Ze zitten overal li BLEEF NOG TROUW BOTERSTAVEN BAKKEN IS NOG ALTIJD EEN HANDWERK DIEREN SPELEN Wijn voor een fantasierijke keuken „Een verrekijker is net zo iets als een auto" zegt Bert Garthoff (ook 11a diens dood) ELEKTRISCH JAGEN fr b STANDBEELD VOOR HET HONDJE GREYFRIARS BOBBY Elke dag soep bij de herbergier Grootste Supermarket Zonder die flodderknieën ALLERHANDE NOVEMBER 1962 GILLEN ALTIJD, dat ons land zo vol is, maar het wonderlijke feit bestaat, dat er rond de grote stad nog altijd een hele hoop te bekijken en te genieten valt Maar men komt eigenlijk niet op het idee om daar te gaan kijken. Het is herfst en iedereen denkt: nu moet ik haastig naar het bos, want daar zijn de paddestoelen en de kleuren. Maar ga eens naar de poldersdaar zijn de kleuren net zo mooi." Weer of geen weer, de af spraak die we hadden zou doorgaan en de man die me deze woorden zei, is Bert Garthoff. In een van de Hilversumse radiostudio's zat ik tegenover hem: geruit hemd zonder das, een gemakkelijk zittend jasje, een broek die er bij hoorde kortom, precies zoals we ons hem voorstellen. De man die erop uitgaat, de man die met de microfoon op een duinrand ligt te luisteren of tussen het riet in de plas sen vaart met een bootje. De Garthoff-van-de-dieren-en- het-weer. Halve eeuw Maar ik moet eerst iets anders kwijt, iets waar ik enorm van heb zitten kijken en dat ik nu nog maar half kan geloven. Maar ik moet wel, want hij zei het zelf. „Ik ben vijftig", zei hij, „en van mijn vier kinderen is de jongste vijftien en de oudste een dochter drie en twintig jaar". Bert Garthoff met een dochter van drie en twintig en zelf een halve eeuw oud. Onvoorstelbaar. Niet te geloven ook voor degene die hem zit aan te kijken. „Een veertiger", denk je, op weg naar Hilversum en de afspraak; „een goede veertiger", peins je zacht jes, als je tegenover hem zit Maar hij zegt dan dat het „vijftig" is en dan slik je snel „niet te ge loven" in. Nog even over Loosdrecht, mag het? Ik woon er tien minu ten fietsen van het water. In de zomer zie je er een massaal watersportamusement, maar juist in een maand als novem ber vind je bijna niemand op de plassen en dan is het er op een mooie dag ideaal. Je ziet er dan vanuit een bootje zelfs reeën tussen de bosjes". Per fiets, vraag ik er snel tussendoor. „Ja, beroepshalve is de auto natuurlijk nodig, maar daarbij probeer ik het fietsen naarstig vol te houden. Naar de bossen van Hollandse Rading bijvoor beeld, waar het 's zomers afge laden is, maar waar je nu hét terrein vindt voor wie het rusti ger wil hebben." Dichterbij halen Op de fiets Allerlei oproepen klinken door microfoons, maar de naam „Bert Garthoff" is er gelukkig niet bij, Zodat hij even rustig kan praten. Neem nu de Nieuwkoopse plassen",, zegt hij. „Daar zijn ettelijke paadjes waar je met de auto niet mag komen. Veroorloof jezelf een wandeling van twee uur en je vindt er alles: riet, water, overwinterende vogels alles zit er". Hij zit er veel, daar, wat wij „in de natuur" noemen. Eigenlijk dagelijks, want hij zegt: „Lek- ker-thuis, dat is voor mij Loos drecht, waar ik woon. Het is zo'n oord, waarvan je van Pasen tot september zegt: te druk. Maar nu is het er voor wie het stiller wil hebben, geweldig. Net zoals de omgeving van Amersfoort en de Loener markt, die door velen nog vergeten worden, in het na jaar. Praten met Bert Garthoff kan natuurlijk niet zonder dat het woord „verrekijker" valt. „Een verrekijker is.net zoiets als een auto", zegt hij. „Je denkt, dat je alleen met een kijker op stap kunt en ik hoor wel eens mensen zeggen: mijn vriend heeft een kijker die twintig maal vergroot, hij ge niet dus veel meer. Kijk, dat is natuurlijk onzin. Het leuke van een verrekijker is alleen, dat je er dingen mee kunt zien, waar je anders niet bij kunt komen. Mag ik nog een voorbeeld ge ven? Wie langs de Knardijk rijdt, van Harderwijk naar Le lystad, die kan heerlijke dingen beleven met een verrekijker. Prachtig voor een mooie zondag in het najaar. En gemakkelijk voor de mens van deze tijd, want je kunt er met de auto naar toe en je mag er een half uur staan! Jekunt er in de nieuwe polder zo ontzettend veel vogels zien, niet te geloven. En, natuurlijk, als je dan een kijker hebt, haal je ze dichterbij." Niet ingewikkeld Brieven. Natuurlijk krijgt Bert Garthoff veel brieven. „Meneer Garthoff, waar kan ik zondag heen. Meneer Garthoff. noem eens een mooie plek bij mij in de buurt, ik woon daar-en-daar. Me neer Garthoff, wat voor soort kij ker moet ik meenemen". „Die verrekijker hoeft niet zo ingewikkeld te zijn", is de mening van Bert Garthoff. „Zes bij dertig is al prachtig", zegt hij. „Dat betekent dus een kijker die zes keer vergroot. Om de lichtsterkte te berekenen moet je de zes op de dertig delen: lichtsterkte vijf dus. Er wordt me gevraagd of het niet beslist een kijker van acht bij dertig moet zijn. Is niet nodig, die acht keer ver groten zegt niet zo gek. veel, want als je acht op de dertig deelt, krijg je een lichtsterkte van ruim drie en een half, minder dus dan bij die vorige kijker. Na vijf en een half jaar „Weer of geen weer" houd ik het maar op die kij ker van 6 bij 30". 9 Te voet gaan Bert Garthoff kijkt op de klok. vergelijkt met z'n horloge, wordt door iemand aan de mouw getrok ken en moet naar een bespreking voor een komend radioprogram ma. „Nog gauw even dit", zegt hij. „Afgezien van die kijker: het gaat erom, dat er in dit jaargetijde zo enorm veel moois te zien is, buiten. Eigenlijk overal en zeker in de polders. Kleuren en dieren, dingen, waar men in zijn haastige auto anders nooit op let. Dingen, die de mensen die ze ontdek ken verwonderd doen staan en gewoon blij doen zijn. Zomaar op een zondag, een stuk lopen. Een uur, twee uur, met de be newagen en boordevol enthousi asme komt men weer terug. Geloof me, daar zijn geen lan ge tochten voor nodig, naar bossen of speciale plaatsen. De dieren zitten overal. Je moet er alleen even de tijd voor nemen en... te voet gaan". P. W. RUSSEL Oprechte hondetrouw heeft in Edinburgh gestalte ge kregen in een stenen beeldje van de trouwe Greyfriars Bobby, het hondje dat zijn baas veertien jaar na diens overlijden trouw bleef. Het beeldje staat op een fonteintje in de Schotse hoofdstad. De grondslag van deze merk waardige geschiedenis werd ge legd in het midden van de vorige eeuw toen Bobby de onafscheide lijke metgezel was van schaap herder John Gray, beter bekend als Auld Jock. Hij hoedde zijn kudden op de Pentland Hills, een paar mijl zuidelijk van Edinburgh en na de dagtaak, als de scha pen in de kooi waren, kon men man en hond in de stad zien waar zij zich vooral ophiel den in het stamcafé van de schaapherder „Greyfriars Dining Room" in Candlemaker Row, dat ook een soort eethuisje was. Zij waren goede bekenden van de eigenaar van dit zaakje, een ze kere John Traill, die een belang, rijke en glorieuze roE speelt ir. de kleine tragedie tussen mens en dier die zich in 1858 voltrok. Da gelijks hadden man en dier in Greyfriars gegeten: „Geef hem ook een bord soep", placht de schaapherder te zeggen als hij zijn eigen maal bestelde en daar voor betaalde hij, zoals spreekt, extra. Alleen op begrafenis In 1858 werd de schaapherder dood in bed gevonden. Hij kreeg de eenvoudigste begrafenis die men zich voor kan stellen en men gelooft dat er, behalve de dood graver, niemand anders aanwezig was dan het kleine hondje, waar mee hij de 'laatste jaren had samengewoond. Het trouwe dier volgde de kist naar het kerkhof en weigerde er weg te gaan ondanks de pogin gen van de doodgraver die hem er nog aantrof toen het graf al gesloten was. In de dagen en weken die volg den bleef de hond op het kerkhof dwalen. Zo vaak hij werd weg gejaagd zo vaak ook keerde hij er terug. Het dier lag dan op het graf van zijn baas en, bij slecht weer, schuüde» het onder een grafsteen die beschutting bood. De maanden werden 'jaren en Bob- Vervolg van pag. 1 te nemen, wordt de functie van deze winkel ten opzichte van het gehele gezin ook weer gro ter. Vrijwel alles wat men da gelijks nodig heeft, kan men er onder één dak vinden, en dat is de richting, vaar men in de detailhandel heen gaat." Lage winkelprijzen Die revolutie waarvan de heer Heijn sprak beperkt zich niet alleen tot de omvang van de zaak, maar strekt zich ook uit tot de prijsstelling. Zo zal men voor het eerst ig de SuperMart aan de Helmholtzstraat textiel ie koop vinden, waarop de winst marge wordt toegepast die het levensmiddelenbedrijf rekent, men zou het „kruideniersmar ges" kunnen noemen, dus lage marges. Buitenlandse belangstelling Bij de opening waren tal van buitenlandse SuperMartdeskundi- gen aanwezig. Voor hen was de ze zaak bovendien nog interes sant wegens het feit, dat er voor de eerste maal buiten Amerika koel-apparatuur wordt toegepast van het grote Amerikaanse koel- concern Warren. Voor de ze gelegenheid was dan ook spe ciaal uit de Verenigde Staten overgekomen de vice-president van dat concern, de van oor sprong uit Deventer afkomstige Albert Rebel. Sprekende beer Voor de jeugd heeft deze Super- Mart nog een speciale attraktie: een sprekende en luisterende Panda-beer die, als de Amster damse jongens en meisjes gelijk reageren als de Amerikaanse, de lieveling van de hoofdstedelijke jeugd zal worden. Oranjekalendcr geheel in kleur QE ORANJEKALENDER 1963 van Pro Juventute is voor het eerst helemaal in kleuren. In een rijke verscheidenheid van grote foto's toont de kalender alle le den van het Koninklijk Gezin. Be stel de kalender en bezorg uzelf een feest van kleuren ten bate van kinderen, die extra zorg nodig hebben. Verkrijgbaar bij alle Pro Juven tute verenigingen en haar verkoop adressen: ƒ2,90 (verzoek: voor toezending per post ƒ0,30 extra). Waar niet verkrijgbaar volgt toe zending per post na ontvangst van genoemd bedrag op postgiro 517400 van: Kalenderactie Pro Ju ventute postbus 7101 - Amsterdam- Zuid 2 - telefoon (020) 790949. In warme zeeën, maar ook wel tot aan de kust van Engeland, leeft de sidderrog; het dier bezit een paar grote elektrische organen in de kopstreek ter weerszijden van de kieuwholten. Deze organen, aan vankelijk ontstaan als spiergroepen, ontwikkelen zich later tot merk waardige zuiltjes die de vorm heb ben van verticaal staande prisma's. Het grote aantal veroorzaakt een ferme elektrische spanning. Elk plaatje of zuiltje ontvangt via een zenuw een prikkeling en geeft dan elektriciteit af. Alle zuiltjes zijn gelijk gericht en de totale la ding is dus de som van alle afzon derlijk. Toch komt de spanning niet hoger dan 30 volt. Er kan een ontlading plaats vin den die een klein prooidier doodt of verlamt. Voor de mens is zo'n geringe stoot niet gevaarlijk. In de Romeinse tijd paste men de elek trische activiteiten van het dier toe bij reuma en jicht. De sidderaal is een heel wat krachtiger elektri sche centrale; die kan stoten af geven van liefst 300 volt! Het is een zoetwatervis uit noordelijk Zuid-Amerika (Orinoco) die een lengte van 3 meter kan bereiken waarvan zevenachtste deel staart is. De batterijen zijn hier 7000 plaatjes die in serie geschakeld zijn ter weerszijden van de enorme staart. Door staart en kop in aan raking te brengen met prooi of vijand kan het dier.de kring slui ten en zo eerf gevoelige klap uit delen. Vroeger meende men dat mens of paard gedood konden wor den door de schok. Dat is niet het geval ofschoon er verlammings verschijnselen kunnen optreden. Kleinere dieren worden er door gedood. Na de ontlading echter zijn de batterijen van het dier on bruikbaar en een periode van rust en veel eten is nodig om ze weer op spanning te brengen. Deze aal „zendt" als een onderzeeboot elek trische golven uit en „peilt" zo de plaats van de prooi. by bleef gaan en komen. Dat „gaan" stond in verband met zijn behoeften aan voedsel; elke dag bezocht hij Greyfriars Inn, de zaak waar zijn baas altijd had gegeten, en kreeg daar van de familie Traill zijn dagelijkse maaltje. Precies zoals dat vroe ger ook was gebeurd. Opgepakt Toen de oude Jock een jaar of acht, negen dood was vlei de aan dacht van de politie van Edin burgh op het hondje. Loslopende honden werden gewoonlijk opge pakt. Dat lot was ook Bobby be schoren; hij werd gevangen en ingesloten als zwerfhond en hij liep grote kans er het leven bij in te schieten; men maakte los lopende honden vaak af. John Traill zat een beetje met het ge val in. Als hij zei dat Bobby zijn hond was, liep hij grote kans dat de politie hem zou bekeuren we gens het feit dat hij geen ver gunning had voor het houden van een hond (zoals nodig was in Schotland) en als hij verklaarde dat hij het dier alleen maar „on derdak" gaf in de vorm van een maaltje elke dag. dan was het best mogelijk dat hij bekeurd zou worden wegens het „herbergen" van een zwerfhond, iets wat ook verboden was. Vrijgeleide Gelukkig kwam de Lord Provost van Edinburgh, de hoogste ge rechtelijke persoon van de stad, een zekere sir William Chambers, te hulp. Zodra hij vernam in wat voor gevaar de terriër Bob by verkeerde, zorgde hij voor een vergunning en liet tevens een hals bandje maken voor het dier met een koperen plaatje waarop stond „Greyfriars Bobby" van de Lord Pro-vost, 1867, Vergunning" Zo ontliep Bobby de dood en werd de eerste en enige hond die een officieel vrijgeleide had en vestigde daarmee Edinburghs faam als stad van dierenmin- naars. Bobby ging in 1872 dood; hij was toen zeer oud. John Traill, de baas van de Greyfriars Inn be sloot het diertje op hetzelfde kerk hof te laten begraven waar het al die jaren gewaakt had over het graf van zijn oude baas. de schaapherder Auld Jock. Veertien lange jaren. In de krant John Traill had de voldoening de volgende dag zijn naam te lezen in de krant; „The Scots- man" wijdde de volgende woor den aan de dood van Bobby: „Het zal velen leed doen te ver nemen dat het arme maar zo be langwekkende hondje, Greyfriars Bobby, zondagavond overleed. Tot de laatste dag toe werd hij op alle mogelijke manieren, verzorgd door zijn behoeder, Mr. Traill, die hem heeft laten begraven in een bloempot bij Greyfriars Kerk. Zijn halsband, een geschenk van de I.ord Provost Chambers, werd gedeponeerd ten kantore van het kerkbestuur". Nu kan men die halsband nog zien in het Huntly House Museum; er staat ook de hondevoerbak waarin de familie Traill het dier dagelijks zijn maal gaf. In 1956 werd dit familiestuk door de ach terkleindochter van Mr. Traill, aan het museum geschonken. Men richtte. in 1924 op Greyfriars kerk hof een gedenksteen op boven het graf van de baas van Bobby. De initiatiefnemers hiertoe waren Amerikanen. die bewonderaars waren van Bobby: het verhaal van het trouwe terriërtje is na melijk in Amerika even bekend als in Edinburgh. Voorts lieten zij, vlak bij Candlemaker Row, een drickfontein oprichten waarop een bronzen beeldje van Bobby zelf Honderd jaar na de dood van Auld Jock op dé eerste jun: van het jaar 1958 - werd er op het kerkhof voor het eerst een herdenkingsdienst gehouden voor baas en hond en ter her- I denking van de trouw van het 'tleine dier. Het gebeurde in Artis JTjE KINDEREN vierden eens willen aaien?", luidde zijn feest, omdat een van hen directe vraag aan haar. jarig was. Ter ere van dat Heel schuchter knikte ze van heuglijke feit mochten ze met „Ja"... hun allen naar Artis. Hij nam haar bij de hand Het was zomer, en omdat en vertelde de omstanders dat dit verhaal al lang geleden is het zonder gevaar mogelijk gebeurd, was het die zomer ook toas omdat de leeuwin zoveel vertrouwen in hem had. Een vertrouwen dat hij door jaren lange omgang met haar en haar familie gekregen had als een kostbaar geschenk. Toen sprak hij heel zachtjes met de leeuwin, terwijl hij het elfje bij haar bracht. Voorzich tig tilde hij haar over het hek; met zijn ene hand streelde hij het machtige dier en hij liet haar ruiken aan zijn hand. Be halve zijn eigen geur, die haar zo welbekend was, rook ze nu mooi weer. De zon scheen en jong en oud beleefde volop plezier aan de wondere wereld van de dieren. Grote poes In die dagen hield D r. Portielje nog zijn rond gangen in de tuin. Alle dieren kenden hem, hielden van hem, stonden met ongeduld te wach ten tot hij hun kant op zou ko men om in de eigen dieren- l\E BOTERSTAVEN (en later de boterletter* en de kerstkransen) van Albert Heijn worden grotendeels nog steeds op de ouderwetse manier gemaakt; daar komt bijna geen mo dern kunst-en-vliegwerk aan te pas. Hoeveel er ook verandert: hef bak ken van die typisch-vaderlandse heerlijkheden blijft gaan zoals het al eeuwenlang ging. Het is tijdrovend werk. Alleen roomboter, amandelen, eieren en suiker en niets dat niet „natuur-echt" is wordt in de spijs verwerkt; dat is de onverbiddelijke eis. Het gevolg is dat de boter letters, dè boterstaven en de boter- krensen van Albert Heijn, opvallen door fijne smaak en aroma. Een spannende fase tijdens de wordingsgeschiedenis van de boter- staaf is het zogenaamd „toeren" van het deeg. Dit immers is feuilleté-deeg wat uiterst gevoelig reageert; het moet bros zijn en bladerig. Alleen hiervoor staan nu hoogstmoderne machines ter beschikking; het kneden met de hand is daardoor overbodig geworden. De foto laat zien hoe oudkrwets de rest gaat, met de hand. Maar daarom ook juist zo vakkun dig en goed! En met het beste materiaal! In 2ethlÏZt€Jrlt?- 26 even ook een andere die van ??!',.tf.,h,'L'en..0f.met een *P«- het meisje. Maar ze liet zich ciaje lekkernij te verwennen. Toen hij nog bij de beren stond, gaven de leeuwen al kopjes aan de tralies en op het grote Kerbertterras stond de. hele leeuwenfamilie al met ongeduld op de uitkijk. strelen en toespreken bleef spinnen en kopjes geven. Belevenis En heel voorzichtig ging het handje van het kleine meisje, ïn de kooi ernaast stond een verborgen in de grote mannen- leeuwin als een grote poes mei hand, mee naar de leeuwin en een reusachtige motor, hoor- samen aaiden zij haar voor- baar te spinnen. De kinderen wichtig onder aandachtige stil- keken met een zekere eerbied te van iedereen, naar het vorstelijke dier. Jk kon haar gezichtje niet Toen kwam de heer Por- zien, want ik stond achter haar, tielje. in zijn kielzog vele men sen meevoerend, maar vooral ook met aandacht voor de groep feestelijke kindertjes. Aai Hij stond bij het hek en sprak tegen de leeuwin, die haar ogen vol welbehagen dichtkneep en toen „JZ 1e,\Wi' {Ur.kie,' eT ?rote hoonTet tot een van de kost- yiïn bl<jncle haar. baarste herinneringen van haar deed het kleine meisje m de leven: het intense contact met groep kinderen .eigenlijk deneen waarlijk ..groot" mens en ken aan een verdwaald elfje, een „vorstelijk" dier „Zou jij nu die leeuwin wel L v P maar ik zag de randjes van haar fijne oorschelpen lang zaam rood worden.... Ze was te bescheiden om de heldin van de dag te worden, maar het was voor allen die het meemaakten een wonder lijke belevenis. Misschien is zij het, nu ze zo ongeveer volwassen zal zijn, vergeten. Misschien ook be- Men weet dat dieren al spelend de noodzakelijke darngen van het dierenleven leren. Jonge poesen spelen eerst jachtje voordat ze echt gaan jagen. Een jonige dolfijn steekt zijtn neus vaak tussen de rotsen en doet daarbij, spelenderwijs, zijn ouders na die dit ook doen, maar dan om iets te vangen. Dolfijnen echter gaan nog veel verder met hun speL Zij vangen visjes en laten ze weer gaan zoals ook de poes dat doet met een muis. Maar veel op merkelijker is het volgende spel- patroon (zoals dat heet). Dolfijnen leggen een stukje vis of ander voedsel neer voor een school vissen en wachten dan af. Beginnen de vissen er. aan te knabbelen dan schiet ineens de dolfijn te voor schijn en ze pakt het stuk, met iets van plagerij in het hele bewegen, I weer af. Hij. doet het duidelijk voor i zijn plezier, als spel dus. De dolfij nen in het beroemde aquarium aan de Amerikaanse kust, „Marine Stu- aio s in Florida (waar men prach tige waarnemingen kan doen) vinden het prettig om door de op passers geliefkoosd te worden. Ze komen aan het oppervlak om zich de snuit te laten kietelen of de rug te laten krabben. Ook schuren ze graag langs de met gewichten ver zwaarde bezems, waarmede de bo dem van het bad wordt schoonge maakt. In dit opzicht zijn zij echte zoogdieren; alle zoogdieren houden ervan zich het lichaam te schuren. De sprongen van de dolfijnen schij nen ook spel-uitingen te zijn. Op merkelijk is het spel waarbij de dolfijnen tijdens het zwemmen korte duiken maken en met hun platte staart in ritmische beweging op het oppervlak slaan. Nóg een spel is het vangspel. Een jonge dolfijn in het bad (aldus schrijft Richard Burton in de Elsevier Pocket „Jonge Dieren") wierp een met lucht gevulde autoband over de rand van het bassin. Toen de oppasser hem teruggooide deed het dier hetzelfde. Het is zoiets ge worden, op den duur, als het spel van de apporterende hond en zijn baas. Dolfijnen spelen ook met ve ren; ze pakken ze van elkaar af, laten ze meevoeren door stromin gen en proberen ze dan weer te pakken en als eens een veer op de rand van het bassin blijft liggen, wippen ze er die heel handig met de zijkant van de kop af en ver volgen hun spel. Ze pakken elkaar ook de veren af; deze zijn afkom stig van pelikanen die ook in het bassin leven. Binnenkort zui len ook in Neder land zuiver wollen skibroeken verkrijg baar zijn, die niet al leen warm en be haaglijk zitten maar ook bij intensief ge bruik droog, vorm vast en vlek vrij blij ven. Dit is te danken aan de ontwikkeling van een nieuw pro cédé dat het moge lijk maakt een zui ver wollen stof te weven die kan wor den uitgerekt tot een kwart a een derde van zijn oorspronke lijke lengte zonder evenwel iets van vorm te veranderen. Hiermee is een eindr gekomen aan het probleem van de zgn. „flodder knieën" een pro bleem dat tot nu toe een grote han dicap is geweest voor geheel wollen skibroeken, die juist het grote voordeel hebben dat ze pret tiger zitten en war mer zijn, een voor deel dat men op prijs stelt als men een helling afstuift bij een temperatuur vér onder het vries punt. Deze ,.Panta-Ski"- broeken hebben bo vendien nog het ex tra voordeel dat ze behandeld zijn met Scotchgard, waar door ze water- en vlekkenwerend zijn. De Scotchgard-be- handeling, ontwik keld door Minnesota Mining and Manu facturing Company, omgeeft iedere vezel afzonderlijkmet een uiterst dun bescher mend vlies je dat vloeistoffen als, wijn likeur. zonnebrand olie, vruchtesap, kof fie e.d. van de stof laat afrollen. Deze behandeling is onzichtbaar en verandert het uiter lijk, de kleur, het weefsel of het ..aan voelen" van de stof niet. Bovendien heeft het geen invloed op de doorlaatbaarheid van de stof zodat „Panta - Ski plus Scotchgard" skibroe ken geen neiging ver tonen de transpiratie te bevorderen bij in spannende bewegin gen, zoals bij het skiën worden gemaakt. J^OKEN MET WIJN is niet j middelgrote gehaktballetjes en duur maar wei buitenge-snijdt een stukje kalfs- of var- woon smakelijk en biedt boven- kensvlees in blokjes. Al die vlees dien weer een hele reeks van variatiemogelijkheden. Laten we nu eens uitgaan van de eenvoudigste wijnen die ge schikt zijn voor gebruik in de keuken. Dat zijn dan allereerst bij de rode wijnen: de landwijn waarvan een fles 1.65 en de Réserve du Palais Gallien, waarvan een fles ƒ2,25 kost. Natuurlijk is de eerste wat „magerder", de laatste wat „voller" van smaak (zoals de 1B vakman dat met zulke kernach- "OUlarite 111 CIC* Wijn tige uitdrukkingen weet duide- WILT U VOOR DE ZONDAG lijk te maken). W eens een poularde in de rode wijn opdienen, dan gebruikt u daarvoor de Réserve du Pa lais Gallien, juist omdat ze wat voller van geur en smaak is en dat vindt de poularde ook fijn. jes braadt u met wat uitjes, die gesnipperd werden, in boter mooi bruin. U zorgt voor zout en peper naar smaak, voor een half laurierblad, een kruidnagel- tje en zo mogelijk een snuifje tijm. Als alles mooi bruin is, giet u er een goed glas rode landwijn bij en laat de inhoud van de pan zachtjes sudderen tot het vlees mals en door en door gaar is. Hmm! Wat ruikt dat heerlijk! Een ieder popelt om aan tafel te gaan! Nierenragout ALS U NU EENS een heel iek- kere nierenragout wilt ma ken, dan gebruikt u daarbij d e rode If ndwijn. U snijdt de meren in stukken, maakt wat U bakt de poularde aan alle kanten mooi goudbruin, u voegt er blokjes mager gerookt spek, een gesnipperd uitje, gesneden champignons bij plus wat kruide rijen naar uw eigen inzicht, waar bij u voorzichtig met het zout bent, maar de peper niet ver geet. Laat de poularde met toebeho ren langzaam gaar worden en voeg er een half uur vóór het opdienen een goed glas van bo vengenoemde rode wijn bij. Op het laatste moment voor het ser veren, bindt u de saus met een beetje bloem, vermengd met bo ter. U zult er van smullen. Witte wijnen YVTANNEER U WITTE WIJN gebruikt in de keuken dan behoort deze wijn droog te zijn. Voortreffelijk in dit geval is de P f a 1 z e r Weinkönig die 1,95 kost en waarmee u ware wonderen kunt verrichten. Denkt u bijv. maar eens aan visfilets in een witte wijnsaus, een ge recht dat iets heel feestelijks heeft. En zo kunt u ook zuur kool naar Franse aard in de wit te wijn koken. U voègt er dan wat fijn gesneden Casseler-rib bij plus een stuk boter en laat de zuurkool perfect gaar smoren. Opdienen met aardappel-purée apart en rookworst. Sherry en Madeira "TF7IST U DAT een scheutje dro- y ge Sherry (Pale Sherry 887: .1 3.75) werkelijk een onverwacht heerlijke smaak aan champignon soep geeft? Probeert u het eens en drinkt u deze Sherry vooral ook als apéritief. Overigens vindt u bij AH na tuurlijk de bekende flesjes „k e u k e n-m adeira" een tiende liter kost 1.-. Vooral heerlijk in gebonden sausen en in bepaalde soepen. Bruine-bo- nen-soep maakt u met een scheut je madeira tot een ware delica tesse, evenals de schildpadsoep die er letterlijk om vraagt. En wilt u madeira zo maar drin ken, neemt u dan eens een flea Cama da Lobos a 5.-. CISKA VERHEUL

Allerhande | 1962 | | pagina 2