
ten aangloeien. Dit wordt door
het mannetje duidelijk beschouwd
als een jawoord. Door hetzelfde
knipperlichtspelletje te herhalen
bij het dichterbijkomen, is hij al
gauw waar hij wezen moet. Een
soortgelijk lichtsignaal geeft ook
de in zee levende borstelpotige
worm Odontosyllis enopla die, in
de paartijd, in kringen aan de op
pervlakte van ondiep water zwemt
en daar licht geeft. De lichtkring
is het sein voor het mannetje op
de bodem dat dan recht-toe-recht-
aan naar boven komt.
Het behoeft geen betoog dat dit
duur speelgoed is. Maar dat
„duur" is duidelijk geen be
zwaar: het is niet te geloven wel
ke bedragen men uittrekt voor
speelgoed. Zodra de eerste
spoetniks om de aarde begonnen
te tollen, verschenen (binnen twee
weken!) speelgoedsatellietjes op
de Amerikaanse markt.
De belangstelling voor het heel
al deed een groot Amerikaans be
drijf besluiten speelgoed planeta
ria te construeren. Zo'n ding pro
jecteert, heel slim en aardig, ster
ren op het plafond van verduis
terde kamers en het bezit een elek-
risch te besturen aanwijspijl
waarmee de ouders of de knapDe
kleinen de zaak kunnen aanwij
zen en uitleggen.
De rage der bouwpakketten is
bekend. In Amerika bouwt men
alles uit bouwdozen met
plastic onderdelen: na een ra
ge „van vliegtuigmodellen,
scheepsmodellen, oude musket
ten, revolvers, pistolen en his
torische figuren, is men nu al
zover dat men van plastic on
derdelen hele mensenfiguren
(man en vrouw!) in elkaar kan
plakken. Het worden dam, overi
gens bewonderenswaardig
fraaie anatomische lessen.
Men begint met het geraamte;
vervolgens voegt men er de in
wendige organen in en ten slotte
zet men er een doorzichtige huid
omheen en uw mannetje of vrouw
tje is gereed en kan, nogal grie
zelig, op de schoorsteenmantel
staan. Dat dergelijke anatomische
kunstwerkjes bijzonder nuttig zijn
voor studerenden etc. behoeft geen
betoog. In dit opzicht (ook) zijn
de speelgoedfabrikanten (als men
dit nog speelgoed kan noemen te
minste!) opvoeders in een positie
ve betekenis van dat woord.
Men kan ook zo'n pakket
kost, omgerekend, een 300 k 400
gulden wandelende robots bou
wen. Men kan complete lanceer-
inrichtingen construeren.
Hoe de speelgoedfabrikanten
voortdurend attent Izijn op de vor
deringen van de techniek (ook dus
die van de ruimtevaart) kan blij-1 y<mm
ken uit het volgende voorval dat L. 1 v
enige jaren geleden A
DE NAAM van Rudolf Spoor
heeft voor het eerst in Neder-
voorjaar van
militair en in
i gt
1959. Hij was toen
een vrij weekeinde
Inlichtingen
Het ging om weer een nieuw
stukje wetenschappelijk speelgoed, i
Admiraal Hyman G. Rickover, de
vader van de atoomonderzeeboot,
verklaarde dat het plastic model
van de „Polaris" dat een speel
goedfabrikant uitbracht, de Rus
sen onschatbare inlichtingen ver
schafte over de Amerikaanse vor
deringen op het gebied van de
atoomkracht. De fabrikanten ver
klaarden dat zij de gegevens voor
hun perfecte model gewoon ge
vonden hadden in allerlei openba
re publikaties en dergelijke en dat
zij zich bepaald niet schuldig
achtten aan overtreding van de
wetten der geheimhouding.
Dat zijn werkstukje er mag zijn,
is wel zeker: de nieuwste verbe
tering van die eerste Polaris,
waarover de Admiraal zo kwaad
was, bestaat uit zestien afvuurin-
stallaties voor torpedo's.
Héél mooi ook is (als men het
tenminste zuiver-technisch be
kijkt een helikoptertje dat op
stijgt en bijv. een onderzeeboot
tot doelwit uitkiest, waarna het er
een bommetje op laat vallen dat
dan nog werkelijk ontploft ook!
Er is ook, om de ruimtevaart
niet te vergeten, een raket die ge
lanceerd wordt met behulp van
samengeperste lucht en water en
heel hoog de lucht invliegt, ver
volgens zijn neuskegel verliest en
T\IT is ruimtevaart-enthousiast
Rudolf Spoor uit Heemstede
samen met mevrouw Eldering-
Huysser, zijn 88 jaar oude groot
moeder van moederszijde, die
grote belangstelling heeft voor
de liefhebberij van haar
kleinzoon.
yO KOMEN OP HET POSTKANTOOR de brieven voor
hem binnen: „Aan de heer Rudolf Spoor te
Heemstede. Nader adres niet bekend. Hobby: ruimte
vaart". Dat is geen bezwaar voor de postbode, want ze
weten in Heemstede allemaal dat die brief naar de Zand-
voortselaan 56 moet. Hebben ze daar niet grote enveloppen
in de bus laten zakken die als afzender de namen droegen
van mensen als Alan Shephard, John Glenn
ofWernher von Braun?
kwam het bericht: „Raket gelan
ceerd in de duinen bij Zandvoort."
Ik ben Rudolf Spoor toen gaan
opzoeken en ik vond hem in de
Kromhoutkazerne bij Utrecht.
Een blonde militair die zijn dienst
plicht vervulde, maar die slechts
aan één ding dacht: ruimtevaart.
Er kon niets worden gepubli
ceerd of Rudolf Spoor had het in
zijn vier plakboeken. Alles volg
de hij, alles las hij en hij lan
ceerde zijn eerste raket, die èn
vertrok èn aankwam, het eerste
succes van „Cape Zandvoort".
55 plakboeken
Vorige week heb ik Rudolf
Spoor nu 25 jaar opnieuw
ontmoet. De uniform heeft hij
allang uitgetrokken en hij is bij
na al weer vier jaar bij de
N.T.S., als cameraman.
Maar er is meer veranderd.
Niet alleen dat de vier plakboe
ken er nu vijfenvijftig zijn, maar
wat begon als een aardigheid is
nu een ernstige hobby geworden.
„Kijk", zegt Rudolf Spoor,
„toen de eerste vliegtuigen kwa
men was iedereen er vol van.
Men verzamelde alles over
vliegtuigen. Mijn grootvader bij
voorbeeld had er boeken vol van.
Als men nu vraagt: wie is de
gezagvoerder van het toestel dat
vanmiddag naar New York
gaat, dan weet niemand het ant
woord. De room is er af, vliegen
is een gewoon iets geworden."
„Zo ging het met mij: toen de
eerste man met een capsule
naar boven ging, fascineerde
me dat enorm. Ik schreef hem,
het was David Simons
Iemand naar de gr&nzen van het
heelal, stel je voor. Hij stuurde
me persoonlijk een brief terug,
plus foto met handtekening en
dat stimuleerde. Toen ging de
eerste Spoetnik. Ik knipte de be
richten uit en legde die in een
la. Maar ineens was er meer
man had een vraaggesprek met
Spoor voor de microfoons van de
radio, de Wereldomroep interview
de hem, men vroeg aan Rudolf
Spoor of hij tentoonstellingen
over de ruimtevaart wilde inrich
ten.
JMAAR weinig Nederlanders
zullen kunnen zeggen dat ze
in de originele capsule van de
Amerikaanse ruimtevaarder Da
vid Simons hebben gezeten. Ru-
dolf Spoor uit Heemstede wel en
hij wordt geflankeerd door de
Amerikaanse luchtmacht-specia
listen dr. Britter rechtsen ko
lonel Cram. Deze foto heeft
later in Kopenhagen op een ten
toonstelling gehangen.
De Amerikanen kwamen los.
Ik schreef aan Werner von
Braun en hij antwoordde:
hij stuurde me foto's, uiteenzet
tingen en ik ging boeken plak
ken. Zo begon het allemaal."
Volledig
Ja, dat mag Rudolf Spoor ge
rust zeggen, zo begon het „alle
maal". Want het is wel het meest
uitgebreide archief over de ruim
tevaart in handen van een Neder
landse hobby'ist, die verzameling
van Rudolf Spoor.
„Ik kan natuurlijk niet altijd
blijven verzamelen en plakken",
aldus Spoor, „maar ik heb de
tijd van de pioniers, van de
eerste Spoetnik tot en met de
bemande ruimtevaartuigen. De
tweede stap is van die bemande
ruimtevaartuigen naar het be
reiken van de maan. Ja, vijf jaar
ben ik bezigik heb zeker nog
drie jaar nodig voor alles hele
maal zo is als ik het me voorstel.
Ik maak alles nu zó dat, niet al
leen ik maar ook een ander er
weg in kan. Als er iemand komt
die zegt: Ik wil meer weten van
de Telstar-3, dan moet hij maar
in een kaartsysteem hoeven te
kijken en alles zo kunnen op
slaan."
Met majoors, kolonels en gene
raals van de Amerikaanse lucht
macht heeft Rudolf Spoor gecor
respondeerd om aan gegevens te
komen. Hij schreef Alan
Shephard vóór hij de ruim
te inging en kreeg antwoord.
„Even later wordt juist Shephard
uitgekozen uit de zeven astronau
ten om die reis rond de aarde
te maken. Kunt u zich mijn span
ning voorstellen? Alles heb ik bij
gehouden: de eerste telexberich
ten, filmbanden met opnamen, fo
to's van de helikopter die zijn
capsule uit het water haalde en
daarna schreef Shephard me weer
en stuurde foto's."
Rudolf fpoor wordt steeds en
thousiaster als hij vertelt; hij
slaat plakboeken open, hij weet
precies waar de foto's en de brie
ven zitten, hij grijpt nooit mis
tussen die vijfenvijftig dikke boe
ken.
De dag nadat Shephard in 1961
veilig was geland, haalde men
Rudolf Spoor voor de Nederland
se televisiecamera's. Met zijn ver
zameling, met de brief van Shep
hard', met de foto die Shephard
hem gestuurd had. Jan Koop-
Fan Spin tot Spoetnik
Rudolf deed het: in augustus
1961. „Van spin tot Spoetnik" was
de naam en in drie weken kwa
men er bijna achtduizend men
sen kijken. Daarna in de Beurs
in Amsterdam in mei 1962. Ook
leden van de Russische ambassa
de hadden belangstelling, kwa
men kijken en bezorgden Spoor
materiaal en foto's van de Russi
sche ruimtevaarders. Rudof Spoor
heeft een foto van Gagarin
met diens eigen handtekening. Hij
heeft Russische kranten, hij
heeft rechtstreeks uit Moskou Rus
sische pakjes sigaretten met daar
op het Russische rutmtevaarthond-
je en datzelfde hondje op een
doos Russische snoepjes.
Foto's, foto's, van alle zaken op
ruimtevaartgebied over de hele
wereld. Het aapje Bak
ging de lucht in, het kwam heel
huids terug, maar het ging later
na een operatie dood. Maar Ru-
dolf Spoor heeft een bosje haren
van deze ruimte-aap en een af
druk van zijn poot. Er staat een
verklaring bij die zegt dat „deze
afdruk origineel is".
Grammofoonplaten met de ge
luiden van alle Spoetniks, van ra
ketten, van ruimtecapsules Ru-
dolf Spoor heeft ze. Stapels Ame
rikaanse uiteenzettingen en teke
ningen over zoveel-traps raketten,
boekjes uit Rusland met gege
vens over de Spoetniks, brieven
van alles en iedereen die op
ruimtevaartgebied belangrijk is,
speldjes uit Rusland en Ameri
ka, ongelofelijk mooie series post
zegels met raketten en capsules
erop het is allemaal te zien
in die Zandivoortselaan in Heem
stede.
En Rudolf Spoor is nog hele
maal niet uitverzameld. De res
ten van de eigen raketten die hij
lanceerde zeven stuks! heeft
hij zorgvuldig in plastic bewaard
en hij staat wijd open voor elk
onderdeeltje dat zijn unieke col
lectie kan aanvullen. „De ruimte
vaart-archivaris" is hij in een
groot weekblad genoemd en in
Amerika nam men die kreet snel
over.
„Nergens is me ooit iets ge
weigerd, ik ben altijd overal ge
holpen en dat heeft me van het
begin af aan zo enthousiast ge
maakt", zegt Spoor. „Ik denk
dat mijn verzameling over twin
tig jaar dingen bevat, die dan
nauwelijks meer ergens te vin
den zijn. Denk alleen al eens aan
die krantekoppen; over twintig
jaar draaien we onze hand niet
meer om voor een ruimtevaart."
Ergens in die boeken van Ru-
dolf Spoor heeft zijn 88-jarige
grootmoeder een paar regels ge
schreven. „Ik heb het petroleum
licht gekend, ik heb de eerste
auto's zien komen, ik zat op een
fiets en iedereen zei dat het niet
hoorde voor een meisje, ik zag
de eerste vliegtuigen jouw inte
resse Rudolf voor deze ruimte
vaart vind ik heerlijk en ik wens
je heel veel succes".
„Dat is machtig", zegt de en
thousiaste cameraman van de
N.T.S., „die belangstelling van
mijn grootmoeder. Van het eerste
moment af heeft, ze alles willen
weten en ik heb haar alles moe
ten uitleggen. Ze is een schat.".
P. W. RUSSEL
N HET VORIGE nummer va ff
AllerHande heeft onze medische
medewerker uiteengezet, dat zuur-,
kool zijn medisch gunstige eigen*
schappen zoveel mogelijk behoudt*
wanneer men. de kool voor het
koken niet wast, zodat geen sap^*-
pen e.d. verloren gaan. In dat
zelfde nummer schreef onze cu
linaire medewerkster, dat zij er
de voorkeur aan gaf de zuurkool
vóór het koken duchtig te was
sen. Wie heeft er nu gelijk, zo
hebben vele briefschrijfsters ons
gevraagd, de dokter of de culi
naire medewerkster?
Zoals zo vaak is er voor beide
redeneringen veel te zeggen. Vast
staat echter, dat de heldere Ne
derlandse huisvrouw vaak (en
vroeger wellicht terecht) geen
_i door de keel zou kunnen
krijgen, als zij de ingrediënten
daarvan niet zelf duchtig heeft
gewassen. Dat daardoor waarde
volle bestanddelen van de groen
ten verloren gaan realiseert zij
zich niet of neemt zij op de
koop toe.
Voor de nieuw verpakte zuurkool
die AH tegenwoordig verkoopt is
het echter geen vraag, of die ge
wassen moeten worden. De ver
pakking geschiedt namelijk me
chanisch. Daar komt geen men
senhand meer aan te pas, zodat
wassen geheel overbodig wordt.
Hetgeen dan onze gezondheid be
vordert en evenzeer aan de
smaak ten goede komt, want de
echte zuurkooismaak krijgt men
slechts van ongewassen zuurkool.
Eet smakelijk!
CISKA VERHEUL.
Dit vederlicht dier is een pluche
paradepaardje van de PMC. Heb
kost slechts f 20.- in PMC-cheques.
En dat by een vergelij kbare winkel
waarde van f 30.-. Dat is het voor
deel van de PMC-cheques, die u
bijeenspaart met zegels 10 cent.
En al deze zegelB verdient u zelf
door de spreekwoordelijk lage AH-
prijzen. Conclusie? J
Kom ook naar
